What does the pancreas do? - Emma Bryce

Co robi trzustka? - Emma Bryce

1,094,473 views ・ 2015-02-19

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Natalia Suta Korekta: Rysia Wand
00:06
Beneath your ribs, you'll find, among other things, the pancreas,
0
6737
4560
Pod żebrami, pośród innych organów
znajduje się trzustka.
00:11
an organ that works a lot like a personal health coach.
1
11297
4349
Narząd ten działa jak osobisty trener zdrowego stylu życia.
00:15
This organ controls your sugar levels and produces a special juice
2
15646
4586
Kontroluje poziom cukru we krwi
i wydziela specjalny sok,
00:20
that releases the nutrients from your food
3
20232
2349
który uwalnia z pokarmu składniki odżywcze,
00:22
to help keep you in the best possible shape.
4
22581
3634
co zapewnia organizmowi dobrą formę.
Trzustka znajduje się pod żołądkiem
00:26
The pancreas sits just behind your stomach,
5
26215
2722
00:28
an appropriate home, as one of its jobs is to break down the food you eat.
6
28937
4921
i jednym z jej zadań jest rozkładanie spożytych pokarmów.
00:33
It aids digestion by producing a special tonic made of water,
7
33858
4212
Pomaga także w trawieniu,
produkując sok trzustkowy składający się z wody
00:38
sodium bicarbonate,
8
38070
1448
wodorowęglanu sodu
00:39
and digestive enzymes.
9
39518
3246
i enzymów trawiennych.
00:42
Sodium bicarbonate neutralizes the stomach's natural acidity,
10
42764
3951
Wodorowęglan sodu neutralizuje kwasy żołądkowe,
00:46
so these digestive enzymes can perform their jobs.
11
46715
3859
dzięki czemu mogą działać enzymy.
00:50
Lipase breaks down fatty substances,
12
50574
3112
Lipaza rozkłada tłuszcze,
00:53
protease splits up proteins,
13
53686
2448
proteaza rozbija białka,
a amylaza rozkłada węglowodany na cukry proste,
00:56
and amylase divides carbohydrates to create energy-rich sugars.
14
56134
4527
by dostarczyć energii komórkom.
01:00
Most of those nutrients then get absorbed into the blood stream,
15
60661
3206
Większość z tych składników pokarmowych
zostaje uwolniona do krwiobiegu,
01:03
and go on to enrich the body.
16
63867
2826
skąd dociera do komórek i odżywia je.
01:06
While all this is happening, the pancreas works on another critical task,
17
66693
4443
W tym czasie trzustka pracuje już nad innym krytycznym zadaniem:
01:11
controlling the amount of sugar in your blood.
18
71136
2765
kontrolą poziomu cukru we krwi.
01:13
It achieves this with the hormones insulin and glucagon,
19
73901
3710
Pomagają jej w tym dwa hormony insulina i glukagon,
01:17
which are produced in special cells called the Islets of Langerhans.
20
77611
4601
produkowane w specjalnych komórkach pod nazwą wysepki Langerhansa.
Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom cukru
01:22
Having too much or too little sugar can be life threatening,
21
82212
3762
może stanowić zagrożenie dla życia,
01:25
so the pancreas must stay on constant alert.
22
85974
2985
więc trzustka musi być w pełnej gotowości.
01:28
After a big meal, the blood often becomes flushed with sugar.
23
88959
3760
Po dużym posiłku wzrasta poziom cukru we krwi.
01:32
To bring us back to normal, the pancreas releases insulin,
24
92719
4051
Aby znormalizować ten stan,
trzustka uwalniania insulinę,
01:36
which makes the excess sugar move into cells,
25
96770
2889
która przenosi nadmiar glukozy do wnętrza komórek,
01:39
where it's either used as an energy source, or stored for later.
26
99659
4527
gdzie służy ona jako źródło energii
lub zostaje przechowana na później.
Insulina sprawia również, że wątroba przestaje uwalniać glukozę do krwi.
01:44
Insulin also tells the liver to shut down sugar production.
27
104186
3730
01:47
On the other hand, if blood sugar is low,
28
107916
2636
Z drugiej strony, jeśli poziom cukru we krwi jest niski,
01:50
the pancreas releases a hormone called glucagon
29
110552
3401
trzustka uwalnia hormon o nazwie glukagon,
01:53
that tells the body's cells and liver to release stored sugars
30
113953
3251
który powoduje, że zapasy cukru z komórek i wątroby
01:57
back into the bloodstream.
31
117204
2149
uwalniają się do krwiobiegu.
01:59
The interplay between insulin and glucagon is what keeps our sugar levels balanced.
32
119353
5429
Wzajemne oddziaływanie między insuliną a glukagonem
utrzymuje poziom cukru we krwi w równowadze.
02:04
But a faulty pancreas can no longer coach us like this,
33
124782
3957
Jednak uszkodzona trzustka nie wydziela potrzebnych hormonów,
02:08
meaning that this healthy balance is destroyed.
34
128739
2854
co prowadzi do zachwiania stanu zdrowia.
02:11
If it's weakened by disease,
35
131593
1642
W przypadku chorej trzustki
02:13
the organ's ability to produce insulin may be reduced, or even extinguished,
36
133235
4242
dochodzi do redukcji lub nawet ustania produkcji insuliny,
02:17
which can trigger the condition known as diabetes.
37
137477
3884
co może prowadzić do cukrzycy.
02:21
Without regular insulin release, sugar steadily builds up in the blood,
38
141361
4545
Jeśli insulina nie jest wydzielana regularnie,
wzrasta poziom cukru we krwi,
02:25
eventually hardening the blood vessels and causing heart attacks,
39
145906
3483
prowadząc do stwardnienia naczyń krwionośnych,
powodując zawał serca,
02:29
kidney failure,
40
149389
1291
niewydolność nerek i udar mózgu.
02:30
and strokes.
41
150680
1445
Brak insuliny powoduje, że komórki nie otrzymują glukozy
02:32
The same lack of insulin deprives cells of the energy-rich sugar
42
152125
3436
02:35
they need to grow and function.
43
155561
2346
niezbędnej do rozwoju i funkcjonowania.
02:37
People with diabetes also tend to have higher levels of glucagon,
44
157907
3506
U cukrzyków wzrasta również poziom glukagonu,
02:41
which makes even more sugar circulate.
45
161413
2861
co podwyższa poziom stężenia glukozy we krwi.
Bez trzustki jako osobistego trenera zdrowia,
02:44
Without this internal health coach, our sugar levels would go haywire,
46
164274
4049
nasz poziom cukru wymknąłby się spod kontroli
02:48
and we wouldn't be able to digest important nutrients.
47
168323
3560
i nie moglibyśmy trawić ważnych składników odżywczych.
02:51
But like any coach,
48
171883
1479
Ale podobnie jak każdy trener,
02:53
it's not the pancreas' job alone to keep us healthy.
49
173362
2897
trzustka jedynie pomaga nam w zachowaniu zdrowia.
02:56
It needs our conscious participation, too.
50
176259
3592
Niezbędna jest nasza aktywna współpraca.

Original video on YouTube.com
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7