Who were Las Mariposas, and why were they murdered? - Lisa Krause

1,511,211 views ・ 2021-03-08

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Vy Dinh Reviewer: Thu Ha Tran
00:07
From 1930 to 1961, thousands of people
0
7329
4667
Từ năm 1930 đến năm 1961, hàng nghìn người
00:11
were imprisoned, tortured, and murdered
1
11996
3417
đã bị cầm tù, tra tấn, và giết hại
00:15
under Rafael Trujillo’s dictatorship in the Dominican Republic.
2
15413
4250
dưới chế độ độc tài của Rafael Trujillo ở Cộng hòa Dominican.
00:20
Three sisters would go on to lead an underground revolution.
3
20288
4375
Ba chị em đã tiếp tục lãnh đạo một cuộc cách mạng ngầm.
00:24
But while their courage inspired many, it threatened the man in power,
4
24663
4541
Trong khi sự can đảm của họ gây cảm hứng, nó đã đe dọa người đàn ông cầm quyền,
00:29
and their lives would come to a tragic early end.
5
29204
3667
và cuộc sống của họ đã sớm kết thúc trong bi thảm.
00:33
Trujillo rose through the military ranks during the United States’ occupation
6
33579
5083
Trujillo thăng tiến trong hàng ngũ quân đội trong thời gian Hoa Kỳ chiếm đóng
00:38
of the Dominican Republic.
7
38662
1750
Cộng hòa Dominican.
00:40
He assumed power in 1930 through a coup and rigged election
8
40787
5375
Ông nắm quyền vào năm 1930 thông qua một cuộc đảo chính và cuộc bầu cử gian lận
00:46
and created a system that enriched himself and his allies.
9
46162
4959
và tạo ra một hệ thống nhằm củng cố chính bản thân và đồng minh của ông ta.
00:51
Trujillo’s family alone controlled three-fifths
10
51121
3250
Chỉ riêng gia đình của Trujillo đã kiểm soát ba phần năm
00:54
of the country’s gross domestic product,
11
54371
2791
tổng số lượng sản phẩm quốc nội của quốc gia,
00:57
including monopolies over salt, beef, and newspapers.
12
57162
4417
bao gồm các hàng hóa độc quyền về muối, thịt bò, và báo giấy.
01:01
He renamed the country's capital after himself
13
61579
3334
Ông đã đặt lại tên của thủ đô quốc gia theo tên của chính bản thân mình
01:04
and expected his portrait to be displayed in every household.
14
64913
4458
và yêu cầu bức chân dung của ông ta phải được trưng bày trong mỗi hộ gia đình.
01:09
And he committed atrocities, including the massacre of thousands of Haitians.
15
69371
5500
Ông ấy đã thực hiện các hành vi tàn bạo, kể cả vụ tàn sát hàng nghìn người Haiti.
01:14
All the while, a secret police force maintained his power
16
74871
4167
Trong lúc đó, một lực lượng cảnh sát ngầm đã duy trì thế lực của ông ta
01:19
by targeting opponents at home and abroad.
17
79038
3208
bằng cách nhắm vào những kẻ phản đối lẫn trong và ngoài nước.
01:22
The Mirabal sisters grew up in a middle class family in the countryside.
18
82788
4666
Chị em nhà Mirabal lớn lên từ một gia đình thuộc tầng lớp trung lưu ở vùng nông thôn.
01:27
Their parents sent the four sisters—
19
87454
2542
Bố mẹ của họ đã gửi bốn chị em—
01:29
Patria, Dedé, Minerva, and María Teresa—
20
89996
4417
Patria, Dedé, Minerva, và María Teresa—
01:34
to one of the country’s best boarding schools.
21
94538
3208
đến một trong những các trường nội trú tốt nhất đất nước.
01:37
There, Minerva met a classmate whose relative was killed on Trujillo's orders.
22
97746
6542
Ở đó, Minerva đã gặp gỡ một người bạn có họ hàng bị giết hại từ lệnh của Trujillo.
01:44
She began seeking out strong voices of opposition
23
104288
3291
Cô ấy bắt đầu tìm kiếm những tiếng nói phản đối mạnh mẽ
01:47
and discussing issues of oppression and justice with her sisters.
24
107579
4209
và thảo luận về các vấn đề về sự áp bức và công bằng với các chị em của mình.
01:51
While Dedé stayed out of politics,
25
111788
2166
Trong khi Dedé không tham gia vào chính trị,
01:53
Minerva, Patria, and María Teresa became invested in changing their country.
26
113954
6250
Minerva, Patria, và María Teresa lại mong muốn thay đổi đất nước của họ.
02:00
However, the Mirabal family’s safe standing soon collapsed.
27
120204
4667
Tuy nhiên, địa vị xã hội của gia đình Mirabal đã sớm sụp đổ.
02:04
In 1949, they were invited to one of Trujillo’s parties,
28
124871
4917
Vào năm 1949, họ được mời đến một trong những bữa tiệc của Trujillo,
02:09
which served as his personal hunting grounds for young women.
29
129788
3833
điều được ví như là một cuộc đi săn phụ nữ cho cá nhân ông ta.
02:13
Declining the invitation was not an option.
30
133621
2958
Từ chối lời mời ấy không phải là một sự lựa chọn.
02:16
Despite Minerva’s attempts to avoid him at the reception,
31
136579
3917
Bất kể những nỗ lực của Minerva để tránh mặt ông ta tại quầy tiếp tân,
02:20
she eventually danced with Trujillo but rejected his advances.
32
140496
4125
cô ấy cuối cùng cũng khiêu vũ với Trujillo nhưng bác bỏ những tiến bộ của ông ta.
02:24
The Mirabal family left the party early,
33
144621
2708
Gia đình Mirabal rời khỏi bữa tiệc khá sớm,
02:27
which was seldom done and considered disrespectful to the dictator.
34
147329
4417
điều này hiếm khi được thực hiện và được xem xét là vô lễ đối với nhà độc tài.
02:31
Their father, Enrique, was imprisoned and family property was confiscated.
35
151746
6417
Bố của họ, Enrique, đã bị cầm tù và tài sản của gia đình đã bị tịch thu.
02:38
Minerva graduated with highest honors
36
158163
3041
Minerva tốt nghiệp với danh hiệu cao nhất,
02:41
as one of the first women in the country to receive a law degree.
37
161204
4042
là một trong những người phụ nữ đầu tiên trong đất nước được nhận tấm bằng về luật.
02:45
But she was denied state authorization to practice—
38
165704
3542
Tuy nhiên, cô ấy đã bị Nhà nước từ chối cấp giấy phép để hành nghề—
02:49
a process Trujillo oversaw.
39
169246
2625
một quy trình được giám sát bởi Trujillo.
02:51
While studying, Minerva met Manolo Tavárez Justo.
40
171871
4417
Trong quá trình học tập, Minerva đã gặp gỡ Manolo Tavárez Justo.
02:56
He shared her political convictions and the two married in 1955.
41
176288
5125
Anh ấy chia sẻ với cô niềm tin chính trị và cả hai đã kết hôn vào năm 1955.
03:01
They watched as armed revolutions launched throughout Latin America.
42
181413
4500
Họ theo dõi các cuộc cách mạng vũ trang từng phát động khắp cả Châu Mỹ Latinh.
03:05
After Trujillo crushed an attempt to overthrow him in 1959,
43
185913
4708
Sau khi Trujillo đã dẹp tan một nỗ lực nhằm lật đổ ông ta vào năm 1959,
03:10
they began to prepare a revolution of their own.
44
190621
3042
họ đã bắt đầu chuẩn bị một cuộc cách mạng cho riêng mình.
03:13
The Mirabal sisters and their husbands formed the June 14th movement
45
193663
5041
Chị em nhà Mirabal và chồng của họ đã hình thành phong trào ngày 14 tháng sáu
03:18
along with many others from the middle class.
46
198704
2625
cùng với nhiều người khác từ tầng lớp trung lưu.
03:21
Codenamed Las Mariposas, or the Butterflies,
47
201913
4208
Với biệt danh là Las Mariposas, hay là “những con bướm”,
03:26
the three sisters organized and attended clandestine meetings
48
206121
3875
ba chị em đã tổ chức, tham dự các cuộc họp bí mật
03:29
and distributed pamphlets detailing Trujillo’s violations.
49
209996
4250
và phân phát các cuốn “Pamfơlê” chi tiết về sự vi phạm của Trujillo.
03:34
In January of 1960,
50
214704
2209
Vào tháng một năm 1960,
03:36
they called representatives together from all over the country
51
216913
3833
ba chị em đã kêu gọi các đại diện trên khắp đất nước
03:40
to establish the movement’s structure and prepare an uprising.
52
220746
4292
để thiết lập cấu trúc của cuộc phong trào và chuẩn bị cho một cuộc nổi dậy.
03:45
But it was not to be.
53
225038
1666
Tuy thế, điều đó đã không xảy ra.
03:46
Trujillo had spies everywhere.
54
226704
2834
Trujillo có gián điệp ở khắp mọi nơi.
03:49
Soon, many revolutionaries, including Minerva and María Teresa, were arrested.
55
229538
7000
Ngay sau đó, nhiều nhà cách mạng, bao gồm Minerva và María Teresa, đã bị bắt giữ.
03:56
During this time, Patria found creative ways of transmitting information
56
236538
5125
Trong thời gian này, Patria đã tìm ra nhiều cách thức sáng tạo truyền thông tin
04:01
to and from imprisoned rebels.
57
241663
2833
giữa những người chống đối bị cầm tù.
04:04
Fearful of losing the support of the U.S. and the Church,
58
244496
3583
Vì lo sợ đánh mất đi sự ủng hộ từ Hoa Kỳ và các giáo hội Công giáo,
04:08
which had recently begun to criticize him,
59
248079
2584
mà gần đây đã bắt đầu chỉ trích ông ta,
04:10
Trujillo released the sisters while leaving their husbands imprisoned.
60
250663
4416
Trujillo đã phóng thích các chị em nhưng vẫn giam tù những người chồng của họ.
04:15
But they continued to threaten his regime’s stability— and his ego.
61
255079
4417
Tuy nhiên, ba chị em vẫn tiếp tục đe dọa sự ổn định chế độ— và cái tôi của ông ta.
04:19
On November 25th,
62
259496
1708
Vào ngày 25 tháng mười một,
04:21
as the three sisters were returning from visiting two of their imprisoned husbands,
63
261204
4542
trong khi ba chị em đang trở về từ cuộc thăm viếng hai người chồng bị cầm tù,
04:25
Trujillo’s men stopped their car.
64
265746
2875
người của Trujillo đã dừng xe của họ.
04:28
The sisters, along with their driver, Rufino de la Cruz,
65
268621
4333
Ba chị em, cùng với tài xế của họ, Rufino de la Cruz,
04:32
were asphyxiated and beaten to death.
66
272954
2542
đã bị làm ngạt và bị đánh cho đến chết.
04:35
The men rolled the Jeep off a hill to frame the murder as a car accident.
67
275496
4750
Rồi chúng lăn chiếc Jeep ra đồi, ngụy tạo vụ ám sát thành tai nạn xe hơi.
04:40
Patria was 36, Minerva was 33, and María Teresa was 25.
68
280246
6542
Patria 36, Minerva 33, và María Teresa 25 tuổi.
04:47
But Trujillo's plan to silence the Mirabal sisters
69
287329
3250
Tuy nhiên, kế hoạch làm cho chị em nhà Mirabal phải im lặng
04:50
and stabilize his regime backfired.
70
290579
2709
và ổn định chế độ của ông ta đã phản lại tác dụng.
04:53
Much of the public wasn’t fooled by the flimsy coverup.
71
293788
3750
Phần lớn công chúng đã không bị lừa gạt bởi sự che đậy mỏng manh.
04:57
The international community condemned the assassination.
72
297538
3625
Cộng đồng quốc tế đã cùng nhau lên án vụ ám sát.
05:01
And the U.S. closed its Dominican embassy
73
301163
3083
Và Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ đã đóng cửa đại sứ quán Dominican
05:04
and secretly invested in the anti-Trujillo movement.
74
304246
3583
và bí mật đầu tư cho phong trào chống lại Trujillo.
05:08
Months later, former members of the Dominican military
75
308663
3708
Nhiều tháng sau đó, các cựu thành viên của quân đội Dominican
05:12
killed the dictator, bringing his violent, 31-year reign to an end.
76
312371
5042
đã giết chết kẻ độc tài, đem theo bạo lực của ông ta, 31 năm trị vì vào kết thúc.
05:17
Thanks to their family, especially their surviving sister, Dedé,
77
317788
4750
Nhờ vào gia đình của họ, đặc biệt là người chị gái còn sống sót, Dedé,
05:22
the legacy of the Mirabal sisters would surpass the clutches of Trujillo’s tyranny
78
322538
4875
di sản của chị em gia đình Mirabal đã vượt qua nanh vuốt của chuyên chế Trujillo
05:27
even long after their deaths.
79
327413
2250
thậm chí là rất lâu sau cái chết của họ.
05:29
Today, the Mirabal sisters are national heroes
80
329871
3750
Ngày nay, các chị em nhà Mirabal là những anh hùng dân tộc
05:33
with monuments and honors commemorating their struggle.
81
333621
3458
với nhiều tượng đài và huân chương nhằm tưởng niệm cuộc đấu tranh của họ.
05:37
In 1999, the United Nations declared November 25th,
82
337079
4542
Vào năm 1999, Liên Hiệp Quốc đã tuyên bố lấy ngày 25 tháng mười một,
05:41
the anniversary of their deaths,
83
341621
1833
ngày mất của ba chị em,
05:43
the International Day for the Elimination of Violence Against Women.
84
343454
4375
làm Ngày Quốc tế Loại bỏ Bạo lực đối với Phụ nữ.
05:47
Their courageous fight for justice has inspired generations.
85
347829
4000
Cuộc đấu tranh can đảm vì công lý của họ đã truyền cảm hứng cho các thế hệ sau này.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7