A brief history of melancholy - Courtney Stephens

Tłumaczenie: Ola Królikowska Korekta: Rysia Wand

Sadness is part of the human experience,

Smutek jest częścią ludzkiego doświadczenia,

but for centuries there has been vast disagreement

ale od wieków nie ma zgody,

over what exactly it is and what, if anything, to do about it.

czym właściwie jest i co z nim zrobić.

In its simplest terms,

W najprostszych słowach

sadness is often thought of

smutek uważa się

as the natural reaction to a difficult situation.

za naturalną reakcję na trudną sytuację.

You feel sad when a friend moves away or when a pet dies.

Smutno wam po wyprowadzce przyjaciela albo kiedy umiera zwierzak.

When a friend says, "I'm sad,"

Kiedy przyjaciel mówi "Jest mi smutno",

you often respond by asking, "What happened?"

pytacie: "Co się stało?".

But your assumption that sadness has an external cause outside the self

Ale założenie, że smutek wynika z czynników zewnętrznych,

is a relatively new idea.

to stosunkowo nowa idea.

Ancient Greek doctors didn't view sadness that way.

Lekarze w starożytnej Grecji postrzegali smutek inaczej.

They believed it was a dark fluid inside the body.

Wierzyli, że był ciemnym płynem w ciele.

According to their humoral system,

Zgodnie z teorią humoralną

the human body and soul were controlled by four fluids, known as humors,

ludzkie ciało i dusza były pod kontrolą czterech płynów, znanych jako humory,

and their balance directly influenced a person's health and temperament.

a ich stosunki bezpośrednio wpływały na zdrowie i temperament.

Melancholia pochodzi od "melaina kole",

Melancholia comes from melaina kole,

the word for black bile, the humor believed to cause sadness.

słowa oznaczającego czarną żółć, humoru uważanego za przyczynę smutku.

By changing your diet and through medical practices,

Dzięki zmianie diety i zabiegom medycznym

you could bring your humors into balance.

można było zbalansować humory.

Even though we now know much more about the systems

Choć dziś wiemy dużo więcej

o systemach rządzących organizmem,

that govern the human body,

these Greek ideas about sadness

greckie postrzeganie smutku

resonate with current views,

pokrywa się z obecną definicją,

not on the sadness we all occasionally feel,

ale nie smutku doświadczanego od czasu do czasu,

but on clinical depression.

a depresji klinicznej.

Doctors believe that certain kinds of long-term,

Według lekarzy niektóre długoterminowe niewytłumaczalne stany emocjonalne

unexplained emotional states are at least partially related to brain chemistry,

przynajmniej częściowo związane są z chemią mózgu,

the balance of various chemicals present inside the brain.

balansem substancji chemicznych obecnych w mózgu.

Like the Greek system,

Jak według Greków,

changing the balance of these chemicals can deeply alter

zaburzenie balansu może znacznie zmienić

how we respond to even extremely difficult circumstances.

naszą reakcję nawet na wyjątkowo trudne okoliczności.

There's also a long tradition of attempting to discern

Istnieje długa tradycja prób rozpoznania

the value of sadness,

wartości smutku

and in that discussion,

i w tej prelekcji

you'll find a strong argument that sadness is not only

znajdziecie mocny argument na to, że smutek to nie tylko nieunikniony,

an inevitable part of life but an essential one.

ale też niezbędny element życia.

If you've never felt melancholy,

Kto nigdy nie zaznał melancholii,

you've missed out on part of what it means to be human.

ten nie wie, co to znaczy być człowiekiem.

Many thinkers contend that melancholy is necessary in gaining wisdom.

Wielu myślicieli twierdzi, że melancholia jest niezbędna do zdobycia mądrości.

Robert Burton, born in 1577,

Urodzony w 1577 roku Robert Burton

spent his life studying the causes and experience of sadness.

całe życie badał przyczyny i doznania smutku.

In his masterpiece "The Anatomy of Melancholy,"

W "Anatomii melancholii" Burton pisał,

Burton wrote, "He that increaseth wisdom increaseth sorrow."

"Ten, kto powiększa wiedzę, powiększa i smutek".

The Romantic poets of the early 19th century

Poeci romantyzmu początku XIX wieku

believed melancholy allows us to more deeply understand other profound emotions,

wierzyli, że melancholia pozwala głębiej pojąć wielkie emocje,

like beauty and joy.

jak piękno i radość.

To understand the sadness of the trees losing their leaves in the fall

Zrozumienie smutku drzew tracących liście jesienią

is to more fully understand the cycle of life that brings flowers in the spring.

pozwala zrozumieć cykl życia, który przynosi wiosną kwiaty.

But wisdom and emotional intelligence seem pretty high on the hierarchy of needs.

Ale mądrość i inteligencja emocjonalna są w hierarchii potrzeb bardzo wysoko.

Does sadness have value on a more basic, tangible,

Czy smutek ma wartość na bardziej elementarnym, konkretnym,

maybe even evolutionary level?

może nawet ewolucyjnym poziomie?

Scientists think that crying and feeling withdrawn

Naukowcy sądzą, że płacz i wycofanie

is what originally helped our ancestors secure social bonds

pomagały naszym przodkom wzmocnić więzy społeczne

and helped them get the support they needed.

i otrzymać potrzebne wsparcie.

Sadness, as opposed to anger or violence, was an expression of suffering

W przeciwieństwie do złości i przemocy smutek był wyrazem cierpienia,

that could immediately bring people closer to the suffering person,

który mógł natychmiast zbliżyć otoczenie do cierpiącej osoby,

and this helped both the person and the larger community to thrive.

co pomagało zarówno tej osobie, jak i całej społeczności.

Perhaps sadness helped generate the unity we needed to survive,

Może smutek jednoczył, co było potrzebne do przetrwania,

but many have wondered whether the suffering felt by others

ale wielu zastanawiało się,

is anything like the suffering we experience ourselves.

czy każdy odczuwa cierpienie tak samo.

The poet Emily Dickinson wrote,

Poetka Emily Dickinson pisała,

"I measure every Grief I meet With narrow, probing Eyes -

"Każdy napotkany żal mierzę wąskim dociekliwym wzrokiem.

I wonder if it weighs like MIne - Or has an Easier size."

Zastanawiam się, czy waży tyle, co mój, czy też ma mniejszy rozmiar".

And in the 20th century,

W XX wieku

medical anthropologists, like Arthur Kleinman,

antropolodzy medyczni, jak Arthur Kleinman,

gathered evidence from the way people talk about pain

zbadali, jak ludzie mówią o bólu,

to suggest that emotions aren't universal at all,

żeby udowodnić, że emocje nie są uniwersalne,

and that culture, particularly the way we use language,

a kultura, szczególnie język,

can influence how we feel.

może wpłynąć na samopoczucie.

When we talk about heartbreak,

Kiedy mówimy o złamanym sercu,

the feeling of brokenness becomes part of our experience,

uczucie złamania staje się częścią naszego doznania,

podczas gdy w kulturze, gdzie mowa o poobijanym sercu,

where as in a culture that talks about a bruised heart,

there actually seems to be a different subjective experience.

zdaje się występować inne doznanie.

Some contemporary thinkers aren't interested

Niektórzy współcześni myśliciele nie chcą

in sadness' subjectivity versus universality,

badać subiektywności smutku i jego uniwersalności

and would rather use technology to eliminate suffering in all its forms.

i woleliby pozbyć się wszelkich form cierpienia za pomocą technologii.

David Pearce has suggested that genetic engineering

David Pearce zasugerował, że inżynieria genetyczna

and other contemporary processes

i inne nowoczesne procesy

cannot only alter the way humans experience emotional and physical pain,

mogą nie tylko zmienić sposób odczuwania fizycznego i psychicznego bólu,

but that world ecosystems ought to be redesigned

ale też stworzyć ekosystem od nowa,

so that animals don't suffer in the wild.

dzięki czemu zwierzęta nie cierpiałyby na wolności.

He calls his project "paradise engineering."

Projekt nazwał "inżynierią raju".

But is there something sad about a world without sadness?

Ale czy jest coś smutnego w świecie bez smutku?

Our cavemen ancestors and favorite poets

Nasi prehistoryczni przodkowie i poeci

might not want any part of such a paradise.

mogliby nie chcieć takiego raju.

In fact, the only things about sadness that seem universally agreed upon

Jedyne powszechnie przyjmowane fakty na temat smutku są takie,

are that it has been felt by most people throughout time,

że od zarania dziejów był on odczuwany przez większość ludzi

and that for thousands of years,

i że od tysiącleci

one of the best ways we have to deal with this difficult emotion

jednym z najlepszych sposobów poradzenia sobie z tym trudnym uczuciem

is to articulate it, to try to express what feels inexpressable.

jest wyrażenie go, próba opisania tego, co zdaje się niemożliwe do opisania.

In the words of Emily Dickinson,

Jak pisała Emily Dickinson,

"'Hope' is the thing with feathers - That perches in the soul -

"Nadzieja to pierzaste stworzenie, mości się w duszy na grzędzie,

"And sings the tune without the words - And never stops - at all -"

śpiewa piosenkę bez słów i zawsze śpiewać będzie".