Are ghost ships real? - Peter B. Campbell

Сүнстэй хөлгүүд байдаг уу? - Петер Б. Кэмпбелл

Translator: Batchansaa Batzorig Reviewer: Tuya Bat

One foggy morning in 1884,

1884 оны манантай нэгэн өглөө

the British steamer "Rumney" crashed into the French ship "Frigorifique."

Английн уурын онгоц "Рамни" Францын "Фригорофийк" усан онгоцтой мөргөлджээ.

Seeing their ship filling with water,

Онгоцоо усаар дүүрч байгааг хараад

the French crew climbed aboard the "Rumney."

Францын хөлгийнхөн "Рамни" дээр авиран гарав.

But as they sailed towards the nearest port,

Хамгийн ойрхон зогсоол руу явж байх үед

a silent form suddenly emerged from the fog:

манан дундаас нэгэн дүрс чимээгүйхэн үүсч эхэллээ.

the abandoned "Frigorifique."

Энэ бол хаягдсан "Фригорофийк" онгоц байв.

It was too late to turn,

Эргэхэд хэтэрхий оройтож,

and the impact was enough to sink the "Rumney."

цохилт нь "Рамни"-г живүүлэхээр хүчтэй байлаа.

As the sailors scrambled into the lifeboats,

Далайчид аврах завинд суухад

the empty "Frigorifique" sailed back into the fog,

хоосон "Фригорофийк" манан руу буцан,

having seemingly taken its revenge.

өшөөгөө авсан мэт явлаа.

In reality, the French sailors had left the engines running,

Бодит байдал дээр Франц далайчид хөдөлгүүрийг ажиллуулан орхисноос болж

and the "Frigorifique" sailed in a circle before striking the "Rumney"

"Фригорофийк" хөлөг тойрог замаар явсаар "Рамни"-г мөргөж,

and finally sinking.

эцэст нь живжээ.

But its story became one of the many tales of ghost ships,

Гэхдээ энэ түүх олон олон сүнстэй хөлөг,

unmanned vessels that apparently sail themselves.

хүнгүй мөртлөө өөрийгөө залдаг онгоцнуудын нэг болсон юм.

And although they've influenced works like "Dracula"

Хэдий тэд нар "Дракула", "Карибын Тэнгисийн Дээрэмчид" зэрэг

and "Pirates of the Caribbean,"

зохиолуудад санаа өгсөн ч

crewless ships aren't the product of ghostly spirits,

хүнгүй онгоцнууд нь сүнснүүдээс биш,

just physics at work.

физикийн хууль үйлчилж бий болсон үзэгдлүүд юм.

One of the most famous ghost ships was the "Mary Celeste"

Хамгийн алдартай сүнстэй хөлгүүдийн нэг болох "Мэри Сэлест" нь

found sailing the Atlantic in 1872 with no one aboard,

1872 онд ямар ч хүнгүй Атлантын далайд

дотор талд нь ус орсон,

water in its hold,

and lifeboats missing.

аврах завинуудгүй явж байхыг нь олжээ.

The discovery of its intact cargo and a captain's log that ended abruptly

Энэхүү завины бүрэн бүтэн ачаа, ахмадын огцом дуусгасан тэмдэглэл нь

led to wild rumors and speculation.

янз бүрийн цуу яриа болон таамаглалууд дагууллаа.

But the real culprits were two scientific phenomena:

Гэхдээ үнэн хэрэгтээ шинжлэх ухааны хоёр үзэгдэл ажиглагдсан юм.

buoyancy

Хөвөх чадвар болон

and fluid dynamics.

шингэний хөдөлгөөн.

Here's how buoyancy works.

Хөвөх чадвар ингэж үйлчилдэг.

An object placed in a liquid displaces a certain volume of fluid.

Шингэн дотор тавигдсан бие тодорхой хэмжээний шингэнийг түрдэг.

The liquid in turn exerts an upward buoyant force

Жинтэйгээ тэнцүү хүчээр

equal to the weight of the fluid that's been displaced.

шингэн дээшээ түрэгддэг.

This phenomenon is called Archimedes's Principle.

Энэхүү үзэгдлийг "Архимедийн хууль" гэж нэрлэдэг.

Objects that are less dense than water,

Уснаас бага нягттай биетүүд,

such as balsa wood,

жишээлбэл балса мод,

icebergs,

мөсөн уулс,

and inflatable rafts

хийлдэг завинууд

always float.

байнга хөвдөг.

That's because the upward buoyant force

Энэ нь дээш чиглэсэн түлхэх хүч нь

is always stronger than the downward force of gravity.

доош чиглэсэн татах хүчнээс их байгаатай хамаатай.

But for objects or ships to float when they're made of materials, like steel,

Ган төмөр шиг нягтаршил өндөртэй материалаар хийгдсэн

завь болон бусад биетүүд усан дээр хөвдөг байхын тулд

that are denser than water,

they must displace a volume of water larger than their weight.

өөрсдийн жингээсээ илүү эзлэхүүнтэй усыг түрэх ёстой.

Normally, the water filling a ship's hull would increase its weight

Ихэвчлэн хөлгийн их бие усаар дүүрэх нь жинг нь ихэсгэж

and cause it to sink -

живэхэд хүргэдэг нь

just what the "Mary Celeste's" crew feared when they abandoned ship.

"Мэри Сэлест" хөлгийн багийнхан онгоцыг орхисон гол шалтгаан байлаа.

But the sailors didn't account for fluid dynamics.

Гэхдээ далайчид шингэний хөдөлгөөнийг тооцож үзсэнгүй.

The water stopped flowing at the point of equilibrium,

Тэнцвэрийн цэг хүртэл ус орж

when it reached the same level as the hull.

их биетэй нэг түвшинд очоод зогссон байна.

As it turned out, the weight of the water wasn't enough to sink the ship

Усны жин нь хөлгийг живүүлэхэд хангалттай байгаагүй тул

and the "Mary Celeste" was found a few days later

"Мэри Сэлест" хөлөг хэдэн өдрийн дараа олдсон ч,

while the unfortunate crew never made it to shore.

хөөрхий далайчид хэзээ ч эрэгт хүрээгүй.

Far stranger is the tale of "A. Ernest Mills,"

Үүнээс ч хачирхалтай нэг явдал нь "А. Эрнест Миллс"-ийн

a schooner transporting salt,

давс зөөж явсан онгоц

whose crew watched it sink to the sea floor following a collision.

мөргөлдөөний дараа далайд живж байхыг хөлгийнхөн харсан юм.

Yet four days later, it was spotted floating on the surface.

Гэсэн ч 4 өдрийн дараа гадаргуу дээр хөвж яваа нь үзэгджээ.

The key to the mystery lay in the ship's heavy cargo of salt.

Хамгийн чухал нууц хөлгийн зөөж явсан давсанд байгаа юм.

The added weight of the water in the hull made the vessel sink,

Хөлөгт орсон усны жин хөлгийг живүүлсэн ч,

but as the salt dissolved in the water,

усан дотор давс нь ууссаар

the weight decreased enough

жин нь хангалттай багасаж,

that the force of gravity became less than the buoyant force

хөвөх хүч татах хүчнээс давснаар

and the ship floated back to the surface.

далайн гадаргуу руу хөвөн гарч ирсэн байгаа юм.

But how do we explain the most enduring aspect of ghost ship legends:

Гэхдээ бид яаж сүнстэй хөлгүүдийн хамгийн сонирхолтой зүйлийг тайлбарлах вэ?

multiple sightings of the same ships hundreds of miles and several years apart?

Олон зуун бээр, хэдэн жилийн зайтай олон удаа харагдсан нэг ижил хөлөг.

The answer lies in ocean currents,

Гол учир нь далайн урсгалд оршдог.

which are like invisible rivers flowing through the ocean.

Эдгээр нь далай доторх үл үзэгдэгч гол гэсэн үг.

Factors, like temperature,

Усны хэм,

salinity,

давсны агууламж,

wind,

салхи,

gravity,

and the Coriolis effect from the Earth's rotation

татах хүч,

дэлхийн эргэлтээс болж үүсэх Кориолис үзэгдэл нэгдэж

create a complex system of water movement.

усны хөдөлгөөний нийлмэл системийг үүсгэж байгаа юм.

That applies both at the ocean's surface and deep below.

Энэ нь усны гадарга дээр ч, гүнд ч үйлчилдэг.

Sailors have always known about currents,

Далайчид урсгалын талаар мэддэг байсан ч

but their patterns weren't well known until recently.

саяхныг хүртэл давтамжийг нь бүрэн ойлгоогүй байлаа.

In fact, tracking abandoned ships was how scientists determined the shape

Яг үнэндээ хаягдсан онгоцнуудын байршлыг дагасаар эрдэмтэд

and speed of the Atlantic Gyre,

Атлантын тойрог,

the Gulf Stream,

Гольфстримийн урсгал болон

and related currents in the first place.

бусад урсгалуудын хурд болон хэлбэрийг тодорхойлж чаджээ.

Beginning in 1883, the U.S. Hydrographic Office

1883 оноос хойш АНУ-ын Ус Зүйн Газар

began collecting monthly data that included navigation hazards,

зүг чиг заахад учирдаг саад, далайчидтай таарч байсан

like derelict ships, whose locations were reported by passing vessels.

хаягдсан онгоцнуудын байршлын талаарх сар бүрийн мэдээллийг цуглуулж эхэлжээ.

So abandoned ships may not be moved by ghost crews or supernatural curses,

Тэгэхээр хаягдсан онгоцнуудыг сүнснүүд эсвэл далдын хүч удирддаггүй.

but they are a real and fascinating phenomenon

Харин далайгаас эхтэй маш сонирхолтой,

born through the ocean

бодит үзэгдэл ба маш хүчтэй, үл үзэгдэгч,

and kept afloat by powerful, invisible, scientifically studied forces.

шинжлэх ухаанаар судлагдсан байгалийн хүчнээс бий болдог.