Is marijuana bad for your brain? - Anees Bahji

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

In 1970,

၁၉၇၀ ခုနှစ်မှာ ဆေးခြောက်ကို အမေရိက မှာအစီအစဉ် ၁ ဆေးဝါးအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့တယ်။

marijuana was classified as a schedule 1 drug in the United States:

the strictest designation possible,

ဖြစ်နိုင်သမျှ အတင်းကျပ်ဆုံး သတ်မှတ်ချက်ပါ။

meaning it was completely illegal and had no recognized medical uses.

ဒါက လုံးဝ တရားမဝင်ဖြစ်ပြီး ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အသုံးပြုမှုတွေအတွက် အသိအမှတ်မပြုခဲ့တာပါ။

For decades, this view persisted

ဆယ်စုနှစ်တွေချီကာ ဒီအမြင်ဟာ ဆေးဝါး လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေနဲ့

and set back research on the drug's mechanisms and effects.

သက်ရောက်မှုတွေအကြောင်း သုတေသနကို ပေပြီး တုံ့ဆိုင်းနေခဲ့တယ်။

Today, marijuana’s therapeutic benefits are widely acknowledged,

ယနေ့ ဆေးခြောက်ရဲ့ကုပေးနိုင်တဲ့ ကောင်းကျိုး တွေကို ကျယ်ပြန့်စွာ အသိအမှတ်ပြုပြီး

and some nations have legalized medical use

တစ်ချို့နိုင်ငံတွေက ဆေးဘက် အသုံးပြုမှုကို တရားဝင်ဖြစ်စေပြီး အဲဒီဘက်ကို ရွေ့နေကြတယ်။

or are moving in that direction.

But a growing recognition for marijuana’s medical value

ဒါပေမဲ့ ဆေးခြောက် ဆေးဘက် အသုံးပြုမှုအတွက် တိုးလာတဲ့ အသိအမှတ်ပြုမှုက ဒါကို မဖြေဘူး။

doesn’t answer the question:

is recreational marijuana use bad for your brain?

အပန်းဖြေစရာ ဆေးခြောက် သုံးစွဲမှုဟာ သင့်ဦးနှောက်အတွက် ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသလား။

Marijuana acts on the body’s cannabinoid system,

ဆေးခြောက်ဟာ ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာတစ်ခုလုံးမှာ တုန့်ပြန်မှုတွေရှိတဲ့

which has receptors all over the brain and body.

ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ကန်နာဘီနွိုက် စနစ်ကို သက်ရောက်စေတယ်။

Molecules native to the body, called endocannabinoids,

အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်လို့ခေါ်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှ ထွက်တဲ့ မော်လီကျူးတွေကလည်း

also act on these receptors.

ဒီတုံ့ပြန်မှုတွေကို သက်ရောက်စေတယ်။

We don’t totally understand the cannabinoid system,

ကန်နာဘီနွိုက် စနစ်ကို လုံးဝ နားမလည်ပေမဲ့

but it has one feature that provides a big clue to its function.

၎င်းရဲ့လုပ်ဆောင်မှုကို သဲလွန်စကြီးတစ်ခု ပံ့ပိုးပေးတဲ့ အင်္ဂါရပ်တစ်ခုရှိတယ်။

Most neurotransmitters travel from one neuron to the next

နူရိုထရန်မစ်တာ အများစုဟာ သတင်းစကားတစ်ခု ပွားဖို့နာဗ်ကြောဆက်ကနေ နူရွန်းတစ်ခုကနေ

through a synapse to propagate a message.

နောက်တစ်ခုကို သွားတယ်။

But endocannabinoids travel in the opposite direction.

ဒါပေမဲ့ အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေကတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်ကို သွားတယ်။

When a message passes from the one neuron to the next,

သတင်းစကားတစ်ခု နူရွန်းတစ်ခုကနေ နောက်တစ်ခု ဖြတ်သွားတဲ့အခါ

the receiving neuron releases endocannabinoids.

လက်ခံတဲ့ နူရွန်းက အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေ ထုတ်လွှတ်တယ်။

Those endocannabinoids travel backward

အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေဟာ ပို့ပေးတဲ့ နူရွန်းကို ဩဇာလွှမ်းဖို့ နောက်ပြန်သွားတယ်၊

to influence the sending neuron—

essentially giving it feedback from the receiving neuron.

အခြေခံအားဖြင့် လက်ခံတဲ့ နူရွန်းဆီက တုံ့ပြန်မှုကို ပေးခြင်းပါ။

This leads scientists to believe that the endocannabinoid system

ဒါက အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက် စနစ်ဟာ တစ်ချို့ကို အားမြင့်၊ အခြားဟာတွေကို

serves primarily to modulate other kinds of signals—

ဆုတ်ယုတ်စေရင်း အခြား အချက်ပြမှု အမျိုးအစားတွေကို အဓိက ဖြည့်ဆည်းပေးတယ်လို့

amplifying some and diminishing others.

သိပ္ပံပညာရှင်တွေကို ယုံကြည်စေတယ်။

Feedback from endocannabinoids slows down rates of neural signaling.

အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေဆီက တုံ့ပြန်မှုဟာ နာ့ဗ် အချက်ပြမှုကို အရှိန်လျှော့တယ်။

That doesn’t necessarily mean

ဒါပေမဲ့ ဒါက အပြုအမူ(သို့) အသိအမြင်ကို အရှိန်လျှောတာလို့ သေချာပေါက် မဆိုလိုဘူး။

it slows down behavior or perception, though.

For example, slowing down a signal that inhibits smell

ဥပမာ အနံ့တွေကို ပိုပြင်းအောင် လုပ်နိုင်တဲ့ အနံ့ကို ဟန့်တားတဲ့

could actually make smells more intense.

အချက်ပြမှုတစ်ခုကို အရှိန်လျှော့ခြင်းပါ။

Marijuana contains two main active compounds,

ဆေးခြောက်မှာ အဓိက နိုးကြွစေတဲ့ ဒြပ်ပေါင်းနှစ်ခု ပါဝင်တယ်။

tetrahydrocannabinol or THC, and cannabidiol, or CBD.

တက်ထရာဟိုက်ဒြိုကန်နာဘီနို THC နဲ့ ကန်နာဘီဒီအို CBD ပါ။

THC is thought to be primarily responsible for marijuana’s psychoactive effects

THC ဟာ အပြုအမူ၊သိမှတ်မှုနဲ့ အသိအမြင်အပေါ် ဆေးခြောက်ရဲ့ စိတ်ကိုထိခိုက်စေတဲ့

on behavior, cognition, and perception,

သက်ရောက်မှုတွအတွက် အဓိက တရားခံလို့ ယူဆကြပေမဲ့

while CBD is responsible for the non-psychoactive effects.

CBD ကတော့ စိတ်ကို မထိခိုက်စေတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေအတွက် တရားခံပါ။

Like endocannabinoids,

အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေလိုပဲ

THC slows down signaling by binding to cannabinoid receptors.

THC ဟာ ကန်နာဘီနွိုက် တုံ့ပြန်မှုတွေကို ပေါင်းရင်း အချက်ပြမှုကို အရှိန်လျှော့တယ်။

But it binds to receptors all over this sprawling, diffuse system

ဒါပေမဲ့ ဒီပြန့်နေတဲ့ စနစ်တစ်ခုလုံးမှာ တုံ့ပြန်မှုတွေကို ချက်ချင်း ပေါင်းတာပါ။

at once,

whereas endocannabinoids are released in a specific place

အင်ဒိုကန်နာဘီနွိုက်တွေကိုတော့ သီးခြား နှိုးဆွမှုတစ်ခုကို တုံ့ပြန်ရာမှာ

in response to a specific stimulus.

သီးခြားနေရာတစ်ခုမှာ ထုတ်လွှတ်ပေးတယ်။

This widespread activity coupled with the fact

ဒီကျယ်ပြန့်တဲ့ လုပ်ဆောင်မှုက ကန်နဘီနွိုက် စနစ်ဟာ အခြား စနစ်များစွာကို

that the cannabinoid system indirectly affects many other systems,

သွယ်ဝိုက် ထိခိုက်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်နဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်ဆိုတာက

means that each person’s particular brain chemistry, genetics,

တစ်ဦးချင်းရဲ့ ထူးခြားတဲ့ ဦးနှောက် ဓာတုဗေဒ၊ မျိုးရိုးဗီဇ အရင် ဘဝ အတွေ့အကြုံက

and previous life experience

ဆေးဝါးကို သူတို့ တွေ့ကြုံခံစားပုံကို အဓိက ဆုံးဖြတ်ပေးတယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။

largely determine how they experience the drug.

That’s true much more so with marijuana than with other drugs

သက်ရောက်မှုတွေကို တစ်ခု(သို့) သီးသန့် လမ်းကြောင်း အနည်းငယ်နေ

that produce their effects through one or a few specific pathways.

ထုတ်ပေးတဲ့ အခြားဆေးဝါးတွေနဲ့စာရင် ဆေးခြောက်က အများကြီးပိုတာ မှန်ပါတယ်။

So the harmful effects, if any, vary considerably from person to person.

ဒီတော့ ဘေးဖြစ်စေတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေရှိရင် တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်အတော် ကွားခြားပါတယ်။

And while we don’t know how exactly how marijuana

ဆေးခြောက်က တိကျတဲ့ ဘေးဖြစ်စေတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ

produces specific harmful effects,

ထုတ်လုပ်ပုံကို အတိအကျ မသိပေမဲ့

there are clear risk factors that can increase peoples’ likelihood

ဒါတွေကို လူတွေ တွေ့ကြုံနိုင်ခြေကို တိုးမြှင့်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ရှင်းလင်းတဲ့

of experiencing them.

ဘေးဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတွေရှိတယ်။

The clearest risk factor is age.

အရှင်းလင်းဆုံး ဘေးဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်းက အသက်ပါ။

In people younger than 25,

၂၅ နှစ်ထက်ငယ်တဲ့ လူတွေမှာ ကန်နာဘီနွိုက် တုံ့ပြန်မှုတွေဟာ ၂၅ နှစ်ကျော်တွေထက်

cannabinoid receptors are more concentrated in the white matter

အဖြူရောင် ဒြပ်ထဲမှာ ပိုရှိတယ်။

than in people over 25.

The white matter is involved in communication,

အဖြူရောင် ဒြပ်က ဆက်သွယ်ရေး၊ သင်ယူရေး၊

learning, memory, and emotions.

မှတ်ဉာဏ်နဲ့ စိတ်ခံစားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်တယ်။

Frequent marijuana use

မကြာခဏ ဆေး သုံးစွဲမှုက အဖြူရောင် ဒြပ် လမ်းကြောင်းတွေ ဖွံ့ဖြိုးတာကိုနှောင့်ယှက်ကာ

can disrupt the development of white matter tracts,

and also affect the brain’s ability to grow new connections.

ဦးနှောက်ရဲ့ ဆက်သွယ်မှုအသစ်တွေ တိုးပွားနိုင်စွမ်းကိုပါ သက်ရောက်နိုင်တယ်။

This may damage long-term learning ability and problem solving.

ဒါက ရေရှည် သင်ယူနိုင်စွမ်းနဲ့ ပြဿနာ ဖြေရှင်းမှုကို ထိခိုက်စေနိုင်တယ်။

For now, it’s unclear how severe this damage can be

လောလောဆယ် ဒီပျက်စီးမှုက ဘယ်လို ပြင်းထန်တယ်၊ ပြန်ပြောင်းရ၊မရ မရှင်းဘူး။

or whether it’s reversible.

လူငယ်တွေကြားမှာတောင် ပိုငယ်ရွယ်တဲ့ လူတစ်ယောက်မှာ ဘေးဖြစ်တာ ပိုမြင့်တယ်။

And even among young people,

the risk is higher the younger someone is—

much higher for a 15 year old than a 22 year old, for instance.

ဥပမာ ၂၂ သား ထက် ၁၅ နှစ်သားက အများကြီး ပိုမြင့်တယ်။

Marijuana can also cause hallucinations or paranoid delusions.

ဆေးခြောက်ဟာ စိတ်ချောက်ချားမှု (သို့) သံသယလွန်ကဲမှုကိုလည်းဖြစ်စေနိုင်တယ်။

Known as marijuana-induced psychosis,

စိတ်ဝေဒနာဖြစ်စေတဲ့ ဆေးခြောက်လို့ သိကြတဲ့ ဒီလက္ခဏာတွေဟာ

these symptoms usually subside when a person stops using marijuana.

ဆေးခြောက်သုံးတာ ရပ်လိုက်တဲ့အခါ လျော့ကျသွားတယ်။

But in rare cases, psychosis doesn’t subside,

ဒါပေမဲ့ ရှားပါးတဲ့ အဖြစ်တွေမှာတော့ စိတ်ဖိစီးမှု လျော့မသွားဘဲ

instead unmasking a persistent psychotic disorder.

ဒီအစား ကျန်ရှိနေတဲ့ စိတ်ဖိစီးမှု ရောဂါတွေကို ဖော်ထုတ်နေတယ်။

A family history of psychotic disorders, like schizophrenia,

စိတ်ဝေဒနာ ရောဂါတွေရဲ့မိသားစု သမိုင်းတစ်ခုက စိတ်ကစဉ့်ကလျားရောဂါလို အရှင်းလင်းဆုံးပေမဲ့

is the clearest, though not the only, risk factor for this effect.

ဒါတင်မဟုတ်ပဲ ဒီသက်ရောက်မှုရဲ့ ဘေးဖြစ်တဲ့ အကြောင်းရင်းပါ။

Marijuana-induced psychosis is also more common among young adults,

စိတ်ဖိစီးစေတဲ့ ရောဂါတွေဟာ ဒီအသက်ပိုင်းမှာ ဘယ်နည်းနဲ့ဖြစ်ဖြစ် အမြဲလို အပေါ်ယံဆိုတာကို

though it’s worth noting that psychotic disorders

မှတ်သားထိုက်ပေမဲ့ စိတ်ဝေဒနာဖြစ်စေတဲ့ ဆေးခြောက်ဟာ

usually surface in this age range anyway.

လူလတ်ပိုင်းတွေမှာလည်း အတွေ့ပိုများပါတယ်။

What’s unclear in these cases is whether the psychotic disorder

ဒီအဖြစ်တွေမှာ မရှင်းလင်းတာက စိတ်ဝေဒနာ ဖိစီးတဲ့ ရောဂါက

would have appeared without marijuana use—

ဆေးခြောက် သုံးစွဲမှုမရှိဘဲ ပေါ်လာလား၊

whether marijuana use triggers it early,

ဆေးခြောက်သုံးစွဲမှုက ဒါကို စောစီးစွာ အစပျိုးတာ ရှိ၊မရှိ

is a catalyst for a tipping point that wouldn’t have been crossed otherwise,

တစ်နည်းအားဖြင့် ကျော်ဖြတ်ခဲ့မှာမဟုတ်တဲ့ အပြောင်းအလဲ အမှတ်တစ်ခုအတွက်

or whether the reaction to marijuana is merely an indication

အထောက်အကူလား (သို့) ဆေးခြောက်ကို တုံ့ပြန်မှုက ငုပ်နေတဲ့ ရောဂါတစ်ခုရဲ့

of an underlying disorder.

လက္ခဏာတစ်ခု သက်သက်လားဆိုတာပါ။

In all likelihood, marijuana’s role varies from person to person.

ဖြစ်နိုင်ခြေအားလုံးထဲမှာ ဆေးခြောက်ရဲ့ ကဏ္ဍက တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦး ကွဲပြားတယ်။

At any age, as with many other drugs,

အခြားဆေးဝါးများစွာလိုပဲ အရွယ်တိုင်းမှာ

the brain and body

ဦးနှောက်နဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ဟာ အကြိမ်ကြိမ် သုံးပြီးနောက်မှာ တုံပြန်နိုင်မှုနည်းလာတယ်။

become less sensitive to marijuana after repeated uses,

meaning it takes more to achieve the same effects.

ဆိုလိုတာက အလားတူ သက်ရောက်မှု ရရှိဖို့အတွက် ပိုလိုတာပါ။

Fortunately, unlike many other drugs,

ကံကောင်းချင်တော့ အခြားဆေးဝါးတွေနဲ့ မတူတာက

there’s no risk of fatal overdose from marijuana,

ဆေးခြောက်ကနေ သေလောက်တဲ့ အသုံးလွန်မှုရဲ့ ဘေးဆိုးမရှိတာပါ။

and even heavy use doesn’t lead to debilitating

အလွန်အကျွံ သုံးတာတောင် ရပ်လိုက်ရင် အားအင်ကုန်ခမ်းတာ

or life-threatening withdrawal symptoms if use stops.

(သို့) အသက်ကို ခြိမ်းခြောက်တဲ့ လက္ခဏာတွေ မဖြစ်စေပါ။

There are more subtle forms of marijuana withdrawal, though,

ဒါပေမဲ့ အိပ်မရတာတွေ၊ ကသိကအောက်ဖြစ်တာနဲ့ စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့ အနေအထားအပါအဝင်

including sleep disturbances, irritability, and depressed mood,

ဆေးခြောက်ဖြတ်ခြင်းရဲ့ သိမ်မွေ့တဲ့ ပုံစံတချို့ရှိပါတယ်။

which pass within a few weeks of stopping use.

ဒါက သုံးစွဲတာ ရပ်ပြီး သီတင်းပတ် အနည်းငယ်အတွင်း ပြယ်ပါတယ်။

So is marijuana bad for your brain?

ဒီတော့ ဆေးခြောက်က သင့်ဦးနှောက်ကို ဆိုးကျိုးဖြစ်စေသလား။

It depends who you are.

သင်ဘယ်သူဆိုတာအပေါ်မှာ မူတည်ပါတယ်။

But while some risk factors are easy to identify,

ဒါပေမဲ့ တချို့ဘေးဖြစ်တဲ့ အကြောင်းတွေရှာတာ လွယ်တယ်၊ အခြားဟာတွေ သိပ်နားမလည်ဘူး။

others aren’t well understood—

which means there’s still some possibility of experiencing negative effects,

ဆိုလိုတာက မကောင်းတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေ ခံစားရဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေ ရှိနေသေးတယ်။

even if you don’t have any of the known risk factors.

သိပြီးသား ဘေးဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းရင်း တစ်ခုခု မရှိတာတောင်ပါ။