How is power divided in the United States government? - Belinda Stutzman

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Аудармашы: Assylai Seitenova Редактор: Bakytgul Salykhova

Have you ever wondered

Заң шығару және

who has the authority to make laws

оны бұзған адамды жазалау

or punish people who break them?

құзіреті кімде деп ойлап көрдіңіз бе?

When we think of power in the United States,

АҚШ-тағы билік жайлы ойлаған кезде әдетте

we usually think of the President,

тек президент жайлы ойлаймыз.

but he does not act alone.

Алайда жүйеде ол жалғыз емес.

In fact, he is only one piece of the power puzzle

Керісінше, ол жүйенің тек бір бөлігі және оның артында

and for very good reason.

көп адам бар.

When the American Revolution ended in 1783,

1783 жылы Америкалық революция аяқталған кезде

the United States government was in a state of change.

АҚШ билігінде үлкен өзгерістер болды.

The founding fathers knew

Елдің негізін қалаушылар

that they did not want to establish another country

монархия жүйесі бар ел құруға

that was ruled by a king,

қарсы болды.

so the discussions were centered on

Соңдықтан басты мақсат

having a strong and fair national government

әр тұлғаның құқығын қорғай алатын,

that protected individual freedoms

мықты басқару жүйесі бар және

and did not abuse its power.

өз билігін асыра пайдаланбайтын үкіметті құру болды.

When the new constitution was adopted in 1787,

1787 жылы жаңа конституция қабылданған кезде,

the structure of the infant government of the United States

АҚШ-тың жаңа үкіметі

called for three separate branches,

жеке билігі мен ішкі жүйесі бар,

each with their own powers,

күштері тең болатын

and a system of checks and balances.

үш тармақтан құрылды.

This would ensure that no one branch

Әрбір тармақ

would ever become too powerful

бір-бірін бақылап,

because the other branches would always be able

ешқандай тармақ тым

to check the power of the other two.

мықты болмайтына кепіл болды.

These branches work together to run the country

Тармақтар елдің пайдасы үшін бірге жұмыс істеп,

and set guidelines for us all to live by.

халыққа арналған басты нұсқаулықтарды бекітті.

The legislative branch is described in Article 1 of the U.S. Constitution.

Заң шығарушы тармақ АҚШ Конституциясының 1-бабында сипатталған.

Many people feel that the founding fathers

Көп адам бұл тармақ жүйенің

put this branch in the document first

ең басты тармағы болған соң

because they thought it was the most important.

бірінші болып бекітілген деседі.

The legislative branch is comprised of

Заң шығарушы тармақ

100 U.S. Senators

100 сенатордан және

and 435 members in the U.S. House of Representatives.

өкілдер палатасының 435 мүшесінен тұрады.

This is better known as the U.S. Congress.

Бұл тармақты АҚШ конгресі деп те атайды.

Making laws is the primary function of the legislative branch,

Оның басты жұмысы заң шығарумен байланысты болса да,

but it is also responsible for

конгрес федерал судьяларды және

approving federal judges and justices,

ұлттық бюджетті бекітуге,

соғыс жариялауға да

passing the national budget,

and declaring war.

құқылы.

Each state gets two Senators

Әр штатқа екі Сенатор

and some number of Representatives,

және халық санына қарай

depending on how many people live in that state.

бірнеше өкіл бекітіледі.

The executive branch is described in Article 2 of the Constitution.

Атқарушы билік Конституцияның 2-бабында сипатталған.

The leaders of this branch of government

Президент және оның орынбасары

are the President and Vice President,

Конгресс бекіткен заңдардың

who are responsible for enforcing the laws

орындалуына жауап беретін

that Congress sets forth.

тармақтың басты мүшелері.

The President works closely with a group of advisors,

Президент министрлер кабинетімен

known as the Cabinet.

тығыз жұмыс жасайды.

These appointed helpers assist the President

Министрлер президентке қорғау, қаржы

in making important decisions within their area of expertise,

және қауіпсіздік секілді

such as defense,

өз құзыреті

the treasury,

шегіндегі шешімдерді

and homeland security.

қабылдауда көмектеседі.

The executive branch also appoints government officials,

Атқарушы билік мемлекеттік қызметкерлерді тағайындап,

commands the armed forces,

қарулы күштерді басқарып,

and meets with leaders of other nations.

өзге елдердің басшыларымен де кездеседі.

All that combined is a lot of work for a lot of people.

Бұл жұмыстарды атқаруға көп адам қажет болған соң,

In fact, the executive branch employs

атқарушы билікте

over 4 million people to get everything done.

4 миллионнан астам адам жұмыс істейді.

The third brand of the U.S. government is the judicial branch

Үкіметтің келесі тармағы 3-бапта толық сипатталған

and is detailed in Article 3.

және ол сот саласына қатысты.

This branch is comprised of all the courts in the land,

Бұл тармақ федералдық округтік соттардан бастап

from the federal district courts

АҚШ-тың Жоғарғы сотына

to the U.S. Supreme Court.

дейінгі жүйеден тұрады.

These courts interpret our nation's laws

Тармақ елдің заңдарын белгілеп,

and punish those who break them.

оны бұзған адамды жазалайды.

The highest court, the Supreme Court,

Жүйенің ең жоғарғы соты штаттар

settles disputes among states,

арасындағы дауларды және штат пен

hears appeals from state and federal courts,

федералды соттардың шағымдарын қарастырып,

and determines if federal laws are constitutional.

федералды және конституция заңдарын анықтайды.

There are nine justices on the Supreme Court,

Жоғарғы сотта 9 судья бар.

and, unlike any other job in our government,

Өзге тармақтардан қарағанда,

Supreme Court justices are appointed for life,

Жоғарғы соттың судьялары өмір бойы немесе

or for as long as they want to stay.

өздері қалаған мерзімге дейін тағайындалады.

Our democracy depends on an informed citizenry,

Елдегі демократия жүйесін қолдау үшін

so it is our duty to know how it works

елдің әрбір азаматы жүйе жайлы

and what authority each branch of government has

және сол жүйедегі адамдардың жұмысы жайлы

over its citizens.

хабардар болуы тиіс.

Besides voting,

Дауыс беруден басқа,

chances are that some time in your life

әрбір адам өз өмірінде

you'll be called upon to participate in your government,

бір рет болса да сотқа қатысып,

whether it is to serve on a jury,

онда куәлік етуі,

testify in court,

не Конгресс құптаған

or petition your Congress person

заңды қолдап немесе

to pass or defeat an idea for a law.

оған қарсы болуы мүмкін.

By knowning the branches,

Осындай жағдайда ғана

who runs them,

жүйенің

and how they work together,

жұмысын және онда

you can be involved,

жүрген адамдарды

тани аласыз,

informed,

and intelligent.

оң шешім қабылдай аласыз.