Why is Marie Antoinette so controversial? - Carolyn Harris

Translator: Trang Do Nu Gia Reviewer: 24 Anh

Order! Order! Who’s the defendant today? Looks pretty fancy.

Trật tự! Trật tự! Ai là bị cáo hôm nay? Trông khá sang trọng đấy chứ.

Đúng vậy, thưa Quý Tòa.

Indeed, Your Honor.

This is Marie Antoinette, the Queen of France

Đây là Marie Antoinette, Vương hậu Pháp

who was notorious for living in opulence while the peasants starved.

khét tiếng với lối sống xa hoa giữa lúc nông dân đang chết đói.

That is sensationalist slander.

Đó là lời vu khống mang tính giật gân.

Marie Antoinette had little power over her circumstances

Marie Antoinette có rất ít quyền lực đối với hoàn cảnh của mình

and spent her brief life trying to survive in a turbulent, foreign country.

và dành cuộc đời ngắn ngủi của mình

để cố gắng tồn tại ở một đất nước xa lạ, đầy biến động.

You mean she wasn't French?

Ý anh là bà ấy không phải là người Pháp?

That’s right, Your Honor.

Đúng vậy, thưa Quý Tòa.

She was born in 1755 as the Hapsburg Archduchess Maria Antonia.

Bà sinh vào năm 1755

và được phong làm Nữ Đại Công tước dòng họ Habsburg - Maria Antonia.

After two of her older sisters passed away,

Sau khi hai người chị của mình qua đời,

she became the only choice for a political marriage to Louis-August,

bà trở thành lựa chọn duy nhất cho cuộc hôn nhân chính trị với Louis-August,

heir to the French throne.

người thừa kế ngai vàng nước Pháp.

Essentially, she was sacrificed to secure peace between Austria and France,

Về bản chất, bà hy sinh để đảm bảo hòa bình giữa Áo và Pháp,

all at the age of 14.

khi chỉ mới 14 tuổi.

She seemed to have had adjusted to this “sacrifice” by 1774

Bà dường như bắt đầu thích nghi với “sự hy sinh” này vào năm 1774

when her husband was crowned king.

khi phu quân của bà lên ngôi vua.

She lived a life of luxury, wearing elaborate headdresses,

Bà sống cuộc đời xa hoa, đội những chiếc mũ cầu kỳ,

importing foreign fabrics—

nhập khẩu các loại vải vóc nước ngoài—

she even had her own private chateau near Versailles!

bà thậm chí còn có lâu đài riêng nằm gần Versailles!

Meanwhile, France was in an economic tailspin.

Lúc này, Pháp đang gặp tình trạng suy thoái kinh tế.

Bad harvests resulted in mass food shortages,

Mùa màng thất bát dẫn đến tình trạng thiếu lương thực hàng loạt,

wages were falling, and the cost of living had skyrocketed.

tiền lương giảm và chi phí sinh hoạt tăng chóng mặt.

Marie Antoinette’s expensive tastes were completely insensitive

Sở thích xa hoa của Marie Antoinette cho thấy bà hoàn toàn vô cảm

to the plight of her subjects.

trước hoàn cảnh khó khăn của thần dân.

She was the Queen!

Bà ấy là Vương hậu!

If she hadn’t looked glamorous, she would have been criticized.

Nếu trông không thật quyền quý, bà ấy sẽ bị chỉ trích.

Besides, she sometimes used her image for good.

Ngoài ra, bà đôi khi sử dụng hình ảnh của mình vì mục đích tốt.

After convincing the King to be vaccinated against smallpox,

Sau khi thuyết phục Quốc vương tiêm phòng bệnh đậu mùa,

she commissioned a special headdress to make the treatment fashionable for all.

bà đã tạo ra mẫu mũ đội đầu đặc biệt

để giúp việc tiêm phòng thêm thời thượng đối với mọi người.

She also used her influence to appoint unqualified friends and admirers

Bà ấy cũng đã dùng quyền lực của mình

để bổ nhiệm bạn bè và những kẻ ái mộ không đủ trình độ

to important posts.

vào những vị trí quan trọng.

Even more disastrous, she encouraged the King to get involved

Tai hại hơn nữa, bà đã ủng hộ Quốc vương can thiệp

in the American Revolution,

vào cuộc Cách mạng Hoa Kỳ,

a conflict that cost France 1.5 billion francs.

một cuộc xung đột khiến Pháp thiệt hại 1,5 tỷ franc.

Objection!

Phản đối!

The Queen had very little influence over her husband’s political decisions

Vương hậu có rất ít ảnh hưởng đối với các quyết định chính trị của phu quân

at that time.

tại thời điểm đó.

Besides, France’s financial crisis was much more related to the country’s

Ngoài ra, khủng hoảng tài chính của Pháp có liên quan nhiều hơn đến

outdated tax system and lack of an effective central bank.

hệ thống thuế lỗi thời của đất nước

và sự thiếu vắng ngân hàng trung ương hiệu quả.

How so?

Sao lại thế?

While France's nobility and clergy had numerous tax exemptions,

Trong khi giới quý tộc và tăng lữ Pháp được miễn nhiều sắc thuế,

peasants often paid more than half their income in taxes.

nông dân thường phải nộp thuế nhiều hơn một nửa thu nhập của họ.

This system buried France in debt long before the Queen's arrival.

Hệ thống này đã chôn vùi nước Pháp trong nợ nần từ rất lâu trước khi Vương hậu đến.

Her personal expenses were merely a scapegoat

Các chi tiêu cá nhân của bà ấy chỉ là hình nhân thế mạng

for decades of financial negligence.

cho sơ suất về tài chính trong hàng thập kỷ.

That doesn’t change that Marie Antoinette spent tax money on luxuries

Điều đó không thay đổi

chuyện Marie Antoinette đã tiêu tiền thuế vào những thứ xa xỉ

while the masses starved!

giữa lúc dân chúng đang chết đói!

She was so oblivious that when she heard people couldn’t afford bread,

Bà ấy lơ đễnh đến mức khi nghe rằng mọi người không có đủ tiền mua bánh mì,

she recommended they eat cake instead.

bà đã khuyên họ nên ăn tạm bánh kem.

This is almost certainly a fabrication attributed to the Queen by her enemies.

Đây gần như chắc chắn là một lời thêu dệt do những kẻ thù gán cho Vương hậu.

In fact, Marie Antoinette frequently engaged in charity work

Trên thực tế, Marie Antoinette thường xuyên tham gia công tác từ thiện

focused on addressing poverty.

chú trọng giải quyết nạn đói nghèo.

Her reputation as a heartless queen was based on rumors and slander.

Những tin đồn và lời vu khống đã dệt nên cái danh vương hậu vô tâm của bà.

Even the most famous case against her was a complete fraud.

Kể cả vụ việc nổi tiếng nhất nhằm hạ thấp bà ấy

cũng hoàn toàn là trò lừa đảo.

Pardon?

Thật sao?

In 1784, a thief forged fake letters from the Queen

Vào năm 1784, một tên trộm đã làm giả thư của Vương hậu

to purchase an outrageously expensive diamond necklace.

để mua một chiếc vòng cổ kim cương cực kỳ đắt tiền.

The truth came out eventually,

Sự thật sau cùng cũng phơi bày,

but the public already saw her as a wasteful spendthrift.

nhưng công chúng vẫn luôn xem bà là một kẻ tiêu xài hoang phí.

Meanwhile, it's really her husband who ruined France's finances.

Trong khi đó, phu quân của bà mới là người hủy hoại nền tài chính của nước Pháp.

On that, we agree.

Về điều đó, chúng tôi đồng ý.

Louis XVI was an incompetent king.

Louis XVI là một vị vua bất tài.

Even after the revolution began and he lost much of his power

Ngay cả sau khi cuộc cách mạng bắt đầu

và ngài ấy đánh mất nhiều quyền lực vào tay Quốc hội mới thành lập,

to the newly formed National Assembly,

he refused to yield control.

nhưng ngài vẫn từ chối nhường quyền kiểm soát.

Louis vetoed numerous pieces of legislation—

Louis đã bác bỏ nhiều điều luật—

and he was supported by his conservative Queen.

và nhận được sự ủng hộ từ Vương hậu bảo thủ của mình.

To a point.

Chỉ đúng một phần thôi.

Marie Antoinette believed in the divine right of kings,

Marie Antoinette tin vào thuyết vua chúa trời sinh,

but despite personal reservations, she tried to work with reformers.

mặc cho những dè dặt cá nhân, bà vẫn cố làm việc với các nhà cải cách.

Though all she got in return were false reports that she was sleeping with them.

Dẫu vậy những gì bà nhận lại chỉ là tin tức sai rằng bà đã ngủ với họ.

No amount of charity work could counter this avalanche of slander.

Dù có làm bao nhiêu việc thiện nguyện,

bà cũng không thể nào chống lại hàng loạt vu khống như vậy.

The revolutionaries also prevented the King’s family from leaving Paris—

Những nhà cách mạng cũng ngăn cản gia đình Quốc vương rời khỏi Paris—

how could she negotiate with people keeping her prisoner?

làm sao mà bà ấy thương lượng được với những người đang giam giữ mình?

Well, they were right to do so!

Chà, họ đã đúng khi làm như vậy!

In 1791, the royal couple tried fleeing to Austria

Năm 1791, cặp đôi hoàng gia đã cố gắng đào thoát sang Áo

to gather support and regain power.

để kêu gọi hỗ trợ và khôi phục quyền lực.

Even after they were caught,

Thậm chí sau khi bị bắt,

the King and Queen continued to pass military secrets

Quốc vương và Vương hậu vẫn tiếp tục truyền các bí mật quân sự

to their Austrian contacts.

cho các nguồn tin ở Áo của họ.

Isn't that treason?

Chẳng phải đó là phản quốc sao?

Certainly, and Louis was executed for it, alongside 32 other charges.

Tất nhiên là thế, và Louis đã bị xử tử vì tội này, cùng với 32 tội danh khác.

Even if you believe the King's execution was just,

Ngay cả khi ngài tin rằng cuộc hành quyết của Quốc vương là chính đáng,

there's no excuse for how the new government treated Marie Antoinette.

cũng chẳng có lý do gì để chính phủ mới đối xử như vậy với Marie Antoinette.

She was separated from her son and kept in a cell with no privacy.

Bà bị tách khỏi con trai mình và bị giam trong phòng giam không có sự riêng tư nào.

The tribunal in charge of prosecuting the Queen had no proof of her treason,

Tòa án phụ trách truy tố Vương hậu

không có bằng chứng về tội phản quốc của bà,

so they denigrated her with baseless accusations of incest and orgies.

vì vậy họ đã phỉ báng bà với các cáo buộc vô căn cứ về tội loạn luân và truy hoan.

Yet she maintained composure until the very end.

Thế nhưng bà ấy vẫn giữ được sự điềm tĩnh cho đến phút cuối.

The Queen’s final words were an apology to her executioner

Những lời cuối cùng của Vương hậu là lời xin lỗi tới đao phủ của bà

for stepping on his foot.

vì đã giẫm lên chân anh ta.

However refined she may have been,

Dù nhã nhặn đến đâu,

Marie Antoinette was willing to betray her country to stay in power.

Marie Antoinette vẫn sẵn sàng phản bội đất nước của mình để duy trì quyền lực.

In life and death, she remains a symbol of everything wrong

Lúc sinh thời và khi đã khuất, bà vẫn mãi là biểu tượng cho mọi sai lầm

with the decadent monarchy.

của chế độ quân chủ suy đồi.

A convenient symbol—

Một biểu tượng thuận tiện—

and an example of the public’s appetite for smearing prominent women

và một ví dụ cho sở thích bôi nhọ những người phụ nữ nổi tiếng

with their own fantasies and frustrations.

để thỏa mãn trí tưởng tượng và sự bức bối của công chúng.

So what you’re saying is she was guilty of being Queen?

Vậy ý anh là bà ấy có tội vì đã trở thành Vương hậu sao?

Should monarchs be judged by their personal qualities

Các vị quân chủ có nên bị đánh giá bởi các phẩm chất cá nhân

or the historical role they occupied?

hay vai trò lịch sử mà họ nắm giữ?

And can even the powerful be victims of circumstance?

Và ngay cả những người quyền lực cũng có thể là nạn nhân của thời thế?

These are the questions that arise when we put history on trial.

Đây là những câu hỏi phát sinh khi chúng ta đưa lịch sử ra xét xử.