Are ghost ships real? - Peter B. Campbell

Translator: Ko Ko Oo Reviewer: Myo Aung

One foggy morning in 1884,

၁၈၈၄ ခုနှစ် မြူတွေဆိုင်းနေတဲ့ နံနက်ခင်းတစ်ခုမှာပေါ့...

the British steamer "Rumney" crashed into the French ship "Frigorifique."

ဗြိတိသျှရေနွေးငွေ့သင်္ဘော Rumney ဟာ ပြင်သစ်သင်္ဘော Frigorifique နဲ့

တိုက်မိခဲ့ပါတယ်။

Seeing their ship filling with water,

သင်္ဘောရေတွေ ၀င်လာလို့

the French crew climbed aboard the "Rumney."

ပြင်သစ်သင်္ဘောသားတွေဟာ Rumney ပေါ် ပြေးတက်ကြပါတယ်။

But as they sailed towards the nearest port,

Rumney ဟာ နီးစပ်ရာဆိပ်ကမ်းကို ဦးတည်လိုက်စဉ်

a silent form suddenly emerged from the fog:

မြူတွေကြားထဲမှာ ထင်မထားတဲ့ သင်္ဘောတစ်စီးနဲ့ တည့်တည့်တိုးပါတော့တယ်။

the abandoned "Frigorifique."

ခုနကတင်မြုပ်သွားတဲ့ Frigorifique ပါ။

It was too late to turn,

ဒါပေမဲ့ ရှောင်ချိန်မရတော့ပါဘူး

and the impact was enough to sink the "Rumney."

ထပ်မံတိုက်မိတဲ့အရှိန်ကြောင့် Rumney ပါ ရေအောက်ကို မြုပ်သွားခဲ့ရပါတယ်။

As the sailors scrambled into the lifeboats,

သင်္ဘောသားတွေဟာ အသက်ကယ်လှေတွေပေါ် လုတက်နေစဉ်မှာပဲ

the empty "Frigorifique" sailed back into the fog,

Frigorifique ဟာ မြူတွေကြားထဲကို ရွက်လွှင့် ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပါတယ်။

having seemingly taken its revenge.

Frigorifique လက်စားပြန် လာချေခဲ့သွားတာများလား?

In reality, the French sailors had left the engines running,

တကယ်တမ်းမှာတော့ ပြင်သစ်သင်္ဘောဟာ စက်မသတ်ထားခဲ့လို့

and the "Frigorifique" sailed in a circle before striking the "Rumney"

သူ့ဘာသာ စက်ဝိုင်းပုံ လှည့်နေရာက Rumsey နဲ့ ပြန်တိုက်မိပြီး

and finally sinking.

နောက်ဆုံး နစ်မြုပ်သွားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

But its story became one of the many tales of ghost ships,

ဒါပေမဲ့ ဒီအဖြစ်အပျက်ဟာ လူမပါပဲ သူ့ဘာသာခုတ်မောင်းနေကြတဲ့

unmanned vessels that apparently sail themselves.

သရဲသင်္ဘောပုံပြင်များစွာထဲက တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။

And although they've influenced works like "Dracula"

သွေးစုတ်ဖုတ်ကောင် ဇာတ်လမ်းတွေလို

and "Pirates of the Caribbean,"

Caribbean ပင်လယ်ဓါးမြ ဇာတ်တွေလိုပေါ့

crewless ships aren't the product of ghostly spirits,

တကယ်တော့ လူမပါတဲ့သင်္ဘောတွေဟာ သရဲသင်္ဘောတွေ မဟုတ်ပါဘူး။

just physics at work.

ရူပဗေဒနည်းအရ ရှင်းပြလို့ရပါတယ်။

One of the most famous ghost ships was the "Mary Celeste"

နာမည်ကြီ းသရဲသင်္ဘောတစ်စီးဖြစ်တဲ့ Mary Celeste ကို လေ့လာကြည့်ရအောင် ..

found sailing the Atlantic in 1872 with no one aboard,

၁၈၇၂ ခုနှစ် အန္တလတိတ်သမုဒ္ဒရာထဲမှာ လူမပါပဲ ခုတ်မောင်းနေတဲ့ သင်္ဘောပေါ့၊

water in its hold,

၀မ်းထဲမှာလည်း ရေတွေ၀င်နေတယ်။

and lifeboats missing.

အသက်ကယ်လှေတွေလည်း မရှိဘူး။

The discovery of its intact cargo and a captain's log that ended abruptly

ကုန်တွေ အကောင်းအတိုင်းကျန်ပြီး Captain မှတ်တမ်းက ရုတ်တရက်ကြီး ဆုံးသွားလို့

led to wild rumors and speculation.

လူတွေက ထင်ကြေးအမျိုးမျိုး ပေးလာကြပါတယ်။

But the real culprits were two scientific phenomena:

တကယ်တော့ သိပ္ပံနည်းကျ ဖြစ်နိုင်ခြေနှစ်ခု ရှိပါတယ်။

buoyancy

ပေါလောပေါ်ခြင်းနဲ့

and fluid dynamics.

ရေရဲ့ နိယာမ သဘောသဘာ၀ပါ။

Here's how buoyancy works.

ပေါလောပေါ်ခြင်းဆိုတာက

An object placed in a liquid displaces a certain volume of fluid.

အရည်ထဲကို အရာဝတ္ထု တစ်ခုကို တင်ပေးလိုက်ရင် အရည်ပမာဏ တချို့ဟာ လျှံကျသွားမယ်။

The liquid in turn exerts an upward buoyant force

အဲဒီ အရည်ထုဟာ အဲ့သည့်အရာ၀တ္တုကို ပြန်ပြီး ပင့်တင်ရန် အားထုတ်မှာ ဖြစ်ပြီး

equal to the weight of the fluid that's been displaced.

အဲဒါဟာ လျှံကျလာတဲ့ အရည်ရဲ့ အလေးချိန်နဲ့ တူပါမယ်။

This phenomenon is called Archimedes's Principle.

ဒီအချင်းအရာကို အာခီးမိဒိ စည်းမျဉ်းလို့ လူသိများပါတယ်။

Objects that are less dense than water,

ရေထက်ပေါ့တဲ့ အရာ၀တ္တုတွေ

such as balsa wood,

ဥပမာ - သစ်သား၊

icebergs,

ရေခဲတုံး၊

and inflatable rafts

လေအိတ်ဖောင် စတာတွေကတော့

always float.

ရေထဲမှာ အမြဲပေါ်ပါတယ်။

That's because the upward buoyant force

သူတို့ ခံစားရတဲ့ အပေါ်ဘက်ကို တွန်းထုတ်တဲ့အားဟာ

is always stronger than the downward force of gravity.

မြေဆွဲအားထက် အားကောင်းနေလို့ပါပဲ။

But for objects or ships to float when they're made of materials, like steel,

ဒါပေမဲ့ သံမဏိလို လေးလံတဲ့အရာတွေနဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ သင်္ဘောကြီးတွေ

that are denser than water,

ရေပေါ် ပေါ်နေဖို့အတွက်ကတော့၊

they must displace a volume of water larger than their weight.

သူတို့ထက်ပိုလေးတဲ့ ရေပမာဏကို ရေထဲကနေ ဖယ်ထုတ်ဖို့ လိုပါတယ်။

Normally, the water filling a ship's hull would increase its weight

ဒါ့ကြောင့် ရေတွေ၀မ်းထဲ၀င်လာတဲ့အခါ သင်္ဘောရဲ့ အလေးချိန်ပိုလေးလာလို့

and cause it to sink -

သင်္ဘောမြုပ်ဖို့ ဖန်လာပါတယ်။

just what the "Mary Celeste's" crew feared when they abandoned ship.

ဒါ့ကြောင့်လဲ Mary Celeste သင်္ဘောသားတွေဟာ

ကြောက်လန့် စွန့်ခွာထွက်ပြေးခဲ့ကြတာပါ။

But the sailors didn't account for fluid dynamics.

ဒါပေမဲ့ သင်္ဘောသားတွေဟာ ရေရဲ့နိယာမကို ထည့်မတွက်ခဲ့ကြပါဘူး။

The water stopped flowing at the point of equilibrium,

ရေတွေဟာ အပြင်ဘက်ပင်လယ်မျက်နှာပြင်နဲ့ ညီမျှတဲ့နေရာထိ ၀င်လာခဲ့ပြီးနောက်

when it reached the same level as the hull.

ဆက်မ၀င်လာတော့ပဲ ရပ်သွားခဲ့ပါတယ်။

As it turned out, the weight of the water wasn't enough to sink the ship

သင်္ဘော နစ်မြုပ်ဖို့ ရေဟာ မလုံလောက်ခဲ့ပါဘူး။

and the "Mary Celeste" was found a few days later

ဒါ့ကြောင့် သင်္ဘောကြီးကိုရက်အတော်ကြာမှာ ပြန်တွေ့ခဲ့ပေမဲ့၊

while the unfortunate crew never made it to shore.

သင်္ဘောသားတွေကတော့ ကံဆိုးသွားခဲ့ပါတယ်။

Far stranger is the tale of "A. Ernest Mills,"

နောက်ပုံပြင် တစ်ခုကတော့ ဆားတင်သင်္ဘော

a schooner transporting salt,

A. Ernest Mills အကြောင်းပါ။

whose crew watched it sink to the sea floor following a collision.

သင်္ဘောကြီးနစ်မြုပ်သွားတာကို သင်္ဘောသားတွေကိုယ်တိုင် တွေ့ခဲ့ကြပေမဲ့

Yet four days later, it was spotted floating on the surface.

လေးရက်အကြာမှာ ပေါလောပေါ်နေတာကို ပြန်တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

The key to the mystery lay in the ship's heavy cargo of salt.

အဲဒီလျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်မှုရဲ့အဖြေကတော့ သူသယ်လာတဲ့ ဆားတွေပါပဲ။

The added weight of the water in the hull made the vessel sink,

ဆားတွေရဲ့အလေးချိန်ကြောင့် သင်္ဘောကြီးရေထဲနစ်သွားခဲ့ပေမဲ့

but as the salt dissolved in the water,

အဲ့သည့်ဆားတွေ ရေထဲ ပျော်၀င်သွားတဲ့အခါမှာတော့

the weight decreased enough

သင်္ဘောရဲ့အလေးချိန်ဟာ လျော့သွားပါတယ်။

that the force of gravity became less than the buoyant force

သူ့ရဲ့ ပေါလောပေါ်နိုင်စွမ်းဟာ ဆွဲငင်အားထက် ပိုများလာတဲ့အခါမှာတော့

and the ship floated back to the surface.

သင်္ဘောကြီး ရေပေါ်ပြန်ပေါ်လာပါတော့တယ်။

But how do we explain the most enduring aspect of ghost ship legends:

ဒါပေမဲ့ သင်္ဘောတစ်စီးတည်းကိုပဲ မိုင်ပေါင်းများစွာကွာဝေးပြီး ဟိုနေရာတွေ့

multiple sightings of the same ships hundreds of miles and several years apart?

သည်နေရာတွေ့ ဖြစ်စဉ်တွေကို ဘယ်လိုရှင်းကြမလဲ။

The answer lies in ocean currents,

အဖြေကတော့ သမုဒ္ဒရာတွေရဲ့အောက်မှာ မြစ်တွေလိုစီးနေတဲ့

which are like invisible rivers flowing through the ocean.

သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းတွေ ကြောင့်ပါပဲ။

Factors, like temperature,

အပူချိန် အပြောင်းအလဲတွေ၊

salinity,

ဆားငန်နှုန်း၊

wind,

လေကြောင်း၊

gravity,

and the Coriolis effect from the Earth's rotation

ဆွဲငင်အား၊

ကမ္ဘာမြေကြီး လည်ပတ်နေခြင်း၊

create a complex system of water movement.

စတာတွေက သမုဒ္ဒရာ အောက်ထဲမှာရော အပေါ်မှာပါ

That applies both at the ocean's surface and deep below.

ရေထုအပေါ် အများကြီးသက်ရောက်ပါတယ်။

Sailors have always known about currents,

သင်္ဘောသားတွေက ဒီအကြောင်းတွေကို သိတယ်ဆိုပေမဲ့

but their patterns weren't well known until recently.

ရေစီးကြောင်းပုံစံတွေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့တာ သိပ်မကြာသေးပါဘူး။

In fact, tracking abandoned ships was how scientists determined the shape

ဒါ့ကြောင့်လည်း သုတေသီတွေဟာ သင်္ဘောပျက်တွေ ရွေ့လျားပုံကိုအခြေခံပြီး

and speed of the Atlantic Gyre,

အန္တလတိတ်သမုဒ္ဒရာ ရေစီးကြောင်း၊

the Gulf Stream,

ပင်လယ်ကွေ့ ရေစီးကြောင်း၊

and related currents in the first place.

စတာတွေကို ခန့်မှန်းကြရပါတယ်။

Beginning in 1883, the U.S. Hydrographic Office

၁၈၈၃ ခုနှစ်က စပြီး အမေရိကန် ရေကြောင်းမြေပုံဌာနမှာ

began collecting monthly data that included navigation hazards,

သင်္ဘောပျက်တွေ တွေ့ရှိရာ တည်နေရာတွေကို အခြေခံပြီး

like derelict ships, whose locations were reported by passing vessels.

ရေကြောင်းအန္တရာယ် အချက်အလက်များ စုဆောင်းမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ပါတယ်။

So abandoned ships may not be moved by ghost crews or supernatural curses,

ဒါ့ကြောင့် သရဲသင်္ဘောတွေဟာ သရဲတစ္ဆေတွေကြောင့် မဟုတ်ပဲ

but they are a real and fascinating phenomenon

ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာ သဘာ၀တရားကြီး နဲ့

born through the ocean

သိပ္ပံနည်းကျ အချက်အလက်တွေကြောင့်

and kept afloat by powerful, invisible, scientifically studied forces.

သမုဒ္ဒရာကြီးတွေထဲမှာ ဆက်လက်လှည့်လည် ခုတ်မောင်းနေကြဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျာ။