You are your microbes - Jessica Green and Karen Guillemin

Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: dyare mala Reviewer: zhila mawlood

Being human,

مرۆڤبوون،

we each view ourselves as a unique and independent individual,

هەر یەکێکمان وەک تاکێکی ناوازەو سەربەخۆ خۆمان دەبینین،

but we're never alone!

بەڵام هەرگیز تەنیا نین!

Millions of microscopic beings inhabit our bodies,

ملیۆنان وردە زیندەوەر هەن لەناو جەستەماندا،

and no two bodies are the same.

دوو جەستەش وەک و یەک نین.

Each is a different habitat for microbial communities:

هەریەکەیان ڕەوشتی خۆی هەیە لە کۆمەڵەی میکڕۆبەکان:

from the arid deserts of our skin,

لە بیابانە وشکەکانی ڕوخسارمان،

to the villages on our lips,

بۆ گوندەکان لەسەر لێومان،

and the cities in our mouths.

شارەکانیش لەناو دەممان.

Even every tooth is its own distinctive neighborhood,

تەنانەت هەموو ددانێکیش سیفەتی تایبەت بەخۆی هەیە،

and our guts are teaming metropolises of interacting microbes.

و هەناوی ئێمە شوێنی سەرەکی پەیوەندی میکڕۆبەکانە بە یەکتر.

And in these bustling streets of our guts,

لەناو ڕێڕەوە شپرزەکەی هەناومان،

we see a constant influx of food,

لێشاوێک لە خۆراک دەبینین،

and every microbe has a job to do.

هەموو میکڕۆبێکیش کارێکی هەیە کە بیکات.

Here's a cellulolytic bacteria, for example.

ئەمە بەکتریای ئەنزیم شیکەرەوەیە، بۆ نمونە.

Their one job is to break down cellulose,

یەک فرمانی هەیە ئەویش شیکردنەوەی خانەکانی ڕووەکە،

a common compound in vegetables, into sugars.

سەوزەی باو دەگۆڕێت بۆ شەکر.

Those simple sugars then move along to the respirators,

ئەو شەکرە سادانە بە درێژای ڕێڕەوی هه‌ناسه‌دان دەڕۆن،

another set of microbes that snatch up

جۆرێکی تری میکڕۆبمان هەیە

these simple sugars and burn them as fuel.

ئەو شەکرە سادانە هه‌ڵده‌گرێت و وەک سوتەمەنی ده‌یان سووتێنێت.

As food travels through our digestive tract,

لە کاتێکدا خۆراک بە ناو ڕێڕەوی هەرسماندا دەڕوات،

it reaches the fermentors who extract energy from these sugars

دەگات بە ترشێنەرەکان کە وزە لەناو ئەو شەکرانەدا وەردەگرێت

by converting them into chemicals,

بە گۆڕینیان بۆ مادەی کیمیای

like alcohol and hydrogen gas,

وەکو کحول و گازی هایدرۆجینی،

which they spew out as waste products.

دەڕشێتەوە وەک پاشماوەی بەرهەمەکان.

Deeper in the depths of our gut city,

قوڵتر لەناو قوڵای شاری هەناومان،

the syntrophs eke out a living off the fermenters' trash.

ساینترۆفیک ئیکەکان لەناو پاشماوەی ڕشانەوەکەدا دەژین

At each step of this process,

لە هەر هەنگاوێکدا لەم قۆناخەدا،

energy is released,

وزە بەڕەڵا دەبێت،

and that energy is absorbed

ئەو وزەیەش هەڵدەمژرێت

by the cells of the digestive tract.

لەلایەن خانەکانی ڕێڕەوی هەرسەوە.

This city we just saw is different in everyone.

ئەو شارەی کە ئێمە ئێستا سەیرمانکرد لە هەموو کەسێکدا جیاوازە.

Every person has a unique and diverse community of gut microbes

هەموو کەسێک کۆمەڵێک لە میکڕۆبی هەمەجۆری هەیە لە هەناویدا کە

that can process food in different ways.

توانای قۆناخەکانی ڕۆشتنی خۆراکی هەیە بە ڕێگای جیاواز.

One person's gut microbes may be capable

میکڕۆبی هەناوی کەسێک لەوانەیە بەتوانا بێت

of releasing only a fraction of the calories

لە بەڕەڵاکردنی تەنها بەشێک لە کالۆری کە

that another person's gut microbes can extract.

لە میکڕۆبەکانی هەناوی کەسێکی تردا دەتوانێت دەریبهێنێت.

So, what determines the membership of our gut microbial community?

کەواتە،چ شتێک کۆمەڵەی میکڕۆبەکانی ناو گەدەمان دیاری دەکات؟

Well, things like our genetic makeup

باشە، شتێک وەکو بۆماوە بابەتەکان و

and the microbes we encounter throughout our lives

ئەو میکڕۆبانەی کە بەرەنگاری ژیانمان دەبنەوە

can contribute to our microbial ecosystems.

دەتوانن لە سیستەمی میکڕۆبەکاندا هاوبەشی بکەن.

The food we eat also influences

ئەو خۆراکەی دەشیخۆین لە ژێر کاریگەری

which microbes live in our gut.

ئەو میکڕۆبانە دایە کە لەناو هەناوماندا دەژین.

For example, food made of complex molecules,

بۆ نمونە، خواردن لە گەردی جیاوازەوە دروست دەکرێت،

like an apple,

وەکو سێو،

requires a lot of different microbial workers to break it down.

پێویستی بەڕێژەیەکی زۆری میکڕۆب هەیە بۆ تێکشکاندنی گەردەکانی.

But, if a food is made of simple molecules,

بەڵام، ئەگەر خواردنێک لە گەردی سادە پێکهاتبو

like a lollipop,

وەکو مژمژە،

some of these workers are put out of a job.

هەندێک لەم کارمەندانە کاریان پێناکرێت.

Those workers leave the city, never to return.

ئەو کارمەندانە شارەکە بە جێ دەهێڵن،هەرگیز ناگەڕێنەوە.

What doesn't function well are gut microbial communities

هیچ کارێکیان لەکۆمەڵەی میکڕۆبەکاندا پێناکرێت

with only a few different types of workers.

تەنها پێویستیان بە ڕێژەیەکی کەمی کارمەندەکانە.

For example, humans who suffer from diseases

بۆ نمونە، کاتێک مرۆڤ دەبێتە قوربانی نەخۆشی

like diabetes or chronic gut inflamation

وەکو نەخۆشی شەکرە یان نەخۆشی درێژخایەنی سوربونەوەی گەدە

typically have less microbial variety in their guts.

ئاساییانە جۆرەکانی میکڕۆبیان کەمترە لە گەدەیاندا.

We don't fully understand the best way

ئێمە بەتەواوی باشترین ڕێگا نازانین

to manage our individual microbial societies,

بۆ بەڕێوەبردنی کۆمەڵگای میکڕۆبە تاکەکانمان،

but it is likely that lifestyle changes,

بەڵام وەکو ئەوە وایە کە شێوازی ژیان بگۆڕێت،

such as eating a varied diet of complex, plant-based foods,

وەکو خواردنی هەمەجۆر و پارێزراوی هەمەچەشن، خواردنە ڕووەکیەکان،

can help revitalize our microbial ecosystems in our gut

دەتوانن یارمەتیدەربن لە پێدانی وزە بە سیستمە میکڕۆبەکان لە هەناودا

and across the entire landscape of our body.

بە تەواوی بەشەکان لە ناو جەستەماندا.

So, we are really not alone in our body.

کەواتە، بەڕاستی ئێمە تەنیا نین لە ناو جەستەماندا.

Our bodies are homes to millions of different microbes,

جەستەمان ماڵی ملیۆنان میکڕۆبی جیاوازە، و

and we need them just as much as they need us.

ئێمە پێویستیمان بەوانە وەک چۆن ئەوان پێویستیان بە ئێمەیە.

As we learn more about how our microbes

کە زیاتر فێردەبین دەربارەی چۆن میکڕۆبەکانمان

interact with each other and with our bodies,

کارلێکدەکەن لەگەڵ یەکتریدا و لەگەڵ جەستەماندا،

we will reveal how we can nurture

ئێمە دەری دەخەین کە چۆن چارەسەری

this complex, invisible world

ئەم جیهانه‌ ئاڵۆز،و نەبینراوە دەکەین

that shapes our personal identity,

ئەوە ناسنامەی کەسیمان پێکدەهێنێت.

our health,

تەندروستیمان و

and our well-being.

کامەرانیمان