How is power divided in the United States government? - Belinda Stutzman

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Kaung Htet Thaw Reviewer: Sanntint Tint

Have you ever wondered

ဘယ်သူက ဥပဒေချမှတ်တဲ့၊

who has the authority to make laws

ချိုးဖောက်သူတွေကို အရေးယူနိုင်တဲ့

or punish people who break them?

အာဏာရှိသလဲဆိုတာ သင်စဉ်းစားကြည့်ဖူးပါသလား။

When we think of power in the United States,

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ အာဏာအကြောင်းတွေးတဲ့အခါ

we usually think of the President,

သမ္မတကိုသာ စဉ်းစားမိတတ်ကြတယ်။

but he does not act alone.

ဒါပေမဲ့ သူတစ်ယောက်တည်းမဟုတ်ပါဘူး။

In fact, he is only one piece of the power puzzle

တကယ်တော့ သူက အာဏာရဲ့ အစိတ်အပိုင်းလေးတစ်ခုသာပါ။

and for very good reason.

အလွန်ကောင်းတဲ့ အကြောင်းတစ်ခုအတွက်ပေါ့။

When the American Revolution ended in 1783,

၁၇၈၃ ခု အမေရိကန်တော်လှန်ရေး ပြီးဆုံးတဲ့အခါ

the United States government was in a state of change.

အမေရိကန်အစိုးရမှာ အပြောင်းအလဲတွေ ​ဖြစ်ခဲ့တယ်။

The founding fathers knew

တည်ထောင်သူဖခင်ကြီးတွေဟာ

that they did not want to establish another country

ဘုရင်အုပ်စိုးတဲ့နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ

that was ruled by a king,

မထူထောင်ချင်ခဲ့ကြလို့

so the discussions were centered on

လူတိုင်းရဲ့အခွင့်အရေးကို ကာကွယ်ပြီး

having a strong and fair national government

အာဏာအလွဲသုံးစား မလုပ်တဲ့

that protected individual freedoms

ခိုင်မာမျှတတဲ့ အစိုးရတစ်ရပ်ရှိဖို့

and did not abuse its power.

ဆွေးနွေးခဲ့ကြတယ်။

When the new constitution was adopted in 1787,

ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်ကို ၁၇၈၇ မှာ အတည်ပြုတဲ့အခါ

the structure of the infant government of the United States

အမေရိကန်အစိုးရသစ်ရဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ

called for three separate branches,

ကိုယ်ပိုင်အာဏာတွေရှိတဲ့ မဏ္ဍိုင်သုံးရပ်နဲ့

each with their own powers,

အာဏာချိန်ခွင်လျှာညှိတဲ့ စနစ်

and a system of checks and balances.

ပါဝင်လာတယ်။

This would ensure that no one branch

အဲဒီစနစ်က မဏ္ဍိုင်တစ်ခုနဲ့တစ်ခု

would ever become too powerful

စစ်ဆေးစေပြီး

because the other branches would always be able

ဘယ်မဏ္ဍိုင်ကမှ အာဏာပိုမရှိလာအောင်

to check the power of the other two.

စီမံထားတယ်။

These branches work together to run the country

ဒီမဏ္ဍိုင်တွေက နိုင်ငံလည်ပတ်ဖို့ ပူးပေါင်းကြပြီး

and set guidelines for us all to live by.

ကျွန်ုပ်တို့လိုက်နာဖို့ စည်းကမ်းချက်တွေ ချမှတ်တယ်။

The legislative branch is described in Article 1 of the U.S. Constitution.

ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်ကို အမေရိကန်ဖွဲ့စည်းပုံ ပိုဒ်ခွဲ ၁ မှာ ဖော်ပြထားတယ်။

Many people feel that the founding fathers

ဒီမဏ္ဍိုင်ဟာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်လို့

put this branch in the document first

တည်ထောင်သူဖခင်ကြီးတွေက သူ့ကို ဖွဲ့စည်းပုံထဲ

because they thought it was the most important.

ပထမဆုံးထည့်ခဲ့တာလို့ လူအများယူဆကြတယ်။

The legislative branch is comprised of

ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်မှာ

100 U.S. Senators

အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁၀၀ နဲ့

and 435 members in the U.S. House of Representatives.

အောက်လွှတ်တော်အမတ် ၄၃၅ ယောက် ပါဝင်တယ်။

This is better known as the U.S. Congress.

ဒါကို အမေရိကန်လွှတ်တော်လို့ လူပိုသိကြတယ်။

Making laws is the primary function of the legislative branch,

ဥပဒေတွေချမှတ်ရေးဟာ ဒီမဏ္ဍိုင်ရဲ့ အဓိကလုပ်ငန်းဖြစ်တယ်။

but it is also responsible for

ဒါပေမဲ့ သူမှာ

approving federal judges and justices,

ဗဟိုတရားသူကြီးတွေ ခန့်အပ်မှု အတည်ပြုရေး

နိုင်ငံတော်အသုံးစရိတ်အတည်ပြုရေးနဲ့

passing the national budget,

and declaring war.

စစ်ကြေညာခြင်းတို့အတွက်လည်း တာဝန်ရှိတယ်။

Each state gets two Senators

ပြည်နယ်တိုင်း အထက်လွှတ်တော်၂နေရာရပြီး

and some number of Representatives,

အောက်လွှတ်တော်မှာ လူဦးရေပေါ်လိုက်ကာ

depending on how many people live in that state.

နေရာအနည်းအများကွာပါတယ်။

The executive branch is described in Article 2 of the Constitution.

အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင်ကို ဖွဲ့စည်းပုံရဲ့ ပိုဒ်ခွဲ ၂ မှာ ဖော်ပြထားတယ်။

The leaders of this branch of government

ဒီမဏ္ဍိုင်ရဲ့ခေါင်းဆောင်တွေကတော့

are the President and Vice President,

သမ္မတနဲ့ ဒုသမ္မတတို့ဖြစ်ပြီး

who are responsible for enforcing the laws

လွှတ်တော်ကချမှတ်တဲ့ ဥပဒေတွေကို

that Congress sets forth.

အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ တာဝန်ယူရတယ်။

The President works closely with a group of advisors,

သမ္မတဟာ အကြံပေးသူတွေစုထားတဲ့ ဝန်ကြီးအဖွဲ့နဲ့

known as the Cabinet.

နီးနီးကပ်ကပ် အလုပ်လုပ်တယ်။

These appointed helpers assist the President

အဲဒီခန့်အပ်ခံဝန်ကြီးတွေက သမ္မတ

in making important decisions within their area of expertise,

အရေးကြီးဆုံးဖြတ်ချက်တွေချဖို့ သူတို့ကျွမ်းကျင်နယ်ပယ်အလိုက် ကူညီတယ်။

such as defense,

the treasury,

ကာကွယ်ရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးနဲ့

and homeland security.

အမိမြေလုံခြုံရေးစတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

The executive branch also appoints government officials,

အုပ်ချုပ်ရေးမဏ္ဍိုင်ဟာ အစိုးရအရာရှိ​တွေ ခန့်အပ်တာ

commands the armed forces,

စစ်တပ်ကို အမိန့်ပေးတာနဲ့

and meets with leaders of other nations.

နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံတာတွေလဲ ဆောင်ရွက်တယ်။

All that combined is a lot of work for a lot of people.

ဒီတော့ လူအများကြီးအတွက် အလုပ်အများကြီးပါပဲ။

In fact, the executive branch employs

ပြောရရင် ဒီမဏ္ဍိုင်ဟာ သူ့အလုပ်တွေအတွက်

over 4 million people to get everything done.

လူ ၄ သန်းကျော်ကို ခန့်ထားရပါတယ်။

The third brand of the U.S. government is the judicial branch

အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ တတိယမြောက်မဏ္ဍိုင်က တရားစီရင်ရေးဖြစ်ပြီး

and is detailed in Article 3.

ပိုဒ်ခွဲ ၃ မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

This branch is comprised of all the courts in the land,

ဒီမဏ္ဍိုင်မှာ ဗဟိုအစိုးရ ခရိုင်တရားရုံးတွေကနေ

from the federal district courts

တရားရုံးချုပ်အထိ

to the U.S. Supreme Court.

နိုင်ငံထဲက တရားရုံးအားလုံး ပါဝင်ပါတယ်။

These courts interpret our nation's laws

ဥပဒေတွေကိုအဓိပ္ပါယ်ကောက်ပြီး

and punish those who break them.

ဥပဒေချိုးဖောက်သူတွေကို အပြစ်ပေးပါတယ်။

The highest court, the Supreme Court,

အမြင့်ဆုံးတရားရုံးချုပ်ဟာ ပြည်နယ်တွေကြားက

settles disputes among states,

မပြေလည်မှုတွေကို ဖြေရှင်းတာ၊

hears appeals from state and federal courts,

ပြည်နယ်၊ဗဟိိုတရားရုံးတွေက အယူခံတွေ ကြားနာတာနဲ့

and determines if federal laws are constitutional.

ဗဟိုအဆင့်ဥပဒေတွေဟာ ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ညီမညီဆုံးဖြတ်တယ်။

There are nine justices on the Supreme Court,

တရားရုံးချုပ်မှာ တရားသူကြီး ၉ ဦးရှိပြီး

and, unlike any other job in our government,

ဘယ်အစိုးရအလုပ်နဲ့မှမတူတာက

Supreme Court justices are appointed for life,

သူတို့ဟာ ရာသက်ပန်ခန့်အပ်ခံရတယ်။

or for as long as they want to stay.

တစ်နည်း သူတို့ရာထူးမှာ နေချင်သလောက်နေနိုင်တယ်။

Our democracy depends on an informed citizenry,

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ဒီမိုကရေစီဟာ အသိရှိတဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ် မူတည်တယ်။

so it is our duty to know how it works

ဒါကြောင့် ဒီစနစ်လည်ပတ်ပုံ၊ ဘယ်မဏ္ဍိုင်က

and what authority each branch of government has

နိုင်ငံသားတွေအပေါ် ဘယ်လိုအာဏာရှိပုံဆိုတာသိဖို့က

over its citizens.

ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ တာဝန်ပါ။

Besides voting,

မဲပေးတဲ့အပြင်

chances are that some time in your life

သင့်ဘဝတစ်ချိန်ချိန်မှာတော့

you'll be called upon to participate in your government,

အစိုးရအလုပ်မှာ ပါဝင်လာရနိုင်ပါတယ်။

whether it is to serve on a jury,

တရားရုံးခုံသမာဓိအဖွဲ့မှာ ပါရတာ၊

testify in court,

တရားရုံးမှာ ထွက်ဆိုတာ၊

or petition your Congress person

လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဆီ ဥပဒေမူတစ်ခုကို

to pass or defeat an idea for a law.

လက်ခံ/ ကန့်ကွက်ဖို့ လျှောက်ထားတာမျိုးပေါ့။

By knowning the branches,

မဏ္ဍိုင်တွေ၊ပါဝင်သူ​တွေ၊

who runs them,

and how they work together,

အတူအလုပ်လုပ်ပုံတွေကိုသိရင်၊

you can be involved,

informed,

and intelligent.

သင် တက်ကြွ အသိဉာဏ်ရှိလာပါလိမ့်မယ်။