How bones make blood - Melody Smith

850,671 views ・ 2020-01-27

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Natthaphan-on K Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:06
At any given moment, trillions of cells are traveling through your blood vessels,
0
6920
4130
ในทุก ๆ ช่วงเวลา เซลล์ราวล้านล้านเซลล์ กำลังเคลื่อนที่ผ่านไปตามหลอดเลือด
00:11
sometimes circling the body in just one minute.
1
11050
3554
บางครั้งก็หมุนเวียนไปทั่วร่างกาย ภายในนาทีเดียว
00:14
Each of these cells has its origins deep in your bones.
2
14604
3931
เซลล์เหล่านี้ต่างก็มีจุดเริ่มต้น ลึกลงไปในกระดูกของคุณ
00:18
Bones might seem rock-solid, but they’re actually quite porous inside.
3
18535
4450
กระดูกอาจจะดูแข็งเป็นหิน แต่จริงๆแล้วด้านในพวกมันค่อนข้างพรุน
00:22
Large and small blood vessels enter through these holes.
4
22985
3037
หลอดเลือดทั้งเล็กและใหญ่ ผ่านเข้าไปในรูเหล่านี้
00:26
And inside most of the large bones of your skeleton is a hollow core
5
26022
3553
และข้างในกระดูกขนาดใหญ่ส่วนมาก ของโครงกระดูกคุณก็เป็นโพรง
00:29
filled with soft bone marrow.
6
29575
2500
ที่เต็มไปด้วยไขกระดูก
00:32
Marrow contains fat and other supportive tissue,
7
32075
2580
ไขกระดูกประกอบไปด้วย ไขมันและเนื้อเยื่อค้ำจุน
00:34
but its most essential elements are blood stem cells.
8
34655
3590
แต่ส่วนที่สำคัญที่สุดของมันคือ เซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือด
00:38
These stem cells are constantly dividing.
9
38245
2707
เซลล์ต้นกำเนิดเหล่านี้แบ่งตัวอยู่ตลอด
00:40
They can differentiate into red blood cells,
10
40952
2353
พวกมันสามารถพัฒนาไปเป็นเม็ดเลือดแดง
00:43
white blood cells, and platelets,
11
43305
2200
เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือด
00:45
and send about hundreds of billions of new blood cells
12
45505
2640
และส่งเม็ดเลือดใหม่นับแสนล้าน
00:48
into circulation every day.
13
48145
2630
ไปสู่ระบบไหลเวียนทุก ๆ วัน
00:50
These new cells enter the bloodstream
14
50775
2030
เซลล์ใหม่เหล่านี้เข้าไปในกระแสเลือด
00:52
through holes in small capillaries in the marrow.
15
52805
3266
ผ่านรูในหลอดเลือดฝอยในไขกระดูก
00:56
Through the capillaries,
16
56071
1280
และจากหลอดเลือดฝอย
00:57
they reach larger blood vessels and exit the bone.
17
57351
3670
เซลล์ได้เคลื่อนที่ไปยังหลอดเลือดที่ใหญ่กว่า และออกจากกระดูกไป
01:01
If there’s a problem with your blood,
18
61021
1807
ถ้าหากเกิดปัญหาขึ้นกับเลือดของคุณ
01:02
there’s a good chance it can be traced back to the bone marrow.
19
62828
3043
ก็มีความเป็นไปได้มาก ที่ต้นตอของปัญหาจะอยู่ที่ไขกระดูก
01:05
Blood cancers often begin with genetic mutations in the stem cells.
20
65871
3990
มะเร็งในเม็ดเลือดมักจะเริ่มต้น จากการกลายพันธุ์ของเซลล์ต้นกำเนิด
01:09
The stem cells themselves are not cancerous,
21
69861
2496
ตัวเซลล์ต้นกำเนิดเองจะไม่เป็นมะเร็ง
01:12
but these mutations can interfere with the process of differentiation
22
72357
3584
แต่การกลายพันธุ์นี้สามารถเข้าไป แทรกแซงการพัฒนาของเซลล์
01:15
and result in malignant blood cells.
23
75941
2790
และส่งผลให้เกิดเม็ดเลือดที่ผิดปกติ
01:18
So for patients with advanced blood cancers like leukemia and lymphoma,
24
78731
3924
ดังนั้นสำหรับผู้ป่วยมะเร็งที่รักษาได้ยาก อย่างมะเร็งเม็ดเลือดขาวและต่อมน้ำเหลือง
01:22
the best chance for a cure is often an allogeneic bone marrow transplant,
25
82655
4249
วิธีการรักษาที่ดีที่สุดมักเป็นการปลูกถ่าย เซลล์ต้นกำเนิดโดยใช้เซลล์ของผู้บริจาค
01:26
which replaces the patient’s bone marrow with a donor’s.
26
86904
3557
ซึ่งเป็นการแทนที่ไขกระดูกของผู้ป่วย ด้วยไขกระดูกของผู้บริจาค
01:30
Here’s how it works.
27
90461
1970
และนี่คือวิธีการทำงานของมัน
01:32
First, blood stem cells are extracted from the donor.
28
92431
3355
ขั้นแรก เซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือด จะถูกสกัดจากผู้บริจาค
01:35
Most commonly,
29
95786
1130
โดยปกติแล้ว
01:36
blood stem cells are filtered out of the donor’s bloodstream
30
96916
2860
เซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือด จะถูกกรองออกจากกระแสเลือดของผู้บริจาก
01:39
by circulating the blood through a machine
31
99776
2070
โดยการหมุนเวียนเลือดผ่านเครื่องจักร
01:41
that separates it into different components.
32
101846
2760
ที่สามารถแยกส่วนประกอบเลือดออกมาได้
01:44
In other cases, the marrow is extracted directly
33
104606
2824
ในกรณีอื่นๆ ไขกระดูกอาจถูกสกัดออกมาโดยตรง
01:47
from a bone in the hip, the iliac crest, with a needle.
34
107430
4276
จากกระดูกที่สะโพกตรงกระดูกเชิงกรานด้วยเข็ม
01:51
Meanwhile, the recipient prepares for the transplant.
35
111706
3258
ขณะเดียวกัน ผู้รับก็จะเตรียมตัว สำหรับการปลูกถ่าย
01:54
High doses of chemotherapy or radiation kill the patient’s existing marrow,
36
114964
4388
การทำเคมีบำบัดหรือการฉายรังสีมากๆ จะทำลายไขกระดูกของผู้ป่วยที่มีอยู่
01:59
destroying both malignant cells and blood stem cells.
37
119352
3540
ทั้งเซลล์ร้ายและเซลล์ต้นกำเนิด ของเม็ดเลือด
02:02
This also weakens the immune system,
38
122892
2226
และทำให้ระบบภูมิคุ้มกันต่ำลงด้วย
02:05
making it less likely to attack the transplanted cells.
39
125118
3908
ซึ่งทำให้โอกาสที่ร่างกายจะต่อต้านเซลล์ ที่ได้รับการปลูกถ่ายน้อยลง
02:09
Then the donor cells are infused into the patient’s body through a central line.
40
129026
4479
จากนั้นเซลล์ของผู้บริจาคจะถูกใส่ไป ในตัวผู้ป่วยผ่านสายสวนทางหลอดเลือดดำใหญ่
02:13
They initially circulate in the recipient’s peripheral bloodstream,
41
133505
3582
ในตอนแรกเซลล์จะหมุนเวียนอยู่ใน กระแสเลือดรอบนอกของผู้ป่วย
02:17
but molecules on the stem cells, called chemokines, act as homing devices
42
137087
4560
แต่โมเลกุลบนเซลล์ต้นกำเนิด ชื่อว่าคีโมไคน์ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือนำทาง
02:21
and quickly traffic them back to the marrow.
43
141647
2987
และนำเซลล์กลับไปที่ไขกระดูกอย่างรวดเร็ว
02:24
Over the course of a few weeks,
44
144634
1683
ในช่วงเวลาไม่กี่สัปดาห์
02:26
they begin to multiply and start producing new, healthy blood cells.
45
146317
4340
พวกมันจะเริ่มแบ่งตัว และสร้างเม็ดเลือดที่ใหม่และแข็งแรง
02:30
Just a small population of blood stem cells
46
150657
2305
เซลล์ต้นกำเนิดของเม็ดเลือดเพียงเล็กน้อย
02:32
can regenerate a whole body’s worth of healthy marrow.
47
152962
3615
สามารถสร้างไขระดูกที่ดี ให้เพียงพอกับทั้งร่างกายขึ้นมาใหม่
02:36
A bone marrow transplant can also lead to something
48
156577
2770
การปลูกถ่ายไขกระดูกสามารถนำไปสู่บางอย่าง
02:39
called graft-versus-tumor activity,
49
159347
3030
ที่เรียกว่า graft-versus-tumor activity
02:42
when new immune cells generated by the donated marrow
50
162377
2810
ซึ่งคือการที่ภูมิคุ้มกันที่สร้าง จากไขกระดูกที่ได้รับบริจาค
02:45
can wipe out cancer cells the recipient’s original immune system couldn’t.
51
165187
4483
สามารถต้านเซลล์มะเร็งที่ภูมิคุ้มกันเดิม ของผู้รับไม่สามารถต้านได้
02:49
This phenomenon can help eradicate stubborn blood cancers.
52
169670
3650
ปรากฏการณ์นี้สามารถช่วยกำจัด มะเร็งเม็ดเลือดที่ดื้อด้าน
02:53
But bone marrow transplants also come with risks,
53
173320
2986
แต่การปลูกถ่ายไขกระดูก ก็มาพร้อมกับความเสี่ยง
02:56
including graft-versus-host disease.
54
176306
2870
อย่างภาวะเซลล์ใหม่ต้านร่างกาย
02:59
It happens when the immune system generated by the donor cells
55
179176
3160
มันเกิดขึ้นเมื่อภูมิคุ้มกัน ที่สร้างโดยเซลล์ของผู้บริโภค
03:02
attacks the patient’s organs.
56
182336
2390
โจมตีอวัยวะของผู้ป่วย
03:04
This life-threatening condition occurs in about 30–50% of patients
57
184726
4450
อาการที่รุนแรงถึงตายนี้ เกิดในผู้ป่วยประมาณ 30–50%
03:09
who receive donor cells from anyone other than an identical twin,
58
189176
4241
ที่รับเซลล์มาจากคนที่ไม่ใช่แฝดเหมือน
03:13
particularly when the stem cells are collected
59
193417
2235
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อเซลล์ต้นกำเนิดถูกเก็บจากเลือด
03:15
from the blood as opposed to the bone marrow.
60
195652
2334
เมื่อเทียบกับจากไขกระดูก
03:17
Patients may take immunosuppressant medications
61
197986
2820
ผู้ป่วยอาจใช้ยากดภูมิคุ้มกัน
03:20
or certain immune cells may be removed from the donated sample
62
200806
3200
หรือนำเซลล์อิมมูนบางเซลล์ ออกจากตัวอย่างที่ได้รับบริจาค
03:24
in order to reduce the risk of graft-versus-host disease.
63
204006
3430
เพื่อลดโอกาสที่จะเกิด ภาวะเซลล์ใหม่ต้านร่างกาย
03:27
But even if a patient avoids graft-versus-host disease,
64
207436
3345
แต่ถึงแม้ว่าผู้ป่วยจะไม่เจอภาวะนี้
03:30
their immune system may reject the donor cells.
65
210781
2879
ระบบภูมิคุ้มกันของพวกเขา ก็อาจปฏิเสธเซลล์ของผู้บริจาค
03:33
So it’s crucial to find the best match possible in the first place.
66
213660
4310
ดังนั้นการหาคู่ที่เหมือนกันที่สุด เท่าที่เป็นไปได้จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างแรก
03:37
Key regions of the genetic code determine how the immune system
67
217970
3055
บริเวณหลักของรหัสพันธุกรรม เป็นตัวกำหนดวิธีที่ภูมิคุ้มกัน
03:41
identifies foreign cells.
68
221025
2035
ระบุเซลล์แปลกปลอม
03:43
If these regions are similar in the donor and the recipient,
69
223060
2938
ถ้าบริเวณเหล่านี้ของผู้บริจาค และผู้รับมีความคล้ายกัน
03:45
the recipient’s immune system is more likely to accept the donor cells.
70
225998
4262
ระบบภูมิคุ้มกันของผู้รับก็มีโอกาส จะยอมรับเซลล์ผู้บริจาคได้มากกว่า
03:50
Because these genes are inherited, the best matches are often siblings.
71
230260
4543
เพราะยีนเหล่านี้เป็นสิ่งที่สืบต่อกันมา คู่ที่เหมาะที่สุดส่วนใหญ่จะเป็นพี่น้อง
03:54
But many patients who need a bone marrow transplant
72
234803
2813
แต่ผู่ป่วยหลายรายที่ต้องการ การปลูกถ่ายไขกระดูก
03:57
don’t have a matched family member.
73
237616
2857
ไม่มีสมาชิกครอบครัวที่เหมาะสม
04:00
Those patients turn to donor registries of volunteers
74
240473
2930
ผู้ป่วยเหล่านี้หันไปหาผู้บริจาค ที่ลงทะเบียนเป็นอาสาสมัคร
04:03
willing to offer their bone marrow.
75
243403
2480
ที่ต้องการจะบริจาคไขกระดูก
04:05
All it takes to be on the registry is a cheek swab to test for a genetic match.
76
245883
4310
ทั้งหมดที่ต้องทำเพื่อเป็นอาสาสมัครคือ การป้ายกระพุ้งแก้มเพื่อทดสอบความเข้ากันของยีน
04:10
And in many cases, the donation itself
77
250193
2259
ในหลายๆ กรณี การบริจาคนั้น
04:12
isn’t much more complicated than giving blood.
78
252452
2971
ไม่ได้ซับซ้อนยุ่งยาก ไปกว่าการบริจาคเลือดเลย
04:15
It’s a way to save someone’s life
79
255423
1870
มันเป็นวิธีหนึ่ง ที่จะช่วยชีวิตคนได้
04:17
with a resource that’s completely renewable.
80
257293
2870
ด้วยทรัพยากรที่สามารถ ผลิตขึ้นใหม่ได้อย่างสมบูรณ์
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7