The myth of Arachne - Iseult Gillespie

Vertaald door: Pieter Blanckaert Nagekeken door: Bieke Van Gelder

From sailors who were turned into pigs,

Van zeelieden die in varkens veranderden

nymphs that sprouted into trees,

en nimfen die bomen werden,

and a gaze that converted the beholder to stone,

tot een blik die iemand deed verstenen:

Greek mythology brims with shape-shifters.

de Griekse mythologie zit vol met gedaanteverwisselingen.

The powerful gods usually changed their own forms at will,

De machtige goden veranderden van vorm wanneer ze maar wilden,

but for mortals, the mutations were often unwanted.

maar voor stervelingen waren deze mutaties vaak ongewild.

One such unnerving transformation befell the spinner Arachne.

Zo'n verontrustende transformatie overkwam de spinster Arachne.

Arachne was the daughter of a tradesman

Arachne was de dochter van een handelaar

who spent his days dying cloth the deepest shades of purple.

die zijn dagen vulde met het kleuren van stoffen

in de diepste tinten paars.

She had a flair for spinning the finest threads,

Ze kon de fijnste draden spinnen

en ze tot soepele stoffen weven

weaving them into flowing fabric,

and creating magnificent tapestries.

om er prachtige wandtapijten mee te creëren.

People flocked to watch her hands flying across her loom,

Mensen stroomden samen om haar handen over haar weefgetouw te zien vliegen,

as if thread sprung directly from her fingertips.

alsof de draad rechtstreeks uit haar vingertoppen ontsprong.

But as praise for her work grew, so did her pride.

Naarmate de bewondering voor haar werk groeide, groeide ook haar trots.

Arachne could often be heard boasting about her skills,

Men hoorde Arachne vaak opscheppen over haar vaardigheden,

declaring that her talent surpassed anyone else’s—mortal or divine.

verkondigend dat ze getalenteerder was dan wie dan ook, sterfelijk of goddelijk.

She refused to see weaving as a gift from the gods.

Ze weigerde het weven te zien als een geschenk van de goden.

Rather, she flaunted it as her own personal genius.

Zij stelde het liever tentoon als haar eigen, persoonlijke genialiteit.

Unfortunately, the goddess of wisdom and crafts, Athena,

Jammer genoeg hoorde de godin van wijsheid en ambacht, Athena,

overheard Arachne making these claims.

Arachne deze beweringen maken.

Planning to teach the ungrateful girl a lesson,

Om dit ondankbare meisje een lesje te leren,

Athena disguised herself as an old woman and stole amongst the mortals.

vermomde Athene zich als een oude vrouw en begaf ze zich tussen de stervelingen.

She berated Arachne in public—

Ze berispte Arachne publiekelijk --

how dare the weaver claim herself greater than the gods?

hoe durft een wever zichzelf boven de goden te stellen?

But Arachne only laughed, barely looking up from her loom.

Maar Arachne lachte alleen maar, amper opkijkend van haar weefgetouw.

Provoked, the old woman threw off her cloak to reveal her true form.

Beledigd wierp de oude dame haar mantel af om haar identiteit te onthullen.

If Arachne insisted on defaming the gods,

Als Arachne de goden bleef lasteren,

Athena would challenge her to a contest directly.

dan zou Athene haar meteen uitdagen voor een wedstrijd.

Masking her shock at the appearance of the grey-eyed goddess,

Terwijl ze haar shock door de verschijning van de godin met grijze ogen verborg,

Arachne accepted the challenge.

aanvaardde Arachne de uitdaging.

Athena drew up her own glittering loom as a great crowd gathered to watch.

Athene maakte zelf een glanzend weefgetouw terwijl een grote menigte kwam kijken.

The weavers began, eyes fixed and shuttles blurring.

De wevers begonnen, ogen gefixeerd en schietspoelen vervaagd.

Athena conjured wisps of cloud from above

Athene combineerde flarden van de wolk boven haar

and slender threads of grass from below in a spectacle of strength.

en dunne grassprieten van onder haar tot een spektakel van kracht.

She wove tremendous scenes that showed the power of the gods:

Ze weefde overweldigende scènes die de kracht van de goden toonden:

Poseidon riding the waves,

Poseidon, varend op de golven,

Zeus firing thunderbolts,

Zeus die bliksemschichten afvuurt

and Apollo hurtling across the sky.

en Apollo, razend door de lucht.

In Athena’s splendid tapestry, the glory of the gods dwarfed mortal life.

Op Athenes prachtige wandtapijt

deed de goddelijke roem het sterfelijke leven verbleken.

But Arachne had no interest in boosting godly egos.

Maar Arachne voelde er niets voor om de goddelijke ego's te belichten.

Her tapestry showed the gods abusing their power:

Haar wandtapijt toonde de goden die hun macht misbruiken:

squabbling amongst themselves,

ruziënd met elkaar,

drinking and bragging,

drinkend en opscheppend,

and meddling in the lives of mortals.

en zich bemoeiend met het leven van stervelingen.

She represented Zeus as a philanderer, transfiguring himself to ensnare women:

Ze beeldde Zeus af als een vrouwengek die zich vermomt om vrouwen te versieren:

a swan for Leda,

een zwaan voor Leda,

a bull for Europa,

een stier voor Europa,

a shower of gold for Danae.

een gouden douche voor Danaë.

Arachne then turned to the misdemeanors of other gods,

Arachne richtte zich daarna op de wandaden van andere goden:

from Pluto’s abduction of Persephone

van Pluto's ontvoering van Persephone

to Bacchus’s wild pursuit of Erigone.

tot Bacchus' wilde jacht op Erigone.

Even though she cast the gods in the most unflattering light,

Hoewel ze de goden afbeeldde op de meest onflatteuze manier,

Arachne’s work shone with her dazzling skill.

schitterde Arachnes werk door haar oogverblindende vakmanschap.

Her tapestry was almost alive,

Haar wandtapijt kwam bijna tot leven,

filled with movement and lustrous colors

gevuld met beweging en stralende kleuren die triomfantelijk knipoogden.

that winked triumphantly.

When Athena saw Arachne's undeniably better and flagrantly subversive work,

Toen Athene Arachnes onmiskenbaar betere en flagrant rebelse werk zag,

she flew into a rage and turned on the human weaver.

werd ze razend en richtte zich op de menselijke wever.

Arachne’s glee dimmed as she felt her body shrinking and contorting.

Arachnes vrolijkheid vervaagde

toen ze haar lichaam voelde krimpen en verkrampen.

Her fingers waved wildly as her arms stuck to her sides,

Haar vingers klauwden heftig, haar armen plakten tegen haar zij

and black hair sprouted all over her body.

en zwarte haren verschenen over haar hele lichaam.

The goddess left Arachne with a single spool of thread unfurling from her belly,

De godin liet Arachne achter met één draad die uitrolt vanuit haar buik

a slim reminder of her human talent.

als een herinnering aan haar menselijk talent.

For challenging the assumption that the gods were untouchable,

Omdat ze de onaantastbaarheid van de goden in twijfel had getrokken,

Athena had shrunk her adversary into the first spider.

had Athene haar tegenstander verkleind tot de eerste spin.

To this day, Arachne and her children spin out her penance—

Tot op heden spinnen Arachne en haar kinderen als straf --

or is it undaunted persistence?—

of is het moedige volharding? --

in the shadows of giants.

in de schaduw van reuzen.