Why is Marie Antoinette so controversial? - Carolyn Harris

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Myo Aung

Order! Order! Who’s the defendant today? Looks pretty fancy.

ကဲ ခဏလေး တိတ်ကြပါ၊ ဒီနေ့ တရားခံက ဘယ်သူလဲ။ တော်တော် ဆန်းပြားပုံရတယ်။

အမှန်ပါပဲ၊ တရားသူကြီးမင်း။

Indeed, Your Honor.

This is Marie Antoinette, the Queen of France

သူကတော့ လယ်သမားတွေ ငတ်ပြတ် နေချိန်မှာ ကြွယ်ဝစွာ နေထိုင်တဲ့အတွက်

who was notorious for living in opulence while the peasants starved.

နာမည်ဆိုးနဲ့ ကျော်ကြားခဲ့တဲ့ ပြင်သစ် ဘုရင်မ Marie Antoinette ပါ။

That is sensationalist slander.

ဒါက တမင်ဖန်တီးထားတဲ့ အသရေဖျက်မှုပါ။

Marie Antoinette had little power over her circumstances

Marie Antoinette ဟာ သူ့အခြေအနေတွေ အပေါ်မှာ သြဇာအာဏာ မရှိသလောက်ဖြစ်ပြီး

and spent her brief life trying to survive in a turbulent, foreign country.

ဆူပူနေတဲ့ နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ ရှင်သန်ဖို့ ကြိုးစားရင်း ဘဝတိုတိုကို ဖြတ်သန်းခဲ့တာပါ။

You mean she wasn't French?

သူက ပြင်သစ်မဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုလိုတာလား။

That’s right, Your Honor.

မှန်ပါတယ်၊ တရားသူကြီးမင်း။

She was born in 1755 as the Hapsburg Archduchess Maria Antonia.

သူဟာ ၁၇၅၅ ခုနှစ်မှာ Hapsburg Archduchess Maria Antonia အဖြစ် မွေးဖွားခဲ့တာပါ။

After two of her older sisters passed away,

သူ့အစ်မနှစ်ယောက် ကွယ်လွန်ပြီးနောက်မှာ

she became the only choice for a political marriage to Louis-August,

ပြင်သစ် ထီးနန်းဆက်ခံသူ Louis-August နဲ့ မဟာမိတ် လက်ဆက်ဖို့ တစ်ခုတည်းသော

heir to the French throne.

ရွေးချယ်မှုဖြစ်လာခဲ့တယ်။

Essentially, she was sacrificed to secure peace between Austria and France,

တကယ်တော့ သူဟာ သြစတြီးယားနဲ့ ပြင်သစ်ကြား ငြိမ်းချမ်းရေးရဖို့ အသက် ၁၄ နှစ်မှာ

all at the age of 14.

အနစ်နာခံခဲ့သူပါ။

She seemed to have had adjusted to this “sacrifice” by 1774

ခင်ပွန်းသည် နန်းတက်ချိန်၊ ၁၇၇၄ ခုနှစ်မှာ ဒီ “အနစ်နာခံမှု” အတိုင်း

when her husband was crowned king.

အလိုက်သင့်ပြုမူနေထိုင်ခဲ့ပုံရပါတယ်။

She lived a life of luxury, wearing elaborate headdresses,

အနုစိတ်ဆင်ထားတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ ၀တ်ဆင်၊ နိုင်ငံခြား အထည်တွေကို တင်သွင်းကာ

importing foreign fabrics—

ဇိမ်ခံဘဝတစ်ခုမှာ နေထိုင်ခဲ့တယ်၊

she even had her own private chateau near Versailles!

သူဟာ ဗာဆိုင်းအနီးမှာ ကိုယ်ပိုင် ရဲတိုက်တစ်လုံးတောင် ပိုင်ခဲ့တယ်။

Meanwhile, France was in an economic tailspin.

အဲဒီအချိန်အတွင်ူ ပြင်သစ်ဟာ စီးပွားရေး ကမောက်ကမဖြစ်နေချိန်ပါ။

Bad harvests resulted in mass food shortages,

ကောက်ပဲသီးနှံအထွက် ညံ့ဖျင်းတာကြောင့် အစာရေစာ ပြတ်လပ်မှု၊

wages were falling, and the cost of living had skyrocketed.

လုပ်အားခတွေ ကျဆင်းလာပြီး လူနေမှုစရိတ်တွေ တဟုန်ထိုးတက်လာခဲ့တယ်။

Marie Antoinette’s expensive tastes were completely insensitive

Marie Antoinette ရဲ့ စျေးကြီးတဲ့ အကြိုက်တွေက သူ့ပြည်သူတွေရဲ အတိဒုက္ခကို

to the plight of her subjects.

လုံးဝ စာနာစိတ်ကင်းမဲ့ခဲ့တယ်။

She was the Queen!

သူက ဘုရင်မလေ။

If she hadn’t looked glamorous, she would have been criticized.

စွဲမက်ဖွယ် ကောင်းတဲ့ပုံမပေါ်ရင် ဝေဖန်ခံရမှာပါ။

Besides, she sometimes used her image for good.

ဒါ့အပြင် တစ်ခါတလေ သူ့ပုံရိပ်ကို ကောင်းကောင်းအသုံးချတယ်။

After convincing the King to be vaccinated against smallpox,

ဘုရင်ကို ကျောက်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးထိုးဖို့ နားချပြီးနောက်မှာ

she commissioned a special headdress to make the treatment fashionable for all.

အားလုံးအတွက် ကုသမှုကို ခေတ်ဆန်သွားစေဖို့ အထူး ခေါင်းဆောင်းတစ်ခုကို တာဝန်ပေးခဲ့တယ်။

She also used her influence to appoint unqualified friends and admirers

အရေးပါတဲ့ ရာထူးတွေမှာ အရည်အချင်းမရှိ တဲ့ မိတ်ဆွေတွေနဲ့ သဘောကျသူတွေကို ခန့်ဖို့

to important posts.

သူ့သြဇာကို သုံးခဲ့တယ်။

Even more disastrous, she encouraged the King to get involved

ပိုပြီးတောင် ဒုက္ခရောက်စေတာက ပြင်သစ်က ဖရန့် ၁.၅ ဘီလီယံ

in the American Revolution,

ကုန်ကျတဲ့ ပဋိပက္ခတစ်ခု၊

a conflict that cost France 1.5 billion francs.

အမေရိကန် တော်လှန်ရေးမှာ ပါဝင်ဖို့ ဘုရင်ကို အားပေးခဲ့တယ်။

Objection!

ကန့်ကွက်တယ်။

The Queen had very little influence over her husband’s political decisions

အဲဒီအချိန်က ဘုရင်မဟာ ကြင်ရာတော်ဖြစ်သူရဲ့ နိုင်ငံရေး ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအပေါ်

at that time.

သြဇာ မရှိသလောက်ပါ။

Besides, France’s financial crisis was much more related to the country’s

ဒါ့အပြင် ပြင်သစ်ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေး အကျပ်အတည်းက နိုင်ငံရဲ့ ခေတ်မမီတော့တဲ့

outdated tax system and lack of an effective central bank.

အခွန်စနစ်နဲ့ထိရောက်တဲ့ ဗဟိုဘဏ်တစ်ခု မရှိတာတွေနဲ့ အများကြီး ဆက်စပ်နေတယ်။

How so?

ဘယ်လို ဖြစ်တာလဲ။

While France's nobility and clergy had numerous tax exemptions,

ပြင်သစ်ရဲ့မှူးမတ်မျိုးနွယ်နဲ့ ဘုန်းကြီးတွေ ဟာအခွန် အမြောက်အမြား ကင်းလွတ်ခွင့် ရပေမဲ့

peasants often paid more than half their income in taxes.

လယ်သမားတွေကတော့ သူတို့ဝင်ငွေ ထက်ဝက်ကျော်ကို အခွန်ပေးဆောင်ရလေ့ရှိတယ်။

This system buried France in debt long before the Queen's arrival.

ဘုရင်မ မရောက်မီ ကာလအတန်ကြာကတည်းက ဒီစနစ်က ပြင်သစ်ကို အကြွေးမှာ နစ်စေခဲ့တာပါ။

Her personal expenses were merely a scapegoat

ဆယ်စုနှစ်ချီ ဘဏ္ဍာရေး ပေါ့ဆမှုအတွက် သူကိုယ်ရေးကိုယ်တာ

for decades of financial negligence.

အသုံးစရိတ်တွေက ကြားကခံရသူ သက်သက်ဖြစ်ခဲ့တာပါ။

That doesn’t change that Marie Antoinette spent tax money on luxuries

လူတွေ အစာငတ်နေချိန်မှာ Marie Antoinette ဟာ ဇိမ်ခံပစ္စည်းတွေအတွက်

while the masses starved!

အခွန်ငွေကို သုံးစွဲတာကို မပြောင်းလဲဘူး။

She was so oblivious that when she heard people couldn’t afford bread,

လူတွေက ပေါင်မုန့်မတတ်နိုင်ဘူးလို့ ကြားသိရတဲ့အခါ၊ ဒီအစား ကိတ်မုန့် စားဖို့

she recommended they eat cake instead.

အကြံပြုခဲ့တဲ့အထိ သူ သတိိမမူခဲ့ဘူး။

This is almost certainly a fabrication attributed to the Queen by her enemies.

ဒါက ဘုရင်မရဲ့ ရန်သူတွေလို့ ယူဆရသူတွေရဲ့ လုပ်ကြံဖန်တီးမှုတစ်ခုဆိုတာ သေချာသလောက်ပါ။

In fact, Marie Antoinette frequently engaged in charity work

တကယ်က၊ Marie Antoinette ဟာ ဆင်းရဲ မွဲတေမှု ဖြေရှင်းရာမှာ အဓိကထားလုပ်ဆောင်တဲ့

focused on addressing poverty.

ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေမှာ ပါဝင်လေ့ရှိတယ်။

Her reputation as a heartless queen was based on rumors and slander.

အကြင်နာမဲ့တဲ့ ဘုရင်မအဖြစ် သူ့ ဂုဏ်သတင်းက ကောလာဟလတွေနဲ့ အသရေဖျက်မှုတွေ အခြေခံတာပါ။

Even the most famous case against her was a complete fraud.

သူနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အကျော်ကြားဆုံး အမှုကဆောင် လုံး၀ လိမ်လည်မှုတစ်ခုပါ။

Pardon?

ဘာပြောတယ်။

In 1784, a thief forged fake letters from the Queen

၁၇၈၄ မှာ သူခိုးတစ်ယောက်ဟာ မတန်တဆ ဈေးကြီးတဲ့ စိန်လည်ဆွဲကို ဝယ်ယူဖို့

to purchase an outrageously expensive diamond necklace.

ဘုရင်မဆီက စာတွေကို အတုလုပ်ခဲ့တယ်။

အဆုံးမှာ အမှန်တရားထွက်ပေါ်လာပေမဲ့

The truth came out eventually,

but the public already saw her as a wasteful spendthrift.

လူတွေက သူ့ကို အသုံးအဖြုန်းကြီးသူ တစ်ယောက်အဖြစ် မြင်နေကြပြီလေ။

Meanwhile, it's really her husband who ruined France's finances.

တစ်ချိန်တည်းမှာ ပြင်သစ် ဘဏ္ဍာရေးကို ပျက်စီးစေတာက သူ့ကြင်ရာတော်ဆိုတာ အမှန်ပဲ။

On that, we agree.

ဒီအပေါ် ကျုပ်တို့ သဘောတူတယ်။

Louis XVI was an incompetent king.

လူဝီ ၁၆ ဟာ အရည်အချင်းမရှိတဲ့ ဘုရင်တစ်ပါးပါ။

Even after the revolution began and he lost much of his power

တော်လှန်ရေးအပြီး အသစ်ဖွဲ့စည်းလိုက်တဲ့ အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာ

to the newly formed National Assembly,

အာဏာများစွာ ဆုံးရှုံးသွားတာတောင်၊

he refused to yield control.

ချုပ်ကိုင်မှု လျော့ပေးဖို့ ငြင်းခဲ့တယ်။

Louis vetoed numerous pieces of legislation—

လူဝီသည် ဥပဒေ အများအပြားကို ဗီတိုအာဏာနဲ့ ပယ်ချခဲ့ပြီး

and he was supported by his conservative Queen.

သူ့ရဲ့ရှေးရိုးစွဲ ဘုရင်မက သူ့ကို ထောက်ခံခဲ့တယ်။

To a point.

အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိပေါ့။

Marie Antoinette believed in the divine right of kings,

Antoinette ဟာ ဘုရင်တွေရဲ့ အုပ်စိုးခွင့်ကို ယုံကြည်ပေမဲ့၊

but despite personal reservations, she tried to work with reformers.

လက်မခံနိုင်တာတွေရှိပေမဲ့၊ ပြောင်းလဲရေး သမားတွေနဲ့ လက်တွဲဖို့ ကြိုးစားတယ်။

Though all she got in return were false reports that she was sleeping with them.

ပြန်ရသမျှက သူဟာ ဒီလူတွေနဲ့ လင်မယားလိုနေ တယ််လို့ မမှန် သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်တာပါ။

No amount of charity work could counter this avalanche of slander.

ပရဟိတလုပ်ငန်း ဘယ်လောက်ကမှ ဒီအသရေဖျက်မှု အစုအဝေးကို မတန်ပြန်နိုင်ဘူး။

The revolutionaries also prevented the King’s family from leaving Paris—

တော်လှန်ရေးသမားတွေက ဘုရင့်မိသားစုကို ပါရီကနေ ထွက်ခွာဖို့ တားမြစ်ခဲ့တယ်။

how could she negotiate with people keeping her prisoner?

သူ့ကို အကျဉ်းထားသူတွေနဲ့ သူ ဘယ်လို ညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့တာလဲ။

Well, they were right to do so!

ကဲ၊ သူတို့ ဒီလိုလုပ်တာ မှန်တယ်လေ။

In 1791, the royal couple tried fleeing to Austria

၁၇၉၁ ခုနှစ်မှာ တော်ဝင်စုံတွဲဟာ ထောက်ခံမှု စုဆောင်းပြီး အာဏာပြန်ရဖို့

to gather support and regain power.

သြစတြီးယားကို ထွက်ပြေးဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။

Even after they were caught,

ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက်မှာတောင်

the King and Queen continued to pass military secrets

ဘုရင်နဲ့ မိဖုရားဟာ သူတို့ရဲ့ဩစတြီးယား အဆက်အသွယ်တွေဆီ စစ်ရေး

to their Austrian contacts.

လျှို့ဝှက်ချက်တွေကို ဆက်ပို့ခဲ့တယ်။

Isn't that treason?

ဒါ သစ္စာဖောက်တာ မဟုတ်ဘူးလား။

Certainly, and Louis was executed for it, alongside 32 other charges.

သေချာတာပေါ့၊ လူဝီဟာ တခြားစွဲဆိုချက် ၃၂ ​​ခုနဲ့အတူ ဒါအတွက် သေဒဏ်ပေးခံခဲ့ရတယ်။

Even if you believe the King's execution was just,

ဘုရင်ကို ကွပ်မျက်မှုက တရားမျှတတယ်လို့ ယုံကြည်ရင်တောင်၊

there's no excuse for how the new government treated Marie Antoinette.

အစိုးရသစ်က Marie Antoinette ကို ဆက်ဆံခဲ့ပုံအတွက် အကြောင်းပြချက် မရှိဘူး။

She was separated from her son and kept in a cell with no privacy.

သူ့ကို သားဖြစ်သူနဲ့ ခွဲပြီး သီးသန့်မနေရ တဲ့ အကျဉ်းခန်းထဲမှာ ထားခဲ့တယ်။

The tribunal in charge of prosecuting the Queen had no proof of her treason,

ဘုရင်မကို တရားစွဲဆိုတဲ့ ခုံရုံးမှာ သူ့မှာ နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုအထောက်အထားမရှိတော့

so they denigrated her with baseless accusations of incest and orgies.

အခြေအမြစ်မရှိတဲ့ သွေးရင်းစပ်ယှက်မှုနဲ့ အပျော်ကြူးမှုတွေနဲ့ သူ့ကို အပုပ်ချခဲ့တယ်။

Yet she maintained composure until the very end.

ဒါတောင် သူဟာ အဆုံးတိုင် တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းထားခဲ့တယ်။

The Queen’s final words were an apology to her executioner

ဘုရင်မရဲ့ နောက်ဆုံးစကားက အာဏာပါးကွက်သားရဲ့ခြေထောက်ကို

for stepping on his foot.

နင်းမိတာအတွက် သူ့ကို တောင်းပန်တာပါ။

However refined she may have been,

သူ ဘယ်လိုပဲ အမှားကို ပြင်ခဲ့ပြင်ခဲ့၊

Marie Antoinette was willing to betray her country to stay in power.

Marie Antoinette အာဏာဆက်ရှိနေဖို့ နိုင်ငံကို သစ္စာဖောက်လိုစိတ်ရှိခဲ့တာပါ။

In life and death, she remains a symbol of everything wrong

ဘဝနဲ့ မရဏမှာ သူဟာ ပျက်ယွင်းနေတဲ့ ဘုရင်စနစ်ရဲ့ မှားယွင်းမှု အားလုံးရဲ့

with the decadent monarchy.

သင်္ကေတတစ်ခုအဖြစ် ဆက်ရှိနေသေးပါတယ်။

A convenient symbol—

အခါသင့်တဲ့ သင်္ကေတတစ်ခု၊

and an example of the public’s appetite for smearing prominent women

ထင်ရှားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေကို သူတို့ရဲ့ ထွေရာစိတ်ကူး၊ အလိုမကျမှုတွေနဲ့

with their own fantasies and frustrations.

ပေကျံစေတာအတွက် အများကြိုက် အာသီသရဲ့ ဥပမာတစ်ခုပါ။

So what you’re saying is she was guilty of being Queen?

ဒါနဲ့ ဘုရင်မဖြစ်တာက အပြစ်ရှိတယ်လို့ မင်း ပြောနေတာလား။

Should monarchs be judged by their personal qualities

ဘုရင်တွေကို ကိုယ်ပိုင်အရည်အချင်း ဒါမှမဟုတ် သူတို့ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့

or the historical role they occupied?

သမိုင်းဆိုင်ရာ ကဏ္ဍနဲ့ စီရင်ဆုံးဖြတ်သင့်လား။

And can even the powerful be victims of circumstance?

အင်အားကြီးသူတွေဟာ အခြေအနေရဲ့ သားကောင်တွေတောင် ဖြစ်နိုင်သလား။

These are the questions that arise when we put history on trial.

ဒါတွေက သမိုင်းကို ခုံရုံးတင်တဲ့အခါ ပေါ်လာတဲ့ မေးခွန်းတွေပါ။