You are your microbes - Jessica Green and Karen Guillemin

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Ko Ko Oo Reviewer: Sanntint Tint

Being human,

လူသားတစ်ယောက်အနေနဲ့

we each view ourselves as a unique and independent individual,

မိမိဘာသာ သီးသန့်သက်ရှိ တစ်ဦးအနေနဲ့မြင်ကြပေမဲ့

but we're never alone!

ဘယ်တော့မှ ထီးတည်းမဟုတ်ပါဘူး။

Millions of microscopic beings inhabit our bodies,

သန်းနဲ့ချီတဲ့ ပိုးမွှားလေးများစွာဟာ ကျွန်တော်တို့ ခန္ဓာကိုယ်မှာ နေထိုင်ပါတယ်။

and no two bodies are the same.

တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက်လည်း မတူပြန်ပါဘူး။

Each is a different habitat for microbial communities:

လူတစ်ဦးချင်းစီမှာ မတူညီတဲ့ ပိုးမွှားစားကျက်တွေ ရှိနေပါတယ်။

from the arid deserts of our skin,

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အရေပြား ကန္တာရတွေေ၊

to the villages on our lips,

နှုတ်ခမ်းပေါ်က ရွာလေးတွေ၊

and the cities in our mouths.

ပါးစပ်ထဲက မြို့တွေ စသဖြင့်ပေါ့။

Even every tooth is its own distinctive neighborhood,

သွားတစ်ချောင်းစီမှာတောင် အိမ်ယာကိုယ်စီ ရှိနေပြီး

and our guts are teaming metropolises of interacting microbes.

အူထဲမှာဆိုရင်လည်း မြို့တော်ကြီးများစွာနဲ့ ရှုပ်ထွေးနေတာပါ။

And in these bustling streets of our guts,

အူအတွင်းက စည်ကားနေတဲ့ လမ်းတွေမှာဆိုရင်

we see a constant influx of food,

အဆက်မပြတ်ဝင်ရောက်နေတဲ့ အစာတွေနဲ့

and every microbe has a job to do.

အဏုဇီဝရုပ်တိုင်းအတွက် အလုပ်တွေ ရှိနေပါတယ်။

Here's a cellulolytic bacteria, for example.

ဥပမာ၊ ဒီ Cellulolytic ဘက်တီးရီးယားဆိုရင်

Their one job is to break down cellulose,

အရွက်ထဲမှာပါတဲ့ Cellulose ဓာတ်ပေါင်းကို

a common compound in vegetables, into sugars.

သကြားအဖြစ် ဖြိုခွဲရမယ့် အလုပ်ရှိပါတယ်။

Those simple sugars then move along to the respirators,

အဲ့သည့်နောက် ဒီသကြားတွေကို ဆွဲယူပြီး

another set of microbes that snatch up

လောင်စာအဖြစ် ချက်မယ့် အဏုဇီဝရုပ်တစ်မျိုးဆီကို

these simple sugars and burn them as fuel.

သယ်ဆောင်သွားပြန်ပါတယ်။

As food travels through our digestive tract,

အစာတွေ အစာလမ်းကြောင်း တစ်လျှောက်သွားနေတာနဲ့အမျှ

it reaches the fermentors who extract energy from these sugars

ကစော်ဖောက်တဲ့ပိုးတွေဆီ ရောက်သွားပြီး သူတို့က Alcohol နဲ့

by converting them into chemicals,

Hydrogen ဓာတ်ငွေ့တွေလိုမျိုး

like alcohol and hydrogen gas,

ဓာတုပစ္စည်းတွေအဖြစ်

which they spew out as waste products.

ပြောင်းလဲပြီး အမှိုက်အဖြစ် စွန့်ပစ်ပါတယ်။

Deeper in the depths of our gut city,

အူမြို့တော်ရဲ့အတွင်းပိုင်းမှာတော့

the syntrophs eke out a living off the fermenters' trash.

Syntrophs တွေဟာ ကစော်အမှိုက်တွေထဲက အသက်ရှင်တာမှန်သမျှကို စားပါတယ်။

At each step of this process,

ဒီအဆင့်တိုင်းမှာ

energy is released,

စွမ်းအင်ထွက်ပေါ်လာပြီး

and that energy is absorbed

အဲ့သည့်စွမ်းအင်ကို

by the cells of the digestive tract.

အူနံရံဆဲလ်တွေက စုပ်ယူပါတယ်။

This city we just saw is different in everyone.

လူတိုင်း လူတိုင်းရဲ့ မြို့တော်တွေဟာ မတူညီကြပါဘူး။

Every person has a unique and diverse community of gut microbes

လူတစ်ဦးချင်းစီမှာ မတူညီတဲ့ အဏုဇီဝရုပ်အသိုင်းအဝိုင်းတွေရှိပြီး

that can process food in different ways.

အစာကို မတူညီစွာ ချက်လုပ်ချေဖျက်ကြပါတယ်။

One person's gut microbes may be capable

လူတစ်ဦးရဲ့ အူတွင်းပိုးမွှားက

of releasing only a fraction of the calories

ကယ်လိုရီအနည်းငယ်သာ ချက်နိုင်ချိန်မှာ

that another person's gut microbes can extract.

တခြားလူရဲ့ ပိုးမွှားကတော့ ရသမျှထုတ်ယူနိုင်ပါတယ်။

So, what determines the membership of our gut microbial community?

ဒါဆို ကျွန်တော်တို့ပိုးမွှားတွေကို ဘယ်အရာက စီစဥ်ပေးတာလဲ။

Well, things like our genetic makeup

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ မျိုးရိုးဗီဇ ဖွဲ့စည်းပုံလို အရာတွေနဲ့

and the microbes we encounter throughout our lives

ဘဝတလျှောက်လုံး တွေ့ခဲ့ရတဲ့ အဏုဇီဝရုပ်တွေကပဲ

can contribute to our microbial ecosystems.

အဆုံးအဖြတ် ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။

The food we eat also influences

ကျွန်တော်တို့ စားတဲ့ အစာတွေကလည်း

which microbes live in our gut.

ဒီအချက်ကို ဆုံးဖြတ်ပေးပါသေးတယ်။

For example, food made of complex molecules,

ရှုပ်ထွေးတဲ့မော်လီကျူးတွေပါတဲ့

like an apple,

ပန်းသီးဟာ

requires a lot of different microbial workers to break it down.

ခြေဖျက်ရန်အတွက် မြောက်များစွာသော အဏုဇီဝရုပ် လုပ်သားတွေ လိုအပ်ပါတယ်။

But, if a food is made of simple molecules,

ရိုးရှင်းတဲ့မော်လီကျူးတွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့

like a lollipop,

စုပ်လုံးချိုချဥ်ကတော့

some of these workers are put out of a job.

ဒီလုပ်သားတချို့ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်စေပြီး

Those workers leave the city, never to return.

မြို့တော်ကနေ ထွက်ခွာသွားစေပါလိမ့်မယ်။

အလုပ်သမားနည်းနည်းလေး နဲ့ဆိုရင်

What doesn't function well are gut microbial communities

with only a few different types of workers.

အဏုဇီဝအသိုင်းအဝိုင်းတွေမှာ ကောင်းကောင်း အလုပ်မဖြစ်တာပါ။

For example, humans who suffer from diseases

ဥပမာ၊ ဆီးချိုနဲ့ နာတာရှည်အူရောင်ရောဂါ

like diabetes or chronic gut inflamation

ခံစားနေရတဲ့သူတွေရဲ့ အူထဲမှာ

အဏုဇီဝရုပ်မျိုး အနည်းငယ်သာ ရှိပါတယ်။

typically have less microbial variety in their guts.

We don't fully understand the best way

ကျွန်တော်တို့ဟာ အဏုဇီဝ အသိုင်းအဝိုင်းတွေကို

to manage our individual microbial societies,

အကောင်းဆုံးထိန်းသိမ်းဖို့ နည်းလမ်း မတွေ့သေးပါဘူး။

but it is likely that lifestyle changes,

ဒါပေမဲ့ ကျန်းမာရေးလိုက်စားပြီး

such as eating a varied diet of complex, plant-based foods,

အသီးအရွက်နဲ့ အစားမျိုးစုံ စားတာမျိုးက

can help revitalize our microbial ecosystems in our gut

အူအတွင်းက အဏုဇီဝ ဂေဟစနစ်ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းပြီး

and across the entire landscape of our body.

ခန္ဓာကိုယ်က ပိုးမွှားတွေကို ရှင်သန်စေပါတယ်။

So, we are really not alone in our body.

ဒီတော့ ကျွန်တော်တို့ဟာ တစ်ဦးတည်းမဟုတ်ပါဘူး။

Our bodies are homes to millions of different microbes,

ပိုးမွှားသန်းပေါင်းများစွာနေထိုင်တဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးနဲ့ အသက်ရှင်နေတာပါ။

and we need them just as much as they need us.

သူတို့က ကျွန်တော်တို့ကို လိုအပ်သလို ကျွန်တော်တို့ကလည်း သူတို့ကို လိုအပ်ပါတယ်။

As we learn more about how our microbes

အဏုဇီဝရုပ် အချင်းချင်းနဲ့ ကျွန်တော်တို့

interact with each other and with our bodies,

ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ တုံ့ပြန်ပုံကိုကို ပိုသိလာတာနဲ့အမျှ

we will reveal how we can nurture

မိမိ သွင်ပြင်နဲ့ ကျန်းမာရေးကို ပုံသွင်းနေတဲ့

this complex, invisible world

ကမ္ဘာငယ်လေးကို

that shapes our personal identity,

ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လိုဘယ်ပုံ

our health,

ပျိုးထောင်ခဲ့သလဲဆိုတာ

and our well-being.

တွေ့ရှိနိုင်မှာပါ။