The chaotic brilliance of artist Jean-Michel Basquiat - Jordana Moore Saggese

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

A sky blue canvas ripped open by an enormous skull.

မိုးပြာရောင် ပတ္တူစတစ်စကို ဧရာမဦးခွံတစ်ခုက ဆုတ်ဖြဲဖွင့်လိုက်တယ်။

Teeth bared through visceral slashes of oil and spray-paint.

ဆီဆေးနဲ့ မှုတ်ဆေးရဲ့ ကလီစာ ရှရာတွေကနေ သွားဖြဲပြခဲ့တယ်။

In 2017,

၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ၊

this untitled artwork was auctioned off for over 110 million dollars.

ဒီခေါင်းစဉ်မဲ့ ပန်းချီလက်ရာကို ဒေါ်လာ သန်း ၁၁၀ ကျော်နဲ့ လေလံတင်ရောင်းခဲ့တယ်။

But it’s not the work of some old master.

ဒါပေမဲ့ ဒါဟာ ရှေး ဆရာကြီး တစ်ဆူရဲ့လက်ရာတော့ မဟုတ်ဘူး။

These strokes of genius

ဒီပါရမီရှင် စုတ်ချက်တွေက

belong to 21 year old black Brooklynite Jean-Michel Basquiat –

၂၁ နှစ်သား လူမည်း Brooklynite Jean-Michel Basquiat နဲ့ဆိုင်တာပါ။

one of America’s most charismatic painters,

အမေရိကရဲ့ ဩဇာအရှိဆုံး ပန်းချီဆရာတွေထဲက တစ်ဦးပါ။

and currently, its highest sold.

လောလောဆယ်မှာတော့ အမြင့်ဆုံး ရောင်းဈေးပါ။

Born in 1960 to a Haitian father and a Puerto Rican mother,

ဟေတီသား အဖေနဲ ပြူရစ်တိုရိကန်သူ အမေက ၁၉၆၀ မှာ သူ့ကို ဖွားမြင်ခဲ့တယ်။

Basquiat spent his childhood making art and mischief in Boerum Hill.

Basquiat ဟာ Boerum Hill မှာ ပန်းချီဆွဲကာ ကျီစယ်ကာ ကလေးဘဝကို ကုန်ဆုံးခဲ့တယ်။

While he never attended art school,

ကျောင်းတစ်ခါမှ မတက်ဖူးပေမဲ့၊

he learned by wandering through New York galleries,

New York ပန်းချီပြခန်းတွေမှာ လျှောက်သွားရင်း၊

and listening to the music his father played at home.

သူ့အဖေ အိမ်မှာ တီးတဲ့ ဂီတကို နာထောင်ရင်း သင်ယူခဲ့တယ်။

He drew inspiration from unexpected places,

မမျှော်လင့်တဲ့ နေရာတွေကနေ စေ့ဆော်မှုကို ရယူပြီး

scribbling his own versions of cartoons, comic books and biblical scenes

သူ့မူပိုင် ကာတွန်းတွေ၊ ရုပ်ပြောင် စာအုပ်တွေ၊ သမ္မာကျမ်း ရှုခင်းတွေကို

on scrap paper from his father’s office.

သူ့အဖေရုံးက စာရွက်အစအန တွေမှာ ရေးခြစ်နေခဲ့တယ်။

But it was a medical encyclopedia that arguably

ဒါပေမဲ့ ဒါက ဘယ်နည်းနဲ့မဆို Basquiat အပေါ်

exerted the most powerful influence on Basquiat.

သြဇာအကြီးဆုံး သက်ရောက်စေတဲ့ ဆေးဝါး စွယ်စုံကျမ်းတစ်ခုပါ။

When young Jean-Michael was hit by a car,

Jean-Michael ကားတိုက်ခံရတော့

his mother brought a copy of "Grey’s Anatomy" to his hospital bed.

သူ့အမေက "Grey’s Anatomy" တစ်အုပ်ကို ဆေးရုံကုတင်ဆီ ယူလာပေးတယ်။

It ignited a lifelong fascination with anatomy

ဒါက နောက်ပိုင်းလက်ရာထဲက ဦးခွံတွေ၊ အရွတ်နဲ့ အူတွေကိုပြတဲ့

that manifested in the skulls, sinew and guts of his later work –

ခန္ဓာနဲ့ပတ်သက်ပြီး တစ်သက်တာ စိတ်ဝင်စားမှုကို အစပျိုးပေးခဲ့တယ်။

which frequently explores both the power and vulnerability of marginalized bodies.

၎င်းက ဘေးဖယ်ခံနေရတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်တွေရဲ့ အစွမ်းနဲ့ ပျော့ကွက်ကို စူးစမ်းပါတယ်။

By 17, he launched his first foray into the art world with his friend Al Diaz.

၁၇ နှစ်မတိုင်ခင် ပထမဆုံး ကြိုးပမ်းမှုကို မိတ်ဆွေ Al Diaz နဲ့ ပန်းချီ လောကမှာ တင်တယ်

They spray painted cryptic statements and symbols all over Lower Manhattan,

အသိခက်တဲ့ တင်ပြချက်တွေနဲ့ သင်္ကေတတွေကို Lower Manhattan, တစ်ခုလုံးကို ဆေးမှုတ်တယ်။

signed with the mysterious moniker SAMO.

ပဟေဠိဆန်တဲ့ SAMO အမည်နဲ့ လက်မှတ်ထိုးခဲ့တယ်။

These humorous, profound, and rebellious declarations

ဒီရယ်စရာ၊ နက်ရှိုင်းပြီး ဖီဆန်တဲ့ ကြေညာချက်တွေဟာ

were strategically scattered throughout Soho’s art scene.

Soho ရဲ့ ပန်းချီမြင်ကွင်း အနှံ့အပြားမှာ ပျံ့ကြဲနေတယ်။

And after revealing himself as the artist,

သူ့ကိုယ်သူ ပန်းချီဆရာအဖြစ် ခံယူပြီးတဲ့နောက်

Basquiat leveraged SAMO’s success to enter the scene himself;

Basquiat ဟာ ကိုယ်တိုင် မြင်ကွင်းထဲဝင်ဖို့ SAMO ရဲ့အောင်မြင်မှုကို မြှင့်တင်တယ်၊

selling postcards, playing clubs with his avant-garde band,

ပို့စ်ကဒ်တွေရောင်း၊ သူရဲ့ အတွေးသစ် တီးဝိုင်းအဖွဲ့နဲ့ ကလပ်ရိုက်၊

and boldly seeking out his heroes.

သူ့ဇာတ်လိုက်တွေကို ရဲရင့်စွာ ရှာဖွေရင်းပါ။

By 21, he’d turned to painting full time.

၂၁ နှစ် မတိုင်ခင် ပန်းချီကို အချိန်ပြည့် ဆွဲခဲ့တယ်။

His process was a sort of calculated improvisation.

သူ့လုပ်ငန်းစဉ်က ရည်ရွယ်ထားတဲ့ ကျပန်းဖန်တီးမှုပါ။

Like Beat writers

အရေး အပိုင်းအစတွေကို

who composed their work by shredding and reassembling scraps of writing,

ပိုင်းပြီးပြန်စုကာ သူတို့လက်ရာတွေကို သီကုံးတဲ့ စည်းချက်ကျ စာရေးဆရာတွေလို

Basquiat used similar cut-up techniques to remix his materials.

Basquiat ဟာ သူ့ကုန်ကြမ်းတွေကို ပြန် ရောစပ်ဖို့ အလားတူနည်းတွေ သုံးခဲ့ပါတယ်။

When he couldn't afford canvases,

ပတ္တူစဖိုး မတတ်နိုင်တဲ့အခါ

he fashioned them out of discarded wood he found on the street.

လမ်းပေါ်မှာတွေ့တဲ့ စွန့်ပစ် သစ်သားတွေကနေ ပုံသွင်းယူခဲ့တယ်။

He used oil stick, crayons, spray paint and pencil

ဆီခဲ၊ ရောင်စုံခဲတံတွေ၊ မှုတ်ဆေးနဲ့ ခဲကိုသုံးခဲ့ပြီး

and pulled quotes from the menus, comic books and textbooks

ဟင်းလျာစာရင်းတွေ၊ ရုပ်ပြစာအုပ်တွေနဲ့ ပြဌာန်းစာအုပ်တွေက အကိုးအကားတွေယူ၊

he kept open on the studio floor.

အလုပ်ခန်း ကြမ်းပြင်မှာ ဖွင့်ထားတယ်။

He kept these sources open on his studio floor,

ဒီရင်းမြစ်တွေကို အလုပ်ခန်း ကြမ်းပြင်မှာ ဖွင့်ထားတယ်၊

often working on multiple projects at once.

မကြာခဏ ပရောဂျက် ပေါင်းစုံကို တစ်ခါတည်းလုပ်တယ်။

Pulling in splintered anatomy, reimagined historical scenes,

အပိုင်းပိုင်းကွဲနေတဲ့ ခန္ဓာဗေဒကို သဲ့ယူကာ ဂန္ထဝင် သက်ငြိမ်မြင်ကွင်းတွေက

and skulls transplanted from classical still-lives,

ပြောင်းယူထားတဲ့ ဦးခေါင်းခွံတွေကို ပြန်လည်အနက်ကောက်တယ်။

Basquiat repurposed both present day experiences and art history

Basquiat လက်ရှိကာလ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ အနုပညာ သမိုင်းကို ဆန်းသစ်တဲ့ စက္ခုဘာသာစကားအဖြစ်

into an inventive visual language.

ရည်ရွယ်ချက်တစ်မျိုးဖြင့် ပြောင်းလဲအသုံးပြုတယ်။

He worked as if inserting himself into the legacy of artists he borrowed from,

သူငှားထားတဲ့ ပန်းချီပညာရှင်တွေရဲ့ အမွေအနှစ်မှာကိုယ်တိုင် ထည့်သလိုလုပ်ခဲ့တယ်၊

producing collages that were just as much in conversation with art history

အချင်းချင်းရှိနေသလို အနုပညာသမိုင်းနဲ့ စကားတွေ အများကြီးပြောနေသလိုလို

as they were with each other.

ဖြတ်ညှပ်ကပ်တွေထုတ်လုပ်တာပါ။

For instance, "Toussaint L’Overture versus Savonarola"

ဥပမာအနေနဲ့ "Toussaint L’Overture versus Savonarola"

and "Undiscovered Genius of the Mississippi Delta"

နဲ့ "Undiscovered Genius of the Mississippi Delta" ဟာ

offer two distinct visions of Basquiat’s historical and contemporary concerns.

Basquiat ရဲ့ သမိုင်းနဲ့ ခေတ်ပြိုင် ပူပန်မှုတွေရဲ့ ထင်ရှားတဲ့ အမြင်တွေပါ။

But they echo each other in the details,

ဒါပေမဲ့ အသေးစိတ်မှာ အချင်းချင်း ပဲ့တင်ပြန်တယ်

such as the reappearing head that also resurfaces in "PPCD."

"PPCD" ထဲမှာလည်း ပြန်ပေါ်တဲ့ ဦးခေါင်း ပြန်ပေါ်တာမျိုးပေါ့။

All these pieces form a network that offers physical evidence

ဒီလက်ရာအားလုံးဟာ Basqulat ရဲ့ မနားမနေနေပဲ အလုပ်သွက်တဲ့ စိတ်ရဲ့

of Basquiat’s restless and prolific mind.

ရုပ်ပိုင်း အထောက်အထားကို ပြသတဲ့ ကွန်ရက်တစ်ခုဖွဲ့ပေးတယ်။

These chaotic canvases won rapid acclaim and attention.

ဒီဖရိုဖရဲ ပတ္တူတွေဟာ လျင်မြန်တဲ့ ဂုဏ်ပြုမှု၊ အာရုံစိုက်မှုရတယ်

But despite his increasingly mainstream audience,

ဒါပေမဲ့ သူ့ရဲ့ပရိတ်သတ် တိုးကာတိုးကာလာပေမဲ့

Basquiat insisted on depicting challenging themes

Basquiat ဟာ ပင်ကိုယ်စရိုက်နဲ့ ဖိနှိပ်မှုရဲ့

of identity and oppression.

စိန်ခေါ်မှုရှိတာတွေကို မရမက သရုပ်ဖော်တယ်။

Marginalized figures take center stage, such as prisoners, cooks and janitors.

ထောင်သား၊ထမင်းချက်၊အစောင့်တွေလို အပစ်ပယ်ခံ ပုဂ္ဂိုလ်တွေဟာ စင်အလယ်မှာ နေရာယူလာကြတယ်။

His obsession with bodies, history, and representation

ခန္ဓာကိုယ်တွေ၊ သမိုင်းနဲ့ သဏ္ဌာန်ပြုမှုနဲ့ ဆိုင်တဲ့ သူ့ရဲ့စွဲလမ်းမှုကို

can be found in works evoking the Atlantic slave trade and African history,

အတ္တလန်တိတ် ကျွန်ရောင်းဝယ်မှု၊ အာဖရိကန် သမိုင်းကိုလှုံဆော်တဲ့ လက်ရာတွေမှာတင်မက

as well as pieces focusing on contemporary race relations.

ခေတ်ပြိုင် လူမျိုးရေး ဆက်စပ်မှုအပေါ် စူးစိုက်တဲ့ လက်ရာတွေလည်း မြင်နိုင်ပတယ်။

In less than a decade,

ဆယ်စုနှစ်မရှိတရှိအတွင်း

Basquiat made thousands of paintings and drawings-

Basquiat ဟာ ပန်းပုတွေ၊ ကဗျာ၊ ဂီတ အပိုင်းအစတွေနဲ့အတူ

along with sculpture, fragments of poetry and music.

ထောင်ချီတဲ့ ပန်းချီတွေနဲ့ ကားချပ်တွေကို ဖန်တီးခဲ့တယ်။

His output accelerated alongside his meteoric rise to fame,

ထုတ်လုပ်မှုက သူရဲ့တစ်ရှိန်ထိုး ကျော်ကြားမှုနဲ့ယှဉ်ကာ အရှိန်မြင့်ခဲ့ပေမဲ့

but his life and work were cut tragically short

သူ့ဘဝနဲ့ လက်ရာဟာ ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ တိုတောင်းခဲ့ရတာက

when he died from a drug overdose at the age of 27.

အသက် ၂၇ နှစ်မှာ ဆေးအလွန်အကျွံ သုံးစွဲမှုကြောင့်သေဆုံးတဲ့အခါမှာပါ။

After his death, Basquiat’s work only increased in value-

သူသေဆုံးပြီးနောက်မှာ Basquiat ရဲ့ လက်ရာဟာ တန်ဖိုးတက်လာရုံမက

but the energy and flair of his pieces

သူ့ရဲ့လက်ရာတွေရဲ့ စွမ်းအင်နဲ့ အသွင်က

have impacted much more than their financial worth.

၎င်းတို့ရဲ့ငွေကြေး တန်ဖိုးထက် များစွာ အကျိုးသက်ရောက်ခဲ့တယ်။

Today, his influence swirls around us in music, poetry, fashion and film-

ယနေ့ သူ့ရဲ့သြဇာဟာ ကျွန်ုပ်တို့ဝန်းကျင်က ဂီတ၊ ကဗျာ၊ ဖက်ရှင်၊ ရုပ်ရှင်မှာ ဝေ့လည်ပြီး

and his art retains the power to shock, inspire, and get under our skin.

သူ့အနုပညာဟာ ချောက်ချားဖို့၊စေ့ဆော်ဖို့နဲ့ သဘောတွေ့ဖို့အစွမ်းကို ထိန်းထားတယ်။