Who were Las Mariposas, and why were they murdered? - Lisa Krause

1,520,770 views ・ 2021-03-08

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Nihal Aksakal
00:07
From 1930 to 1961, thousands of people
0
7329
4667
1930′dan 1961 yılına kadar
binlerce insan Dominik Cumhuriyeti’nde
00:11
were imprisoned, tortured, and murdered
1
11996
3417
Rafael Trujillo’nun diktatörlüğü sırasında hapsedildi, işkence gördü ve öldürüldü.
00:15
under Rafael Trujillo’s dictatorship in the Dominican Republic.
2
15413
4250
00:20
Three sisters would go on to lead an underground revolution.
3
20288
4375
Üç kız kardeş gizli bir devrime önderlik edecekti
00:24
But while their courage inspired many, it threatened the man in power,
4
24663
4541
ancak cesaretleri birçok insana ilham verirken
gücü elinde bulunduran adamı tehdit ediyordu
00:29
and their lives would come to a tragic early end.
5
29204
3667
ve hayatları trajik bir şekilde sona erecekti.
00:33
Trujillo rose through the military ranks during the United States’ occupation
6
33579
5083
Trujillo, Amerika Birleşik Devletleri’nin Dominik Cumhuriyetini
işgali sırasında askeri rütbede yükseldi.
00:38
of the Dominican Republic.
7
38662
1750
00:40
He assumed power in 1930 through a coup and rigged election
8
40787
5375
1930′da darbe ve hileli bir seçimle güç elde etti
00:46
and created a system that enriched himself and his allies.
9
46162
4959
ve kendini ve müttefiklerini güçlendirecek bir sistem yarattı.
00:51
Trujillo’s family alone controlled three-fifths
10
51121
3250
Trujillo’nun ailesi, tuz, et ve gazete gibi
00:54
of the country’s gross domestic product,
11
54371
2791
ülkenin yerli ürünlerinin beşte üçünü kontrol altına aldı.
00:57
including monopolies over salt, beef, and newspapers.
12
57162
4417
01:01
He renamed the country's capital after himself
13
61579
3334
Ülkenin başkentine kendi adını verdi
01:04
and expected his portrait to be displayed in every household.
14
64913
4458
ve portresinin her eve asılmasını istedi.
01:09
And he committed atrocities, including the massacre of thousands of Haitians.
15
69371
5500
Binlerce Haitili’nin katliamı gibi birçok vahşete sebep oldu.
01:14
All the while, a secret police force maintained his power
16
74871
4167
Gizli polis güçleri, rakiplerini yurtlarında ve yurtdışında
01:19
by targeting opponents at home and abroad.
17
79038
3208
etkisiz hale getirerek gücünü korudu.
01:22
The Mirabal sisters grew up in a middle class family in the countryside.
18
82788
4666
Mirabal kardeşler kırsal kesimde, orta sınıf bir ailede büyüdüler.
01:27
Their parents sent the four sisters—
19
87454
2542
Ebeveynleri dört kız kardeşi,
01:29
Patria, Dedé, Minerva, and María Teresa—
20
89996
4417
Patria’yı, Dedéyi, Minerva’yı ve María Teresa’yı
01:34
to one of the country’s best boarding schools.
21
94538
3208
ülkenin en iyi yatılı okullarından birisine gönderdi.
01:37
There, Minerva met a classmate whose relative was killed on Trujillo's orders.
22
97746
6542
Orada Minerva, bir yakını Trujillo’nun emirleri sonucu
öldürülmüş biriyle tanıştı.
01:44
She began seeking out strong voices of opposition
23
104288
3291
Diktatörlüğe karşı olan sesler aramaya
01:47
and discussing issues of oppression and justice with her sisters.
24
107579
4209
ve kardeşleriyle zulüm ve adalet hakkındaki konuları tartışmaya başladı.
01:51
While Dedé stayed out of politics,
25
111788
2166
Dedé, politikadan uzak dururken
01:53
Minerva, Patria, and María Teresa became invested in changing their country.
26
113954
6250
Minerva, Patria ve María Teresa
ülkelerindeki durumu değiştirme işine girişti.
02:00
However, the Mirabal family’s safe standing soon collapsed.
27
120204
4667
Ancak Mirabal ailesinin tarafsız duruşları son buldu.
02:04
In 1949, they were invited to one of Trujillo’s parties,
28
124871
4917
1949 yılında Trujillo’nun genç kadınları avlama amacına hizmet eden
02:09
which served as his personal hunting grounds for young women.
29
129788
3833
partilerden birisine davet edildiler.
02:13
Declining the invitation was not an option.
30
133621
2958
Daveti geri çevirmek bir seçenek değildi.
02:16
Despite Minerva’s attempts to avoid him at the reception,
31
136579
3917
Minerva’nın karşılamada ondan uzak durma çabalarına rağmen
02:20
she eventually danced with Trujillo but rejected his advances.
32
140496
4125
Trujillo ile dans etti fakat bütün tekliflerini reddetti.
02:24
The Mirabal family left the party early,
33
144621
2708
Mirabal ailesi partiyi erken terk etti,
02:27
which was seldom done and considered disrespectful to the dictator.
34
147329
4417
ki bu çok nadir yapılan bir şeydi
ve diktatöre yapılan bir saygısızlık olarak görülürdü.
02:31
Their father, Enrique, was imprisoned and family property was confiscated.
35
151746
6417
Babaları Enrique hapsedildi ve aile mallarına el koyuldu.
02:38
Minerva graduated with highest honors
36
158163
3041
Minerva, ülkenin hukuk diploması alan ilk kadınlarından birisi olarak
02:41
as one of the first women in the country to receive a law degree.
37
161204
4042
en yüksek dereceyle mezun oldu.
02:45
But she was denied state authorization to practice—
38
165704
3542
Ancak pratik yapmak için devlet iznini alamadı,
02:49
a process Trujillo oversaw.
39
169246
2625
bu da Trujillo’nun yönettiği bir süreçti.
02:51
While studying, Minerva met Manolo Tavárez Justo.
40
171871
4417
Minerva eğitim alırken, Manolo Tavárez Justo ile tanıştı.
02:56
He shared her political convictions and the two married in 1955.
41
176288
5125
Politik görüşlerini destekledi ve 1955 yılında evlendiler.
03:01
They watched as armed revolutions launched throughout Latin America.
42
181413
4500
Silahlı devrimlerin Latin Amerika’da başladığına tanık oldular.
03:05
After Trujillo crushed an attempt to overthrow him in 1959,
43
185913
4708
1959 yılında Trujillo onu devirmeye çalıştıkları bir girişimi bozduktan sonra
03:10
they began to prepare a revolution of their own.
44
190621
3042
kendilerine ait bir devrim planlamaya başladılar.
03:13
The Mirabal sisters and their husbands formed the June 14th movement
45
193663
5041
Mirabal kardeşler ve eşleri orta sınıftan birçok insanla
03:18
along with many others from the middle class.
46
198704
2625
14 Temmuz Hareketi’ni oluşturdu.
03:21
Codenamed Las Mariposas, or the Butterflies,
47
201913
4208
Kod adıyla Las Mariposas, ya da Kelebekler,
03:26
the three sisters organized and attended clandestine meetings
48
206121
3875
üç kız kardeş gizli toplantılar düzenledi ve toplantılara katıldı
03:29
and distributed pamphlets detailing Trujillo’s violations.
49
209996
4250
ve Trujillo’nun ihlallerini ayrıntıyla anlatan broşürler dağıttı.
03:34
In January of 1960,
50
214704
2209
1960 yılının Ocak ayında
03:36
they called representatives together from all over the country
51
216913
3833
hareketin yapısını tanıtmak ve bir ayaklanma hazırlamak için
03:40
to establish the movement’s structure and prepare an uprising.
52
220746
4292
ülkenin her yerindeki delegeleri çağırdılar.
03:45
But it was not to be.
53
225038
1666
Ancak beklenen gerçekleşmedi.
03:46
Trujillo had spies everywhere.
54
226704
2834
Trujillo’nun her yerde ajanları vardı.
03:49
Soon, many revolutionaries, including Minerva and María Teresa, were arrested.
55
229538
7000
Kısa süre içinde Minerva ve María Teresa’nın da
aralarında olduğu birçok devrimci tutuklandı.
03:56
During this time, Patria found creative ways of transmitting information
56
236538
5125
Bu süreç boyunca Patria, hapisteki isyancılardan bilgi aktarmak için
04:01
to and from imprisoned rebels.
57
241663
2833
oldukça yaratıcı yollar geliştirdi.
04:04
Fearful of losing the support of the U.S. and the Church,
58
244496
3583
Amerika’nın ve kilisenin desteğini kaybetmekten korkan Trujillo,
04:08
which had recently begun to criticize him,
59
248079
2584
ki onu eleştirmeye başlamışlardı,
04:10
Trujillo released the sisters while leaving their husbands imprisoned.
60
250663
4416
eşlerini hapiste tutmaya devam ederek kız kardeşleri serbest bıraktı.
04:15
But they continued to threaten his regime’s stability— and his ego.
61
255079
4417
Ancak kardeşler Trujillo’nun rejiminin istikrarını
ve egosunu tehdit etmeye devam etti.
04:19
On November 25th,
62
259496
1708
25 Kasım’da
04:21
as the three sisters were returning from visiting two of their imprisoned husbands,
63
261204
4542
üç kız kardeş hapisteki eşlerini ziyaretten dönerken
04:25
Trujillo’s men stopped their car.
64
265746
2875
Trujillo’nun adamları arabalarını durdu.
04:28
The sisters, along with their driver, Rufino de la Cruz,
65
268621
4333
Üç kız kardeş, şoförleri Rufino de la Cruz ile birlikte
04:32
were asphyxiated and beaten to death.
66
272954
2542
boğularak ve dövülerek öldürüldü.
04:35
The men rolled the Jeep off a hill to frame the murder as a car accident.
67
275496
4750
Adamlar cinayeti araba kazası olarak göstermek için Jeep’i tepeden attı.
04:40
Patria was 36, Minerva was 33, and María Teresa was 25.
68
280246
6542
Patria 36, Minerva 33 ve María Teresa 25 yaşındaydı.
04:47
But Trujillo's plan to silence the Mirabal sisters
69
287329
3250
Ama Trujillo’nun Mirabal kardeşleri susturma
04:50
and stabilize his regime backfired.
70
290579
2709
ve rejimini sürdürme planı ters tepti.
04:53
Much of the public wasn’t fooled by the flimsy coverup.
71
293788
3750
Halkın çoğu uydurma örtbasa inanmamıştı.
04:57
The international community condemned the assassination.
72
297538
3625
Uluslararası toplum, suikasti kınadı.
05:01
And the U.S. closed its Dominican embassy
73
301163
3083
Amerika, Dominik elçiliğini kapattı
05:04
and secretly invested in the anti-Trujillo movement.
74
304246
3583
ve gizlice Trujillo karşıtı harekete yatırım yaptı.
05:08
Months later, former members of the Dominican military
75
308663
3708
Aylar sonra Dominik ordusunun önceki üyeleri,
05:12
killed the dictator, bringing his violent, 31-year reign to an end.
76
312371
5042
31 yıl süren şiddetli hükmünü sona erdirerek diktatörü öldürdü.
05:17
Thanks to their family, especially their surviving sister, Dedé,
77
317788
4750
Aileleri, özellikle de hayattaki kız kardeşleri Dedé sayesinde
05:22
the legacy of the Mirabal sisters would surpass the clutches of Trujillo’s tyranny
78
322538
4875
ölümlerinden uzun süre sonra bile Mirabal kardeşlerin mirası
Trujillo’nun zulmünün pençelerine üstün gelmişti.
05:27
even long after their deaths.
79
327413
2250
05:29
Today, the Mirabal sisters are national heroes
80
329871
3750
Günümüzde Mirabal kardeşler mücadelelerini hatırlatan
05:33
with monuments and honors commemorating their struggle.
81
333621
3458
anıtlar ve rütbelerle milli kahramanlar olarak anılır.
05:37
In 1999, the United Nations declared November 25th,
82
337079
4542
1999 yılında Birleşmiş Milletler, 25 Kasım’ı,
ölümlerinin yıl dönümünü, Kadınlara Yönelik Şiddete Karşı Mücadele
05:41
the anniversary of their deaths,
83
341621
1833
05:43
the International Day for the Elimination of Violence Against Women.
84
343454
4375
ve Uluslararası Dayanışma Günü olarak ilan etti.
05:47
Their courageous fight for justice has inspired generations.
85
347829
4000
Adalet için verdikleri cesur mücadele birçok nesile ilham verdi.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7