Ethical dilemma: The burger murders - George Siedel and Christine Ladwig

2,249,851 views ・ 2020-07-28

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Esra Çakmak
00:06
A few years ago, you founded a company that manufactures meatless burgers.
0
6720
5663
Birkaç yıl önce, etsiz burger üreten bir şirket kurdunuz.
00:12
Your product is now sold in stores worldwide.
1
12383
3930
Artık ürünleriniz dünya genelindeki mağazalarda satılıyor.
00:16
But you’ve recently received awful news:
2
16313
2970
Fakat yakın zamanlarda berbat bir haber aldınız:
00:19
three unrelated people in one city died after eating your burgers.
3
19283
5402
Bir şehirde, birbiriyle bağlantısız üç kişi
sizin burgerinizden yedikten sonra öldü.
00:24
The police concluded that a criminal targeted your brand,
4
24685
4140
Polis, bir suçlunun sizin markanızı hedef aldığı kararına vardı,
00:28
injecting poison into your product in at least two grocery stores.
5
28825
5367
suçlu en az iki marketteki ürünlerinize zehir enjekte etti.
00:34
The culprit used an ultrafine instrument that left no trace on the packaging,
6
34192
5423
Suçlu, paketlemede hiçbir iz bırakmayan çok küçük bir alet kullanmış,
00:39
making it impossible to determine which products were compromised.
7
39615
4044
bu da hangi ürünlerin tehlikede olduğunu belirlemeyi imkânsız kılıyor.
00:43
Your burgers were immediately removed from the two stores
8
43659
3140
Kurbanların satın aldığı burgerler
00:46
where the victims bought them.
9
46799
1690
iki mağazadan derhal kaldırıldı.
00:48
The deaths are headline news,
10
48489
2100
Ölümler manşet haberlerinde,
00:50
the killer is still at large, and sales have plummeted.
11
50589
4692
katil hâlâ kaçak ve satışlarınız dibe vurdu.
00:55
You must quickly develop a strategy to deal with the crisis.
12
55281
4000
Krizle başa çıkmak için acilen bir strateji geliştirmelisiniz.
00:59
Your team comes up with three options:
13
59281
2830
Ekibiniz üç seçenek yolu öneriyor:
01:02
1. Do nothing.
14
62111
1820
1. Hiçbir şey yapmamak.
01:03
2. Pull the products from grocery stores citywide and destroy them.
15
63931
5525
2. Şehir çapındaki marketlerde yer alan ürünleri geri çekip imha etmek.
01:09
Or 3. Pull and destroy the product worldwide.
16
69456
4957
3. Dünya genelindeki ürünleri geri çekip imha etmek.
01:14
Which do you choose?
17
74413
2210
Siz hangisini seçerdiniz?
01:16
Your company lawyer explains that a recall is not required by law
18
76623
4533
Şirketinizin avukatı, geri çekmenin yasa kapsamında olmadığını açıklıyor
01:21
because the criminal is fully responsible.
19
81156
2720
çünkü suçlu bundan bütünüyle sorumlu.
01:23
She recommends the first option— doing nothing—
20
83876
3290
Avukat ilk seçeneği öneriyor - hiçbir şey yapmamak -
01:27
because recalling the product could look like an admission of fault.
21
87166
5124
çünkü ürünü geri çekmek hatanın kabul edilmesi gibi görünebilir.
01:32
But is that the most ethical strategy?
22
92290
3200
Fakat bu en etik olan strateji mi?
01:35
To gauge the ethicality of each choice,
23
95490
2920
Her bir seçeneğin etikliğini ölçmek için
01:38
you could perform a “stakeholder analysis.”
24
98410
3470
"paydaş analizi" uygulayabilirsiniz.
01:41
This would allow you to weigh the interests of some key stakeholders—
25
101880
4000
Bu analiz, kilit konumdaki bazı tarafların,
01:45
investors, employees, and customers— against one another.
26
105880
5617
yatırımcıların ve müşterilerin ilgisini birbirleriyle tartacak.
01:51
With the first option
27
111497
1260
Danışmanlarınız, ilk seçeneği uygulayarak
01:52
your advisors project that the crisis will eventually blow over.
28
112757
4000
krizin er geç sorunsuz atlatılacağını tahmin ediyor.
01:56
Sales will then improve but probably stay below prior levels
29
116757
4000
Satışlar yükselecek fakat markanın aldığı zarardan ötürü
02:00
because of damage to the brand.
30
120757
2200
muhtemelen daha önceki seviyenin altında kalacak.
02:02
As a result, you’ll have to lay off some employees,
31
122957
3130
Sonuç olarak, bazı çalışanları işten çıkarmak zorunda kalacaksınız
02:06
and investors will suffer minor losses.
32
126087
3140
ve yatırımcılar da küçük kayıplar yaşayacak.
02:09
But more customers could die if the killer poisoned packages elsewhere.
33
129227
5754
Fakat katilin zehirlediği paketler başka bir yerde olsaydı
daha çok müşteri ölebilirdi.
02:14
The second option is expensive in the short-term
34
134981
3340
İkinci seçenek kısa vadede maliyetli,
02:18
and will require greater employee layoffs
35
138321
2630
daha çok kişiyi işten çıkarmaya
02:20
and additional financial loss to investors.
36
140951
3080
ve yatırımcıların ekstra finansal kaybına yol açacak.
02:24
But this option is safer for customers in the city
37
144031
4000
Fakat bu seçenek şehirdeki müşteriler için daha güvenli
02:28
and could create enough trust that sales will eventually rebound.
38
148031
5091
ve satışlar er geç tekrar yükseleceği için yeterli güveni müşterilere verecek.
02:33
The third option is the most expensive in the short-term
39
153122
3670
Kısa vadede en maliyetli olanı üçüncü seçenek
02:36
and will require significant employee layoffs and investor losses.
40
156792
5159
ve çok fazla sayıda işten çıkarma ile yatırımcı kayıplarına yol açacak.
02:41
Though you have no evidence that these crimes are an international threat,
41
161951
4075
Bu suçların uluslararası tehdit oluşturduğuna dair
bir deliliniz olmamasına rağmen
02:46
this option provides the greatest customer protection.
42
166026
4251
bu seçenek müşterinin en iyi biçimde korunmasını sağlıyor.
02:50
Given the conflict between the interests of your customers
43
170277
3090
Müşterilerinizin ilgisi ile
yatırımcılarınız ve çalışanlarınız arasındaki çatışmayı göz önüne alırsak
02:53
versus those of your investors and employees,
44
173367
2850
02:56
which strategy is the most ethical?
45
176217
2720
hangi strateji en fazla etik?
02:58
To make this decision, you could consider these tests:
46
178937
4093
Bu kararı vermek için şu testleri dikkate alabilirsiniz:
03:03
First is the Utilitarian Test:
47
183030
2900
İlki Faydacı Test:
03:05
Utilitarianism is a philosophy concerned
48
185930
2620
Faydacılık, en fazla sayıdaki insan için
03:08
with maximizing the greatest amount of good for the greatest number of people.
49
188550
4417
en fazla orandaki olumlu etkiyi maksimum seviyeye çıkarmayı temel alan bir felsefe.
03:12
What would be the impact of each option on these terms?
50
192967
4359
Bu şartlar altında her bir seçeneğin etkisi ne olabilir?
03:17
Second is the Family Test:
51
197326
2310
İkincisi Aile Testi,
03:19
How would you feel explaining your decision to your family?
52
199636
3940
kararınızı ailenize açıklarken nasıl hissederdiniz?
03:23
Third is the Newspaper Test:
53
203576
2207
Üçüncüsü Gazete Testi,
03:25
how would you feel reading about it on the front page of the local newspaper?
54
205783
5120
bu kararı yerel gazetenin ön sayfasında okusanız ne hissederdiniz?
03:30
And finally, you could use the Mentor Test:
55
210903
2910
Ve son olarak, Mentor Testi,
03:33
If someone you admire were making this decision, what would they do?
56
213813
4867
hayran olduğunuz bir kişi bu kararı veriyor olsaydı ne yapardı?
03:38
Johnson & Johnson CEO James Burke faced a similar challenge in 1982
57
218680
6226
Johnson & Johnson şirketinin CEO'su James Burke,
benzer bir zorlukla 1982'de karşı karşıya kaldı,
03:44
after a criminal added the poison cyanide to bottles of Tylenol in Chicago.
58
224906
5866
Chicago'da bir suçlu Tylenol adlı ağrı kesici şişelerine siyanür zehri koymuştu.
03:50
Seven people died and sales dropped.
59
230772
2910
Yedi kişi öldü ve satışlar düştü.
03:53
Industry analysts said the company was done for.
60
233682
3010
Sektör analistleri, şirketin işinin bittiğini söylemişti.
03:56
In response, Burke decided to pull Tylenol from all shelves worldwide,
61
236692
5622
Bunun üzerine, Burke dünyadaki bütün raflardan ağrı kesiciyi kaldırdı
04:02
citing customer safety as the company’s highest priority.
62
242314
4329
ve müşteri güvenliğini şirketin en büyük önceliği olarak örnek gösterdi.
04:06
Johnson & Johnson recalled and destroyed an estimated 32 million bottles of Tylenol
63
246643
6281
Johnson & Johnson geri çekildi ve yaklaşık 32 milyon ağrı kesici şişesini imha etti,
04:12
valued at 250 million in today’s dollars.
64
252924
4401
bunun günümüzdeki değeri 250 milyon dolar.
04:17
1.5 million of the recalled bottles were tested and 3 of them—
65
257325
5097
Geri çekilen şişelerin 1.5 milyonu testten geçirildi
ve Chicago bölgesindeki şişelerden üçünde
04:22
all from the Chicago area—
66
262422
2200
04:24
were found to contain cyanide.
67
264622
2560
siyanür tespit edildi.
04:27
Burke’s decision helped the company regain the trust of its customers,
68
267182
4115
Burke'ün kararı, şirketin yeniden müşteri güvenini kazanmasına yardımcı oldu
04:31
and product sales rebounded within a year.
69
271297
3440
ve ürün satışları bir yıl içinde yeniden yükselişe geçti.
04:34
Prompted by the Tylenol murders, Johnson & Johnson became a leader
70
274737
4528
Ağrı kesici kurbanları, Johnson & Johnson şirketini harekete geçirdi
04:39
in developing tamper-resistant packaging
71
279265
2670
ve şirket, hem emniyetli ambalaj geliştirmede
04:41
and the government instituted stricter regulations.
72
281935
3560
hem de hükümetin daha sıkı yasalarında lider konumuna geldi.
04:45
The killer, meanwhile, was never caught.
73
285495
3000
Bu süre içinde ise katil hiç yakalanamadı.
04:48
Burke’s decision prevented further deaths from the initial poisoning,
74
288495
4000
Burke'ün kararı, ilk zehirlenmeden kaynaklı daha fazla ölümü önledi
04:52
but the federal government investigated hundreds of copycat tampering incidents
75
292495
5071
fakat federal hükûmet, ilerleyen haftalarda
diğer ürünlerin taklidini içeren
04:57
involving other products in the following weeks.
76
297566
3320
ve onaysız olan yüzlerce değişiklik vakasını soruşturdu.
05:00
Could these have been prevented with a different response?
77
300886
4000
Bunlar farklı bir yolla engellenebilir miydi?
05:04
Was Burke acting in the interest of the public or of his company?
78
304886
4000
Burke, toplumun ilgisine göre mi, yoksa şirketine göre mi hareket etti?
05:08
Was this good ethics or good marketing?
79
308886
3130
Bu yaklaşım etik miydi, yoksa iyi bir pazarlama mıydı?
05:12
As with all ethical dilemmas, this has no clear right or wrong answer.
80
312016
5562
Bütün etik ikilemleri düşündüğümüzde burada net bir doğru ya da yanlış yok
05:17
And for your meatless burger empire, the choice remains yours.
81
317578
4870
ve etsiz burger imparatorluğunuzdaki seçiminiz size kalmış.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7