The accident that changed the world - Allison Ramsey and Mary Staicu

1,261,637 views ・ 2020-02-10

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Ola Kamińska Korekta: Barbara Guzik
00:06
London, 1928: a group of mold spores surf a breeze through a lab.
0
6837
6112
Londyn, rok 1928, grupka zarodników pleśni przemieszcza się po laboratorium.
00:12
They drift onto a petri dish, and when they land,
1
12949
2690
Trafia na szalkę Petriego i osadza się na niej,
00:15
they germinate a medical revolution.
2
15639
2911
co daje początek medycznej rewolucji.
00:18
This lab belongs to Alexander Fleming, a Scottish scientist
3
18550
3780
Laboratorium należy do Alexandra Fleminga, szkockiego naukowca,
00:22
investigating the properties of infectious bacteria.
4
22330
3313
badającego właściwości bakterii zakaźnych.
00:25
At this time, Fleming is away on vacation.
5
25643
3137
Fleming jest w tym czasie na urlopie.
00:28
When he returns, he finds a colony of mold growing on a petri dish
6
28780
3910
Po powrocie zastaje kolonię pleśni na szalce,
00:32
he’d forgotten to place in his incubator.
7
32690
2500
którą zapomniał włożyć do inkubatora.
00:35
And around this colony of mold is a zone
8
35190
2488
Wokół kolonii znajduje się strefa
00:37
completely and unexpectedly clear of bacteria.
9
37678
4092
zupełnie i niespodziewanie wolna od bakterii.
00:41
In studying this mysterious phenomenon,
10
41770
2480
Badając to tajemnicze zjawisko,
00:44
Fleming came to realize that the mold was secreting some kind of compound
11
44250
4861
Fleming zdał sobie sprawę, że pleśń wydziela substancję,
00:49
that was killing the bacteria.
12
49111
2380
która zabija bakterie.
00:51
The mold was a species in the Penicillium genus,
13
51491
3238
Pleśń pochodziła z rodzaju pędzlaków, Penicillium,
00:54
so Fleming dubbed the antibacterial compound “penicillin.”
14
54729
4148
stąd Flemming nazwał ten antybakteryjny związek penicyliną.
00:58
What Fleming stumbled upon was a microbial defense system.
15
58877
4475
W ten sposób Fleming odkrył mikrobowy system odpornościowy.
01:03
The penicillium mold constantly produces penicillin
16
63352
3764
Pędzlaki produkują penicylinę non-stop,
01:07
in order to defend itself from threats,
17
67116
2431
żeby bronić się przed zagrożeniami,
01:09
such as nearby bacterial colonies that might consume its resources.
18
69547
4410
jak kolonie bakterii, które mogłyby zająć pożywienie.
01:13
Penicillin destroys many types of bacteria
19
73957
2891
Penicylina zabija wiele rodzajów bakterii
01:16
by disrupting synthesis of their cell walls.
20
76848
3129
poprzez zaburzenia w syntezie ich ścian komórkowych.
01:19
These walls get their strength from a thick, protective mesh of sugars
21
79977
3650
Ściany komórkowe zbudowane są z grubej, ochronnej siatki cukrów
01:23
and amino acids,
22
83627
1386
i aminokwasów,
01:25
that are constantly being broken down and rebuilt.
23
85013
3274
które ulegają ciągłemu rozkładowi, a następnie regeneracji.
01:28
Penicillin binds to one of the compounds that weaves this mesh together
24
88287
4719
Penicylina łączy się z jednym ze związków tworzących siatkę
01:33
and prevents the wall from being reconstructed at a critical phase.
25
93006
4637
i zapobiega odbudowie ściany komórkowej w krytycznym momencie.
01:37
Meanwhile, penicillin stimulates the release of highly reactive molecules
26
97643
5054
Jednocześnie penicylina uwalnia wysoce aktywne molekuły,
01:42
that cause additional damage.
27
102697
1880
które powodują dalsze uszkodzenia.
01:44
Eventually, the cell’s structure breaks down completely.
28
104577
3390
W końcu struktura komórki zostaje całkowicie zniszczona.
01:47
This two-pronged attack is lethal to a wide range of bacteria,
29
107967
4180
Taki dwustronny atak jest śmiercionośny dla szerokiego spektrum bakterii,
01:52
whether in petri-dishes, our bodies, or elsewhere.
30
112147
3473
czy to na szalce Petriego, w organizmie, czy gdziekolwiek.
01:55
It’s not, however, harmful to our own cells,
31
115620
3007
Co ważne, nie jest szkodliwa dla naszych komórek,
01:58
because those don’t have cell walls.
32
118627
3050
ponieważ nie mają ścian komórkowych.
02:01
For a decade or so after Fleming’s discovery,
33
121677
2980
Przez dziesięć lat od odkrycia Fleminga
02:04
penicillin remained a laboratory curiosity.
34
124657
3110
penicylina była laboratoryjną zagadką.
02:07
But during World War II,
35
127767
1890
Ale podczas drugiej wojny światowej
02:09
researchers figured out how to isolate the active compound
36
129657
3800
naukowcom udało się wyizolować aktywny związek
02:13
and grow the mold in larger quantities.
37
133457
3270
i wyhodować pleśń w większych ilościach.
02:16
They then went on to win the Nobel Prize for their work.
38
136727
3280
Za swoją pracę otrzymali Nagrodę Nobla.
02:20
Teams at Oxford and several American drug companies continued development,
39
140007
4590
Zespoły w Oksfordzie i Ameryce kontynuowały pracę.
02:24
and within a few years it was commercially available.
40
144597
3324
Po kilku latach produkt był dostępny na rynku.
02:27
Penicillin and similar compounds quickly transformed the treatment of infections.
41
147921
5301
Penicylina i jej podobne związki szybko zrewolucjonizowały leczenie infekcji.
02:33
For the time being,
42
153222
1280
Na dzień dzisiejszy
02:34
they remain some of the most important, life-saving antibiotics used in medicine.
43
154502
6396
pozostają najważniejszymi antybiotykami, ratującymi życie, stosowanymi w medycynie.
02:40
However, the more we use any antibiotic, the more bacteria evolve resistance to it.
44
160898
6168
Jednak im więcej używamy antybiotyków, tym więcej bakterii się na nią uodparnia.
02:47
In the case of penicillin,
45
167066
1670
W przypadku penicyliny
02:48
some bacteria produce compounds that can break down the key structure
46
168736
4308
niektóre bakterie wytwarzają związki, które niszczą główną strukturę
02:53
that interferes with cell wall synthesis.
47
173044
2956
zakłócającą syntezę ściany komórkowej.
02:56
As antibiotic use has increased,
48
176000
2394
Użycie antybiotyków rośnie,
02:58
more and more bacteria have evolved this defense,
49
178394
3390
zatem coraz więcej bakterii wypracowało ten system obronny.
03:01
making these antibiotics ineffective
50
181784
2406
Antybiotyki stają się nieskuteczne
03:04
against a growing number of bacterial infections.
51
184190
3494
w walce z coraz większą liczbą infekcji bakteryjnych.
03:07
This means it’s essential that doctors not overprescribe the drug.
52
187684
4512
Dlatego ważne, żeby lekarze nie przepisywali antybiotyków na wyrost.
03:12
Meanwhile, 5 to 15% of patients in developed countries
53
192196
4779
Jednocześnie pięć do piętnastu procent pacjentów w krajach rozwiniętych
03:16
self-identify as allergic to penicillin,
54
196975
2920
uważa, że ma alergię na penicylinę.
03:19
making it the most commonly reported drug allergy.
55
199895
3599
Jest to najczęściej zgłaszana alergia na lek.
03:23
However, the vast majority— over 90%— of people
56
203494
4390
Ogromna większość, 90 procent z nich,
03:27
who think they’re allergic to penicillin actually are not.
57
207884
3594
wcale nie jest uczulona na penicylinę.
03:31
Why the misperception?
58
211478
1536
Skąd to błędne postrzeganie?
03:33
Many patients acquire the allergy label as children,
59
213014
3294
Wielu pacjentów uważa, że nabywa alergię w wieku dziecięcym,
03:36
when a rash appears after they’re treated for an infection with penicillin
60
216308
3720
kiedy pojawia się wysypka po leczeniu infekcji penicyliną
03:40
or closely related drugs.
61
220028
1970
lub jej podobnymi związkami.
03:41
The rash is often blamed on penicillin,
62
221998
2570
Za wysypkę obwinia się penicylinę,
03:44
while the more likely culprit is the original infection,
63
224568
3030
chociaż to pierwotna infekcja zazwyczaj jest winowajcą
03:47
or a reaction between the infection and the antibiotic.
64
227598
4120
lub reakcja infekcji na leczenie.
03:51
However, genuine penicillin allergies,
65
231718
2800
Jednak prawdziwa alergia na penicylinę,
03:54
where our immune systems mistake penicillin for an attacker,
66
234518
3750
kiedy organizm traktuje penicylinę jako intruza,
03:58
do occur rarely and can be very dangerous.
67
238268
3130
zdarza się rzadko i jest bardzo niebezpieczna.
04:01
So if you think you’re allergic but don’t know for sure,
68
241398
2720
Jeśli podejrzewasz u siebie alergię, ale nie jesteś pewny,
04:04
your best bet is to visit an allergist.
69
244118
2380
udaj się do alergologa.
04:06
They’ll complete an evaluation that’ll confirm
70
246498
2245
Wykona badania, które potwierdzą,
04:08
whether or not you have the allergy.
71
248743
2290
czy faktycznie jesteś uczulony.
04:11
Even if you do have a penicillin allergy,
72
251033
2450
Nawet jeśli masz alergię na penicylinę,
04:13
your immune cells that react to the drug may lose their ability to recognize it.
73
253483
5101
system odpornościowy może stracić zdolność jej rozpoznawania.
04:18
In fact, about 80% of people who are allergic to penicillin
74
258584
4482
Osiemdziesiąt procent uczulonych na penicylinę
04:23
outgrow their allergy within ten years.
75
263066
3050
wyrasta z alergii w ciągu dziecięciu lat.
04:26
This is great news for people who currently identify
76
266116
2717
To dobra wiadomość dla tych, którzy obecnie borykają się
04:28
as allergic to penicillin;
77
268833
1810
z alergią na penicylinę.
04:30
the drug may one day save their lives, as it has done for so many others.
78
270643
5056
Pewnego dnia ten lek może ocali ich życie, tak jak ocalił wielu innym.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7