How did trains standardize time in the United States? - William Heuisler

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Nyein Chan Ko Ko Reviewer: sann tint

The development and spread of railroads

အမေရိကမှာ မီးရထားသံလမ်းတွေ

across the United States

ဖွံ့ဖြိုးဖြန့်ကျက်လာတာက

brought a wave of changes to American life.

အမေရိကန် ပြည်သူတွေရဲ့ဘဝတွေကို ပြောင်းလဲမှုတွေယူဆောင်ခဲ့ပါတယ်

During the railroad boom,

သံလမ်းတွေ ထွန်းကားစဉ်

thousands of jobs were created,

အလုပ်အကိုင်ထောင်ချီပြီး ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်

new towns were born,

မြို့အသစ်တွေပေါ်လာတယ်

trade increased,

ကုန်သွယ်မှုတွေ တိုးတက်လာတယ်၊

transportation was faster,

ပို့ဆောင်ရေးလည်းမြန်ဆန်လာတယ်၊

and the overall landscape of the nation transformed.

နိုင်ငံရဲ့ ပုံရိပ်အသွင်အပြင်လည်း ပြောင်းလဲလာတာပေါ့

But, perhaps the most interesting change of all

ဒါပေမယ့် စိတ်ဝင်စားစရာအကောင်းဆုံးဖြစ်မယ့်

is the least known:

အပြောင်းအလဲကတော့ လူသိနည်းတဲ့

the establishment of standard time.

စံတော်ချိန်သတ်မှတ်လိုက်ခြင်းပါပဲ

Today, we know if it is 6:28 a.m. in Los Angeles,

ယနေ့ လော့စ်အင်ဂျလီမှာ မနက် ၆:၂၈ ဆိုရင်

it is 9:28 a.m. in New York,

နယူးယောက်မှာ ၉:၂၈

2:28 p.m. in London,

လန်ဒန်မှာ နေ့လည် ၂:၂၈

5:28 p.m. in Moscow,

မော်စကိုမှာ ညနေ ၅:၂၈ နဲ့

and 10:28 p.m in Tokyo.

တိုကျိုမှာ ည ၁၀:၂၈ ဆိုပြီးသိကြတယ်

No matter where you are,

သင်ကဘယ်နေရာမှာဖြစ်ဖြစ်

the minute and second are the exact same.

မိနစ်နဲ့စက္ကန့်တွေက တူညီတယ်

But, before the railroads,

သံလမ်းတွေမရှိခင်ကတော့

there was no need for a national or global clock,

နိုင်ငံသို့မဟုတ် ကမ္ဘာ့နာရီတွေမလိုအပ်ဘူး

and each town kept its own local time.

မြို့တွေက သူတို့ဒေသ အချိန် တွေ သတ်မှတ်ထားတယ်

So when it was 12 noon in Chicago,

ဒါကြောင့် ချီကာဂိုမှာ နေ့လည် ၁၂ ဆိုရင်

it was 12:07 p.m. in Indianapolis,

အင်ဒီယာနာ ပိုလစ်မှာ ၁၂နာရီ ၇မိနစ်

11:50 a.m. in St. Louis,

စိန့် လူးဝစ်မှာ မနက် ၁၁:၅၀

and 11:27 a.m. in Omaha.

အိုမားဟားမှာ မနက် ၁၁:၂၇ ဖြစ်နေတယ်

This worked just fine when the only modes of travel

ရေနွေးငွေ့ သင်္ဘောတွေ မြင်းတွေနဲ့ပဲ ခရီးသွားတုန်းက

were horses or steamboats,

ကောင်းကောင်း အလုပ်ဖြစ်သေးတယ်

but it became incredibly problematic

ဒါပေမယ့် သံလမ်းတွေပေါ်လာချိန်မှာတော့

when railroads came along.

ပြဿနာတက်လာပြီ

How can you keep a train schedule

တစ်မြို့စီ ကိုယ်ပိုင်အချိန်

when each town has its own time?

ရှိရင် ရထားအချိန်ဇယားကို ဘယ်လိုဆွဲတော့မလဲ

And how do you prevent collisions or accidents on the tracks

မီးရထား လမ်းပြတွေက မတူတဲ့နာရီတွေသုံးနေရင်

if train conductors are using different clocks?

လမ်းကြောင်းမှာတိုက်ကုန်တာ မတော်တဆဖြစ်တာတွေဘယ်လိုကာကွယ်မလဲ

It doesn't really make sense to leave a station at 12:14 p.m.,

နေ့လည် ၁၂:၁၄မှာ ဘူတာကထွက်ပြီးတော့

travel for 22 minutes,

၂၂မိနစ်ခရီးသွားပြီး

and arrive at 12:31 p.m.

၁၂:၃၁မှာ ဆိုက်ရောက်တယ်ဆိုတာ သိပ်တော့အဓိပ္ပါယ်မရှိဘူး

In order to eliminate that confusion,

ဒီလို ရှုပ်ထွေးမှုကိုကာကွယ်ဖို့

the railroads of the United States and Canada

အမေရိကန်နဲ့ကနေဒါ ရထားလိုင်းတွေက

instituted standard time zones

၁၈၈၃ နိုဝင်ဘာ ၁၈နေ့လည်မှာ

on November 18, 1883 at noon.

စံတော်ချိန်တွေသတ်မှတ်ပေးလိုက်တယ်

It allowed the railroad companies

ဒါက မီးရထားကုမ္ပဏီတွေကို

to operate more effectively

ပိုကောင်းစွာစီမံလို့ရအောင်နဲ့

and reduce deadly accidents.

သေစေတဲ့မတော်တဆမှုတွေကို လျော့ကျစေခဲ့တယ်

The American public, however,

အမေရိကန် ပြည်သူတွေကတော့

was not so quick to embrace this new change,

ဒီအပြောင်းအလဲကိုလိုက်နာဖို့ သိပ်မြန်ဆန်ခဲ့ဘူး

as many cities continued to use their own local time.

မြို့တော်တော်များများမှာ ကိုယ်ပိုင်အချိန်တွေပဲဆက်သုံးနေတယ်

Resistance was so strong that, in some towns,

တင်းခံနေတာတော်တော်ကြီးမားပြီး အချို့မြို့တွေမှာ

clocks would show both the local time and the railway time.

နာရီတွေက ဒေသအချိန်ကော မီးရထားအချိန်ကောပြတယ်

Imagine this conversation:

ဒီလိုစကားပြောတာ မြင်ယောင်ကြည့်ပါ

"Pardon me, sir. Do you have the time?"

"တဆိတ်လောက် ဆရာ၊ အချိန်လေးများသိလို့ရမလား"

"Why yes, which do you need?

"ရတာပေါ့ ဘယ်အချိန်သိချင်လဲ"

It's 12:13 local time and 12:16 railway time."

"ဟော့ဒီမှာ ဒေသအချိန် ၁၂:၁၃ နဲ့ မီးရထားချိန် ၁၂:၁၆"

Ultimately, the logic of keeping a standard time prevailed,

နောက်ဆုံးမှာတော့ စံတော်ချိန်ရှိရမယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆက်နိုင်သွားခဲ့တယ်

and the United States government made time zones a matter of law

အမေရိကန် အစိုးရက ဒေသစံတော်ချိန်တွေကို

with the Standard Time Act of March 19, 1918.

၁၉၁၈ မတ်လ ၁၉မှာ စံတော်ချိန် အက်ဥပဒေနဲ့ သတ်မှတ်ပေးလိုက်တယ်

Since then, there have been numerous changes

အဲဒီကတည်းကအပြောင်းအလဲများစွာက

to the time zones,

အချိန်ဇုန်တွေမှာ ဖြစ်လာတယ်

but the concept of standard time has remained.

စံတော်ချိန် ဆိုတဲ့အယူအဆကတော့ ဆက်လက်ကျန်ရှိနေတယ်

But, the United States was actually not the first

အမေရိကန်ကတော့ စံတော်ချိန်ကိုဖော်ဆောင်တာ

to develop standard time.

ပထမဆုံးမဟုတ်ပါဘူး

The first company to implement the use of standard time

စံတော်ချိန်ကိုပထမဆုံး အသုံးပြုခဲ့တဲ့ ကုမ္ပဏီကတော့

was the Great Western Railway in 1840 in Britain,

၁၈၄၀ခုနှစ် ဗြိတိန်နိုင်ငံက Great Western Railway ကုမ္ပဏီဖြစ်ပါတယ်

and by 1847, most British railways were using

၁၈၄၇ မှာတော့ ဗြိတိသျှရထားလိုင်းအများစုက

Greenwich Mean Time, or G.M.T.

ဂရင်းဝစ်ချ် အချိန် G.M.T ကိုသုံးနေပါပြီ

The British government made it official

1880 သြဂုတ် လ 2ရက်နေ့မှာ

on August 2, 1880 with the Statutes, or Definition of Time, Act.

ဗြိတိန် အစိုးရက အချိန် အဓိပ္ပါယ်ဥပဒေနဲ့ တရားဝင်သတ်မှတ်ခဲ့တယ်

But, while Britain may have been the first

ဗြိတိန်က စံတော်ချိန်ကိုပထမဆုံး

to establish standard time,

သတ်မှတ်သူဖြစ်နေချိန်မှာ

it is Asia and the islands of the South Pacific

အာရှနဲ့ တောင်ပစိဖိတ်ကျွန်းတွေက

that enjoyed the first hour of each new day.

နေ့သစ်ရဲ့ပထမဆုံးနာရီကို ကြုံတွေ့ရသူတွေ ဖြစ်နေတယ်

The International Date Line

နိုင်ငံတကာ နေ့ရက်မျဉ်းက

passes through the Pacific Ocean

ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာပေါ်ကနေဖြတ်ပြီး

on the opposite side of the Earth

ကမ္ဘာ့ရဲ့အခြားဘက်အခြမ်းမှာတော့

from the Prime Meridian in Greenwich where,

မီးရထားတွေကြောင့် စံတော်ချိန်ကို

thanks to trains,

ပထမဆုံးစသုံးရတဲ့

standard time was first used.

ဂရင်းဝှစ်ချ် ရှိနေတယ်

Trains have evolved over the years

နှစ်အလိုက် ရထားတွေက ပြောင်းလာတယ်

and remain a prominent form

ကမ္ဘာ့တစ်ဝှမ်းမှာ

of transportation and trade throughout the world.

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနဲ့ ကုန်သွယ်ရေးအတွက် ထင်ရှားလာတယ်

And, from the New York City subways

နယူးယောက်မြေအောက်ရထားတွေကနေ

to the freight trains traveling across the Great Plains,

မြေပြန့်မှာသွားတဲ့ရထားတွေနဲ့

to the trolleys in San Francisco,

ဆန်ဖရန်စစ္စကိုက ကားရထားတွေအထိ

they all know exactly what time it is.

သူတို့တွေကဘယ်အချိန်ဆိုတာ တိတိကျကျသိကြတယ်

And, thanks to them, we do too!

သူတို့ကြောင့်ပဲ... ကျွန်တော်တို့တွေလည်းသိတာပေါ့