How did feathers evolve? - Carl Zimmer

Jak ewoluowało pierze? - Carl Zimmer

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Artur Kopijowski Korekta: Daniel Wróblewski

Feathers are some of the most remarkable things

Pióra to jedne z najbardziej niezwyłkych rzeczy

ever made by an animal.

stworzonych przez zwierzę.

They are gorgeous in their complexity,

Są piękne w swej złożoności,

delicate in their construction,

delikatne w swej budowie,

and yet strong enough to hold a bird

i dość moce by utrzymać ptaka

thousands of feet in the air.

tysiące stóp nad ziemią.

Like all things in nature,

Podobnie jak wszystko w przyrodzie,

feathers evolved over millions of years

pióra ewoluowały na przestrzeni milionów lat

into their modern form.

aż do ich współczesnej postaci.

It could be hard to imagine

Ciężko sobie wyobrazić,

how this could have happened.

jak mogło to przebiegać.

After all, what did the intermediate forms look like?

Jak mogły wyglądać formy przejściowe?

What good is half a wing,

Jaki jest pożytek z prawie-skrzydła

festooned with half-feathers?

przystrojonego prawie-piórami?

Thanks to science,

Dzięki nauce wiemy,

we now know that birds are living dinosaurs.

że ptaki to żyjące dinozaury.

You can see the kinship in their skeletons.

W ich szkieletach można zobaczyć pokrewieństwo.

Certain dinosaurs share some anatomical details with birds

Pewne dinozaury dzielą z ptakami anatomiczne detale,

found in no other animals, such as wish bones.

które nie występują u innych zwierząt, jak np. mostki.

And in the late 1990s,

W późnych latach 90-tych

paleontologists started digging up

paleontolodzy zaczęli wykopywać

some compelling support for that idea:

fascynujące dowody tej idei:

dinosaurs with bits of feathers

dinozaury z drobinami pierza

still preserved on their bodies.

zachowanymi na ich ciałach.

Since then, scientists have found

Od tego czasu naukowcy odkryli

dozens of species of dinosaurs

mnóstwo gatunków dinozaurów

with remnants of feathers.

z pozostałościami piór.

Some were as small as pigeons,

Niektóre były małe jak gołębie,

and some were the size of a school bus.

a inne rozmiarów autobusu.

If you look at how they are related on a family tree,

Jeśli spojrzeć jak są powiązane na drzewie genealogicznym,

the evolution of feathers

ewolucja piór

doesn't seem quite so impossible.

wcale nie wydaje się niemożliwa.

The most distant feathered relatives of birds

Najdalsi upierzeni krewni ptaków

had straight feathers that looked like wires.

mieli proste pióra wyglądające jak druty.

Then these wires split apart,

Druty te następnie rozdzieliły się na części

producing simple branches.

tworząc proste odnogi.

In many dinosaur lineages,

W genealogii wielu dinozaurów

these simple feathers evolved

te proste pióra ewoluowały

into more intricate ones,

do bardziej złożonych postaci,

including some that we see today on birds.

jak te, widoczne u dzisiejszych ptaków.

At the same time,

Jednocześnie,

the feathers spread across the bodies of dinosaurs,

pióra rozprzestrzeniały się na ciałach dinozaurów

turning from sparse patches of fuzz

zmieniając się z rzadkich wysepek meszku

into dense plumage,

do gęstego upierzenia,

which even extended down to their legs.

które sięgało nawet nóg.

A few fossils even preserved some of the molecules

W kliku skamielinach przetrwały cząsteczki

that give feathers color.

nadające piórom kolor.

They reveal a beautiful range of colors:

Ukazały one wspaniałą gamę kolorów:

glossy, dark plumage, reminiscent of crows,

błyszczące, ciemne upierzenie, przypominające kruka,

alternating strips of black and white,

naprzemienne pasma bieli i czerni,

or splashes of bright red.

czy plamy jasnej czerwieni.

Some dinosaurs had high crests on their heads,

Niektóre dinozaury miały na głowach wysokie pióropusze,

and others had long, dramatic tail feathers.

a inne, długie, pokazowe pióra ogonowe.

Now, none of these dinosaurs

Lecz żaden z tych dinozaurów

could use their feathers to fly -

nie mógł użyć swoich piór do latania -

their arms were too short

ich ramiona były za krótkie

and the rest of their bodies were far too heavy.

a ciała o wiele za ciężkie.

But, birds don't just use feathers to fly.

Jednak ptaki nie używają piór tylko do latania.

A woodcock uses feathers to blend in perfectly

Słonka używa ich aby wtopić się

with its forest backdrop.

w leśne tło.

An ostrich stretches its wings over its nest

Struś rozkłada skrzydła nad gniazdem

to shade its young.

by dać schronienie młodym.

A peacock displays its magnificent tail feathers

Paw rozpościera swe wspaniałe pióra

to attract peahens.

by zaimponować samicy.

Feathers could have served these functions

Pióra mogły pełnić te funkcje

for dinosaurs too.

również u dinozaurów.

Exactly how feathered dinosaurs took flight

Jak dinozaury wzbiły się w powietrze

is still a bit of a mystery.

nadal jest zagadką.

But if a small-feathered dinosaur flapped

Ale jeśli lekko opierzony dinozaur machał ramionami

its arms as it ran up an incline,

biegnąc w górę zbocza,

its feathers would have provided extra lift

pióra mogły go dodatkowo unosić

to help it run faster.

by biegł szybciej.

This accident of physics might have led

Ten przypadek fizyki mógł doprowadzić

to the evolution of longer dinosaur arms,

do ewolucji dłuższych ramion u dinozaurów,

which would let them run faster

co pozwoliłoby im biec szybciej

and even leap short distances through the air.

a nawet przeskakiwać krótkie odcinki w powietrzu.

Eventually, their arms stretched out into wings.

Ostatecznie ich ramiona przekształciły się w skrzydła.

Only then, perhaps 50 million years

Dopiero wtedy, prawdopodobnie 50 milionów lat

after the first wiry feathers evolved,

po powstaniu pierwszego drutowatego pierza,

did feathers lift those dinosaurs into the sky.

pióra uniosły dinozaury w przestworza.