Why should you read Tolstoy's "War and Peace"? - Brendan Pelsue

Tolstoy'un "Savaş ve Barış" eserini neden okumalısınız? - Brendan Pelsue

Çeviri: Gözde Zülal Solak Gözden geçirme: Suleyman Cengiz

"War and Peace,"

"Savaş ve Barış",

a tome,

bir cilt,

a slog,

zahmetli bir iş,

the sort of book you shouldn't read in bed because if you fall asleep,

yatakta okunmaması gereken bir kitap, çünkü eğer uyur kalırsanız,

it could give you a concussion, right?

beyin sarsıntısı yaratabilir, değil mi?

Only partly.

Kısmen öyle.

"War and Peace" is a long book, sure,

"Savaş ve Barış" uzun bir kitap elbette,

but it's also a thrilling examination of history,

fakat aynı zamanda tarihin nefes kesici bir incelemesi ve

populated with some of the deepest, most realistic characters you'll find anywhere.

herhangi bir yerde bulabileceğiniz derin, gerçekçi karakterlerle dolu.

And if its length intimidates you, just image how poor Tolstoy felt.

Eğer uzunluğu sizi korkutuyorsa, zavallı Tolstoy'un hâlini düşünün.

In 1863, he set out to write a short novel about a political dissident

1863 yılında Sibirya'daki sürgünden dönerken, politik bir karmaşayla ilgili

returning from exile in Siberia.

kısa bir roman yazmaya başladı.

Five years later, he had produced a 1,200 page epic

Beş yıl sonra aşk hikâyeleri, savaşlar, başarısızlıklar,

featuring love stories,

idam mangaları,

battlefields,

bankruptcies,

dini görüşler,

Moskova'nın yanması

firing squads,

ve yarı evcil bir

religious visions,

ayı içeren,

fakat sürgün ve politik karmaşa

the burning of Moscow,

and a semi-domesticated bear,

içermeyen 1200 sayfalık

but no exile and no political dissidents.

bir destan üretti.

Here's how it happened.

Bu, şöyle gerçekleşti.

Tolstoy, a volcanic soul,

Hiddetli bir ruhu olan Tolstoy,

was born to a famously eccentric aristocratic family in 1828.

1828 yılında meşhur, tuhaf bir aristokrat ailede doğmuştu.

By the time he was 30, he had already dropped out of Kazan University,

30 yaşına geldiğinde Kazan Üniversitesi'ni çoktan bırakmıştı,

gambled away the family fortune,

aile mirasını kumarda kaybetmişti,

joined the army,

orduya katılmıştı,

written memoirs,

anılar yazmıştı

and rejected the literary establishment to travel Europe.

ve Avrupa'yı gezmeyi, edebiyata tercih etmişti.

He then settled into Yasnaya Polyana, his ancestral mansion,

Daha sonra, 30 yıllık sürgünden sonra 1856'da affedilen bir grup

to write about the return of the Decembrists,

soylu devrimci olan Dekamberistler'in dönüşü hakkında

a band of well-born revolutionaries pardoned in 1856 after 30 years in exile.

yazı yazmak için, Yasnaya Polyana'ya, miras kalan köşke yerleşti.

But, Tolstoy thought,

Fakat Tolstoy düşündü,

how could he tell the story of the Decembrists return from exile

muhafazakâr Çar II. Nicholas'a karşı ayaklandıkları

without telling the story of 1825,

1825 yılının hikâyesini anlatmadan

when they revolted against the conservative Tsar Nicholas I?

Dekamberistler'in sürgünden dönüş hikâyesini nasıl anlatabilirdi?

And how could he do that without telling the story of 1812,

Ayrıca Napolyon'un Rusya'ya korkunç bir şekilde saldırmasının

when Napoleon's disastrous invasion of Russia

Dekamberistler'in karşı çıktığı otoriterizmi tetiklediği

helped trigger the authoritarianism the Decembrists were rebelling against?

1812'nin hikâyesini anlatmadan bunu nasıl yapabilirdi?

And how could he tell the story of 1812 without talking about 1805,

Austerlitz Savaşı'ndaki yenilgiden sonra Rusların,

Napolyon'un oluşturduğu tehdidi ilk kez öğrendiği zaman olan

when the Russians first learned of the threat Napoleon posed

after their defeat at the Battle of Austerlitz?

1805'den bahsetmeden, 1812'nin hikâyesini nasıl anlatabilirdi?

Böylece Tolstoy, hem tarihin büyük olayları,

So Tolstoy began writing,

both about the big events of history

hem de bu olaylarda yer alan

and the small lives that inhabit those events.

küçük hayatlar hakkında yazmaya başladı.

He focused on aristocrats, the class he knew best.

Aristokratlara, en iyi bildiği sınıfa odaklandı.

The book only occasionally touches

Kitap yalnızca ara sıra

on the lives of the vast majority of the Russian population,

Rusya nüfusunun büyük kısmının, yani köylülerin ve hatta kölelerin,

who were peasants, or even serfs,

yaşadıkları toprağın sahiplerine

farmers bound to serve the owners of the land on which they lived.

hizmet etmek zorunda olan çiftçilerin hayatlarına değiniyordu.

"War and Peace" opens on the eve of war between France and Russia.

"Savaş ve Barış", Fransa ve Rusya arasındaki savaşın arifesinde başlıyor.

Aristocrats at a cocktail party fret about the looming violence,

Kokteyl partisindeki aristokratlar artan şiddeti dert ediniyorlardı,

but then change the topic to those things aristocrats always seem to care about:

fakat konu daha sonra aristokratların daima ilgilendikleri şeylere dönüyor:

money,

Para,

sex,

seks

and death.

ve ölüm.

This first scene is indicative

İlk sahne, kitabın hızla büyüyen

of the way the book bounces between the political and personal

bir tuval üzerinde politik ve kişisel olaylar arasında yaptığı

over an ever-widening canvas.

geçişlerin bir göstergesi.

There are no main characters in "War and Peace."

"Savaş ve Barış", herhangi bir ana karakter içermiyor.

Instead, readers enter a vast interlocking web

Aksine, okuyucu engin bir ilişki ve soru ağına

of relationships and questions.

giriş yapıyor.

Will the hapless and illegitimate son of a count

Kontun bahtsız ve gayrimeşru oğlu, güzel fakat

marry a beautiful but conniving princess?

işbirlikçi bir prensesle evlenecek mi?

Will his only friend survive the battlefields of Austria?

Tek arkadaşı Avusturya'daki savaşlardan sağ çıkabilecek mi?

And what about that nice young girl falling in love with both men at once?

Peki ya aynı anda iki adama da âşık olan tatlı genç kızdan ne haber?

Real historical figures mix and mingle with all these fictional folk,

Tüm bu kurgusal anlatıyla birlikte gerçek tarihsel figürler birleşiyor,

Napoleon appears several times,

Napolyon birkaç kez görünüyor

and even one of Tolstoy's ancestors plays a background part.

ve hatta Tolstoy'un atalarından birisi de arka planda rol oynuyor.

But while the characters and their psychologies are gripping,

Fakat karakterler ve psikolojileri merak uyandırırken,

Tolstoy is not afraid to interrupt the narrative

Tolstoy, tarih hakkında derin sorular sormak için

to pose insightful questions about history.

anlatıyı bölmekten çekinmiyor.

Why do wars start?

Savaşlar neden başlar?

What are good battlefield tactics?

İyi savaş taktikleri nelerdir?

Do nations rise and fall on the actions of so-called great men like Napoleon,

Uluslar, Napolyon gibi sözde büyük adamların eylemleriyle yükselir

ve düşer mi veya daha büyük kültürel ve ekonomik etkenler de var mıdır?

or are there larger cultural and economic forces at play?

These extended digressions are part of what make "War and Peace"

Bu genişletilmiş ara sözler "Savaş ve Barış"ın kapsamını

so panoramic in scope.

panoramik yapan şeyin bir parçası.

But for some 19th century critics,

Fakat bazı 19. yüzyıl eleştirmenleri,

this meant "War and Peace" barely felt like a novel at all.

"Savaş ve Barış"ın bu yüzden roman gibi hissettirmediğini düşünüyorlar.

It was a "large, loose, baggy monster," in the words of Henry James.

Henry James'e göre, kelimeler içinde "büyük, gevşek, şişkin bir canavar".

Tolstoy, in fact, agreed.

Aslında Tolstoy bunu kabul etti.

To him, novels were a western European form.

Ona göre roman, bir Batı Avrupa tarzıdır.

Russian writers had to write differently because Russian people lived differently.

Rus yazarlar farklı yazmalıdır, çünkü Ruslar farklı yaşarlar.

"What is 'War and Peace'?" he asked.

"'Savaş ve Barış' nedir?" diye sordu.

"It is not a novel.

"O bir roman değil.

Still less an epic poem.

Bir destandan daha azı.

Still less a historical chronicle.

Tarihsel bir günlükten daha azı.

'War and Peace' is what the author wanted and was able to express

'Savaş ve Barış', ifade edildiği biçimle, tam da yazarın ifade etmek

in the form in which it was expressed."

istediği ve edebildiği şeydir."

It is, in other words, the sum total of Tolstoy's imaginative powers,

Yani Tolstoy'un hayali güçlerinin toplamı,

and nothing less.

başka bir şey değil.

By the time "War and Peace" ends,

"Savaş ve Barış" sona erdiğinde

Tolstoy has brought his characters to the year 1820,

Tolstoy karakterlerini 1820 yılına götürüyor, yani aslında yazmak

36 years before the events he originally hoped to write about.

istediği olaylardan 36 yıl öncesine.

In trying to understand his own times,

Yaşadığı zamanı anlamaya çalışırken,

he had become immersed in the years piled up behind him.

ardında biriken yıllara kendini kaptırıyor.

The result is a grand interrogation into history,

Sonucunda da ortaya büyük bir tarih,

culture,

kültür,

philosophy,

felsefe,

psychology,

psikoloji

and the human response to war.

ve insanların savaş tepkilerinin sorgusu çıkıyor.