What it means if you can see faces in objects - Susan G. Wardle

412,174 views ・ 2023-06-13

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung
Santa Claus က ပြန်ကြည့်တာကို မြင်ဖို့ပဲ ချစ်ပ်တစ်ထုပ်ကို ဖွင့်တာကိုစိတ်ကူးကြည့်ပါ။
00:07
Imagine opening a bag of chips only to find Santa Claus looking back at you.
0
7128
4546
00:11
Or turning the corner to see a smile as wide as a building.
1
11924
3838
ဒါမှမဟုတ် အဆောက်အအုံတစ်ခုလို ကျယ်တဲ့ အပြုံးကိုမြင်ဖို့ ထောင့်တစ်ခုကိုလှည့်တာပါ။
00:16
Humans see faces in all kinds of mundane objects,
2
16345
3379
လူသားတွေဟာ ဘာမှမထူးတဲ့ အရာဝတ္ထု မျိုးစုံမှာ မျက်နှာတွေကို မြင်ကြပေမဲ့၊
00:19
but these faces aren’t real—
3
19724
1626
ဒီမျက်နှာတွေက အစစ်အမှန်မဟုတ်ဘူး။
00:21
they’re illusions due to a phenomenon known as face pareidolia.
4
21350
4588
ဒါတွေက face paeidolia လို့ခေါ်တဲ့ ဖြစ်စဉ် တစ်ခုကြောင့် ထင်ယောင်ထင်မှားဖြစ်တာတွေပါ။
00:26
So why exactly does this happen, and how far can this distortion of reality go?
5
26355
4922
ဒီလို အတိအကျ ဖြစ်ရတာလဲ။ ဒီပုံပျက်မှုက ဘယ်လောက်အထိ တာသွားလဲ။
00:31
Humans are social animals,
6
31986
1835
လူသားတွေဟာ လူမှုရေး သတ္တဝါတွေဖြစ်ပြီး
00:33
and reading faces is an important part of our ability to understand each other.
7
33821
4004
မျက်နှာတွေကို ဖတ်တာက အချင်းချင်း နားလည် နိုင်စွမ်းရဲ့အရေးပါတဲ့အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုပါ။
00:38
Even a glimpse of someone's face can help you determine if you've met them before,
8
38034
4046
မျက်နှာကို တစ်ချက်ကြည့်ရုံနဲ့တောင် သင် ဒီလူနဲ့ဆုံဖူးလား၊ဘယ်လိုစိတ်ထားရှိလဲ၊
00:42
what mood they’re in, and if they’re paying attention to you.
9
42080
2877
သင့်ကို အာရုံစိုက်နေလား ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ ကူညီနိုင်တယ်။
00:45
We even use facial features to make snap-judgments
10
45166
3170
ယုံကြည်စိတ်ချရမှု ဒါမှမဟုတ် ရန်လိုနိုင်မှု အလားအလာကို
00:48
about a person’s potential trustworthiness or aggression.
11
48336
3462
လျှပ်တစ်ပြက် အကဲဖြတ်ဖို့ မျက်နှာအသွင် အပြင်တွေကိုတောင် အသုံးပြုပါတယ်။
00:52
To capture all this vital information,
12
52256
2169
ဒီအရေးကြီးတဲ့ အချက်အလက် အားလုံးကို ဖမ်းယူဖို့
00:54
humans have evolved to be very sensitive to face-like structures.
13
54425
4004
လူသားတွေဟာ မျက်နှာလို အသွင်သဏ္ဍာန်တွေကို အာရုံခံစားလွယ်ဖို့ ပြောင်းလဲလာကြတယ်။
00:58
Whenever we see something,
14
58846
1585
တစ်ခုခုကို မြင်တိုင်း၊
01:00
our brain immediately starts working to identify the new visual stimuli
15
60431
3962
မျှော်လင့်ချက်နဲ့ ကြိုတင် အသိပညာအပေါ် အခြေခံပြီး အမြင်ပိုင်း လှုံ့ဆော်မှုတွေကို
01:04
based on our expectations and prior knowledge.
16
64393
2670
ဖော်ထုတ်ဖို့ ဦးနှောက်က ချက်ချင်း စတင်လုပ်ဆောင်ပါတယ်။
01:07
And since faces are so important,
17
67355
2085
မျက်နှာတွေက အလွန်အရေးကြီးတာကြောင့်၊
01:09
humans have evolved several regions of the brain
18
69440
2336
လူသားတွေဟာ အခြားအမြင်ပိုင်း လှုံ့ဆော်မှုတွေထက်
01:11
that enable us to identify them faster than other visual stimuli.
19
71776
3879
ဒါတွေကို ဖော်ထုတ်ဖို့ ကူညီတဲ့ ဦးနှောက်ရဲ့ နယ်ပယ်အပိုင်းများစွာကို ပြောင်းလဲခဲ့တယ်။
01:15
Whereas recognizing most objects takes our brain around a quarter of a second,
20
75905
4630
အရာဝတ္ထုအများစုကို မှတ်မိတာက ဦးနှောက်ကို တစ်စက္ကန့်ရဲ့လေးပုံတစ်ပုံ အချိန်ယူရပေမဲ့၊
01:20
we can detect a face in just a tenth of a second.
21
80535
3336
တစ်စက္ကန့်ရဲ့ ဆယ်ပုံတစ်ပုံအတွင်း မျက်နှာတစ်ခုကို ဖော်ထုတ်နိုင်တယ်။
01:24
It makes sense that we'd prioritize identifying faces over everything else.
22
84580
4255
အခြားအရာအားလုံးထက် မျက်နှာတွေကို ခွဲခြားတာကို ဦးစားပေးတာက အဓိပ္ပာယ်ရှိတယ်။
01:28
But brain imaging studies have revealed that regions
23
88835
2585
ဒါပေမဲ့ နယ်ပယ်တွေက တကယ်တော့ အာရုံခံစားလွယ်ပြီး
01:31
may actually be too sensitive,
24
91420
2420
ဒါတွေ မရှိတဲ့ မျက်နှာတွေကို ရှာဖွေနိုင်စေတယ်လို့
01:34
leading them to find faces where they don’t exist.
25
94090
3086
ဦးနှောက်ပုံရိပ်ဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ လေ့လာမှုတွေက ဖော်ပြထားတယ်။
01:37
In one study, participants reported seeing illusory faces
26
97760
3629
လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ ပါဝင်သူတွေက တကယ်တော့ ဘာမှမရှိပေမဲ့၊
01:41
in over 35% of pure-noise images shown to them,
27
101389
4045
သူတို့ကို ပြထားတဲ့ လျှပ်လှိုင်းမဲ့ ပုံတွေရဲ့၃၅% ကျော်မှာ အရိပ်လိုဖြစ်နေတဲ့
01:45
despite the fact that nothing was there.
28
105434
2420
မျက်နှာတွေကို မြင်တွေ့ရတယ်လို့ တင်ပြကြတယ်။
01:48
It might seem concerning that our brains can be so wrong so often,
29
108813
4212
လူတွေရဲ့ ဦးနှောက်တွေက မကြာခဏ မှားတတ်တယ်လို့ ထင်ရလောက်ပေမဲ့၊
01:53
but these illusory faces might actually be a byproduct
30
113025
3337
ဒီအရိပ်လို မျက်နှာတွေက တကယ့် ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်ဆိုင်ရာ
01:56
of something evolutionarily advantageous.
31
116362
3086
ကောင်းကျိုးတစ်ခုခုရဲ့ ရလဒ်တစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်။
01:59
Since processing all the visual input we encounter quickly and correctly
32
119740
4255
ကြုံတွေ့ရတဲ့ အမြင်ပိုင်း ဖြည့်သွင်းမှု အားလုံးမြန်ဆန်၊ မှန်ကန်စွာ လုပ်ဆောင်တာက
02:03
is an enormous computational effort for the brain,
33
123995
2878
ဦးနှောက်အတွက် ဧရာမ တွက်ချက်မှု ဆိုင်ရာ အားထုတ်မှုတစ်ခုဖြစ်တော့
02:06
this kind of hypersensitivity might act as a useful shortcut.
34
126998
4337
ဒီ အာရုံခံစားလွယ်မှုမျိုးက အသုံးဝင်တဲ့ ဝင်တဲ့ဖြတ်လမ်းအဖြစ် လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။
02:11
After all, seeing illusory faces is usually harmless,
35
131752
3754
နောက်ဆုံးတော့ အရိပ်လို မျက်နှာတွေကို မြင်တာက အများအားဖြင့် အန္တရာယ်မရှိပေမဲ့၊
02:15
while missing a real face can lead to serious issues.
36
135506
3921
တကယ့်မျက်နှာကို လွဲချော်ရင်တော့ ဆိုးရွားတဲ့ ပြဿနာတွေဆီ ဦးတည်သွားနိုင်တယ်။
02:20
But for hypersensitivity to be more helpful than harmful,
37
140136
3253
ဒါပေမဲ့ အာရုံခံစားလွယ်တာက အန္တရာယ်ဆိုတာ ထက်၊ ပိုအထောက်အကူဖြစ်စေဖို့
02:23
our brains also need to be quick at determining when a face is real
38
143389
3670
ဦးနှောက်တွေက မျက်နှာဟာ ဘယ်အချိန်မှာ အစစ်နဲ့ ဘယ်အချိန်မှာ အစစ်မဟုတ်တာကို
02:27
and when it isn’t.
39
147059
1335
ဆုံးဖြတ်ရာမှာ မြန်ဖို့လိုတယ်။
02:29
So how fast can our brains tell when they’ve been duped?
40
149103
3045
ဒီတော့ လိမ်ညာခံရတဲ့အခါ ဦးနှောက်က ဘယ်လောက်မြန်မြန် သိနိုင်လဲ။
02:32
To answer this question, researchers used a form of brain imaging
41
152565
3837
ဒီမေးခွန်းကို ဖြေဖို့ သုတေသီတွေဟာ magnetoencephalography လို့ ခေါ်တဲ့
02:36
known as magnetoencephalography.
42
156402
2294
ဦးနှောက်ပုံရိပ်ဖော်ခြင်း ပုံစံကို သုံးခဲ့တယ်။
02:39
By measuring the magnetic fields caused by electric currents in the brain,
43
159155
3879
ဦးနှောက်တွင်း လျှပ်စစ်စီးကြောင်းကြောင့် ဖြစ်တဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေကိုတိုင်းတာရင်း
02:43
this technique allows us to track changes in brain activity
44
163034
3670
ဒီနည်းပညာက ဦးနှောက် လုပ်ဆောင်ချက်ပြောင်းလဲမှုတွေကို
02:46
at the scale of milliseconds.
45
166704
2503
မီလီစက္ကန့်စကေးနဲ့ ခြေရာခံနိုင်စေတယ်။
02:49
With this tool, researchers revealed that the brain generally recognizes
46
169457
3712
ဒီကိရိယာနဲ့ မျက်နှာမဟုတ်တဲ့အမြင်လှုံ့ဆော် မှုအများစုကို သိနိုင်တဲ့ အလားတူ အချိန်၊
02:53
a face as illusory within a quarter of a second—
47
173169
3253
တစ်စက္ကန့်ရဲ့လေးပုံတစ်ပုံမှာ ယေဘုယျအနေနဲ့ မျက်နှာတစ်ခုက အရိပ်ဆိုတာကို
02:56
around the same time that we can identify most non-face visual stimuli.
48
176756
4629
ဦးနှောက်က သိတယ်လို့ သုတေသီတွေက ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့တယ်။
03:02
However, even after our brain knows the face is fake,
49
182178
3211
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်က မျက်နှာအတု ဆိုတာ သိပြီးတာတောင်၊
03:05
we can still see it in the object.
50
185389
2211
လူတွေက အရာဝတ္တုထဲမှာ ဒါကို မြင်နိုင်သေးတယ်။
03:07
And by messing with these brain areas,
51
187934
2043
ဒီဦးနှောက် နေရာတွေနဲ့ ရောနှောလိုက်တာက
03:09
we can further impact our ability to differentiate between fact from fiction.
52
189977
4546
လူတွေရဲ့စိတ်ကူးယဉ်နဲ့ အဖြစ်မှန် ပိုင်းခြား နိုင်စွမ်းကို ပိုအကျိုးသက်ရောက်စေနိုင်တယ်။
03:14
In one study, researchers stimulated a participant’s fusiform face area
53
194982
4463
လေ့လာမှုတစ်ခုမှာ သုတေသီတွေက ပါဝင်သူတွေက မျက်နှာမဟုတ်သော အရာဝတ္ထုကို ကြည့်နေစဉ်မှာ
03:19
while they were looking at a non-face object.
54
199445
2503
ပါဝင်သူတစ်ယောက်ရဲ့ ဗိုင်းလိပ်တံ မျက်နှာ ဧရိယာကို နှိုးဆွပေးတယ်။
03:22
As a result, the participant reported momentarily seeing facial features
55
202448
4922
ရလဒ်အနေနဲ့ ပါဝင်သူဟာ အရာဝတ္တုက မပြောင်းမလဲ ဆက်ရှိနေပေမဲ့ မျက်နှာ အသွင်အပြင်တွေကို
03:27
despite the object remaining unchanged.
56
207370
2335
ခဏတာ မြင်တွေ့တယ်လို့ အစီရင်ခံခဲ့တယ်။
03:29
And while looking at a real face, stimulation of this same area
57
209997
3754
မျက်နှာ အစစ်ကို ကြည့်ပေမဲ့၊ ဒီတူညီတဲ့နေရာကို နှိုးဆော်တာက
03:33
created perceived distortions of the eyes and nose.
58
213751
4004
မျက်လုံးနဲ့ နှာခေါင်းကို ပုံပျက်သွားစေတယ်။
03:38
These studies suggest that certain features are crucial to face detection.
59
218464
4421
ဒီလေ့လာမှုများက မျက်နှာကို သိရှိတာအတွက် တချို့အင်္ဂါရပ်တွေက အရေးပါတာကိုညွှန်းတာပါ။
03:43
Just three dots can be enough to represent eyes and a mouth.
60
223135
3546
အစက်သုံးစက်က မျက်လုံးနဲ့ ပါးစပ်ကို ကိုယ်စားပြုဖို့ လုံလောက်တယ်။
03:47
People will even assign gender, age, and emotion to illusory faces.
61
227056
4504
လူတွေက ကျားမ ၊အသက် နဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေကို အရိပ်လို မျက်နှာတွေမှာတောင် သတ်မှတ်မှာပါ။
03:51
It’s unclear whether a person’s culture or individual history
62
231894
3253
လူတစ်ဦးရဲ့ယဉ်ကျေးမှု ဒါမဟုတ် တစ်ဦးချင်း သမိုင်းက ဒီခံယူချက်တွေကို
03:55
impacts these perceptions,
63
235147
1502
သက်ရောက်မှုရှိ၊မရှိ မရှင်းပေမဲ့
03:56
but we do know that pareidolia isn’t unique to the human experience.
64
236649
4087
paeidolia က လူသား အတွေ့အကြုံအတွက် မထူးခြားတာကို ကျွန်ုပ်တို့ သိပါတယ်။
04:01
Rhesus macaque monkeys show eye movements similar to our own
65
241070
3879
aeidolia က လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ အရာဝတ္ထုတွေနဲ့ မျက်နှာ အစစ်တွေကို ကြည့်တဲ့အခါ၊
04:04
when observing pareidolia-inducing objects and real faces,
66
244949
3587
Rhesus macaque မျောက်တွေက လူ့မျက်လုံးနဲ့ တူတဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေကို ပြသတယ်။
04:08
suggesting that this phenomenon is baked deep into our social primate brains.
67
248536
5505
ဒီဖြစ်စဉ်က လူတွေရဲ့ လူမှုရေး ပရိုင်းမိတ် ဦးနှောက်ထဲမှာ ပါဝင်တာကို ညွှန်းတာပါ။
04:14
So, next time you see an unexpected face in a coffee, car, or cabinet,
68
254458
4088
ဒီတော့ ကော်ဖီ၊ကား၊ဒါမှမဟုတ် ဗီရိုမှာ မမျှော်လင့်တဲ့မျက်နှာကို နောက်တစ်ခါတွေ့ရင်
04:18
remember that it’s just your brain working overtime
69
258546
2878
ဒါက တကယ်အရေးကြီးတဲ့ မျက်နှာတွေကို လက်လွတ်မသွားဖို့
04:21
not to miss the faces that really matter.
70
261424
2711
သင့်ဦးနှောက်က အချိန်ပို အလုပ်လုပ်နေတယ်ဆိုတာကို သတိရပါ။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7