Why do our bodies age? - Monica Menesini

2,891,166 views ・ 2016-06-09

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Cabanes Korekta: Marta Konieczna
00:06
In 1997, a French woman named Jeanne Calment
0
6822
3726
W 1997 roku Francuzka Jeanne Calment
00:10
passed away after 122 years and 164 days on this Earth,
1
10548
6433
zmarła przeżywszy 122 lata i 164 dni,
00:16
making her the oldest known person in history.
2
16981
3373
co czyni ją najstarszą znaną osobą w historii.
00:20
Her age was so astounding
3
20354
1816
Jej wiek był tak niesamowity,
00:22
that a millionaire pledged $1 million to anyone who could break her record.
4
22170
4563
że pewien milioner obiecał milion dolarów dla osoby, która pobije ten rekord.
00:26
But in reality, living to this age or beyond
5
26733
4063
Ale w rzeczywistości osiągnięcie takiego wieku lub starszego
00:30
is a feat that very few, maybe even no humans,
6
30796
3373
to wyczyn, którego może dokonać bardzo niewielu,
00:34
are likely to accomplish.
7
34169
2010
a może nawet nikt.
00:36
Human bodies just aren't built for extreme aging.
8
36179
3452
Ludzkie ciała nie są skonstruowane, by dożywać ekstremalnej starości.
00:39
Our capacity is set at about 90 years.
9
39631
3061
Ich wytrzymałość to około 90 lat.
00:42
But what does aging really mean
10
42692
3660
Czym jest starzenie się
00:46
and how does it counteract the body's efforts to stay alive?
11
46352
3780
i jak niweluje starania organizmu, by utrzymać się przy życiu?
00:50
We know intuitively what it means to age.
12
50132
3030
Intuicyjnie wiemy, co to jest.
00:53
For some, it means growing up,
13
53162
2563
Dla niektórych to dorastanie,
00:55
while for others, it's growing old.
14
55725
3133
dla innych przekwitanie.
00:58
Yet finding a strict scientific definition of aging is a challenge.
15
58858
5341
Znalezienie naukowej definicji starzenia to duże wyzwanie.
01:04
What we can say is that aging occurs when intrinsic processes
16
64199
4159
Można powiedzieć, że ma miejsce gdy naturalne procesy
01:08
and interactions with the environment, like sunlight,
17
68358
3540
i interakcje ze środowiskiem, na przykład światłem słonecznym
01:11
and toxins in the air, water, and our diets,
18
71898
3765
oraz toksyny w powietrzu i wodzie, nasza dieta
01:15
cause changes in the structure
19
75663
2091
powodują zmiany w strukturze
01:17
and function of the body's molecules and cells.
20
77754
3228
i funkcjonowaniu cząsteczek i komórek w organizmie.
01:20
Those changes in turn drive their decline,
21
80982
2742
Zmiany te z kolei powodują zmniejszenie ich sprawności,
01:23
and subsequently, the failure of the whole organism.
22
83724
3820
a następnie niewydolność całego organizmu.
01:27
The exact mechanisms of aging are poorly understood.
23
87544
3895
Nie znamy jeszcze dokładnie mechanizmów starzenia.
01:31
But recently, scientists have identified nine physiological traits,
24
91439
4484
Niedawno naukowcy zidentyfikowali dziewięć zjawisk fizjologicznych,
01:35
ranging from genetic changes
25
95923
2331
takich jak zmiany genetyczne
01:38
to alterations in a cell's regenerative ability
26
98254
3107
czy zmniejszenie zdolności komórek do regeneracji,
01:41
that play a central role.
27
101361
2860
które odgrywają w nim kluczową rolę.
01:44
Firstly, as the years pass, our bodies accumulate genetic damage
28
104221
4408
Z upływem czasu w naszych ciałach wzrasta liczba genów
01:48
in the form of DNA lesions.
29
108629
2498
z uszkodzeniami DNA.
01:51
These occur naturally when the body's DNA replicates,
30
111127
3132
Pojawiają się one naturalnie podczas replikacji DNA,
01:54
but also in non-dividing cells.
31
114259
2915
ale również w komórkach nie ulegających podziałowi.
01:57
Organelles called mitochondria are especially prone to this damage.
32
117174
4924
Szczególnie narażone są organella zwane mitochondriami.
02:02
Mitochondria produce adenosine triphosphate,
33
122098
3904
Produkują adenozynotrójfosforan,
02:06
or ATP,
34
126002
1601
zwany ATP,
02:07
the main energy source for all cellular processes,
35
127603
3593
główne źródło energii dla wszystkich procesów komórkowych.
02:11
plus mitochondria regulate many different cell activities
36
131196
3466
Mitochondria regulują też wiele funkcji komórki
02:14
and play an important role in programmed cell death.
37
134662
4059
i odgrywają ważną rolę w jej zaprogramowanej śmierci.
02:18
If mitochondrial function declines,
38
138721
2399
Jeśli przestają działać sprawnie,
02:21
then cells and, later on, whole organs, deteriorate, too.
39
141120
4749
komórki, a następnie całe organy, również stają się niewydolne.
02:25
Other changes are known to occur in the expression patterns of genes,
40
145869
4033
Inne zmiany mają miejsce w procesie ekspresji genów.
02:29
also known as epigenetic alterations,
41
149902
2468
To tak zwane zmiany epigenetyczne,
02:32
that affect the body's tissues and cells.
42
152370
2918
wpływające na tkanki i komórki.
02:35
Genes silenced or expressed only at low levels in newborns
43
155288
3395
Geny wyciszone lub o niskiej ekspresji u noworodków
02:38
become prominent in older people,
44
158683
3129
stają się bardzo aktywne u osób starszych,
02:41
leading to the development of degenerative diseases,
45
161812
2722
co prowadzi do rozwoju chorób degeneracyjnych,
02:44
like Alzheimer's, which accelerate aging.
46
164534
3585
jak choroba Alzheimera, przyspieszających proces starzenia.
02:48
Even if we could avoid all these harmful genetic alterations,
47
168119
4473
Nawet gdybyśmy mogli uniknąć szkodliwych zmian genetycznych,
02:52
not even our own cells could save us.
48
172592
2812
zawiodłyby nasze własne komórki.
02:55
The fact remains that cellular regeneration,
49
175404
3011
Proces regeneracji komórek,
02:58
the very stuff of life,
50
178415
1797
podstawa naszego życia,
03:00
declines as we age.
51
180212
2188
słabnie wraz z wiekiem.
03:02
The DNA in our cells is packaged within chromosomes,
52
182400
3693
DNA jest upakowane w chromosomach,
03:06
each of which has two protective regions at the extremities called telomeres.
53
186093
5839
a każdy ma końcach dwa obszary ochronne, telomery.
03:11
Those shorten every time cells replicate.
54
191932
2999
Skracają się one przy każdym podziale komórki.
03:14
When telomeres become too short,
55
194931
2531
Gdy są zbyt krótkie,
03:17
cells stop replicating and die,
56
197462
2661
komórki przestają dzielić się i umierają,
03:20
slowing the body's ability to renew itself.
57
200123
3062
zmniejszając zdolność organizmu do odnowy.
03:23
With age, cells increasingly grow senescent, too,
58
203185
3750
Z wiekiem same komórki starzeją się,
03:26
a process that halts the cell cycle in times of risk,
59
206935
3539
co hamuje ich cykl w niebezpiecznym okresie,
03:30
like when cancer cells are proliferating.
60
210474
2911
na przykład, gdy mnożą się komórki rakowe.
03:33
But the response also kicks in more as we age,
61
213385
3235
Z wiekiem organizm reaguje gwałtowniej na zagrożenia,
03:36
halting cell growth and cutting short their ability to replicate.
62
216620
3948
zatrzymując wzrost komórek i pozbawiając je zdolności do podziału.
03:40
Aging also involves stem cells that reside in many tissues
63
220568
3907
Starzenie wiąże się też z komórkami macierzystymi,
03:44
and have the property of dividing without limits to replenish other cells.
64
224475
4907
które dzielą się bez ograniczeń i zastępują komórki w wielu tkankach.
03:49
As we get older, stem cells decrease in number
65
229382
3368
Z czasem maleje ich liczba
03:52
and tend to lose their regenerative potential,
66
232750
2467
i potencjał naprawczy,
03:55
affecting tissue renewal and maintenance of our organs original functions.
67
235217
4511
co źle wpływa na odnowę tkanek i utrzymanie sprawności organów.
03:59
Other changes revolve around cells' ability to function properly.
68
239728
4370
Inne zmiany dotyczą prawidłowego funkcjonowania komórek.
04:04
As they age, they stop being able to do quality control on proteins,
69
244098
4400
Starzejąc się, nie mogą już kontrolować jakości białek,
04:08
causing the accumulation of damaged and potentially toxic nutrients,
70
248498
4353
nagromadzają się uszkodzone i potencjalnie toksyczne składniki,
04:12
leading to excessive metabolic activity that could be fatal for them.
71
252851
4704
co nadmiernie zwiększa metabolizm i może prowadzić do śmierci komórki.
04:17
Intercellular communication also slows,
72
257555
3042
Spowolnieniu ulega też komunikacja międzykomórkowa,
04:20
ultimately undermining the body's functional ability.
73
260597
3412
ostatecznie uniemożliwiając funkcjonowanie organizmu.
04:24
There's a lot we don't yet understand about aging.
74
264009
3096
Proces starzenia nadal kryje w sobie wiele zagadek.
04:27
Ultimately, does longer life as we know it come down to diet,
75
267105
5088
Czy dłuższe życie to rzeczywiście rezultat właściwej diety,
04:32
exercise,
76
272193
1207
ruchu,
04:33
medicine,
77
273400
1005
postępów medycyny,
04:34
or something else?
78
274405
1560
czy czegoś innego?
04:35
Will future technologies, like cell-repairing nanobots,
79
275965
3129
Czy technologie przyszłości, jak nanoroboty naprawiające komórki
04:39
or gene therapy,
80
279094
1493
lub terapia genetyczna,
04:40
artificially extend our years?
81
280587
2724
sztucznie przedłużą nam życie?
04:43
And do we want to live longer than we already do?
82
283311
3094
I czy chcemy żyć dłużej niż obecnie?
04:46
Starting with 122 years as inspiration,
83
286405
3970
122 lata to tylko inspiracja,
04:50
there's no telling where our curiosity might take us.
84
290375
3059
a dokąd może nas zaprowadzić ciekawość, nie wiadomo.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7