Ethical dilemma: The burger murders - George Siedel and Christine Ladwig

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

A few years ago, you founded a company that manufactures meatless burgers.

နှစ်အနည်းငယ်က သင်ဟာ အသားမဲ့ ဘာဂါတွေ ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခု တည်ထောင်ခဲ့တယ်။

Your product is now sold in stores worldwide.

သင့်ထုတ်ကုန်ကို အခု ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက စတိုးဆိုင်တွေမှာ ရောင်းချနေပါပြီ။

But you’ve recently received awful news:

ဒါပေမဲ့၊ မကြာခင်က သင် ရရှိခဲ့တဲ့ သတင်းဆိုးကတော့

three unrelated people in one city died after eating your burgers.

 သင့်ရဲ့ဘာဂါတွေ စားအပြီး မြို့တစ်မြို့မှာ ဆက်စပ်မှုမရှိတဲ့ လူ ၃ ယောက် သေဆုံးသွားတယ်။

The police concluded that a criminal targeted your brand,

အနည်းဆုံး ကုန်စုံဆိုင် ၂ ဆိုင်မှာ ရာဇ၀တ်သားတစ်ယေက်က သင့်အမှတ်တံဆိပ်ကို

injecting poison into your product in at least two grocery stores.

ပစ်မှတ်ထားကာ ထုတ်ကုန်ထဲကို အဆိပ်ထိုးသွင်း ခဲ့တယ်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ကောက်ချက်ချခဲ့တယ်။

The culprit used an ultrafine instrument that left no trace on the packaging,

တရားခံက ဘယ်ထုတ်ကုန်က  ယုံမှားမကင်းခံရတာကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ မဖြစ်နိုင်စေတဲ့၊

making it impossible to determine which products were compromised.

ထုပ်ပိုးမှုမှာ သဲလွန်စ မကျန်ခဲ့တဲ့ အလွန်သေသပ်တဲ့ ကိရိယာကို အသုံးပြုခဲ့တယ်။

Your burgers were immediately removed from the two stores

ဓားစာခံတွေဝယ်ခဲ့တဲ့ စတိုးဆိုင် ၂ ဆိုင်ကနေ သင့်ဘာဂါတွေကို

where the victims bought them.

ချက်ချင်းဖယ်ရှားခဲ့တယ်။

The deaths are headline news,

သေဆုံးမှုတွေက ခေါင်းကြီးပိုင်း ဖြစ်သွားပြီး

the killer is still at large, and sales have plummeted.

လူသတ်သမားက လွတ်မြောက်နေဆဲဖြစ်ကာ ရောင်းအား ကျဆင်းခဲ့တယ်။

You must quickly develop a strategy to deal with the crisis.

ဒီအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့ မဟာဗျူဟာ တစ်ရပ်ကို သင် အမြန်ရေးဆွဲရမှာပါ။

Your team comes up with three options:

သင့်အဖွဲ့က ရွေးချယ်စရာ သုံးခု တင်ပြတယ်၊

1. Do nothing.

၁။ ဘာမှမလုပ်ပါနဲ့။

2. Pull the products from grocery stores citywide and destroy them.

၂။ မြို့အနှံ့ ကုန်စုံဆိုင်တွေကနေ ကုန်ပစ္စည်းများကို ဆွဲထုတ်ပြီး ဖျက်ဆီးပါ။

Or 3. Pull and destroy the product worldwide.

ဒါမှမဟုတ် ၃။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက ထုတ်ကုန်ကို ဆွဲထုတ်ပြီး ဖျက်ဆီးပါ။

Which do you choose?

သင် ဘာကို ရွေးမလဲ။

Your company lawyer explains that a recall is not required by law

ရာဇ၀တ်သားမှာ အပြည့်အဝ တာဝန်ရှိတာကြောင့် ဥပဒေအရ

because the criminal is fully responsible.

ပြန်ရုပ်သိမ်းမှု မလိုအပ်ဘူးလို့ ကုမ္ပဏီ ရှေ့နေက ရှင်းပြတယ်။

She recommends the first option— doing nothing—

သူက  ထုတ်ကုန်ကို ပြန်ရုတ်သိမ်းတာ အပြစ် ဝန်ခံချက်တစ်ခုလို

because recalling the product could look like an admission of fault.

ဖြစ်နေနိုင်တာကြောင့်၊ ပထမ ရွေးချယ်မှု၊ “ဘာမှမလုပ်ပါနဲ့” ဆိုတာကို ထောက်ခံတယ်။

But is that the most ethical strategy?

ဒါပေမဲ့၊ ဒါက ကျင့်ဝတ်အညီဆုံး ဗျူဟာပဲလား။

To gauge the ethicality of each choice,

ရွေးချယ်မှုတစ်ခုစီရဲ့ ကျင့်ဝတ်ညီမှုကို တိုင်းတာဖို့၊

you could perform a “stakeholder analysis.”

သင်ဟာ “အစုဝင် ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှု” ကို လုပ်ဆောင်နိုင်တယ်။

This would allow you to weigh the interests of some key stakeholders—

ဒါက သင့်ကို တချို့အဓိက အစုဝင်တွေ- မြှုပ်နှံသူတွေ၊ ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ ဖောက်သည်တွေ

investors, employees, and customers— against one another.

အချင်းချင်း ယှဉ်နေတဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေကို ချိန်ဆခွင့်ပေးမှာပါ။

With the first option

ပထမ ရွေးချယ်မှုနဲ့ဆို၊

your advisors project that the crisis will eventually blow over.

အကျပ်အတည်းက နောက်ဆုံး သိပ်မထိခိုက်ဘဲ ပြီးသွားမယ်လို့ အကြံပေးတွေက  ခန့်မှန်းတယ်။

Sales will then improve but probably stay below prior levels

ဒီနောက် ရောင်းအား တက်လာပေမဲ့၊ အမှတ်တံဆိပ် ထိခိုက်တာကြောင့်၊

because of damage to the brand.

အရင် အဆင့်တွေအောက်မှာ ရှိနေနိုင်တယ်။

As a result, you’ll have to lay off some employees,

ရလဒ်အနေနဲ့၊ သင်ဟာ ဝန်ထမ်းတချို့ကို အလုပ်ကနေ ထုတ်ရပြီး

and investors will suffer minor losses.

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေက အသေးစားဆုံးရှုံးမှုတွေကို ခံစားရမှာပါ။

But more customers could die if the killer poisoned packages elsewhere.

ဒါပေမဲ့၊လူသတ်သမားက တခြားမှာ  အထုပ်တွေကို အဆိပ်ခတ်ရင်၊ ဖောက်သည်တွေ ထပ်သေနိုင်တယ်။

The second option is expensive in the short-term

ဒုတိယ ရွေးချယ်မှုက ရေတိုမှာ စျေးကြီးပြီး

and will require greater employee layoffs

ပိုများတဲ့ ဝန်ထမ်း အလုပ်ထုတ်ခံရတာနဲ့

and additional financial loss to investors.

မြုပ်နှံသူတွေအတွက် အပိုငွေကြေးဆုံးရှုံးမှုတွေ လိုအပ်မယ်။

But this option is safer for customers in the city

ဒါပေမဲ့၊ ဒီရွေးချယ်မှုက မြို့တွင်းက ဖောက်သည်တွေအတွက် ပိုလုံခြုံပြီး

and could create enough trust that sales will eventually rebound.

နောက်ဆုံးမှာ ရောင်းအား ပြန်တက်လာမယ်လို့ ယုံကြည်လောက်အောင် ဖြစ်စေနိုင်တယ်။

The third option is the most expensive in the short-term

တတိယ ရွေးချယ်မှုက ရေတိုမှာ စျေးအကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး သိသာတဲ့ ဝန်ထမ်း

and will require significant employee layoffs and investor losses.

အလုပ်ထုတ်ခံရတာတွေ မြှုပ်နှံသူတွေအတွက် ဆုံးရှုံးမှုတွေ လိုအပ်မယ်။

Though you have no evidence that these crimes are an international threat,

ဒီရာဇ၀တ်မှုတွေက နိုင်ငံတကာ ခြိမ်းခြောက်မှု တစ်ခုဆိုတဲ့ အထောက်အထားမရှိပေမဲ့၊

this option provides the greatest customer protection.

ဒီရွေးချယ်မှုက အကြီးမားဆုံး ဖောက်သည် ကာကွယ်မှုကို ပေးတယ်။

Given the conflict between the interests of your customers

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူတွေနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ အကျိုးစီးပွားတွေနဲ့

versus those of your investors and employees,

ဖောက်သည်တွေရဲ့အကျိုးစီးပွားတွေကြားက ပဋိပက္ခဖြစ်တာကြောင့်

which strategy is the most ethical?

ဘယ်နည်းဗျူဟာက ကျင့်ဝတ်နဲ့အညီဆုံးလဲ။

To make this decision, you could consider these tests:

ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့၊ ဒီစမ်းသပ်မှုတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားနိုင်တယ်၊

First is the Utilitarian Test:

ပထမတစ်ခုက လက်တွေအသုံးကျတဲ့ စမ်းသပ်မှုပါ၊

Utilitarianism is a philosophy concerned

လက်တွေ့အသုံးကျမှုဝါဒက လူအများစုအတွက်

with maximizing the greatest amount of good for the greatest number of people.

အကြီးမားဆုံး ကောင်းကျိုးပမာဏ အများဆုံး ရရှိစေတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အတွေးအခေါ်တစ်ခုပါ။

What would be the impact of each option on these terms?

ဒီစည်းကမ်းချက်တွေအပေါ် ရွေးချယ်မှု တစ်ခုစီရဲ့ သက်ရောက်မှုက ဘာဖြစ်မလဲ။

Second is the Family Test:

ဒုတိယ တစ်ခုက မိသားစု စမ်းသပ်မှုပါ၊

How would you feel explaining your decision to your family?

သင့်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို သင့်မိသားစုကို  ရှင်းပြရာမှာ သင် ဘယ်လိုခံစားရမလဲ။

Third is the Newspaper Test:

တတိယတစ်ခုက သတင်းစာ စမ်းသပ်မှုပါ၊

how would you feel reading about it on the front page of the local newspaper?

ပြည်တွင်းသတင်းစာ မျက်နှာဖုံးသတင်းမှာ ဒီအကြောင်း ဖတ်ရတဲ့အခါ သင် ဘယ်လိုခံစားရမလဲ။

And finally, you could use the Mentor Test:

နောက်ဆုံးအနေနဲ့၊  နည်းပြ စမ်းသပ်မှု ကိုသုံးနိုင်တယ်၊

If someone you admire were making this decision, what would they do?

သင် လေးစားရသူ တစ်ယောက်က ဒီဆုံးဖြတ်ချက်ကိုချရင်၊ သူ ဘာလုပ်မလဲ။

Johnson & Johnson CEO James Burke faced a similar challenge in 1982

ရာဇ၀တ်သားတစ်ယောက်က ရှီကာဂိုက Tylenolပုလင်း တွေမှာ ဆိုင်ယာနိုက်အဆိပ် ထည့်ပြီးနောက်မှာ

after a criminal added the poison cyanide to bottles of Tylenol in Chicago.

Johnson & Johnson CEO James Burke ဟာ အလား တူစိန်ခေါ်မှုကို ၁၉၈၂ မှာ ရင်ဆိုင်ခဲ့ရတယ်။

Seven people died and sales dropped.

လူ ၇ ယောက် သေဆုံးပြီး ရောင်းအား ကျဆင်းသွားတယ်။

Industry analysts said the company was done for.

စက်မှု ဆန်းစစ်သူတွေက ကုမ္ပဏီတော့ သွားပြီလို့ ဆိုကြတယ်။

In response, Burke decided to pull Tylenol from all shelves worldwide,

တုံ့ပြန်မှုအနေနဲ့ Burke က ကုမ္ပဏီရဲ့ အမြင့်ဆုံးဦးစားပေး- ဖောက်သည် ဘေးကင်းရေးကို

citing customer safety as the company’s highest priority.

ကိုးကားရင်း ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက Tylenol ကို စင်တွေပေါ်က ဆွဲထုတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

Johnson & Johnson recalled and destroyed an estimated 32 million bottles of Tylenol

Johnson & Johnson က ဒီနေ့ခေတ် ဒေါ်လာ သန်း ၂၅၀ တန်ဘိုးရှိတဲ့

valued at 250 million in today’s dollars.

Tylenol ပုလင်း ၃၂ သန်းခန့်ကို ပြန်ရုတ်သိမ်းကာ ဖျက်ဆီးခဲ့တယ်။

1.5 million of the recalled bottles were tested and 3 of them—

ပြန်ရုတ်သိမ်းခဲ့တဲ့ ပုလင်းပေါင်း ၁.၅ သန်းကို စမ်းသပ်ခဲ့ပြီး ဒါတွေထဲက

all from the Chicago area—

၃ လုံးမှာ ရှီကာဂိုဒေသက ဆိုင်ယာနိုက်

were found to contain cyanide.

ပါဝင်တာကို တွေ့ရှိခဲ့တယ်။

Burke’s decision helped the company regain the trust of its customers,

Burke ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်က ကုမ္ပဏီကို ဖောက်သည် ယုံကြည်မှုကို ပြန်ရရှိဖို့ ကူညီပေးခဲ့ပြီး

and product sales rebounded within a year.

တစ်နှစ်အတွင်း ထုတ်ကုန် ရောင်းအား ပြန်တက်လာခဲ့တယ်။

Prompted by the Tylenol murders, Johnson & Johnson became a leader

Tylenol လူသတ်မှုတွေကြောင့် Johnson & Johnson ဟာ ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်တာ

in developing tamper-resistant packaging

ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ ထုပ်ပိုးမှု တီထွင်ရာမှာ ရှေ့ဆောင်ဖြစ်လာပြီး

and the government instituted stricter regulations.

အစိုးရက တင်းကျပ်တဲ့ စည်းမျဉ်းတွေကို ပြဌာန်းခဲ့တယ်။

The killer, meanwhile, was never caught.

ဒီအတောအတွင်း လူသတ်သမားကိုတော့ လုံးဝ မဖမ်းမိခဲ့ဘူး။

Burke’s decision prevented further deaths from the initial poisoning,

Burke ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်က ကနဦးအဆိပ်သင့်မှုက နောက်ထပ် သေဆုံးမှုတွေကို တားနိုင်ခဲ့ပေမဲ့၊

but the federal government investigated hundreds of copycat tampering incidents

ဖက်ဒရယ်အစိုးရက အခြားထုတ်ကုန်တွေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရာနဲ့ချီတဲ့ တုပတဲ့

involving other products in the following weeks.

ဖျက်လိုဖျက်ဆီး ဖြစ်စဉ်တွေကို နောက်သီတင်းပတ်တွေမှာ စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့တယ်။

Could these have been prevented with a different response?

ဒါတွေကို မတူညီတဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေနဲ့ တားဆီးနိုင်ခဲ့လား။

Was Burke acting in the interest of the public or of his company?

Burke က အများပြည်သူ ဒါမှမဟုတ် သူ့ကုမ္ပဏီ အကျိုးစီးပွားအတွက် လုပ်ဆောင်နေတာလား။

Was this good ethics or good marketing?

ဒါက ကိုယ်ကျင့်ကောင်းတာ ဒါမဟုတ် စျေးကွက်ဖော်ဆောင်တာ တော်တာလား။

ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းအားလုံးလိုပဲ၊ ဒါက အမှန်၊အမှား ရှင်းလင်းတဲ့ အဖြေမရှိဘူး။

As with all ethical dilemmas, this has no clear right or wrong answer.

And for your meatless burger empire, the choice remains yours.

သင့်ရဲ့ အသားမဲ့ ဘာဂါ အင်ပါယာအတွက်၊ ရွေးချယ်မှုက သင့်အပေါ်မူတည်နေဆဲပါ။