How bones make blood - Melody Smith

850,010 views ・ 2020-01-27

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Επιμέλεια: Chryssa Rapessi
00:06
At any given moment, trillions of cells are traveling through your blood vessels,
0
6920
4130
Κάθε στιγμή, τρισεκατομμύρια κυττάρων ταξιδεύουν μέσω των αιμοφόρων αγγείων σας,
00:11
sometimes circling the body in just one minute.
1
11050
3554
κάνοντας μερικές φορές τον γύρο του σώματος σε μόλις ένα λεπτό.
00:14
Each of these cells has its origins deep in your bones.
2
14604
3931
Καθένα από αυτά τα κύτταρα έχει τις ρίζες του βαθιά στα οστά σας.
00:18
Bones might seem rock-solid, but they’re actually quite porous inside.
3
18535
4450
Τα οστά μπορεί να φαίνονται στερεά, αλλά κανονικά είναι εσωτερικά πορώδεις
00:22
Large and small blood vessels enter through these holes.
4
22985
3037
Μεγάλα και μικρά αιμοφόρα αγγεία μπαίνουν μέσα σε αυτές τις τρύπες
Στο εσωτερικό των περισσότερων από τα μεγάλα οστά του σκελετού σας
00:26
And inside most of the large bones of your skeleton is a hollow core
5
26022
3553
Υπάρχει ένας εσωτερικός πυρήνας γεμάτο με μαλακό μυελό των οστών.
00:29
filled with soft bone marrow.
6
29575
2500
00:32
Marrow contains fat and other supportive tissue,
7
32075
2580
Ο μυελός περιέχει λίπος και άλλους υποστηρικτικούς ιστούς,
00:34
but its most essential elements are blood stem cells.
8
34655
3590
αλλά τα πιο σημαντικά στοιχεία του είναι βλαστοκύτταρα αίματος.
Αυτά τα βλαστοκύτταρα διαιρούνται συνεχώς.
00:38
These stem cells are constantly dividing.
9
38245
2707
Μπορούν να διαφοροποιήσουν σε ερυθρά αιμοσφαίρια,
00:40
They can differentiate into red blood cells,
10
40952
2353
λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια,
00:43
white blood cells, and platelets,
11
43305
2200
και στέλνουν εκατοντάδες των νέων κυττάρων του αίματος
00:45
and send about hundreds of billions of new blood cells
12
45505
2640
σε κυκλοφορία καθημερινά.
00:48
into circulation every day.
13
48145
2630
Αυτά τα νέα κύτταρα εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος
00:50
These new cells enter the bloodstream
14
50775
2030
00:52
through holes in small capillaries in the marrow.
15
52805
3266
μέσω οπών σε μικρά τριχοειδή αγγεία στον μυελό.
Μέσω των τριχοειδών αγγείων,
00:56
Through the capillaries,
16
56071
1280
00:57
they reach larger blood vessels and exit the bone.
17
57351
3670
φτάνουν σε μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία και βγαίνουν από το οστό.
Εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το αίμα σας,
01:01
If there’s a problem with your blood,
18
61021
1807
01:02
there’s a good chance it can be traced back to the bone marrow.
19
62828
3043
Ίσως υπάρχει μια ευκαιρία να γυρίσει πίσω στον μυελό των οστών
01:05
Blood cancers often begin with genetic mutations in the stem cells.
20
65871
3990
Καρκίνοι του αίματος αρχίζουν συχνά με γενετικές μεταλλάξεις στα βλαστοκύτταρα.
01:09
The stem cells themselves are not cancerous,
21
69861
2496
Τα ίδια τα βλαστοκύτταρα δεν είναι καρκινικά,
01:12
but these mutations can interfere with the process of differentiation
22
72357
3584
αλλά αυτές οι μεταλλάξεις μπορούν να εμφανιστούν κατά τη διαφοροποίηση
01:15
and result in malignant blood cells.
23
75941
2790
και να οδηγηθούν σε κακοήθη κύτταρα του αίματος.
Έτσι για τους ασθενείς με προχωρημένους καρκίνους αίματος πχ. λευχαιμία ή λέμφωμα,
01:18
So for patients with advanced blood cancers like leukemia and lymphoma,
24
78731
3924
01:22
the best chance for a cure is often an allogeneic bone marrow transplant,
25
82655
4249
καλή ευκαιρία για μια θεραπεία είναι συχνά η μεταμόσχευση μυελού των οστών,
01:26
which replaces the patient’s bone marrow with a donor’s.
26
86904
3557
που αντικαθιστά τον μυελό των οστών του ασθενούς με ένα δότη.
Αυτό δουλεύει με το ακόλουθο τρόπο
01:30
Here’s how it works.
27
90461
1970
Πρώτον, τα βλαστοκύτταρα του αίματος εξάγονται από τον δότη.
01:32
First, blood stem cells are extracted from the donor.
28
92431
3355
01:35
Most commonly,
29
95786
1130
Ποιο συχνά
01:36
blood stem cells are filtered out of the donor’s bloodstream
30
96916
2860
τα βλαστοκύτταρα φιλτράρονται από το αίμα του δότη.
με την κυκλοφορία του αίματος μέσω μιας μηχανής
01:39
by circulating the blood through a machine
31
99776
2070
01:41
that separates it into different components.
32
101846
2760
που το χωρίζει σε διάφορα συστατικά.
Σε άλλες περιπτώσεις, ο μυελός εξάγεται απευθείας
01:44
In other cases, the marrow is extracted directly
33
104606
2824
από ένα οστό στο ισχίο, τη λεκάνη, με βελόνα.
01:47
from a bone in the hip, the iliac crest, with a needle.
34
107430
4276
Εν τω μεταξύ, ο παραλήπτης προετοιμάζεται για τη μεταμόσχευση.
01:51
Meanwhile, the recipient prepares for the transplant.
35
111706
3258
Υψηλές δόσεις χημείας ή ακτινοβολίας σκοτώνουν τον υπάρχον μυελό του ασθενούς,
01:54
High doses of chemotherapy or radiation kill the patient’s existing marrow,
36
114964
4388
01:59
destroying both malignant cells and blood stem cells.
37
119352
3540
Καταστρέφοντας τα κακοήθη κύτταρα και τα βλαστοκύτταρα του αίματος
02:02
This also weakens the immune system,
38
122892
2226
Αυτό επίσης εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα,
καθιστώντας το λιγότερο πιθανό να προσβάλλουν τα μεταμοσχευμένα κύτταρα.
02:05
making it less likely to attack the transplanted cells.
39
125118
3908
Στη συνέχεια, κύτταρα του δότη εγχύονται στον ασθενή μέσω μιας κεντρικής γραμμής.
02:09
Then the donor cells are infused into the patient’s body through a central line.
40
129026
4479
02:13
They initially circulate in the recipient’s peripheral bloodstream,
41
133505
3582
Αρχικά κυκλοφορούσαν στο περιφερικό αίμα του λήπτη,
02:17
but molecules on the stem cells, called chemokines, act as homing devices
42
137087
4560
αλλά μόρια στα βλαστοκύτταρα, οι χημειοκίνες, δρουν ως συσκευές υποδοχής
02:21
and quickly traffic them back to the marrow.
43
141647
2987
και τα μεταφέρετε γρήγορα πίσω στον μυελό.
02:24
Over the course of a few weeks,
44
144634
1683
Κατά τη διάρκεια μερικών εβδομάδων,
02:26
they begin to multiply and start producing new, healthy blood cells.
45
146317
4340
αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και να παράγουν νέα, υγιή αιμοσφαίρια.
02:30
Just a small population of blood stem cells
46
150657
2305
Μόνο λίγα βλαστοκύτταρα αίματος
02:32
can regenerate a whole body’s worth of healthy marrow.
47
152962
3615
μπορούν να αναγεννήσουν το σύνολο του υγιούς μυελού του σώματος.
Μια μεταμόσχευση μυελού των οστών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κάτι
02:36
A bone marrow transplant can also lead to something
48
156577
2770
02:39
called graft-versus-tumor activity,
49
159347
3030
που ονομάζεται δράση μοσχεύματος έναντι όγκου,
όταν νέα ανοσοποιητικά κύτταρα που παράγονται από τον μυελού
02:42
when new immune cells generated by the donated marrow
50
162377
2810
02:45
can wipe out cancer cells the recipient’s original immune system couldn’t.
51
165187
4483
μπορούν να αποβάλουν καρκινικά κύτταρα που το ανοσοποιητικό του δεν μπορούσε.
Αυτό το φαινόμενο μπορεί να βοηθήσει στην εξάλειψη επίμονου καρκίνου του αίματος.
02:49
This phenomenon can help eradicate stubborn blood cancers.
52
169670
3650
Αλλά μεταμοσχεύσεις μυελού των οστών έχουν και κινδύνους.
02:53
But bone marrow transplants also come with risks,
53
173320
2986
02:56
including graft-versus-host disease.
54
176306
2870
συμπεριλαμβανομένης της ασθένειας μοσχεύματος έναντι ξενιστή.
Αυτό συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό που παράγεται από τα κύτταρα του δότη
02:59
It happens when the immune system generated by the donor cells
55
179176
3160
03:02
attacks the patient’s organs.
56
182336
2390
προσβάλλει τα όργανα του ασθενούς.
03:04
This life-threatening condition occurs in about 30–50% of patients
57
184726
4450
Αυτή η απειλητική για τη ζωή κατάσταση εμφανίζεται σε περίπου 30-50% των ασθενών
που δέχονται κύτταρα δότη από ξένο εκτός από ένα ομοζυγωτικό δίδυμο
03:09
who receive donor cells from anyone other than an identical twin,
58
189176
4241
03:13
particularly when the stem cells are collected
59
193417
2235
ιδιαίτερα όταν τα βλαστοκύτταρα συλλέγονται από το αίμα
03:15
from the blood as opposed to the bone marrow.
60
195652
2334
σε αντίθεση με τον μυελό των οστών.
03:17
Patients may take immunosuppressant medications
61
197986
2820
Οι ασθενείς μπορεί να πάρουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα
03:20
or certain immune cells may be removed from the donated sample
62
200806
3200
ή ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού να απομακρυνθούν από το δείγμα του δωρητή
03:24
in order to reduce the risk of graft-versus-host disease.
63
204006
3430
προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος της νόσου μοσχεύματος έναντι ξενιστή.
03:27
But even if a patient avoids graft-versus-host disease,
64
207436
3345
Αλλά ακόμα κι αν ένας ασθενής αποφεύγει τη νόσο αυτή
03:30
their immune system may reject the donor cells.
65
210781
2879
το ανοσοποιητικό του σύστημα μπορεί να απορρίψει τα κύτταρα του δότη.
03:33
So it’s crucial to find the best match possible in the first place.
66
213660
4310
Έτσι είναι σημαντικό να βρούμε τον καλύτερο δυνατό συνδυασμό.
03:37
Key regions of the genetic code determine how the immune system
67
217970
3055
Βασικές περιοχές του γενετικού κώδικα καθορίζουν το πώς το ανοσοποιητικό
αναγνωρίζει ξένα κύτταρα.
03:41
identifies foreign cells.
68
221025
2035
Εάν αυτές οι περιοχές είναι παρόμοιες στον δότη και τον λήπτη,
03:43
If these regions are similar in the donor and the recipient,
69
223060
2938
03:45
the recipient’s immune system is more likely to accept the donor cells.
70
225998
4262
το ανοσοποιητικό σύστημα του λήπτη είναι πιθανότερο να δεχτεί ξένα κύτταρα.
Επειδή τα γονίδια αυτά κληρονομούνται, οι συνδυασμοί είναι συχνά αδέλφια.
03:50
Because these genes are inherited, the best matches are often siblings.
71
230260
4543
03:54
But many patients who need a bone marrow transplant
72
234803
2813
Αλλά πολλοί ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών
03:57
don’t have a matched family member.
73
237616
2857
δεν έχουν συμβατό δότη στην οικογένεια
Αυτοί οι ασθενείς απευθύνονται σε μητρώα δωρητών
04:00
Those patients turn to donor registries of volunteers
74
240473
2930
πρόθυμοι να προσφέρουν τον μυελό των οστών τους.
04:03
willing to offer their bone marrow.
75
243403
2480
04:05
All it takes to be on the registry is a cheek swab to test for a genetic match.
76
245883
4310
Το μόνο που χρειάζεται για να μπεις στο μητρώο είναι υλικό από το μάγουλο
για να εξεταστεί η συμβατότητα και σε πολλές περιπτώσεις, η ίδια η δωρεά
04:10
And in many cases, the donation itself
77
250193
2259
04:12
isn’t much more complicated than giving blood.
78
252452
2971
δεν είναι πολύ πιο περίπλοκη από το να δώσεις αίμα.
04:15
It’s a way to save someone’s life
79
255423
1870
Έτσι σώζετε τη ζωή κάποιου
04:17
with a resource that’s completely renewable.
80
257293
2870
με έναν ανανεώσιμο πόρο.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7