Is marijuana bad for your brain? - Anees Bahji

9,891,140 views ・ 2019-12-02

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Anna Mańkowska Korekta: Marta Grochowalska
00:06
In 1970,
0
6224
1500
W 1970 roku
00:07
marijuana was classified as a schedule 1 drug in the United States:
1
7724
5420
w Stanach Zjednoczonych marihuanę zaliczono do I grupy środków odurzających,
00:13
the strictest designation possible,
2
13144
2593
co oznacza najsurowsze restrykcje,
00:15
meaning it was completely illegal and had no recognized medical uses.
3
15737
5042
uznanie marihuany za nielegalną i bez zastosowania leczniczego.
00:20
For decades, this view persisted
4
20779
2750
Ten pogląd panował latami
00:23
and set back research on the drug's mechanisms and effects.
5
23529
5009
i opóźniał badania nad mechanizmem działania i skutkami tego narkotyku.
00:28
Today, marijuana’s therapeutic benefits are widely acknowledged,
6
28538
4490
Obecnie lecznicze właściwości marihuany są powszechnie znane,
00:33
and some nations have legalized medical use
7
33028
3064
a niektóre kraje dopuściły jej użycie do celów leczniczych
00:36
or are moving in that direction.
8
36092
2390
lub zamierzają to zrobić.
00:38
But a growing recognition for marijuana’s medical value
9
38482
3899
Docenienie leczniczych właściwości marihuany
00:42
doesn’t answer the question:
10
42381
1700
nie odpowiada jednak na pytanie:
00:44
is recreational marijuana use bad for your brain?
11
44081
5014
czy zażywanie marihuany dla przyjemności szkodzi mózgowi?
00:49
Marijuana acts on the body’s cannabinoid system,
12
49095
3710
Marihuana działa na układ kannabinoidowy,
00:52
which has receptors all over the brain and body.
13
52805
3640
którego receptory znajdują się w mózgu i całym ciele.
00:56
Molecules native to the body, called endocannabinoids,
14
56445
4591
Cząsteczki naturalnie występujące w organizmie, endokannabinoidy,
01:01
also act on these receptors.
15
61036
2660
też oddziałują na te receptory.
01:03
We don’t totally understand the cannabinoid system,
16
63696
3775
Układ kannabinoidowy nie jest dokładnie poznany,
01:07
but it has one feature that provides a big clue to its function.
17
67471
4666
ale jedna cecha wyraźnie podpowiada jego funkcję.
01:12
Most neurotransmitters travel from one neuron to the next
18
72137
3750
Większość neuroprzekaźników wysyła przez synapsę
01:15
through a synapse to propagate a message.
19
75887
3570
sygnał od jednego neuronu do drugiego.
01:19
But endocannabinoids travel in the opposite direction.
20
79457
3766
Endokannabinoidy działają w drugą stronę.
01:23
When a message passes from the one neuron to the next,
21
83223
3493
Kiedy jeden neuron przekazuje informację drugiemu,
01:26
the receiving neuron releases endocannabinoids.
22
86716
3915
neuron, który ją odbiera, uwalnia endokannabinoidy.
01:30
Those endocannabinoids travel backward
23
90631
2977
Te wędrują z powrotem
01:33
to influence the sending neuron—
24
93608
2140
do neuronu wysyłającego,
01:35
essentially giving it feedback from the receiving neuron.
25
95748
4668
przekazując informację zwrotną od neuronu odbierającego.
01:40
This leads scientists to believe that the endocannabinoid system
26
100416
4080
To pozwala naukowcom zakładać, że układ endokannabinoidowy
01:44
serves primarily to modulate other kinds of signals—
27
104496
3798
służy przede wszystkim do przekształcania sygnałów,
01:48
amplifying some and diminishing others.
28
108294
3538
wzmacniania jednych i osłabiania innych.
01:51
Feedback from endocannabinoids slows down rates of neural signaling.
29
111832
5324
Informacja zwrotna od endokannabinoidów spowalnia przepływ impulsów nerwowych.
01:57
That doesn’t necessarily mean
30
117156
1932
To jednak nie musi oznaczać,
01:59
it slows down behavior or perception, though.
31
119088
2830
że spowalnia zachowanie lub percepcję.
02:01
For example, slowing down a signal that inhibits smell
32
121918
4060
Na przykład spowolnienie sygnału hamującego zapach,
02:05
could actually make smells more intense.
33
125978
3674
może sprawić, że zapach będzie odczuwany intensywniej.
02:09
Marijuana contains two main active compounds,
34
129652
3845
Marihuana zawiera dwa główne składniki aktywne:
02:13
tetrahydrocannabinol or THC, and cannabidiol, or CBD.
35
133497
8403
tetrahydrokannabinol, THC, i kannabidiol, czyli CBD.
02:21
THC is thought to be primarily responsible for marijuana’s psychoactive effects
36
141900
5705
Uważa się, że to THC odpowiada za psychoaktywny wpływ
02:27
on behavior, cognition, and perception,
37
147605
2866
na zachowanie, rozumienie i postrzeganie,
02:30
while CBD is responsible for the non-psychoactive effects.
38
150471
4942
a CBD za efekty niezwiązane z psychoaktywnością.
02:35
Like endocannabinoids,
39
155413
2360
Podobnie jak endokannabinoidy,
02:37
THC slows down signaling by binding to cannabinoid receptors.
40
157773
5588
THC spowalnia przepływ impulsów, wiążąc się z receptorami kannabinoidowymi.
02:43
But it binds to receptors all over this sprawling, diffuse system
41
163361
4113
Wiąże się jednak z każdym receptorem
tego rozległego układu,
02:47
at once,
42
167474
850
02:48
whereas endocannabinoids are released in a specific place
43
168324
3970
podczas gdy endokanabinoidy są uwalniane w konkretnym miejscu
02:52
in response to a specific stimulus.
44
172294
2927
w odpowiedzi na konkretny bodziec.
02:55
This widespread activity coupled with the fact
45
175221
2800
Ta aktywność w połączeniu z faktem,
02:58
that the cannabinoid system indirectly affects many other systems,
46
178021
4400
że układ kannabinoidalny wpływa pośrednio na wiele innych układów,
03:02
means that each person’s particular brain chemistry, genetics,
47
182421
4139
oznacza, że to chemia mózgu każdej osoby, jej geny
03:06
and previous life experience
48
186560
2380
i wcześniejsze życiowe doświadczenia
03:08
largely determine how they experience the drug.
49
188940
3049
głównie wpływają na działanie narkotyku.
03:11
That’s true much more so with marijuana than with other drugs
50
191989
4110
To dotyczy marihuany o wiele bardziej niż innych narkotyków,
03:16
that produce their effects through one or a few specific pathways.
51
196099
4632
wywierających wpływ jedną lub kilkoma konkretnymi drogami.
03:20
So the harmful effects, if any, vary considerably from person to person.
52
200731
5439
Ewentualna szkodliwość różni się znacznie w zależności od osoby.
03:26
And while we don’t know how exactly how marijuana
53
206170
2560
Nie wiadomo, w jaki sposób
03:28
produces specific harmful effects,
54
208730
2483
marihuana powoduje te szkody,
03:31
there are clear risk factors that can increase peoples’ likelihood
55
211213
3646
ale istnieją oczywiste czynniki ryzyka,
03:34
of experiencing them.
56
214859
2177
które zwiększają prawdopodobieństwo szkodliwości.
03:37
The clearest risk factor is age.
57
217036
2967
Najważniejszym jest wiek.
03:40
In people younger than 25,
58
220003
2130
U osób poniżej 25 roku życia
03:42
cannabinoid receptors are more concentrated in the white matter
59
222133
3980
receptory kannabinoidowe są bardziej skoncentrowane w istocie białej
03:46
than in people over 25.
60
226113
2420
niż u osób powyżej 25 roku życia.
03:48
The white matter is involved in communication,
61
228533
3087
Istota biała odpowiada za komunikację,
03:51
learning, memory, and emotions.
62
231620
3250
uczenie się, pamięć i emocje.
03:54
Frequent marijuana use
63
234870
1414
Częste zażywanie marihuany
03:56
can disrupt the development of white matter tracts,
64
236284
2970
może zakłócać rozwój szlaków istoty białej
03:59
and also affect the brain’s ability to grow new connections.
65
239254
4184
i wpływać na zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń nerwowych.
04:03
This may damage long-term learning ability and problem solving.
66
243438
4653
Może to niszczyć długofalowo zdolność uczenia się i rozwiązywania problemów.
04:08
For now, it’s unclear how severe this damage can be
67
248091
3391
Jeszcze nie wiadomo, jak poważne mogą być szkody
04:11
or whether it’s reversible.
68
251482
1600
ani czy są one odwracalne.
04:13
And even among young people,
69
253082
1767
Nawet wśród młodych ludzi
04:14
the risk is higher the younger someone is—
70
254849
3040
ryzyko jest tym większe, im ktoś jest młodszy,
04:17
much higher for a 15 year old than a 22 year old, for instance.
71
257889
4626
o wiele większe dla 15-latka niż 22-latka.
04:22
Marijuana can also cause hallucinations or paranoid delusions.
72
262515
4597
Marihuana powoduje też halucynacje i urojenia paranoidalne.
04:27
Known as marijuana-induced psychosis,
73
267112
2730
Objawy wywołanej przez nią psychozy
04:29
these symptoms usually subside when a person stops using marijuana.
74
269842
4003
ustępują po odstawieniu marihuany.
04:33
But in rare cases, psychosis doesn’t subside,
75
273845
3439
W rzadszych przypadkach psychoza nie ustępuje,
04:37
instead unmasking a persistent psychotic disorder.
76
277284
4422
ujawniając trwałe zaburzenia psychotyczne.
04:41
A family history of psychotic disorders, like schizophrenia,
77
281706
4540
Występujące w rodzinie zaburzenia, takie jak schizofrenia,
04:46
is the clearest, though not the only, risk factor for this effect.
78
286246
3181
są najbardziej oczywistym, choć nie jedynym, czynnikiem ryzyka.
04:49
Marijuana-induced psychosis is also more common among young adults,
79
289427
4528
Psychoza wywołana marihuaną jest też częstsza u młodych ludzi,
04:53
though it’s worth noting that psychotic disorders
80
293955
2514
choć warto zauważyć, że zaburzenia psychotyczne
04:56
usually surface in this age range anyway.
81
296469
2730
ujawniają się zwykle właśnie w młodości.
04:59
What’s unclear in these cases is whether the psychotic disorder
82
299199
3894
Nie jest jednak do końca pewne,
05:03
would have appeared without marijuana use—
83
303093
2306
czy ujawniłyby się one bez marihuany,
05:05
whether marijuana use triggers it early,
84
305399
2590
czy to ona je zapoczątkowała,
05:07
is a catalyst for a tipping point that wouldn’t have been crossed otherwise,
85
307989
4254
czy doprowadziła do takiego punktu, którego by się bez niej nie osiągnęło,
05:12
or whether the reaction to marijuana is merely an indication
86
312243
3721
lub czy reakcja na nią jest tylko oznaką
05:15
of an underlying disorder.
87
315964
2210
już istniejącego zaburzenia.
05:18
In all likelihood, marijuana’s role varies from person to person.
88
318174
5217
Najprawdopodobniej rola marihuany jest inna w zależności od osoby.
05:23
At any age, as with many other drugs,
89
323391
2550
Niezależnie od wieku, jak w przypadku innych narkotyków,
05:25
the brain and body
90
325941
1297
z czasem organizm
05:27
become less sensitive to marijuana after repeated uses,
91
327238
3970
słabiej reaguje na przyjmowaną marihuanę,
05:31
meaning it takes more to achieve the same effects.
92
331208
3900
czyli będzie potrzebować jej więcej, aby osiągnąć ten sam efekt.
05:35
Fortunately, unlike many other drugs,
93
335108
2831
Na szczęście w przeciwieństwie do innych narkotyków,
05:37
there’s no risk of fatal overdose from marijuana,
94
337939
3290
nie ma ryzyka śmiertelnego przedawkowania marihuany
05:41
and even heavy use doesn’t lead to debilitating
95
341229
2975
i nawet bardzo częste zażywanie nie prowadzi do wyniszczających
05:44
or life-threatening withdrawal symptoms if use stops.
96
344204
4069
lub zagrażających życiu skutków jej odstawienia.
05:48
There are more subtle forms of marijuana withdrawal, though,
97
348273
3903
Istnieją jednak mniej poważne formy syndromu odstawienia,
05:52
including sleep disturbances, irritability, and depressed mood,
98
352176
4675
takie jak problemy ze snem, drażliwość, obniżenie nastroju,
05:56
which pass within a few weeks of stopping use.
99
356851
3810
które mijają po kilku tygodniach.
06:00
So is marijuana bad for your brain?
100
360661
2559
Czy więc marihuana jest szkodliwa dla mózgu?
06:03
It depends who you are.
101
363220
2120
Zależy kim jesteś.
06:05
But while some risk factors are easy to identify,
102
365340
3518
O ile pewne czynniki ryzyka można łatwo rozpoznać,
06:08
others aren’t well understood—
103
368858
2270
inne nie są do końca poznane.
06:11
which means there’s still some possibility of experiencing negative effects,
104
371128
4949
Oznacza to, że można odczuć negatywne skutki marihuany,
06:16
even if you don’t have any of the known risk factors.
105
376077
3700
nawet bez żadnego ze znanych czynników ryzyka.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7