Is marijuana bad for your brain? - Anees Bahji

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Nevaz Mescioğlu

In 1970,

1970'te, esrar, ABD'de program 1 ilacı olarak sınıflandırıldı:

marijuana was classified as a schedule 1 drug in the United States:

the strictest designation possible,

mümkün olan en katı adlandırma, yani tamamen yasa dışı olduğu

meaning it was completely illegal and had no recognized medical uses.

ve tıbbi kullanımının kabul edilmediği anlamına geliyordu.

For decades, this view persisted

Onlarca yıldır, bu görüş devam etti

and set back research on the drug's mechanisms and effects.

ve ilacın işleyişi ve etkileri üzerine araştırmalar yapıldı.

Today, marijuana’s therapeutic benefits are widely acknowledged,

Bugün, esrarın tedavi edici yararları geniş çapta kabul görmekte

and some nations have legalized medical use

ve bazı ülkeler tıbbi kullanımı yasallaştırdı veya bu yönde ilerlemekte.

or are moving in that direction.

But a growing recognition for marijuana’s medical value

Ancak esrarın tıbbi değeri için artan bir tanınma şu soruyu cevaplamıyor:

doesn’t answer the question:

is recreational marijuana use bad for your brain?

Eğlence amaçlı esrar kullanımı beyniniz için kötü mü?

Marijuana acts on the body’s cannabinoid system,

Esrar, vücudun her yerinde ve beyninde alıcıları olan

which has receptors all over the brain and body.

vücudun kanabinoid sistemine etki eder.

Molecules native to the body, called endocannabinoids,

Vücuda özgü, endokannabinoid denilen moleküller de

also act on these receptors.

bu reseptörlere etki eder.

We don’t totally understand the cannabinoid system,

Kanabinoid sistemi tam olarak anlamıyoruz

but it has one feature that provides a big clue to its function.

fakat bir özelliği bize nasıl işlediği hakkında ipucu verir.

Most neurotransmitters travel from one neuron to the next

Çoğu nörotransmiter, bir mesajı yaymak için bir sinaps yoluyla

through a synapse to propagate a message.

bir nörondan diğerine gider.

But endocannabinoids travel in the opposite direction.

Ancak endokannabinoidler ters yönde hareket eder.

When a message passes from the one neuron to the next,

Bir nörondan diğerine bir mesaj geçtiğinde

the receiving neuron releases endocannabinoids.

alıcı nöron endokannabinoidleri serbest bırakır.

Those endocannabinoids travel backward

Bu endokannabinoidler, özellikle alınan nörondan geri dönüt vererek

to influence the sending neuron—

essentially giving it feedback from the receiving neuron.

gönderilen nöronu etkilemek için geri gider.

This leads scientists to believe that the endocannabinoid system

Bu, bilim insanlarını endokannabinoid sisteminin öncelikle diğer tür sinyalleri

serves primarily to modulate other kinds of signals—

modüle etmeye hizmet ettiğini, bazılarını güçlendirdiğini

amplifying some and diminishing others.

ve diğerlerini azalttığına inanmalarını sağlar.

Feedback from endocannabinoids slows down rates of neural signaling.

Endokannabinoidlerden gelen geri dönütler, sinirsel sinyal oranlarını yavaşlatır.

That doesn’t necessarily mean

Bu illa ki davranış veya algıyı yavaşlattığı anlamına gelmez.

it slows down behavior or perception, though.

For example, slowing down a signal that inhibits smell

Örneğin kokuyu engelleyen bir sinyalin yavaşlatılması,

could actually make smells more intense.

kokuları daha yoğun hâle getirebilir.

Marijuana contains two main active compounds,

Esrar, iki ana aktif bileşik içerir:

tetrahydrocannabinol or THC, and cannabidiol, or CBD.

tetrahidrokannabinol veya THC ve kannabidiol veya CBD.

THC is thought to be primarily responsible for marijuana’s psychoactive effects

THC'nin esrarın davranış, kavrama ve algı üzerindeki

on behavior, cognition, and perception,

psikoaktif etkilerinden öncelikle sorumlu olduğu,

while CBD is responsible for the non-psychoactive effects.

CBD'nin psikoaktif olmayan etkilerden sorumlu olduğu düşünülür.

Like endocannabinoids,

Endokannabinoidler gibi,

THC slows down signaling by binding to cannabinoid receptors.

THC de kanabinoid reseptörlerine bağlanarak sinyallemeyi yavaşlatır.

But it binds to receptors all over this sprawling, diffuse system

Ancak, bu dağılma, yayılma sisteminin tümündeki alıcılara bağlanırken

at once,

whereas endocannabinoids are released in a specific place

endokannabinoidler, belirli bir uyarıcıya cevap olarak

in response to a specific stimulus.

belirli bir yerde salınır.

This widespread activity coupled with the fact

Bu yaygın aktivite, kannabinoid sisteminin dolaylı olarak

that the cannabinoid system indirectly affects many other systems,

birçok sistemi etkilediği gerçeğiyle birleştiğinde,

means that each person’s particular brain chemistry, genetics,

her bireyin kendi beyin kimyası, genetiği ve önceki yaşam deneyimlerinin,

and previous life experience

uyuşturucuyu nasıl deneyimlediklerini büyük ölçüde belirlediği anlamına gelir.

largely determine how they experience the drug.

That’s true much more so with marijuana than with other drugs

Bu, esrar ile etkilerini bir veya birkaç belirli yoldan üreten

that produce their effects through one or a few specific pathways.

diğer ilaçlardan çok daha doğrudur.

So the harmful effects, if any, vary considerably from person to person.

Bu nedenle, zararlı etkiler, varsa, kişiden kişiye büyük ölçüde değişir.

And while we don’t know how exactly how marijuana

Esrarın zararlı etkileri tam olarak nasıl ürettiğini

produces specific harmful effects,

tam olarak bilmiyor olsak da

there are clear risk factors that can increase peoples’ likelihood

insanların deneyimleme olasılığını artırabilecek

of experiencing them.

açık risk faktörleri var.

The clearest risk factor is age.

En açık risk faktörü yaş.

In people younger than 25,

25 yaşından küçük insanlarda, kannabinoid reseptörleri,

cannabinoid receptors are more concentrated in the white matter

beyaz maddede 25 yaşın üzerindeki insanlardan daha konsantre.

than in people over 25.

The white matter is involved in communication,

Beyaz madde iletişim, öğrenme,

learning, memory, and emotions.

hafıza ve duygular ile ilgili.

Frequent marijuana use

Sık esrar kullanımı beyaz madde sisteminin gelişimini engelleyebilir

can disrupt the development of white matter tracts,

and also affect the brain’s ability to grow new connections.

ve aynı zamanda beynin yeni bağlantılar kurma yeteneğini de etkileyebilir.

This may damage long-term learning ability and problem solving.

Bu, uzun vadeli öğrenme yeteneğine ve problem çözmeye zarar verebilir.

For now, it’s unclear how severe this damage can be

Bu hasarın ne kadar ciddi olabileceği veya geri dönüşümü net değil.

or whether it’s reversible.

Gençler arasında bile risk daha gençler için,

And even among young people,

the risk is higher the younger someone is—

much higher for a 15 year old than a 22 year old, for instance.

örneğin 15 yaşındaki bir erkek için 22 yaşındaki birinden daha yüksektir.

Marijuana can also cause hallucinations or paranoid delusions.

Esrar ayrıca halüsinasyon veya paranoyak yanılsamalara neden olabilir.

Known as marijuana-induced psychosis,

Esrar kaynaklı psikoz olarak bilinen

these symptoms usually subside when a person stops using marijuana.

bu belirtiler genellikle bir kişi esrar kullanmayı bıraktığında azalır.

But in rare cases, psychosis doesn’t subside,

Ancak nadir durumlarda, psikoz azalmaz, bunun yerine

instead unmasking a persistent psychotic disorder.

kalıcı bir psikotik bozukluğun maskesini kaldırır.

A family history of psychotic disorders, like schizophrenia,

Şizofreni gibi bir psikotik bozukluğun ailevi geçmişi,

is the clearest, though not the only, risk factor for this effect.

bu etki için tek risk faktörü olmasa da en net olanı.

Marijuana-induced psychosis is also more common among young adults,

Esrar kaynaklı psikoz genç erişkinlerde de daha yaygın,

though it’s worth noting that psychotic disorders

ancak psikotik bozuklukların genellikle bu yaş aralığında

usually surface in this age range anyway.

ortaya çıktığını belirtmek gerekir.

What’s unclear in these cases is whether the psychotic disorder

Bu durumlarda belirsiz olan, psikotik bozukluğun

esrar kullanmadan ortaya çıkıp çıkmadığı -

would have appeared without marijuana use—

esrar kullanımı erken mi tetikler, yoksa başka türlü geçmeyecek

whether marijuana use triggers it early,

is a catalyst for a tipping point that wouldn’t have been crossed otherwise,

bir devrilme noktası için katalizör mü

or whether the reaction to marijuana is merely an indication

yoksa esrarın tepkisi sadece

of an underlying disorder.

altta yatan bir hastalığın göstergesi mi?

In all likelihood, marijuana’s role varies from person to person.

Her ihtimalde, esrarın rolü kişiden kişiye değişir.

At any age, as with many other drugs,

Her yaşta, diğer birçok ilaçta olduğu gibi, beyin ve vücut,

the brain and body

become less sensitive to marijuana after repeated uses,

tekrarlanan kullanımdan sonra esrar için daha az duyarlı hâle gelir,

meaning it takes more to achieve the same effects.

bu, aynı etkilerin elde edilmesinin daha fazla gerektiği anlamına gelir.

Fortunately, unlike many other drugs,

Neyse ki diğer birçok ilacın aksine,

there’s no risk of fatal overdose from marijuana,

esrarın ölümcül doz aşımı riski yok

and even heavy use doesn’t lead to debilitating

ve kullanımın durması hâlinde ağır kullanım bile zayıflatıcı

or life-threatening withdrawal symptoms if use stops.

veya hayati tehlike arz eden yoksunluk semptomlarına yol açmaz.

There are more subtle forms of marijuana withdrawal, though,

Ancak, uyku bozuklukları, sinirlilik ve moral bozukluğu gibi,

including sleep disturbances, irritability, and depressed mood,

kullanımın durmasından birkaç hafta sonra geçen

which pass within a few weeks of stopping use.

daha fazla saklı esrar yoksunluğu çeşitleri vardır.

So is marijuana bad for your brain?

Peki, esrar beyniniz için zararlı mıdır?

It depends who you are.

Kim olduğunuza göre değişir.

But while some risk factors are easy to identify,

Ancak bazı risk faktörlerinin tanımlanması kolay değildir, diğerleri anlaşılmamıştır,

others aren’t well understood—

which means there’s still some possibility of experiencing negative effects,

bu, bilinen risk faktörlerinden herhangi birine sahip olmasanız bile,

even if you don’t have any of the known risk factors.

yine de bazı olumsuz etkiler yaşama ihtimalinin olduğu anlamına gelir.