How do animals experience pain? - Robyn J. Crook

Jak zwierzęta odczuwają ból? - Robyn J. Crook

Tłumaczenie: Julia Gwioździk Korekta: Ola Królikowska

Humans know the surprising prick of a needle,

Ludzie wiedzą, czym jest nagłe ukłucie igły,

the searing pain of a stubbed toe and the throbbing of a toothache.

piekący ból po uderzeniu w palec u nogi

czy pulsujący ból zęba.

We can identify many types of pain and have multiple ways of treating it.

Umiemy rozpoznać wiele rodzajów bólu i potrafimy je leczyć.

But what about other species?

Co z innymi gatunkami?

How do the animals all around us experience pain?

Jak zwierzęta odczuwają ból?

It’s important that we find out.

Poznanie odpowiedzi jest bardzo ważne.

We keep animals as pets, they enrich our environment,

Zwierzęta to nasi domownicy,

wzbogacają nasze środowisko.

we farm many species for food,

Wiele z nich jest hodowanych na jedzenie

and we use them in experiments to advance science and human health.

i używanych do eksperymentów, które pomagają w rozwoju nauki i medycyny.

Animals are clearly important to us,

Zwierzęta są naprawdę ważne.

so it’s equally important that we avoid causing them unnecessary pain.

Powinniśmy wiedzieć, jak unikać zadawania im niepotrzebnego bólu.

For animals that are similar to us, like mammals,

Zwierzęta podobne do nas, jak ssaki,

it's often obvious when they're hurting.

wiedzą, gdy coś je boli.

But there's a lot that isn't obvious,

Nie wiadomo jednak,

like whether pain relievers that work on us also help them.

czy środki przeciwbólowe, które pomagają nam, działają też na nie.

And the more different an animal is from us,

Im bardziej różni się od nas zwierzę,

the harder it is to understand their experience.

tym trudniej zrozumieć jego przeżycia.

How do you tell whether a shrimp is in pain?

Jak sprawdzić, czy krewetkę coś boli?

A snake?

A węża?

A snail?

Ślimaka?

In vertebrates— including humans— pain can be split into two distinct processes.

U kręgowców, do których należą ludzie,

ból dzieli się na dwa etapy.

In the first, nerves in the skin sense something harmful

Najpierw nerwy i skóra wyczuwają coś bolesnego

and communicate that information to the spinal cord.

i przekazują tę informację do rdzenia kręgowego.

There, motor neurons activate movements that make us rapidly jerk away

Neurony ruchowe aktywują zachowania,

które sprawiają, że gwałtownie odsuwamy się od zagrożenia.

from the threat.

This is the physical recognition of harm called nociception.

Ten proces to nocycepcja, fizyczne rozpoznanie niebezpieczeństwa.

And nearly all animals, even those with very simple nervous systems,

Większość zwierząt,

nawet z bardzo prostym układem nerwowym,

experience it.

doświadcza tego.

Without this ability, animals would be unable to avoid harm

Bez tej umiejętności zwierzęta nie potrafiłyby unikać bólu

and their survival would be threatened.

i ich przeżycie byłoby zagrożone.

The second part is the conscious recognition of harm.

Drugi etap to świadome rozpoznanie bólu.

In humans, this occurs when the sensory neurons in our skin

U ludzi ma to miejsce, gdy neurony czuciowe w skórze

make a second round of connections via the spinal cord to the brain.

wykonują drugą turę połączeń przez rdzeń kręgowy do mózgu.

There, millions of neurons in multiple regions create the sensations of pain.

Tam miliony neuronów tworzą uczucie bólu.

For us, this is a very complex experience associated with emotions

To skomplikowane przeżycie, któremu towarzyszy strach,

like fear, panic and stress, which we can communicate to others.

panika

oraz stres,

które można po nas poznać.

But it’s harder to know exactly how animals experience

Trudniej dowiedzieć się, jak zwierzęta doświadczają

this part the process,

tej części procesu,

because most of them can’t show us what they feel.

bo większość z nich nie umie nam pokazać, co czuje.

However, we get clues from observing how animals behave.

Obserwacja ich zachowania daje pewne wskazówki.

Wild, hurt animals are known to nurse their wounds,

Zranione dzikie zwierzęta liżą swoje rany,

make noises to show their distress, and become reclusive.

wydają dźwięki, by pokazać swoje cierpienie

i zaczynają trzymać się na uboczu.

in the lab, scientists have discovered that animals like chickens and rats

W laboratoriach naukowcy odkryli, że zwierzęta, jak kurczaki i szczury,

will self-administer pain-reducing drugs if they’re hurting.

w przypadku zranienia same użyją środków przeciwbólowych.

Animals also avoid situations where they’ve been hurt before,

Zwierzęta unikają sytuacji, które sprawiły im wcześniej ból,

which suggests awareness of threats.

co sugeruje, że są świadome zagrożenia.

We’ve reached the point that research has made us so sure

Badania pokazują, że kręgowce rozpoznają ból,

that vertebrates recognize pain

that it’s illegal in many countries to needlessly harm these animals.

dlatego krzywdzenie tych zwierząt jest w wielu krajach zakazane.

But what about other types of animals, like invertebrates?

Co z innymi rodzajami zwierząt, jak bezkręgowce?

These animals aren't legally protected,

Nie są chronione przez prawo,

partly because their behaviors are harder to read.

po części dlatego, że ich zachowanie jest trudniejsze do odczytania.

We can make good guesses about some of them, like oysters, worms and jellyfish.

Można się tylko domyślać, co czują niektóre z nich,

jak ostrygi,

robaki

czy meduzy.

These are examples of animals that either lack a brain

To przykłady zwierząt, które albo nie mają mózgu,

or have a very simple one.

albo u których mózg jest bardzo prosty.

So an oyster may recoil when squirted with lemon juice, for instance,

Ostryga może odskoczyć po skropleniu jej sokiem z cytryny

because of nociception.

z powodu nocycepcji.

But with such a simple nervous system,

Choć z tak prostym systemem nerwowym

it’s unlikely to experience the conscious part of pain.

mało prawdopodobne jest świadome odczucie bólu.

Other invertebrate animals are more complicated, though.

Inne bezkręgowce są bardziej skomplikowane,

Like the octopus, which has a sophisticated brain

jak ośmiornica,

która ma złożony mózg

and is thought to be one of the most intelligent invertebrate animals.

i jest uważana za jednego z najbardziej inteligentnych bezkręgowców.

Yet in many countries, people continue the practice of eating live octopus.

Jednak w wielu krajach ludzie wciąż jedzą żywe ośmiornice.

We also boil live crayfish, shrimp, and crabs,

Gotuje się żywe raki, krewetki i kraby,

even though we don't really know how they're affected either.

mimo że nie wiadomo, jaki to ma na nie wpływ.

This poses an ethical problem,

To problem etyczny.

because we may be causing these animals unnecessary suffering.

Istnieje ryzyko, że zadaje się zwierzętom niepotrzebny ból.

Scientific experimentation, though controversial,

Eksperymenty naukowe, choć kontrowersyjne, dają pewne wskazówki.

gives us some clues.

Tests on hermit crabs show that they’ll leave an undesirable shell

Testy na krabach pustelnikach pokazują, że opuszczą one nieprzyjazną skorupę,

if they’re zapped with electricity.

jeśli zostaną porażone prądem.

But stay if it’s a good shell.

Pozostaną, jeśli będzie to dobra skorupa.

And octopi that might originally curl up an injured arm to protect it,

Ośmiornica zwinie zranione ramię, by je chronić,

will risk using it to catch prey.

ale użyje go, by złapać ofiarę.

That suggests that these animals make value judgments around sensory input,

To pokazuje, że zwierzęta oceniają prawdopodobieństwo wystąpienia bólu,

instead of just reacting reflexively to harm.

a nie reagują na krzywdę odruchowo.

Meanwhile, crabs have been known to repeatedly rub a spot on their bodies

Kraby wielokrotnie pocierają miejsce,

where they’ve received an electric shock.

w którym zostały porażone prądem.

And even sea slugs flinch when they know they’re about to receive

Nawet ślimaki morskie wzdrygają się,

gdy wiedzą, że za chwilę otrzymają szkodliwy bodziec.

a noxious stimulus.

That means they have some memory of physical sensations.

To oznacza, że pamiętają fizyczne odczucia.

We still have a lot to learn about animal pain.

Wciąż niewiele wiadomo o bólu zwierząt.

As our knowledge grows, it may one day allow us to live in a world

Z czasem, gdy nasza wiedza się powiększy,

może pozwoli to na uniknięcie niepotrzebnego zadawania bólu.

where we don’t cause pain needlessly.