Why are sloths so slow? - Kenny Coogan

5,960,571 views ・ 2017-04-25

TED-Ed


Видеог тоглуулахын тулд доорх англи хадмал дээр давхар товшино уу.

Translator: Batchansaa Batzorig Reviewer: Marla Munkh-Achit
00:06
In 1796, Thomas Jefferson received a box of bones he couldn't identify.
0
6821
6100
1796 онд Томас Жефферсон танихгүй нэгэн амьтны хайрцаг дүүрэн яс хүлээн авав.
00:12
A long, sharp claw reminded him of a lion,
1
12921
3311
Урт, хурц сарвуу нь арсланг санагдуулам ч,
00:16
but the arm bones suggested a larger animal,
2
16232
3201
гарны аварга ясууд нь 3 метр орчим
00:19
one about three meters long.
3
19433
2889
урт амьтных мэт байлаа.
00:22
Thinking it might be huge unknown species of North American lion,
4
22322
4339
Хойд Америкийн танигдаагүй арслангийн төрөл гэж бодсон
00:26
Jefferson warned explorers Lewis and Clark
5
26661
3342
Жефферсон судлаач Левис, Кларк нарт
00:30
to keep an eye out for this mysterious predator.
6
30003
4559
уг нууцлаг махчин амьтнаас болгоомжлохыг сануулжээ.
00:34
But Jefferson's box of bones didn't come from a lion.
7
34562
3540
Гэтэл Жефферсоны хайрцганд арслангийн яс байсангүй.
00:38
They came from an extinct giant sloth.
8
38102
4101
Харин устаж үгүй болсон аварга слотын яс байв.
00:42
Prehistoric ground sloths first appeared around 35 million years ago.
9
42203
5351
Газар амьдардаг эртний слотууд 35 сая жилийн өмнө үүсчээ.
00:47
Dozens of species lived across North, Central and South America,
10
47554
4369
Хэдэн арван төрлүүд нь Хойд, Төв болон Өмнөд Америкт
00:51
alongside other ancient creatures like mastodons
11
51923
2730
эртний аварга заан,
00:54
and giant armadillos.
12
54653
2781
армодиллотай зэрэгцэн оршиж байв.
00:57
Some ground sloths, like the megalonychid, were cat-sized,
13
57434
4199
Мегалоники зэрэг зарим слотууд муурны хэмжээтэй байсан ч
01:01
but many were massive.
14
61633
2191
ихэнх нь аварга том байсан.
01:03
Jefferson's sloth, Megalonyx, weighed about a ton,
15
63824
3810
Жефферсоны слот Мегалоникс нь 1 тонн гаруй жинтэй ч
01:07
and that was small compared to megatherium,
16
67634
2700
Мегатериумтай харьцуулахад жижиг байсан
01:10
which could reach six metric tons, as much as an elephant.
17
70334
4823
учир нь мегатериум нь заантай адил 6 тонн хүртэл өсдөг байсан.
01:15
They ambled through the forests and savannas using their strong arms
18
75157
4017
Тэд нар ой мод, ширэнгэд хүчтэй гар,
хурц сарвуугаа ашиглан зугаалж,
01:19
and sharp claws
19
79174
1351
01:20
to uproot plants and climb trees,
20
80525
2869
ургамлын үндэс ухан, модонд авирч,
01:23
grazing on grasses, leaves, and prehistoric avocados.
21
83394
5301
өвс, навч, эрт үеийн авокадогоор хооллон амьдарч байжээ.
01:28
In fact, we might not have avocados today if not for the giant sloths.
22
88695
6050
Эдгээр аварга слотууд байгаагүй бол авокадо байхгүй ч байж мэднэ.
01:34
Smaller animals couldn't swallow the avocado's huge seed,
23
94745
3881
Жижиг амьтад авокадоны том үрийг залгиж чадахгүй харин
01:38
but the sloths could,
24
98626
1510
слотууд зажилж улмаар
01:40
and they spread avocado trees far and wide.
25
100136
4419
авокадоны модыг зүг бүрт тараажээ.
01:44
Ground sloths flourished for millions of years,
26
104555
2921
Газрын слотууд олон сая жил өсөж үржсэн ч
01:47
but around 10,000 years ago, they started disappearing
27
107476
3639
10,000 жилийн тэртээгээс бөмбөрцгийн баруун хэсгийн
01:51
along with the Western Hemisphere's other giant mammals.
28
111115
4559
аварга биет хөхтөн амьтнуудын хамт устаж эхэлсэн.
01:55
Researchers think that ground sloths could have been pushed out
29
115674
3142
Судлаачид газрын слотууд мөсөн галваас болж
01:58
by an oncoming ice age,
30
118816
2290
устан алга болсон
02:01
or competition with other species, maybe humans,
31
121106
3480
эсвэл слотууд устах үед бүс нутагт нүүдэллэн ирсэн
02:04
who arrived in the region around the time most of the sloths went extinct.
32
124586
4819
бусад амьтад болон хүмүүстэй тэмцэлдэж устсан ч байж болно.
02:09
Some of the smaller sloths did survive and migrated to the treetops.
33
129405
4172
Зарим жижиг биетэй слотууд амьд гарч модны оройд амьдрах болжээ.
02:13
Today, there are six species left living in the rainforest canopies
34
133577
4740
Өнөө үед халуун орны ойд амьдардаг 6 төрөл зүйл нь
02:18
of Central and South America.
35
138317
3041
Төв болон Өмнөд Америкт амьдардаг.
02:21
Hanging out in the trees is a good way to avoid predators,
36
141358
3110
Модноос зүүгдэж амьдрах нь махчин амьтдаас аврагдахад тустай
02:24
and there are plenty of leaves to eat.
37
144468
2719
ба идэх навч хангалттай бий.
02:27
But this diet has its drawbacks.
38
147187
2389
Гэхдээ уг хоолны дэглэм нь сул талтай.
02:29
Animals extract energy from food and use that energy to move around,
39
149576
4351
Амьтад хоолноос хүч авч, түүнийгээ ашиглан хөдлөх,
02:33
maintain their body temperature,
40
153927
1661
биеийн дулаанаа хадгалах,
02:35
keep their organs working,
41
155588
1359
эд эрхтнүүдээ ажиллуулах зэрэг
02:36
and all the other activities necessary for survival.
42
156947
3662
амьдрахад хэрэгтэй бүх үйл явцад ашигладаг.
02:40
But leaves don't contain much energy,
43
160609
3139
Гэхдээ навчинд шим тэжээл их байхгүй
02:43
and that which they do have is tough to extract.
44
163748
3750
бөгөөд байгааг нь авахад хэцүү.
02:47
Most herbivores supplement a leafy diet with higher energy foods
45
167498
4320
Ихэнх өвсөн тэжээлтэн амьтад навчнаас гадна өөр өндөр шим тэжээлтэй
02:51
like fruit and seeds.
46
171818
2621
жимс, үр зэргээр хүнсээ баяжуулдаг.
02:54
But sloths, especially three-toed sloths, rely on leaves almost exclusively.
47
174439
6679
Слотууд, ялангуяа 3 хуруутай нь, зөвхөн навч л иддэг.
03:01
They've evolved finely tuned strategies for coping with this restricted diet.
48
181118
5309
Энэхүү хоолны дэглэмдээ тохирсон байдлаар хувьсаж хөгжжээ.
03:06
First, they extract as much energy from their food as possible.
49
186427
6201
Эхлээд аль болох их хэмжээний энергийг хоолноос авна.
03:12
Sloths have a multi-chambered stomach that takes up a third of their body,
50
192628
4443
Слотын олон хэсэгт ходоод биеийнх нь гуравны нэгийг эзэлдэг бөгөөд
03:17
and depending on the species,
51
197071
1677
төрөл зүйлээсээ хамаараад,
03:18
they can spend five to seven days, or even weeks, processing a meal.
52
198748
6350
таваас долоон хоног эсвэл хэд хэдэн долоон хоног хоолоо боловсруулдаг.
03:25
The other piece of the puzzle is to use as little energy as possible.
53
205098
4359
Үүний чухал нэг хэсэг нь аль болох бага энерги зарцуулах юм.
03:29
One way sloths do this is, of course, by not moving very much.
54
209457
4993
Ингэх нэг арга нь хөдлөгөөн хийхгүй байх.
03:34
They spend most of their time eating, resting, or sleeping.
55
214450
3509
Тэд ихэнх цагийг идэж, амарч, эсвэл унтаж өнгөрөөдөг.
03:37
They descend from the canopy just once a week for a bathroom break.
56
217959
4850
Модны оройгоос бие засахын тулд долоо хоногт нэг бууж ирдэг.
03:42
When sloths do move, it's not very fast.
57
222809
3541
Слотууд хөдлөхдөө ч маш удаан.
03:46
It would take a sloth about five minutes to cross an average neighborhood street.
58
226350
4469
Нэг слот энгийн замаар хөндлөн гарах гэж таван минут зарцуулна.
03:50
This unhurried approach to life means that sloths don't need very much muscle.
59
230819
6661
Амьдралд яараагүй энэ байдал нь слотуудад булчин хэрэггүйг харуулна.
03:57
In fact, they have about 30% less muscle mass than other animals their size.
60
237480
6630
Тэд ижил хэмжээтэй бусад амьтдаас 30% бага булчинтай.
04:04
Sloths also use less energy to keep themselves warm
61
244110
3290
Слотууд өөрсдийгөө дулаан байлгахдаа ч бага хүч зарцуулна учир нь
04:07
because their body temperature can fluctuate by about five degrees Celsius,
62
247400
4881
тэдний бие 5 градусын дотор хэлбэлзэж болдог нь
04:12
less than a cold-blooded reptile, but more than most mammals.
63
252281
4742
хүйтэн цустай амьтдаас бага ч, ихэнх хөхтөн амьтдаас их юм.
04:17
These physical and behavioral adaptations minimize the sloth's energy expenditure,
64
257023
5108
Эдгээр бие, зан төлвийн онцлогууд нь слотын эрч хүч
04:22
or metabolic rate.
65
262131
2759
эсвэл бодисын солилцооны зэргийг багасгадаг.
04:24
Three-toed sloths have the slowest metabolism of any mammal.
66
264890
5670
Гурван хуруутай слотууд хөхтөн амьтдаас хамгийн удаан бодисын солилцоотой.
04:30
The giant panda is second slowest,
67
270560
2362
Аварга панда хоёрт,
04:32
and two-toed sloths come in third.
68
272922
3050
хоёр хуруутай слотууд гуравт ордог.
04:35
Moving slowly has allowed sloths to thrive in their treetop habitat.
69
275972
5809
Удаан хөдөлгөөн слотуудад модны оройд амьдрал цогцлооход тусласан ч
04:41
But it's also made the sloths themselves a great habitat for other organisms,
70
281781
5201
энэ нь слотууд өөрсдөө бусад организмууд болох замаг
04:46
including algae, which provides a little extra camouflage, and maybe even a snack.
71
286982
7261
зэрэгт нуувч эсвэл хөнгөн зоог мөн болдог.
04:54
Sloths may not be giant anymore,
72
294243
2679
Слотууд хэдий аварга байхаа больсон ч
04:56
but that doesn't make them any less remarkable.
73
296922
2660
энэ нь тэд гайхалтай байхаа больсон гэсэн үг биш юм.
Энэ вэбсайтын тухай

Энэ сайт нь танд англи хэл сурахад хэрэгтэй YouTube-ийн видеонуудыг танилцуулах болно. Та дэлхийн өнцөг булан бүрээс шилдэг багш нарын заадаг англи хэлний хичээлүүдийг үзэх болно. Видеоны хуудас бүр дээр гарч буй англи хадмал дээр давхар товшиж, тэндээс видеог тоглуул. Хадмал орчуулга нь видеог тоглуулахтай синхрон гүйлгэдэг. Хэрэв танд санал хүсэлт, санал хүсэлт байвал энэ холбоо барих маягтыг ашиглан бидэнтэй холбоо барина уу.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7