Why is the Mona Lisa so famous? - Noah Charney

Translator: Jargalmaa Amarsanaa Reviewer: Munkhbaatar Lkhagvaa

As dawn broke over Paris on August 21st, 1911,

1911 оны 8 сарын 21-ний өглөө

Vincenzo Peruggia hoisted a painting off the wall

Винченчо Перужжиа Парисд Луврийн музейн хананаас

and slipped down the back stairs of the Louvre.

нэгэн уран зургийг аван арын шатаар оргожээ.

He was close to freedom, the exit just before him

Тэр авч гарахад ойрхон байсан ч,

when he encountered a two-pronged problem:

хаалган дээр хоёр асуудалтай тулгарав:

the door was locked and footsteps were approaching.

хаалга цоожтой байсан бөгөөд хөлийн чимээ сонсогдов.

Tucked under Peruggia’s arm was Leonardo da Vinci’s “Mona Lisa.”

Перужжиагийн сугавчилсан зураг Леонардо Да Винчигийн “Мона Лиза” байв.

It's arguably the world's most famous painting today.

Энэ бол дэлхийн хамгийн алдартай зураг юм.

But how did it achieve its status?

Гэхдээ яаж ийм үнэд хүрсэн бэ?

Leonardo is thought to have started the portrait in 1503

Хөргийг Леонардо 1503 онд зурж эхэлсэн гэх бөгөөд

at the request of a Florentine businessman

Флорентиний бизнесмэн өөрийн эхнэр Лиза Жерардиний

who wanted a portrait of his wife, Lisa Gherardini.

хөргийг зуруулах захиалгаар анх эхэлсэн гэлцдэг.

Leonardo continued working on the painting for more than 10 years,

Леонардо арав гаруй жил энэ хөрөг дээр ажилласан бөгөөд

but it was unfinished by the time he died.

нас барахдаа зургаа дуусгаагүй юм.

Over his lifetime, Leonardo conducted groundbreaking studies on human optics,

Амьдралынхаа турш Леонардо оптикийн талаар дэвшилтэд судалгаануудыг хийж,

which led him to pioneer certain artistic techniques.

энэ уран зургийн арга барилд ч шинэлэг зүйлсийг нээсэн юм.

Some can be seen in the “Mona Lisa.”

Эдгээрийн зарим нь “Мона Лиза” зурагт ажиллагддаг.

Using “atmospheric perspective,” he made images at greater distances hazier,

“Агаарын төлөв” аргыг ашиглаж алсад байгаа зүйлийг униартаж харагдуулах

producing the illusion of profound depth.

ба энэ нь гүн гүнзгий дүрслэлтэй болгодог.

And with “sfumato,” he created subtle gradations between colors

Мөн “sfumato” гэх өнгө хоорондын уусалтын техникээр

that softened the edges of the forms he depicted.

Леонардо дүрсэлж буй хэлбэрүүдийн өнцгийг зөөлрүүлдэг байв.

All of this is striking,

Эд бүгд биширмээр ч,

but is it enough to make the “Mona Lisa” the world’s most famous painting?

“Мона Лиза” -г дэлхийн хамгийн алдартай зураг болгоход хангалттай юу?

Many scholars consider it an outstanding Renaissance portrait—

Oлон эрдэмтэд энэ зургийг Сэргэн мандалтын үеийн онцгой бүтээл гэж үздэг.

but one among plenty.

Гэхдээ энэ нь олон бүтээлийн нэг.

And history is full of great paintings.

Түүхэнд маш олон гайхалтай уран зураг байдаг.

Indeed, the “Mona Lisa’s” rise to worldwide fame

Гэвч “Мона Лиза“-гийн дэлхийн алдарт хүргэсэн нь

depended largely on factors beyond the canvas.

зотон даавуун зургаас давсан хүчин зүйлс юм.

King François the First of France purchased the painting

Францын 1-р Хаан Франциск зургийг худалдан авч,

and began displaying it after Leonardo’s death.

Леонардог нас барсны дараа үзүүлж эхлэв.

Then, in 1550, Italian scholar Giorgio Vasari

1550 онд Италийн эрдэмтэн Жоржо Вазари

published a popular biography of Italian Renaissance artists,

Сэргэн мандалтын үеийн алдартай уран бүтээлчдийн тухай намтартаа

Leonardo included.

Леонардог багтаасан билээ.

The book was translated and distributed widely,

Уг ном орчуулагдаж, олон газраар тарсан бөгөөд

and it contained a gushing description of the “Mona Lisa”

Мона Лизагийн тайлбарт “ховсодсон мэт амьд дуураймал” гэж

as a hypnotic imitation of life.

тодорхойлсон нь шуугиан тарьж байв.

Over the years, the “Mona Lisa” became one of the most enviable pieces

Хэдэн жилийн дотор Мона Лиза Францын эзэн хааны цуглуулгын

хамгийн их атаархал төрүүлдэг нь болсон байв.

in the French Royal Collection.

It hung in Napoleon’s bedroom and eventually went on public display

Энэ зураг Наполеоны унтлагын өрөөнөөс олон нийтэд зориулан

in the Louvre Museum.

Луврын музейд шилжиж байсан түүхтэй.

There, visitors flocked to see the once-private treasures

Олон хүн баячуудын хувийн цуглуулгын эрдэнэ болсон

of the deposed aristocracy.

зургийг үзэхээр овооролдож байв.

During the 1800s, a series of European scholars further hyped the “Mona Lisa” up,

1800-аад оны үед Европын эрдэмтэд Мона Лизагийн талаар ихээхэн шуугиж,

fixating to a conspicuous degree on the subject's allure.

олны анхаарлыг мэдэгдэхүйц хэмжээнд нэмэгдүүлсэн юм.

In 1854, Alfred Dumesnil said that Mona Lisa’s smile imparted

1854 онд Алфред Думеснил Мона Лизагийн инээмсэглэл нь

a “treacherous attraction.”

“урвасан мэт боловч сэтгэл татам” гэжээ.

A year later, Théophile Gautier wrote of her “mocking lips”

Жилийн дараа Теофил Готер “шоолж буй уруул“,

and “gaze promising unknown pleasures.”

“үл мэдэгдэх таашаал амласан харц“-ын тухай бичжээ.

And in 1869, Walter Pater described Mona Lisa

1869 онд Валтер Патер Мона Лизаг цаг хугацаа үл хайхран,

as the embodiment of timeless feminine beauty.

эмэгтэйлэг гоо сайхны илэрхийлэл гэж тодорхойлсон юм.

By the 20th century, the portrait was an iconic piece

20-р зуун гэхэд хөрөг зураг дэлхийн хамгийн алдартай музейнүүдийн

in one of the world’s most famous museums.

бэлгэ тэмдэг болсон байв.

But the “Mona Lisa” wasn’t yet a household name.

Гэхдээ л одоогийн байгаа нэр хүндэд хараахан хүрээгүй байсан юм.

It was Peruggia’s 1911 heist that helped it skyrocket to unprecedented fame.

Перужжиагийн 1911 оны хулгай алдар нэрийг нь тэнгэрт гаргасан юм.

Having been contracted to make protective cases for the Louvre,

Луврын хамгаалалтын хашилтыг хийхээр гэрээ хийсэн түүнд

it wasn’t totally inconceivable for Peruggia to be locked inside the museum.

дотор нь түгжигдэнэ гэдэг итгэмээргүй зүйл байлаа.

And, lucky for him, when a workman encountered him in the stairwell,

Аз болоход ажилчдын нэг түүнтэй шатан дээр таарч,

he simply helped Peruggia open the door and let him walk out into the morning.

хаалгыг онгойлгож өгснөөр гарч явахад тус болжээ.

The theft made international headlines.

Энэ хэрэг олон улс даяар шуугиан тарив.

People gathered to see the blank space where the “Mona Lisa” once hung.

Мона Лизаг өлгөгдөж байсан ханын хоосон зайг харахаар хүмүүс цугларсаар байв.

The police interviewed Peruggia because he had worked at the Louvre,

Перужжиаг Луврт ажилладаг байсан учраас цагдаа нар мэдүүлэг авсан ч

but they never considered him a suspect.

түүнийг огт сэжиглээгүй юм.

Meanwhile, they interrogated Pablo Picasso because of his connection

Харин тэд өмнө нь хэрэгт холбогдож байсан Пабло Пикасог байцаасан ч

to a previous Louvre theft, but eventually let him go.

эцэст нь суллаж явуулсан билээ.

For two years, Peruggia kept the painting in a false-bottom suitcase,

2 жилийн турш Перужжиаг зургийг чемоданд чандлан нуусны эцэст

then smuggled the “Mona Lisa” to Italy

Итали руу хууль бусаар нэвтрүүлж,

and arranged to sell it to a Florentine art dealer.

Флорентиний уран зургийн наймаачинд зарахаар тохирсон байв.

Peruggia saw himself as an Italian patriot returning an old master’s work.

Тэр өөрийгөө эх оронч Итали уран зургийг буцаан авчирлаа гэж бодсон ч

But instead of being celebrated as such, he was immediately arrested.

магтаж баярлахын оронд түүнийг шууд баривчилсан юм.

With the mystery solved, the “Mona Lisa” went back on display to large crowds,

Хэргийн нууцыг тайлснаар Мона Лизаг олон нийтэд үзүүлж,

and newspapers took the story for a victory lap.

сонин хэвлэлээр ялалтын талаар бичиж байв.

In the following decades, conceptual artist Marcel Duchamp mocked it;

Зургийг дараагийн арван жилд зураач Марсель Дюшан шоолж,

Nazi art thieves pursued it; Nat King Cole sang about it;

Нацист хулгайчид хөөцөлдөж, Нэт Кинг Коул энэ тухай дуулж,

and museumgoers wielding stones, paint, acid, and teacups attacked it.

чулуу, будаг, хүчил, цайны аяга барьсан музейн үзэгчид түүн рүү дайрч байжээ.

More than 500 years after its creation— eyebrows and eyelashes long since faded—

Бүтээгдсэнээс хойш 500 жил өнгөрч хөмсөг, сормуус нь аль хэдийн бүдгэрсэн ч

the “Mona Lisa” is protected by a bulletproof, earthquake-safe case.

бууны сум, газар хөдлөлт зэргээс Мона Лиза хамгаалагдсан байв.

Now, it stands perhaps less as an exemplary Renaissance portrait

Өнөө цагт Сэргэн мандалтын үеийн жишиг хөрөг гэхээсээ илүү хүмүүс бид

and more as a testament to how we create and maintain celebrity.

алдартай нэгнийг хэрхэн бүтээж хадгалсан тохиолдлын жишээ болсон юм.