Why are sloths so slow? - Kenny Coogan

Tembel Hayvanlar Neden Bu Kadar Yavaş? - Kenny Coogan

5,960,571 views ・ 2017-04-25

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Yunus ASIK
00:06
In 1796, Thomas Jefferson received a box of bones he couldn't identify.
0
6821
6100
1796'da Thomas Jefferson anlayamadığı bir kutu dolusu kemik inceledi.
00:12
A long, sharp claw reminded him of a lion,
1
12921
3311
Uzun, keskin pençe ona aslanı anımsattı,
00:16
but the arm bones suggested a larger animal,
2
16232
3201
ama kol kemikleri daha büyük bir hayvana işaret ediyordu,
00:19
one about three meters long.
3
19433
2889
üç metre boyunda bir hayvana.
00:22
Thinking it might be huge unknown species of North American lion,
4
22322
4339
Bilinmeyen dev bir Kuzey Amerika aslan türü olduğunu düşünerek,
00:26
Jefferson warned explorers Lewis and Clark
5
26661
3342
Jefferson kâşif Lewis ve Clark'ı
00:30
to keep an eye out for this mysterious predator.
6
30003
4559
bu gizemli avcıdan korunmaları yönünde uyardı.
00:34
But Jefferson's box of bones didn't come from a lion.
7
34562
3540
Ancak Jefferson'daki bir kutu dolusu kemik bir aslana ait değildi.
00:38
They came from an extinct giant sloth.
8
38102
4101
Nesli tükenmiş bir kara tembel hayvanına aitti.
00:42
Prehistoric ground sloths first appeared around 35 million years ago.
9
42203
5351
Tarih öncesi kara tembel hayvanları ilk yaklaşık 35 milyon yıl önce görüldü.
00:47
Dozens of species lived across North, Central and South America,
10
47554
4369
Düzinelerce farklı tür Kuzey, Orta ve Güney Amerika boyunca
00:51
alongside other ancient creatures like mastodons
11
51923
2730
mastodon ve armadillo gibi diğer tarih öncesi
00:54
and giant armadillos.
12
54653
2781
canlılarla birlikte yaşıyordu.
00:57
Some ground sloths, like the megalonychid, were cat-sized,
13
57434
4199
Megalonikid gibi bazı kara tembel hayvanları kedi boyundaydı,
01:01
but many were massive.
14
61633
2191
ama bazıları devasaydı.
01:03
Jefferson's sloth, Megalonyx, weighed about a ton,
15
63824
3810
Bir megaloniks olan Jefferson'ın tembel hayvanı bir ton ağırlığındaydı
01:07
and that was small compared to megatherium,
16
67634
2700
ve bu altı metrik ton ile bir fil boyutuna ulaşabilen
01:10
which could reach six metric tons, as much as an elephant.
17
70334
4823
bir megateryuma oranla küçüktü.
01:15
They ambled through the forests and savannas using their strong arms
18
75157
4017
Yavaş yavaş dolaşarak güçlü kollarını ve keskin pençelerini
01:19
and sharp claws
19
79174
1351
orman ve çayırlarda
01:20
to uproot plants and climb trees,
20
80525
2869
bitkileri kökünden ayırmak ve ağaçlara tırmanmak,
01:23
grazing on grasses, leaves, and prehistoric avocados.
21
83394
5301
çim, yaprak ve tarih öncesi avokado ile beslenmek için kullandılar.
01:28
In fact, we might not have avocados today if not for the giant sloths.
22
88695
6050
Dev tembel hayvanlar olmasaydı, bugün avokado olmayabilirdi.
01:34
Smaller animals couldn't swallow the avocado's huge seed,
23
94745
3881
Küçük hayvanlar, tembel hayvanların aksine avokadonun
01:38
but the sloths could,
24
98626
1510
dev çekirdeklerini yutamazdı
01:40
and they spread avocado trees far and wide.
25
100136
4419
ve avokado ağaçlarını geniş bir alana yaydılar.
01:44
Ground sloths flourished for millions of years,
26
104555
2921
Kara tembel hayvanları milyonlarca yıl vardılar,
01:47
but around 10,000 years ago, they started disappearing
27
107476
3639
ama 10.000 yıl önce Batı yarım kürenin
01:51
along with the Western Hemisphere's other giant mammals.
28
111115
4559
diğer dev memelileriyle birlikte kaybolmaya başladılar.
01:55
Researchers think that ground sloths could have been pushed out
29
115674
3142
Araştırmacılara göre kara tembel hayvanlarının yaklaşan buzul çağı
01:58
by an oncoming ice age,
30
118816
2290
sebebiyle nesli tükendi
02:01
or competition with other species, maybe humans,
31
121106
3480
veya bunun sebebi belki de insan gibi diğer türlerle olan rekabetti,
02:04
who arrived in the region around the time most of the sloths went extinct.
32
124586
4819
çünkü insanın o bölgeye varması nesilleri tükendiği zamana denk geliyor.
02:09
Some of the smaller sloths did survive and migrated to the treetops.
33
129405
4172
Bir kısım küçük tembel hayvanlar hayatta kaldı ve ağaç tepelerine göç etti.
02:13
Today, there are six species left living in the rainforest canopies
34
133577
4740
Bugün Orta ve Güney Amerika yağmur ormanlarında yaşayan
02:18
of Central and South America.
35
138317
3041
sadece altı tür kaldı.
02:21
Hanging out in the trees is a good way to avoid predators,
36
141358
3110
Ağaçlarda yaşamak avcılardan kaçınmak için iyi bir yol
02:24
and there are plenty of leaves to eat.
37
144468
2719
ve yemek için çok yaprak var.
02:27
But this diet has its drawbacks.
38
147187
2389
Ancak bu beslenmenin dezavantajları var.
02:29
Animals extract energy from food and use that energy to move around,
39
149576
4351
Hayvanlar besinlerden enerji alır ve bu enerjiyi hareket etmek,
02:33
maintain their body temperature,
40
153927
1661
vücut ısılarını korumak,
02:35
keep their organs working,
41
155588
1359
organlarını işler kılmak
02:36
and all the other activities necessary for survival.
42
156947
3662
ve yaşamak için gerekli diğer tüm aktiviteler için kullanırlar.
02:40
But leaves don't contain much energy,
43
160609
3139
Fakat yapraklar fazla enerji içermez,
02:43
and that which they do have is tough to extract.
44
163748
3750
içerdikleri miktarın da kullanılması zordur.
02:47
Most herbivores supplement a leafy diet with higher energy foods
45
167498
4320
Otoburların çoğu bitkisel beslenmelerini yüksek enerjili besinlerle sağlarlar,
02:51
like fruit and seeds.
46
171818
2621
meyve ve çekirdek gibi.
02:54
But sloths, especially three-toed sloths, rely on leaves almost exclusively.
47
174439
6679
Tembel hayvanlar ise, özellikle üç parmaklılar, tamamen yaprakla beslenirler.
03:01
They've evolved finely tuned strategies for coping with this restricted diet.
48
181118
5309
Bu kısıtlı beslenmeyle idare edebilmek üzere evrimleşmişlerdir.
03:06
First, they extract as much energy from their food as possible.
49
186427
6201
Öncelikle besinlerinden mümkün olduğunca çok enerji edinirler.
03:12
Sloths have a multi-chambered stomach that takes up a third of their body,
50
192628
4443
Tembel hayvanların, vücutlarının üçte birini kaplayan çok bölmeli mideleri var
03:17
and depending on the species,
51
197071
1677
ve türlerine göre,
03:18
they can spend five to seven days, or even weeks, processing a meal.
52
198748
6350
yediklerini öğütmek beş ve yedi gün arası, hatta bazen haftalarca sürer.
03:25
The other piece of the puzzle is to use as little energy as possible.
53
205098
4359
Yapbozun diğer parçası mümkün olduğunca az enerji kullanmak.
03:29
One way sloths do this is, of course, by not moving very much.
54
209457
4993
Bunu başarmanın bir yolu, tabii ki, pek fazla hareket etmemek.
03:34
They spend most of their time eating, resting, or sleeping.
55
214450
3509
Zamanlarının çoğunu yemek yemek, dinlenmek veya uyumak için kullanırlar.
03:37
They descend from the canopy just once a week for a bathroom break.
56
217959
4850
Kanopilerinden sadece haftada bir kez tuvalet ihtiyaçları için ayrılırlar.
03:42
When sloths do move, it's not very fast.
57
222809
3541
Hareket ettiklerinde ise, hızlı değillerdir.
03:46
It would take a sloth about five minutes to cross an average neighborhood street.
58
226350
4469
Bir tembel hayvanın karşıdan karşıya geçmesi yaklaşık beş dakika sürer.
03:50
This unhurried approach to life means that sloths don't need very much muscle.
59
230819
6661
Bu acelesiz hayat tarzı onların fazla kasa ihtiyacı olmadığı anlamına gelir.
03:57
In fact, they have about 30% less muscle mass than other animals their size.
60
237480
6630
Kendi boylarındaki diğer hayvanlara oranla %30 daha az kas oranına sahiptirler.
04:04
Sloths also use less energy to keep themselves warm
61
244110
3290
Kendilerini sıcak tutmak için de daha az enerji kullanırlar,
04:07
because their body temperature can fluctuate by about five degrees Celsius,
62
247400
4881
çünkü vücut ısıları 5ºC civarında dalgalanmaktadır,
04:12
less than a cold-blooded reptile, but more than most mammals.
63
252281
4742
soğukkanlı bir sürüngenden daha az ama çoğu memeliden daha fazla.
04:17
These physical and behavioral adaptations minimize the sloth's energy expenditure,
64
257023
5108
Bu fiziksel ve davranışsal adaptasyonlar tembel hayvanın enerji kullanımını
04:22
or metabolic rate.
65
262131
2759
veya metabolik hızını azaltır.
04:24
Three-toed sloths have the slowest metabolism of any mammal.
66
264890
5670
Üç parmaklı tembel hayvanlar memeliler arasında en yavaş metabolizmaya sahiptir.
04:30
The giant panda is second slowest,
67
270560
2362
Dev panda ikinci en yavaş
04:32
and two-toed sloths come in third.
68
272922
3050
ve iki parmaklı tembel hayvanlar üçüncü sıradadır.
04:35
Moving slowly has allowed sloths to thrive in their treetop habitat.
69
275972
5809
Yavaş hareket etmek doğal ortamlarında büyümelerine olanak sağlar.
04:41
But it's also made the sloths themselves a great habitat for other organisms,
70
281781
5201
Aynı zamanda kendilerine yararlı diğer organizmalar için de ortam sağlar,
04:46
including algae, which provides a little extra camouflage, and maybe even a snack.
71
286982
7261
kamuflaj imkânı veren ve bazen atıştırdıkları algler gibi.
04:54
Sloths may not be giant anymore,
72
294243
2679
Tembel hayvanlar artık dev olmayabilir,
04:56
but that doesn't make them any less remarkable.
73
296922
2660
ama bu onları kesinlikle daha az dikkate değer kılmıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7