The historic women’s suffrage march on Washington - Michelle Mehrtens

571,526 views ・ 2019-03-04

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

Translator: suu linn Reviewer: Kaung Htet Thaw
00:06
On March 3, 1913,
0
6675
2431
မတ်လ ၃ရက်နေ့ ၁၉၁၃မှာ
00:09
protesters parted for the woman in white:
1
9106
3069
ဆန္ဒပြသူတွေကအဖြူရောင်ဝတ်စုံနဲ့ အမျိုးသမီးကြောင့် ထွက်ခွာလာကြပါတယ်။
00:12
dressed in a flowing cape and sitting astride a white horse,
2
12175
3391
လွင့်မျောနေတဲ့ဝတ်ရုံရှည်ကို ဝတ်ထားပြီး မြင်းဖြူပေါ်မှာခွထိုင်နေခဲ့တဲ့၊
00:15
the activist Inez Milholland was hard to miss.
3
15566
3511
တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ Inez Milholland ကို သတိမထားမိဖို့ရာ ခဲယဉ်းပါတယ်။
သူမက ပထမဆုံး တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာ အမျိုးသမီးမဲပေးခွင့်အတွက်
00:19
She was riding at the helm of the Women’s Suffrage Parade-
4
19077
3019
00:22
the first mass protest for a woman’s right to vote on a national scale.
5
22096
4460
လူထုဆန္ဒပြမှုဖြစ်တဲ့ အမျိုးသမီးမဲပေးရေး ချီတက်ပွဲကိုဦးဆောင်စီးနင်းခဲ့တယ်။
00:26
After months of strategic planning and controversy,
6
26556
2989
လအတန်ကြာ မဟာဗျူဟာရေးဆွဲခြင်းနဲ့ အငြင်းပွားမှုတွေပြီးတဲ့ နောက်မှာ
00:29
thousands of women gathered in Washington D.C.
7
29545
2875
အမျိုးသမီးထောင်ပေါင်းများစွာဟာ ဝါရှင်တန်ဒီစီမှာစု‌ဝေးခဲ့ကြတယ်။
00:32
Here, they called for a constitutional amendment granting them the right to vote.
8
32420
5139
ဒီနေရာမှာ သူတို့ကို မဲပေးပိုင်ခွင့်ပေးတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးအတွက် တောင်းဆိုကြတယ်။
00:37
By 1913, women’s rights activists had been campaigning for decades.
9
37559
4891
၁၉၁၃ မှာ အမျိုးသမီးအရေးလှုပ်ရှားသူတွေက ဆယ်စုနှစ်များစွာ စည်းရုံးခဲ့ကြပြီးပြီ။
00:42
As a disenfranchised group,
10
42450
1664
မဲပေးခွင့်မရတဲ့အတွက်
00:44
women had no voice in the laws that affected their– or anyone else’s– lives.
11
44114
4739
သူတို့နဲ့ တခြားသူတွေရဲ့ဘဝကို သက်ရောက်တဲ့ ဥပဒေတွေချမှတ်ရာမှာ ပြောဆိုခွင့်မရှိဘူး။
00:48
However, they were struggling to secure broader support for political equality.
12
48853
4917
သို့သော် နိုင်ငံရေးတန်းတူညီမျှအတွက် ပိုမို ကျယ်ပြန့်တဲ့ထောက်ခံမှုရဖို့ ရုန်းကန်ကြတယ်။
00:53
They’d achieved no major victories since 1896,
13
53770
3357
Utah နဲ့ Idaho အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးခွင့်ပေးတဲ့ ၁၈၉၆မှ စပြီး
00:57
when Utah and Idaho enfranchised women.
14
57127
3225
သူတို့ ကြီးကြီးမားမား အောင်ပွဲတွေ မရခဲ့ပါဘူး။
01:00
That brought the total number of states which recognized a women’s right to vote
15
60352
3839
ဒါက အမျိုးသမီးမဲပေးခွင့်ပေးတဲ့ ပြည်နယ်စုစုပေါင်းအရေအတွက်ကို
01:04
to four.
16
64191
1299
၄ ခုအထိ ဖြစ်လာစေခဲ့တယ်။
01:05
A new, media-savvy spirit arrived in the form of Alice Paul.
17
65490
3781
မီဒီယာပါးနပ်တဲ့ အဲလစ်ပေါလ် ဆိုတဲ့ လူသစ်ရောက်လာခဲ့ပါတယ်။
01:09
She was inspired by the British suffragettes,
18
69271
2592
သူမအတွက် ၁၉၉၀ အစောပိုင်းက အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြပြီး၊ အကျဉ်းချခံခဲ့တဲ့
01:11
who went on hunger strikes and endured imprisonment in the early 1900s.
19
71863
4390
ဗြိတိသျှမဲပေးခွင့်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အမျိုးသမီးတွေဟာ ခွန်အားတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။
01:16
Rather than conduct costly campaigns on a state-by-state basis,
20
76253
3681
ပေါလ်က ကုန်ကျစရိတ်များတဲ့ ပြည်နယ်အလိုက်စည်းရုံးမှုတွေ လုပ်မယ့်အစား၊
01:19
Paul sought the long-lasting impact of a constitutional amendment,
21
79934
4093
နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းအမျိုးသမီးတွေမဲပေးခွင့် ကိုကာကွယ်ပေးမယ့်
ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးရဲ့ ရေရှည် အကျိုးသက်ရောက်မှုအတွက် ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်။
01:24
which would protect women’s voting rights nationwide.
22
84027
3186
01:27
As a member of the National American Women Suffrage Association,
23
87213
3547
ပေါလ်က အမေရိကန်အမျိုးသမီးမဲပေးခွင့် အသင်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တစ်ယောက်အနေနဲ့
01:30
Paul proposed a massive pageant to whip up support and rejuvenate the movement.
24
90760
4468
ထောက်ခံမှုနဲ့လှုပ်ရှားမှုကိုသစ်လွင်စေဖို့ ဆန္ဒပြပွဲကြီးတစ်ခုကို အဆိုပြုခဲ့ပါတယ်။
01:35
Washington authorities initially rejected her plan-
25
95228
2607
ဝါရှင်တန်အစိုးရက သူမအစီအစဉ်ကို အစပိုင်းမှာပယ်ချခဲ့ပြီးမှ
01:37
and then tried to relegate the march to side streets.
26
97835
3366
ချီတက်ပွဲကို လမ်းသွယ်တွေဘက် နေရာချဖို့ကြိုးစားတယ်။
01:41
But Paul got those decisions overturned
27
101201
2450
ဒါပေမဲ့ Paul က အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို ပယ်ချပြီး
01:43
and confirmed a parade for the day before the presidential inauguration
28
103651
3461
ချီတက်ပွဲကို Woodrow Wilson သမ္မတ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲမတိုင်မီတစ်ရက်မှာ
01:47
of Woodrow Wilson.
29
107112
1556
လုပ်ဖို့အတည်ပြုခဲ့တယ်။
01:48
This would maximize media coverage
30
108668
2046
ဒါက မီဒီယာဖော်ပြမှုမြင့်စေပြီး
01:50
and grab the attention of the crowds who would be in town.
31
110714
3136
မြို့က လူတွေရဲ့ အာရုံကိုဖမ်းဆုပ်နိုင်လိမ့်မယ်။
01:53
However, in planning the parade,
32
113850
2237
ဒါပေမဲ့ ချီတက်ပွဲကို စီစဉ်ရာမှာ
လူမျိုးရေးခွဲခြားတဲ့သူတွေအပါအဝင် နောက်ခံအမျိုးမျိုးက လူဖြူအမျိုးသမီးတွေကို
01:56
Paul mainly focused on appealing to white women from all backgrounds,
33
116087
3644
01:59
including those who were racist.
34
119731
2042
ဆွဲဆောင်ဖို့ Paul က အဓိကထားတယ်။
02:01
She actively discouraged African American activists
35
121773
2704
သူမက အာဖရိကန်အမေရိကန် လှုပ်ရှားသူတွေ၊
02:04
and organizations from participating-
36
124477
2090
အဖွဲ့အစည်းတွေကို မပါခိုင်းဘဲ ပါခဲ့ရင်လည်း
02:06
and stated that those who did so should march in the back.
37
126567
3375
အနောက်ကနေ ချီတက်သင့်တယ်လို့ပြောခဲ့ပါတယ်။
02:09
But black women would not be made invisible in a national movement
38
129942
3191
ဒါပေမဲ့ လူမည်းအမျိုးသမီးတွေ ပုံဖော်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ
02:13
they helped shape.
39
133133
1343
သူတို့မှိန်မသွားပါဘူး။
02:14
On the day of the march,
40
134476
1150
ချီတက်ပွဲရက်မှာ
02:15
Ida B. Wells-Barnett,
41
135626
1446
ထူးချွန်စုံစမ်းရေးသတင်းထောက်၊
02:17
a ground-breaking investigative journalist and anti-lynching advocate,
42
137072
3735
သေဒဏ်ဆန့်ကျင်ရေးထောက်ခံသူဖြစ်တဲ့ Ida B. Wells-Barnettက
02:20
refused to move to the back and proudly marched under the Illinois banner.
43
140807
4982
အနောက်မှာနေဖို့ ငြင်းပြီး IIIinois အောင်လံအောက်မှာ ဂုဏ်ယူစွာ ချီတက်ခဲ့တယ်။
02:25
The co-founder of the NAACP, Mary Church Terrell,
44
145789
3548
NAACP ပူးတွဲတည်ထောင်သူ Mary Church Terrell က
02:29
joined the parade with the 22 founders of the Delta Sigma Theta Sorority,
45
149337
4338
Howard တက္ကသိုလ်ကျောင်းသူတွေ တည်ထောင်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်တဲ့
02:33
an organization created by female students from Howard University.
46
153675
4002
Delta Sigma Theta Sorority ရဲ့ တည်ထောင်သူ ၂၂ယောက်နဲ့အတူ ချီတက်ခဲ့တယ်။
02:37
In these ways and more,
47
157677
1343
ဒီလိုနည်းတွေနဲ့ များစွာသော
လူမည်းအမျိုးသမီးတွေဟာ လူဖြူအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရန်လိုမှုတွေ၊
02:39
black women persevered despite deep hostility
48
159020
2584
02:41
from white women in the movement,
49
161604
1649
နိုင်ငံရေး၊ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ
02:43
and at great political and physical risk.
50
163253
2815
အန္တရာယ်ကြီးတွေကြားကနေ အားသွန်ကြိုးစားခဲ့တယ်။
02:46
On the day of the parade,
51
166068
1448
ချီတက်တဲ့နေ့မှာ
02:47
suffragists assembled to create a powerful exhibition.
52
167516
3003
မဲပေးခွင့်တောင်းဆိုသူတွေ စုပြီး အားကောင်းတဲ့ပြပွဲတစ်ခု ဖန်တီးတယ်။
02:50
The surging sections of the procession included international suffragists,
53
170519
3685
တစ်ဟုန်ထိုးတိုးလာတဲ့ လှည့်လည်ခြင်းတွေမှာ နိုင်ငံတကာက မဲပေးခွင့်တောင်းဆိုသူတွေ၊
02:54
artists, performers and business-owners.
54
174204
3169
အနုပညာရှင်တွေ၊ ဖျော်ဖြေရေးသမားတွေ၊ လုပ်ငန်းရှင်တွေ ပါလာတယ်။
02:57
Floats came in the form of golden chariots;
55
177373
2536
ကြီးမားတဲ့လွတ်လပ်‌ရေးခေါင်းလောင်းနဲ့၊ မဲပေးခွင့်ရှိတဲ့နိုင်ငံတွေရဲ့
02:59
an enormous Liberty Bell; and a map of enfranchised countries.
56
179909
4150
မြေပုံတွေနဲ့အလှဆင်ယာဉ်တွေကရွှေရောင် ရထားလုံးပုံစံနဲ့ရောက်လာကြတယ်။
03:04
On the steps of the Treasury Building,
57
184059
1851
ဘဏ္ဍာရေးဌာနရဲ့လှေကားထစ်တွေပေါ်မှာတော့
03:05
performers acted out the historical achievements of women to a live orchestra.
58
185910
4770
သဘင်သည်တွေက သမိုင်းဝင် အမျိုးသမီးအောင်မြင် မှုတွေကို သံစုံတီးဝိုင်းနဲ့ တင်ဆက်တယ်။
03:10
The marchers carried on even as a mob blocked the route,
59
190680
3511
လူတစ်အုပ်က လမ်းကို ပိတ်ထားပြီး၊ အမျိုးသမီးတွေကို ပုတ်ခတ်တာ၊
03:14
hurling insults and spitting at women,
60
194191
2492
တံတွေးထွေးတာ၊ ဆေးပြင်းလိပ်တွေ လွှင့်ပစ်တာတွေ၊
03:16
tossing cigars, and physically assaulting participants.
61
196683
3519
ကိုယ်ထိလက်ရောက်ကျူးလွန်တာတွေကြားက ချီတက်သူတွေကဆက်သွားကြတယ်။
03:20
The police did not intervene,
62
200202
1593
ရဲတပ်ဖွဲ့က ဝင်မစွက်ဖက်ခဲ့ဘဲ
03:21
and in the end, over 100 women were hospitalized.
63
201795
3521
အဆုံးမှာတော့ အမျိုးသမီးအယောက် ၁၀၀ကျော်ကို ဆေးရုံတင်လိုက်ရတာပါပဲ။
03:25
Their mistreatment, widely reported throughout the country,
64
205316
2918
သူတို့ကို အခုလိုဆက်ဆံခဲ့တာတွေကို နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း ဖော်ပြခဲ့လို့
03:28
catapulted the parade into the public eye—
65
208234
2420
ချီတက်မှုကို ပြည်သူတွေ ပိုသိလာပြီး
03:30
and garnered suffragists greater sympathy.
66
210654
2785
မဲပေးခွင့်တောင်းဆိုသူတွေအပေါ် စာနာစိတ် ပိုကြီးလာတယ်။
03:33
National newspapers lambasted the police,
67
213439
2354
နိုင်ငံ့သတင်းစာတွေက ရဲတွေကို အပြင်းအထန်ဝေဖန်ပြီး
03:35
and Congressional hearings investigated their actions during the parade.
68
215793
3431
ကွန်ဂရက်ကြားနာပွဲတွေမှာ ချီတက်ပွဲတုန်းက သူတို့ လုပ်ရပ်တွေကို စစ်ဆေးတယ်။
03:39
After the protest, the "Women’s Journal" declared,
69
219224
3053
“ဝါရှင်တန် အရှက်ကွဲပြီး တန်းတူ‌ မဲပေးပိုင်ခွင့်ကအောင်ပွဲခံခဲ့တယ်” လို့
03:42
“Washington has been disgraced. Equal suffrage has scored a great victory."
70
222277
4943
ဆန္ဒပြမှုအပြီး “အမျိုးသမီးများဂျာနယ်” က ကြေညာခဲ့တယ်။
03:47
In this way,
71
227220
907
ဒီလိုနည်းနဲ့
03:48
the march initiated a surge of support for women’s voting rights
72
228127
3021
ချီတက်မှုက နောက်နှစ်တွေမှာလည်း ဆက်ရှိမယ့် အမျိုးသမီးမဲပေးခွင့်
03:51
that endured in the coming years.
73
231148
2080
ထောက်ခံမှုကို စတင်ပေးခဲ့တယ်။
03:53
Suffragists kept up steady pressure on their representatives,
74
233228
3062
မဲပေးခွင့်တောင်းဆိုသူတွေက လွှတ်တော်အမတ် တွေကို ဖိအားပေးတယ်၊ စုရုံးတယ်၊
03:56
attended rallies, and petitioned the White House.
75
236290
3327
အိမ်ဖြူတော်ဆီ လက်မှတ်ထိုးပြီး တင်ပြကြတယ်။
03:59
Inez Milholland, the woman on the white horse,
76
239617
2796
မြင်းဖြူပေါ်က Inez Milholland ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးဟာဆိုရင်
04:02
campaigned constantly throughout the United States,
77
242413
2729
နာတာရှည်ကျန်းမာရေးဝေဒနာတွေခံစားနေရပေမဲ့
04:05
despite suffering from chronic health problems.
78
245142
2661
US တစ်ဝှမ်း အဆက်မပြတ် စည်းရုံးခဲ့တယ်။
04:07
She did not live to see her efforts come to fruition.
79
247803
2866
သူမရဲ့အားထုတ်မှုတွေ အသီးအပွင့် ဖြစ်လာတာ မြင်ခွင့်မရခဲ့ပါဘူး။
04:10
In 1916,
80
250669
1395
၁၉၁၆မှာ
04:12
she collapsed while giving a suffrage speech and died soon after.
81
252064
4497
မဲပေးခွင့်မိန့်ခွန်းပြောနေတုန်း လဲကျသွားခဲ့ပြီး မကြာမီ သေဆုံးသွားခဲ့ပါတယ်။
04:16
According to popular reports,
82
256561
1636
နာမည်ကြီးသတင်းတွေအရ
04:18
her last words were,
83
258197
1621
သူမနောက်ဆုံးစကားတွေက
04:19
“Mr. President, how long must women wait for liberty?”
84
259818
4016
“သမ္မတကြီး၊ အမျိုးသမီးတွေက လွတ်လပ်မှုကို ရဖို့ ဘယ်လောက်စောင့်ရမှာလဲ” ဖြစ်ပါတယ်။
04:23
Though full voting inclusion would take decades,
85
263834
2633
အပြည့်အဝမဲပေးခြင်းက ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာခဲ့ပေမဲ့
04:26
in 1920, Congress ratified the 19th amendment,
86
266467
3492
၁၉၂၀ မှာတော့ ကွန်ဂရက်က ၁၉ကြိမ်မြောက် ပြင်ဆင်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး၊
04:29
finally granting women the right to vote.
87
269959
4230
နောက်ဆုံးမှာတော့ အမျိုးသမီးတွေကို မဲပေးခွင့် အပ်နှင်းခဲ့ပါတယ်။
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7