How fiction can change reality - Jessica Wise

เรื่องเล่าเปลี่ยนเรื่องจริงได้อย่างไร - เจสสิกา ไวส์ (Jessica Wise)

Translator: Suwitcha Chandhorn Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

Emily Dickinson said over a century ago

เอมิลี่ ดิคเคนสัน กล่าวไว้เมื่อร้อยกว่าปีที่แล้ว

that "There is no frigate like a book to take us lands away ..."

ว่าไม่มีเรือลำใดเป็นดั่งหนังสือ ที่จะพาเราท่องไปในดินแดนห่างไกล

และมันเป็นความจริง

And it's true.

When we pick up a book, turn on the TV, or watch a movie,

เมื่อเราหยิบหนังสือขึ้นมา เปิดทีวี หรือชมภาพยนตร์

we're carried away down the currents of story into a world of imagination.

เรากำลังล่องไปในกระแสของเรื่องราว สู่โลกแห่งจินตนาการ

And when we land, on a shore that is both new and familiar,

และเมื่อเราถึงฝั่ง บนชายฝั่งนั้นมีทั้งเรื่องใหม่และคุ้นเคย

เรื่องแปลกได้อุบัติขึ้น

something strange happens.

Stepping onto the shore, we're changed.

เมื่อก้าวขึ้นฝั่ง เราถูกทำให้เปลี่ยนไป

We don't retrace the footsteps of the authors

เราไม่ได้ย้อนรอยผู้แต่งหรือตัวละครที่เราติดตามมาที่นี่

or characters we followed here.

No; instead, we walk a mile in their shoes.

ไม่เลย แต่เราออกก้าวเดินเป็นกิโลฯ ในรองเท้าของเขาแทน

Researchers in psychology, neuroscience, child development and biology

นักวิจัยด้านจิตวิทยา ประสาทวิทยา พัฒนาการเด็ก และชีววิทยา

are finally starting to gain quantifiable scientific evidence,

ในที่สุดก็เริ่มที่จะได้รับหลักฐาน ที่จับต้องได้ทางวิทยาศาสตร์

ซึ่งแสดงถึงสิ่งที่นักเขียนและนักอ่านรู้อยู่เต็มอก

showing what writers and readers have always known:

that stories have a unique ability to change a person's point of view.

เรื่องราวมีความโดดเด่น ที่จะเปลี่ยนมุมมองของคน

Scholars are discovering evidence that stories shape culture,

นักวิชาการได้ค้นพบหลักฐานยืนยันว่า เรื่องราวกำหนดวัฒนธรรม

and that much of what we believe about life comes not from fact,

และสิ่งที่เราเชื่อเกี่ยวกับชีวิตจำนวนมาก ไม่ได้มาจากข้อเท็จจริง

but from fiction -

แต่มาจากเรื่องเล่าขาน มาจากความคิดของเราเอง

that our ideas of class, marriage and even gender are relatively new,

เกี่ยวกับชนชั้น การแต่งงาน และแม้แต่เรื่องเพศ

ก็เป็นเรื่องค่อนข้างใหม่ และคตินิยมซึ่งรับมาอย่างรวดเร็วเหล่านี้

and that many ideologies which held fast for centuries

were revised within the 18th century,

ได้ถูกทบทวนในช่วงศตวรรษที่ 18 และเขียนขึ้นใหม่ในนวนิยายยุคแรกๆ

and redrafted in the pages of the early novel.

Imagine a world where class, and not hard work,

ลองนึกถึงโลกที่ชนชั้น เป็นตัวกำหนดคุณค่าของคน ไม่ใช่การทำงานหนักดูสิ

decides a person's worth;

a world where women are simply men's more untamed copy;

โลกที่สตรีเพศเป็นแค่ ภาคหนึ่งของบุรุษเพศที่ดื้อดึง

โลกที่การแต่งงานเพราะความรัก เป็นแค่ความคิดในนิยาย

a world where marriage for love is a novel notion.

Well, that was the world in which Samuel Richardson's "Pamela"

นั่นแหละ คือโลกที่นวนิยายเรื่องพาเมลา ของ ซามูเอล ริชาร์ดสัน ได้ถือกำเนิดขึ้นเป็นครั้งแรก

first appeared.

Richardson's love story starred a poor, serving-class heroine,

นิยายรักของริชาร์ดสัน มีตัวละครหลักเป็นหญิงรับใช้ที่ยากจน

who is both more superior and smarter than her upper-class suitor.

ผู้ซึ่งมีความเหนือกว่าคู่ที่ อยู่ในชนชั้นสูงกว่าทั้งสมองและความดี

The book, challenging a slew of traditions,

หนังสือเล่มนี้ ท้าทายความผกผันของขนบธรรมเนียม

caused quite a ruckus.

ก่อให้เกิดความสับสนอลหม่านได้พอสมควร

There was more press for "Pamela" than for Parliament.

พื้นที่ข่าวสำหรับพาเมลานั้น มากกว่าข่าวของรัฐสภาเสียอีก

It spawned intense debate and several counter-novels.

มันก่อกำเนิดการถกเถียงที่รุนแรง และนวนิยายตอบโต้หลายเรื่อง

Still, for all those who couldn't accept "Pamela,"

อนึ่ง สำหรับคนที่รับไม่ได้กับเรื่องพาเมลา

others were eager for this new fictional world.

มีคนอื่นๆอีกมากที่กระหาย จะเข้าสู่โลกใบใหม่แห่งนวนิยายนี้

This best seller and all its literary heirs -

หนังสือยอดฮิต และงานเขียนที่สืบเนื่องมาเล่มอื่นๆ

"Pride and Prejudice," "Jane Eyre," and yes, even "Twilight" -

สาวทรงเสน่ห์ ความรักของเจน แอร์ และแม้แต่ แวมไพร์ ทไวไลท์

have continuously shared the same tale and taught similar lessons,

ล้วนแต่แบ่งปันเรื่องราวซ้ำๆกัน และสอนบทเรียนคล้ายๆกัน

which are now conventional and commonplace.

ซึ่งตอนนี้กลายเป็นธรรมเนียมปฏิบัติ และเป็นเรื่องธรรมดา

Similarly, novels have helped shape the minds of thought leaders

นวนิยายยังช่วยกำหนดจิตใจในลักษณะที่คล้ายคลึงกัน

across history.

ให้กับผู้นำทางความคิดในประวัติศาสตร์

Some scholars say that Darwin's theory of evolution

นักวิชาการบางท่านกล่าวว่า ทฤษฎีวิวัฒนาการของดาร์วิน

is highly indebted to the plots he read and loved.

เป็นหนี้บุญคุณอย่างสูงกับโครงเรื่องที่เขาอ่านและหลงไหล

His theory privileges intelligence, swiftness, and adaptability to change -

ทฤษฎีของเขาให้ความสำคัญกับ ความฉลาด

ความว่องไว และการปรับตัว - ทุกคุณสมบัติที่ตัวเอกควรมี

all core characteristics in a hero.

Whether you're reading "Harry Potter" or "Great Expectations,"

ไม่ว่าคุณจะกำลังอ่านแฮรี่ พ๊อตเตอร์ หรือ แรงใจและไฟฝัน

you're reading the kind of plot that inspired Darwin.

คุณกำลังอ่านโครงเรื่องที่ให้แรงบันดาลใจกับดาร์วิน

Yet, recent studies show that his theory might not be the whole story.

อย่างไรก็ดี ผลการศึกษาเร็วๆนี้แสดงให้เห็นว่า ทฤษฎีของเขาอาจจะไม่ใช่เรื่องทั้งหมด

Our sense of being a hero - one man or one woman

ประสาทสัมผัสของการเป็นวันแมนโชว์ หรือเผ่าพันธุ์เดียว

or even one species taking on the challenges of the world -

ที่จะท้าทายโลก อาจจะผิดก็ได้

might be wrong.

Instead of being hardwired for competition

แทนที่จะแข่งขันกันอย่างต่อเนื่อง

for being the solitary heroes in our own story,

เพื่อจะเป็นตัวเอกที่โดดเดี่ยวในเรื่องของเราเอง

we might instead be members of a shared quest.

เราอาจจะเป็นสมาชิกของการผจญภัยร่วมกันแทน

More Hobbit than Harry.

เหมือนฮอบบิท มากกว่าจะเป็นแฮรี่

Sometimes, of course, the shoes we've been walking in

บางครั้งแน่นอนว่ารองเท้าที่เราสวมเดิน อาจจะเปื่อยยุ่ยไปได้

can get plain worn out.

After all, we haven't walked just one mile

แต่ในที่สุด เราก็ไม่ได้เดินทางแค่กิโลฯเดียว ในรองเท้าของเจน ออสเทน หรือ มาร์ค เทวน

in Jane Austen's or Mark Twain's shoes -

we've walked about 100 trillion miles in them.

เราเดินเป็นระยะทางไกลแสนไกลด้วยรองเท้าคู่นั้น

This isn't to say that we can't read and enjoy the classics;

นี่ไม่ได้บอกนะว่า เราไม่ควรอ่านและเริงใจไปกับนิยายคลาสสิค

we should travel with Dickens,

เราควรเดินทางไปกับดิคเคนส์

let Pip teach us what to expect from ourselves,

ให้พิพสอนเราว่าเราควรคาดหวังอะไรจากตัวเอง

have a talk with Austen and Elizabeth about our prides and prejudices.

พูดคุยกับออสเทน และอลิซาเบธ เรื่องของความผยองและอคติของเราเอง

We should float with Twain down the Mississippi,

เราควรล่องแพไปกับเทวนในแม่น้ำมิสซิสซิปปี

and have Jim show us what it means to be good.

แล้วให้จิมแสดงให้เราดูว่าการทำตัวดีเป็นอย่างไร

But on our journey, we should also keep in mind

แต่ในการเดินทางของเรา เราควรจำไว้ด้วยว่า

that the terrain has changed.

ภูมิประเทศเปลี่ยนไป เราเริ่มหาซื้อรองเท้า

We'll start shopping around for boots

ที่ถูกประดิษฐ์สำหรับเดินในดินแดนใหม่

that were made for walking into a new era.

Take, for instance, Katniss Everdeen and her battle with the Capitol.

ลองดูแคทนิส เอเวอร์ดีน และการต่อสู้ของเธอกับแคปิตอลเป็นตัวอย่าง

Can "Hunger Games" lead us into thinking about capitalism in a new way?

เกมล่าชีวิต จะชี้นำเราให้คิดถึง ระบบทุนนิยมในวิถีใหม่ได้หรือไม่

Can it teach us a lesson

มันจะสอนบทเรียนเรา ให้ไม่ควรยึดถือตนเองเหนือกลุ่มได้หรือ

about why the individual should not put herself before the group?

Will "Uglies" reflect the dangers of pursuing a perfect body

อัคลี่ จะสะท้อนอันตรายของ การแสวงหาการมีรูปร่างสมบูรณ์แบบ

and letting the media define what is beautiful?

และอนุญาตให้สื่อเป็นผู้ชี้นำว่า อะไรคือความสวย ได้หรือไม่

Will "Seekers" trod a path beyond global warming?

แล้วซีเคอร์จะย่างเหยียบลงไปในเรื่องของภาวะโลกร้อนไหม

Will the life-and-death struggles of Toklo, Kallik, Lusa and the other bears

การดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดของโตคโล

คัลลีค, ลูซ่า และหมีตัวอื่นๆ จะสร้างบทเรียนให้เข้าใจสัตว์

chart a course for understanding animals and our place in their world?

และพื้นที่ของเราในโลกของมันไหม

Only the future will tell which stories will engage our imagination,

อนาคตเท่านั้นที่จะบอกเราได้ว่า เรื่องราวไหนจะเกี่ยวข้องกับจินตนาการของเรา

เรื่องราวไหนจะสร้างความเชื่อที่เราจะทำในวันพรุ่งนี้

which tales of make-believe we'll make tomorrow.

But the good news is this:

แต่ข่าวดีก็คือ

there are new stories to venture in every day,

มีเรื่องราวใหม่ให้ลองเข้าไปเสี่ยงทุกวัน

new tales that promise to influence, to create and to spark change -

เรื่องใหม่ที่ให้สัญญาว่า จะมีอิทธิพล จะสร้าง และจะจุดประกายให้เกิดความเปลี่ยนแปลง

stories that you might even write yourself.

เรื่องราวที่คุณอาจจะเขียนขึ้นได้ด้วยตนเอง

So I guess the final question is this:

เพราะงั้นผมคิดว่า คำถามสุดท้ายก็คือ

What story will you try on next?

เรื่องไหนล่ะ ที่คุณจะลองเป็นเรื่องต่อไป