What causes panic attacks, and how can you prevent them? - Cindy J. Aaronson

5,016,398 views ・ 2020-10-08

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska
Ciało staje się gorsetem.
00:07
The body becomes its own corset.
0
7035
2790
00:09
Past, present, and future exist as a single force.
1
9825
3815
Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość zlewają się w jedno.
00:13
A swing without gravity soars to a terrifying height.
2
13640
4674
Grawitacja znika, a huśtawka wyrzuca wysoko w powietrze.
00:18
The outlines of people and things dissolve.
3
18314
3981
Kształty się rozmywają.
00:23
Countless poets and writers have tried to put words
4
23125
3230
Niezliczeni poeci i pisarze próbowali ująć w słowa,
00:26
to the experience of a panic attack—
5
26355
2525
jak to jest doświadczyć ataku paniki,
00:28
a sensation so overwhelming, many people mistake it for a heart attack, stroke,
6
28880
5061
doznania tak obezwładniającego, że wielu myli je z zawałem serca, udarem
00:33
or other life-threatening crisis.
7
33941
2900
albo inną sytuacją zagrażającą życiu.
00:36
Though panic attacks don’t cause long-term physical harm,
8
36841
3219
Choć ataki paniki nie powodują trwałej szkody na zdrowiu,
00:40
afterwards, the fear of another attack can limit someone’s daily life—
9
40060
4311
lęk przed kolejnym atakiem może zaburzyć codzienne funkcjonowanie
00:44
and cause more panic attacks.
10
44371
2590
i doprowadzić do kolejnych ataków.
00:46
Studies suggest that almost a third of us
11
46961
2396
Badania wskazują, że prawie jedna trzecia z nas
00:49
will experience at least one panic attack in our lives.
12
49357
3373
doświadczy ataku paniki przynajmniej raz w życiu.
00:52
And whether it’s your first, your hundredth,
13
52730
2649
Nieważne, pierwszy czy setny,
00:55
or you’re witnessing someone else go through one,
14
55379
2588
własny czy czyjś.
00:57
no one wants to repeat the experience.
15
57967
2750
Nikt nie chce doświadczyć ataku paniki ponownie.
01:00
Even learning about them can be uncomfortable, but it’s necessary—
16
60717
4220
Już samo zgłębianie tematu nie jest najprzyjemniejsze, ale jest konieczne.
01:04
because the first step to preventing panic attacks is understanding them.
17
64937
4229
Pierwszy krok do powstrzymania nawrotów to zrozumienie, czym jest atak paniki.
01:10
At its core, a panic attack is an overreaction to the body’s
18
70166
3110
To przesadna reakcja
na normalną fizjologiczną odpowiedź organizmu na stan zagrożenia.
01:13
normal physiological response to the perception of danger.
19
73276
3851
01:17
This response starts with the amygdala,
20
77127
2420
Reakcja ta rozpoczyna się w ciele migdałowatym,
01:19
the brain region involved in processing fear.
21
79547
3080
w części mózgu odpowiadającej za odczuwanie lęku.
01:22
When the amygdala perceives danger,
22
82627
1910
Gdy ciało migdałowate odbiera zagrożenie,
01:24
it stimulates the sympathetic nervous system,
23
84537
2855
pobudza układ współczulny,
01:27
which triggers the release of adrenaline.
24
87392
2695
który powoduje wydzielanie adrenaliny.
01:30
Adrenaline prompts an increase in the heart and breathing rate
25
90087
3230
Adrenalina przyspiesza bicie serca i oddech,
01:33
to get blood and oxygen to the muscles of the arms and legs.
26
93317
4022
żeby krew i tlen mogły trafić do mięśni rąk i nóg.
01:37
This also sends oxygen to the brain, making it more alert and responsive.
27
97339
4496
Krew dociera też do mózgu, zwiększając czujność i szybkość reakcji.
01:42
During a panic attack,
28
102882
1430
Podczas ataku paniki
01:44
this response is exaggerated well past what would be useful
29
104312
3957
reakcja organizmu jest nadmierna, dużo silniejsza, niż to konieczne
01:48
in a dangerous situation,
30
108269
2057
w niebezpiecznej sytuacji.
01:50
causing a racing heart, heavy breathing, or hyperventilation.
31
110326
4789
Bicie serca przyspiesza, pojawiają się duszność albo hiperwentylacja.
01:55
The changes to blood flow cause lightheadedness
32
115115
2690
Zmiany w krążeniu krwi powodują zawroty głowy
01:57
and numbness in the hands and feet.
33
117805
3014
oraz drętwienie rąk i stóp.
02:00
A panic attack usually peaks within 10 minutes.
34
120819
3050
Atak paniki zwykle osiąga apogeum w ciągu 10 minut od rozpoczęcia.
02:03
Then, the prefrontal cortex takes over from the amygdala
35
123869
3420
Następnie kontrolę przejmuje kora przedczołowa,
02:07
and stimulates the parasympathetic nervous system.
36
127289
3350
która pobudza układ przywspółczulny.
02:10
This triggers the release of a hormone called acetylcholine
37
130639
3501
Uwolniony zostaje hormon zwany acetylocholiną.
02:14
that decreases the heart rate and gradually winds down the panic attack.
38
134140
5133
Bicie serca spowalnia i stopniowo atak paniki ustępuje.
02:19
In a panic attack, the body’s perception of danger
39
139273
2950
Poczucie zagrożenia odbierane przez organizm
02:22
is enough to trigger the response we would have to a real threat— and then some.
40
142223
5128
wyzwala reakcję adekwatną w obliczu rzeczywistego niebezpieczeństwa.
A właściwie jeszcze ostrzejszą.
02:27
We don't know for sure why this happens,
41
147351
2800
Nie do końca wiadomo, co wywołuje ataki paniki.
02:30
but sometimes cues in the environment that remind us
42
150151
2759
Mogą to być czynniki zewnętrzne
02:32
of traumatic past experience can trigger a panic attack.
43
152910
4150
przywołujące traumatyczne zdarzenia z przeszłości.
02:37
Panic attacks can be part of anxiety disorders
44
157060
2628
Ataki paniki mogą towarzyszyć zaburzeniom lękowym,
02:39
like PTSD, social anxiety disorder, OCD, and generalized anxiety disorder.
45
159688
6976
jak zespół stresu pourazowego, fobia społeczna,
zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne czy zespół lęku uogólnionego.
02:46
Recurring panic attacks, frequent worry about new attacks,
46
166664
3710
Powtarzające się ataki paniki, ciągły strach przed następnym epizodem
02:50
and behavioral changes to avoid panic attacks
47
170374
2976
i zmiany w zachowaniu mające zapobiec napadom
02:53
can lead to a diagnosis of a panic disorder.
48
173350
3770
mogą doprowadzić do nerwicy diagnozowanej jako zespół lęku napadowego.
Dwie główne metody stosowane w leczeniu lęku panicznego
02:57
The two main treatments for panic disorder
49
177120
2402
02:59
are antidepressant medication and cognitive behavioral therapy, or CBT.
50
179522
5852
to leki antydepresyjne i terapia poznawczo-behawioralna.
03:05
Both have about a 40% response rate—
51
185374
3240
Skuteczność każdej z nich wynosi około 40 procent,
03:08
though someone who responds to one may not respond to the other.
52
188614
3796
ale na pacjenta, u którego sprawdza się jedno, nie musi zadziałać drugie.
03:12
However, antidepressant medications carry some side effects,
53
192410
3890
Co więcej, leki antydepresyjne mają skutki uboczne,
03:16
and 50% of people relapse when they stop taking them.
54
196300
3810
a u 50 procent osób zażywających je dochodzi do nawrotu po odstawieniu.
03:20
CBT, meanwhile, is more lasting, with only a 20% relapse rate.
55
200110
5873
Efekty terapii są bardziej długotrwałe. Częstość nawrotów wynosi tylko 20 procent.
03:25
The goal of CBT treatment for panic disorder is to help people learn
56
205983
3910
Celem terapii poznawczo-behawioralnej
jest przywrócenie kontroli nad ciałem, a co za tym idzie nad umysłem,
03:29
and practice concrete tools to exert physical, and in turn mental,
57
209893
4492
03:34
control over the sensations and thoughts associated with a panic attack.
58
214385
5272
nad odczuciami i myślami związanymi z atakami paniki.
03:39
CBT begins with an explanation of the physiological causes of a panic attack,
59
219657
5049
Na początku pacjentom wyjaśnia się fizjologiczne przyczyny napadów.
03:44
followed by breath and muscle exercises designed to help people
60
224706
3930
Następnie wprowadza się ćwiczenia mięśni oddechowych
pomagające świadomie kontrolować sposób oddychania.
03:48
consciously control breathing patterns.
61
228636
3189
03:51
Next comes cognitive restructuring,
62
231825
2440
Potem przychodzi czas na restrukturyzację poznawczą,
03:54
which involves identifying and changing the thoughts
63
234265
2560
czyli na rozpoznawanie myśli pojawiających się podczas ataków,
03:56
that are common during attacks—
64
236825
1928
03:58
such as believing you’ll stop breathing, have a heart attack, or die—
65
238753
4132
na przykład o niemożności oddychania, zbliżającym się ataku serca czy śmierci,
04:02
and replacing them with more accurate thoughts.
66
242885
2790
i zastępowanie ich lepiej dopasowanymi do okoliczności.
04:07
The next stage of treatment is exposure to the bodily sensations and situations
67
247065
4619
Kolejny etap obejmuje skonfrontowanie pacjenta z doznaniami i sytuacjami,
04:11
that typically trigger a panic attack.
68
251684
2970
które zwykle wywołują u niego atak paniki.
04:14
The goal is to change the belief, through experience,
69
254654
3203
Chodzi o to, żeby przez doświadczenie zmienić przekonanie pacjenta,
04:17
that these sensations and situations are dangerous.
70
257857
4450
że te odczucia i okoliczności stanowią dla niego zagrożenie.
04:22
Even after CBT, taking these steps isn’t easy in the grip of an attack.
71
262307
5205
Nawet zakończona terapia nie gwarantuje, że gdy przyjdzie atak, będzie łatwo.
04:27
But with practice, these tools can both prevent and de-escalate attacks,
72
267512
4697
Z czasem stosowanie tych narzędzi pozwala zapobiec atakowi albo go rozładować,
04:32
and ultimately reduce the hold of panic on a person’s life.
73
272209
4169
a ostatecznie zmniejszyć negatywny wpływ napadów lęku na życie pacjenta.
04:37
Outside formal therapy,
74
277518
1690
Poza pomocą psychologiczną
04:39
many panickers find relief from the same beliefs CBT aims to instill:
75
279208
5407
ulgę przynosi powtarzanie sobie tego, co terapeuci próbują zaszczepić pacjentom.
04:44
that fear can’t hurt you, but holding on to it will escalate panic.
76
284615
5501
Że lęk nie może ich skrzywdzić, a kurczowe trzymanie się go tylko potęguje panikę.
04:50
Even if you’ve never had a panic attack,
77
290116
2560
Nawet jeśli nie doświadczyło się ataku paniki samemu,
04:52
understanding them will help you identify one in yourself or someone else—
78
292676
4753
wiedza o tym, jak działa, może pomóc zrozumieć, przez co ktoś przechodzi.
04:57
and recognizing them is the first step in preventing them.
79
297429
3990
Zrozumienie, czym jest atak paniki, to też pierwszy krok, żeby go uniknąć.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7