The chaotic brilliance of artist Jean-Michel Basquiat - Jordana Moore Saggese

Tłumaczenie: Paulina Kaniewska Korekta: Ola Królikowska

A sky blue canvas ripped open by an enormous skull.

Błękit płótna rozpruty przez ogromną czaszkę.

Teeth bared through visceral slashes of oil and spray-paint.

Zęby szczerzące się gwałtownymi pociągnięciami farby olejnej i sprayu.

In 2017,

W 2017 roku

this untitled artwork was auctioned off for over 110 million dollars.

ten obraz bez nazwy został wylicytowany za ponad 110 milionów dolarów.

But it’s not the work of some old master.

Ale nie było to dzieło jednego z dawnych mistrzów.

These strokes of genius

Przez pociągnięcia pędzla

belong to 21 year old black Brooklynite Jean-Michel Basquiat –

przebłyskuje geniusz 21-letniego Jeana-Michela Basquiata,

one of America’s most charismatic painters,

charyzmatycznego amerykańskiego artysty,

and currently, its highest sold.

w jego najdrożej jak dotąd sprzedanej pracy.

Born in 1960 to a Haitian father and a Puerto Rican mother,

Urodzony w 1960 roku jako syn Haitańczyka i Portorykanki

Basquiat spent his childhood making art and mischief in Boerum Hill.

Basquiat spędził dzieciństwo w Boerum Hill na sztuce i psotach.

While he never attended art school,

Sztuki nie uczył się w szkole,

he learned by wandering through New York galleries,

tylko błądził korytarzami nowojorskich galerii

and listening to the music his father played at home.

i słuchał płyt odtwarzanych przez ojca w domu.

He drew inspiration from unexpected places,

Inspiracje czerpał z nietypowych źródeł.

scribbling his own versions of cartoons, comic books and biblical scenes

Rysował własne wersje kreskówek, komiksów i scen biblijnych

on scrap paper from his father’s office.

na makulaturze od ojca z pracy.

But it was a medical encyclopedia that arguably

Jednak to zapewne podręcznik dla studentów medycyny

exerted the most powerful influence on Basquiat.

wywarł na Basquiata największy wpływ.

When young Jean-Michael was hit by a car,

Gdy młodego Jeana-Michela potrącił samochód,

his mother brought a copy of "Grey’s Anatomy" to his hospital bed.

matka przyniosła mu do szpitala “Anatomię” Gray’a,

It ignited a lifelong fascination with anatomy

czym na resztę życia rozpaliła w nim fascynację ciałem.

that manifested in the skulls, sinew and guts of his later work –

Przejawiała się ona obecnością czaszek, ścięgien i wnętrzności w jego pracach,

which frequently explores both the power and vulnerability of marginalized bodies.

których częstym tematem była potęga i kruchość zmarginalizowanych ciał.

By 17, he launched his first foray into the art world with his friend Al Diaz.

Jako 16-latek z przyjacielem Alem Diazem zrobili pierwszy krok ku światu artystów.

They spray painted cryptic statements and symbols all over Lower Manhattan,

Na murach Dolnego Manhattanu wymalowali graffiti, zagadkowe hasła i symbole

signed with the mysterious moniker SAMO.

opatrzone tajemniczym podpisem “SAMO”.

These humorous, profound, and rebellious declarations

Te dowcipne, pełne głębi, buntownicze deklaracje

were strategically scattered throughout Soho’s art scene.

umieścili w strategicznych miejscach sceny artystycznej Soho.

And after revealing himself as the artist,

Po tym, jak sam objawił się jako artysta,

Basquiat leveraged SAMO’s success to enter the scene himself;

Basquiat wykorzystał sukces projektu SAMO jako trampolinę do świata sztuki.

selling postcards, playing clubs with his avant-garde band,

Sprzedawał pocztówki, grał w klubach ze swoim awangardowym zespołem

and boldly seeking out his heroes.

i szukał śmiałych inspiracji.

By 21, he’d turned to painting full time.

Nim skończył 21 lat, żył z malowania.

His process was a sort of calculated improvisation.

Jego metodą była rozmyślna improwizacja.

Like Beat writers

Podobnie jak bitnicy,

who composed their work by shredding and reassembling scraps of writing,

którzy pisali swoje utwory, drąc je na kawałki i łącząc znów w całość,

Basquiat used similar cut-up techniques to remix his materials.

Basquiat przerabiał i zestawiał w swoich dziełach różne elementy.

When he couldn't afford canvases,

Gdy nie miał pieniędzy na płótna,

he fashioned them out of discarded wood he found on the street.

robił je sam, wykorzystując drewno znalezione na ulicy.

He used oil stick, crayons, spray paint and pencil

Używał pasteli, kredek, farb w sprayu i ołówka,

and pulled quotes from the menus, comic books and textbooks

cytatów z menu, komiksów i podręczników,

he kept open on the studio floor.

które rozkładał na podłodze w pracowni.

He kept these sources open on his studio floor,

Wszystkie materiały miał zawsze pod ręką.

often working on multiple projects at once.

Często pracował jednocześnie nad wieloma projektami.

Pulling in splintered anatomy, reimagined historical scenes,

Rozszczepione elementy ludzkiej anatomii, wyobrażone na nowo sceny historyczne

and skulls transplanted from classical still-lives,

i czaszki wyjęte żywcem z klasycznych przedstawień martwej natury.

Basquiat repurposed both present day experiences and art history

Basquiat poddał recyklingowi współczesność i historię sztuki,

into an inventive visual language.

żeby stworzyć własny, oryginalny język.

He worked as if inserting himself into the legacy of artists he borrowed from,

Tworzył tak, jakby sam chciał stać się częścią spuścizny, z której czerpał.

producing collages that were just as much in conversation with art history

Jego kolaże stanowią w tym samym stopniu dialog z historią sztuki,

as they were with each other.

jak ze sobą samymi.

For instance, "Toussaint L’Overture versus Savonarola"

Przykładowo w jego obrazach “Toussaint L’Overture versus Savonarola”

and "Undiscovered Genius of the Mississippi Delta"

i “Undiscovered Genius of the Mississippi Delta”

offer two distinct visions of Basquiat’s historical and contemporary concerns.

odnajdziemy dwie różne wizje przeszłych i współczesnych problemów.

But they echo each other in the details,

Obrazy wzmacniają się wzajemnie w szczegółach,

such as the reappearing head that also resurfaces in "PPCD."

jak powtarzający się motyw głowy, która pojawia się także w “PPCD”.

All these pieces form a network that offers physical evidence

Wszystkie te obrazy tworzą sieć, stanowiąc namacalny dowód,

of Basquiat’s restless and prolific mind.

jak niestrudzony i płodny był umysł Basquiata.

These chaotic canvases won rapid acclaim and attention.

Chaotyczne płótna szybko zyskały uznanie.

But despite his increasingly mainstream audience,

Mimo coraz mniej wymagających odbiorców

Basquiat insisted on depicting challenging themes

Basquiat uparcie trwał przy ambitnych tematach,

of identity and oppression.

wątkach tożsamości i ucisku.

Marginalized figures take center stage, such as prisoners, cooks and janitors.

Zmarginalizowani, jak więźniowie, kucharze czy woźni, u niego są w centrum.

His obsession with bodies, history, and representation

Obsesyjne zainteresowanie ciałem, historią i reprezentacją

can be found in works evoking the Atlantic slave trade and African history,

widać w pracach nawiązujących do handlu niewolnikami czy historii Afryki

as well as pieces focusing on contemporary race relations.

oraz w tych skupiających się na temacie współczesnych stosunków rasowych.

In less than a decade,

W ciągu niecałej dekady

Basquiat made thousands of paintings and drawings-

Basquiat stworzył tysiące obrazów i rysunków,

along with sculpture, fragments of poetry and music.

a także rzeźb, wierszy i utworów muzycznych.

His output accelerated alongside his meteoric rise to fame,

Jego dorobek i kariera szybko nabierały tempa,

but his life and work were cut tragically short

ale jego życie i twórczość zostały nagle przerwane.

when he died from a drug overdose at the age of 27.

Basquiat zmarł w wieku 27 lat w wyniku przedawkowania narkotyków.

After his death, Basquiat’s work only increased in value-

Po śmierci artysty jego prace zyskały na wartości.

but the energy and flair of his pieces

Ale to jego energia i polot

have impacted much more than their financial worth.

okazały się ważniejsze niż wartość finansowa.

Today, his influence swirls around us in music, poetry, fashion and film-

Obecnie duch Basquiata żyje w muzyce, poezji, modzie i filmie,

and his art retains the power to shock, inspire, and get under our skin.

a jego sztuka wciąż ma moc szokowania, inspirowania i wywoływania oburzenia.