Are all of your memories real? - Daniel L. Schacter

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

In a study in the 1990s,

W badaniu z lat 90.

participants recalled getting lost in a shopping mall as children.

uczestnicy wspominali, że jako dzieci zgubili się w centrum handlowym.

Some shared these memories in vivid detail—

Niektórzy z drobnymi szczegółami.

one even remembered that the old man who rescued him

Jeden nawet pamiętał, że starszy pan, który go uratował,

was wearing a flannel shirt.

nosił flanelową koszulę.

But none of these people had actually gotten lost in a mall.

Tylko że żadna z tych osób nie zgubiła się w centrum handlowym.

They produced these false memories

Badani stworzyli fałszywe wspomnienia,

when the psychologists conducting the study told them they’d gotten lost,

kiedy badacze wmówili im, że się zgubili,

and although they might not remember the incident,

i że chociaż może nie pamiętają incydentu,

their parents had confirmed it.

to potwierdzili to ich rodzice.

And it wasn’t just one or two people who thought they remembered getting lost—

Nie tylko jedna czy dwie osoby myślały, że pamiętają zagubienie.

a quarter of the participants did.

Zrobiła to jedna czwarta uczestników.

These findings may sound unbelievable,

Wyniki mogą brzmieć niewiarygodnie,

but they actually reflect a very common experience.

ale w rzeczywistości odzwierciedlają bardzo częste doświadczenie.

Our memories are sometimes unreliable.

Wspomnienia bywają zawodne.

And though we still don’t know precisely what causes this fallibility

Chociaż nadal nie wiemy, co powoduje tę omylność

on a neurological level,

na poziomie neurologicznym,

research has highlighted some of the most common ways our memories

badania ujawniły kilka najczęstszych sposobów tworzenia wspomnień

diverge from what actually happened.

niezgodnych z rzeczywistością.

The mall study highlights how we can incorporate information

Eksperyment z centrum handlowym pokazuje, jak można nieświadomie

uznać informacje ze źródeł zewnętrznych,

from outside sources,

like other people or the news,

takich jak inni ludzie czy wiadomości,

into our personal recollections without realizing it.

za własne wspomnienia.

This kind of suggestibility is just one influence on our memories.

Ten rodzaj sugestii to jeden z czynników wpływających na wspomnienia.

Take another study,

W innym badaniu

in which researchers briefly showed a random collection of photographs

naukowcy pokazali grupie uczestników

to a group of participants,

losowy zbiór fotografii,

including images of a university campus none of them had ever visited.

w tym zdjęcia kampusu uniwersyteckiego, w którym żaden badany nie był.

When shown the images three weeks later,

Kiedy trzy tygodnie później pokazano te same zdjęcia,

a majority of participants said that they had probably or definitely

większość uczestników stwierdziła, że raczej albo na pewno

visited the campus in the past.

odwiedziła kampus w przeszłości.

The participants misattributed information from one context— an image they’d seen—

Uczestnicy błędnie przypisali informacje z jednego kontekstu, ujrzanego obrazu,

onto another— a memory of something they believed they actually experienced.

do innego, czyli wspomnień, których rzekomo doświadczyli.

In another experiment, people were shown an image of a magnifying glass,

W innym eksperymencie pokazano ludziom ilustrację lupy,

and then told to imagine a lollipop.

a potem kazano wyobrazić sobie lizaka.

They frequently recalled that they saw the magnifying glass and the lollipop.

Badani często wspominali, że widzieli lupę i lizaka.

They struggled to link the objects to the correct context—

Mieli problem z połączeniem obiektów z odpowiednim kontekstem:

whether they actually saw them, or simply imagined them.

czy rzeczywiście je widzieli, czy po prostu je sobie wyobrazili.

Another study, where a psychologist questioned over 2,000 people

Inne badanie, w którym psycholog zbadał ponad 2000 osób

on their views about the legalization of marijuana,

na temat poglądu na legalizację marihuany,

highlights yet another kind of influence on memory.

pokazuje jeszcze jeden rodzaj wpływu na pamięć.

Participants answered questions in 1973 and 1982.

Uczestnicy odpowiadali na pytania w latach 1973 i 1982.

Those who said they had supported marijuana legalization in 1973,

Ci, którzy powiedzieli, że w 1973 roku poparli legalizację marihuany,

but reported they were against it in 1982,

ale w 1982 roku byli temu przeciwni,

were more likely to recall that they were actually against legalization in 1973—

częściej twierdzili, że w 1973 roku sprzeciwiali się legalizacji,

bringing their old views in line with their current ones.

dostosowując dawne poglądy do obecnych.

Our current opinions, feelings, and experiences

Aktualne opinie, uczucia i doświadczenia

can bias our memories of how we felt in the past.

mogą zniekształcić wspomnienia.

In another study,

W innym badaniu badacze przekazali dwóm grupom uczestników

researchers gave two groups of participants background information

podstawowe informacje o dawnej wojnie,

on a historical war and asked them to rate the likelihood that each side would win.

prosząc o ocenę prawdopodobieństwa zwycięstwa każdej ze stron.

They gave each group the same information,

Każda grupa otrzymała te same informacje

except that they only told one group who had actually won the war—

z wyjątkiem tego, że jednej grupie ujawniono, kto faktycznie wygrał wojnę.

the other group didn’t know the real world outcome.

Druga grupa nie znała prawdziwego wyniku.

In theory, both groups’ answers should be similar,

Teoretycznie odpowiedzi obu grup powinny być podobne,

because the likelihood of each side winning

bo prawdopodobieństwo zwycięstwa każdej ze stron

isn’t effected by who actually won—

nie ma związku z faktycznym wynikiem.

if there’s a 20% chance of thunderstorms, and a thunderstorm happens,

Jeśli jest 20% szans na burzę z piorunami i ta burza ma miejsce,

the chance of thunderstorms doesn’t retroactively go up to 100%.

szansa nie wzrasta wstecz do 100%.

Still, the group that knew how the war ended

Mimo to grupa znająca wynik wojny oceniła wyżej szanse faktycznych zwycięzców

rated the winning side as more likely to win than the group who did not.

niż grupa bez tej wiedzy.

All of these fallibilities of memory can have real-world impacts.

Omylność wspomnień może wpływać na rzeczywistość.

If police interrogations use leading questions with eye witnesses or suspects,

Pytania naprowadzające zadane świadkom podczas policyjnych przesłuchań

suggestibility could result in incorrect identifications or unreliable confessions.

mogą spowodować błędną identyfikację czy niewiarygodne zeznania.

Even in the absence of leading questions,

Nawet przy braku pytań naprowadzających

misattribution can lead to inaccurate eyewitness testimony.

złe przypisanie źródła może prowadzić do błędnych zeznań naocznych świadków.

In a courtroom,

Jeśli na sali sądowej

if a judge rules a piece of evidence inadmissible

sędzia nie dopuści dowodu

and tells jurors to disregard it, they may not be able to do so.

i nakaże przysięgłym jego zignorowanie, ci nie zawsze umieją to zrobić.

In a medical setting, if a patient seeks a second opinion

Jeśli pacjent szuka drugiej opinii,

and the second physician is aware of the first one’s diagnosis,

a drugi lekarz zna pierwsze rozpoznanie,

that knowledge may bias their conclusion.

ta wiedza może wpłynąć na jego diagnozę.

Our memories are not ironclad representations of reality,

Wspomnienia nie są niezawodną reprezentacją rzeczywistości,

but subjective perceptions.

a subiektywnymi spostrzeżeniami

And there’s not necessarily anything wrong with that—

i nie musi w tym być coś złego.

the problems arise when we treat memory as fact,

Problem pojawia się, kiedy pamięć uznajemy za fakt

rather than accepting this fundamental truth

bez zrozumienia prawdziwej natury wspomnień.

about the nature of our recollections.