Mary's Room: A philosophical thought experiment - Eleanor Nelsen

Μετάφραση: Lucas Kaimaras Επιμέλεια: Maria K.

Imagine a brilliant neuroscientist named Mary.

Φανταστείτε μια λαμπρή νευροεπιστήμονα ονόματι Μαίρη.

Mary lives in a black and white room,

Η Μαίρη ζει σε ένα ασπρόμαυρο δωμάτιο,

she only reads black and white books,

διαβάζει μόνο ασπρόμαυρα βιβλία,

and her screens only display black and white.

και οι οθόνες της προβάλλουν μόνο ασπρόμαυρη εικόνα.

But even though she has never seen color, Mary is an expert in color vision

Όμως παρόλο που δεν έχει δει ποτέ χρώμα, η Μαίρη είναι ειδήμων στην έγχρωμη όραση,

και γνωρίζει ό,τι σχετικό έχει ανακαλυφθεί από πλευράς φυσικής και βιολογίας.

and knows everything ever discovered about its physics and biology.

Γνωρίζει πώς τα διάφορα μήκη κύματος του φωτός

She knows how different wavelengths of light

stimulate three types of cone cells in the retina,

διεγείρουν τρεις τύπους φωτοϋποδοχέων στον αμφιβληστροειδή,

and she knows how electrical signals

και γνωρίζει πώς τα ηλεκτρικά σήματα

travel down the optic nerve into the brain.

ταξιδεύουν μέσω του οπτικού νεύρου έως τον εγκέφαλο.

There, they create patterns of neural activity

Εκεί, δημιουργούν μοντέλα νευρικής δραστηριότητας

that correspond to the millions of colors most humans can distinguish.

που αντιστοιχούν στα εκατομμύρια χρώματα που οι περισσότεροι άνθρωποι διακρίνουν.

Now imagine that one day,

Τώρα φανταστείτε εκείνη την ημέρα

Mary's black and white screen malfunctions

που η ασπρόμαυρη οθόνη της Μαίρης απορρυθμίζεται,

and an apple appears in color.

και εμφανίζεται ένα έγχρωμο μήλο.

For the first time,

Για πρώτη φορά,

she can experience something that she's known about for years.

μπορεί να βιώσει κάτι το οποίο γνώριζε για χρόνια.

Does she learn anything new?

Μαθαίνει κάτι καινούργιο;

Υπάρχει κάτι στην αντίληψη του χρώματος που δεν περιλαμβανόταν στη γνώση της;

Is there anything about perceiving color that wasn't captured in all her knowledge?

Philosopher Frank Jackson proposed this thought experiment,

Ο φιλόσοφος Φράνκ Τζάκσον πρότεινε αυτό το νοητικό πείραμα,

called Mary's room, in 1982.

που ονομάζεται «Το Δωμάτιο της Μαίρης», το 1982.

Υποστήριξε ότι εάν η Μαίρη ήδη γνώριζε όλα τα φυσικά γεγονότα για την έγχρωμη όραση,

He argued that if Mary already knew all the physical facts about color vision,

and experiencing color still teaches her something new,

και από την εμπειρία της από το χρώμα έμαθε κάτι καινούργιο,

then mental states, like color perception,

τότε οι πνευματικές καταστάσεις, όπως η αντίληψη του χρώματος,

can't be completely described by physical facts.

δεν μπορούν να περιγραφούν πλήρως με τα φυσικά γεγονότα.

The Mary's room thought experiment

Το νοητικό πείραμα «Το δωμάτιο της Μαίρης»

describes what philosophers call the knowledge argument,

περιγράφει αυτό που οι φιλόσοφοι αποκαλούν το επιχείρημα της γνώσης,

that there are non-physical properties and knowledge

ότι υπάρχουν μη φυσικές ιδιότητες και γνώση

which can only be discovered through conscious experience.

που μπορούν να αποκτηθούν μόνο μέσα από την ενσυνείδητη εμπειρία.

The knowledge argument contradicts the theory of physicalism,

Το επιχείρημα της γνώσης αντιτίθεται στη θεωρία του φυσικαλισμού,

που υποστηρίζει ότι τα πάντα, ακόμη και οι πνευματικές καταστάσεις,

which says that everything, including mental states,

has a physical explanation.

έχουν μια επιστημονική εξήγηση.

To most people hearing Mary's story,

Οι περισσότεροι που ακούνε την ιστορία της Μαίρης

it seems intuitively obvious that actually seeing color

θεωρούν ευνόητα προφανές ότι όταν πραγματικά δει χρώμα

will be totally different than learning about it.

θα είναι τελείως διαφορετικό από το να μαθαίνει γι' αυτό.

Ως εκ τούτου, μάλλον υπάρχει κάποια ιδιότητα της έγχρωμης όρασης

Therefore, there must be some quality of color vision

που υπερβαίνει την φυσική της περιγραφή.

that transcends its physical description.

The knowledge argument isn't just about color vision.

Το επιχείρημα της γνώσης δεν αφορά μόνο την έγχρωμη όραση.

Mary's room uses color vision to represent conscious experience.

Το πείραμα, μέσω τη έγχρωμης όρασης, αναπαριστά την ενσυνείδητη εμπειρία.

Αν οι φυσικές επιστήμες δεν μπορούν πλήρως να εξηγήσουν την έγχρωμη όραση,

If physical science can't entirely explain color vision,

then maybe it can't entirely explain other conscious experiences either.

τότε ίσως αδυνατούν να εξηγήσουν πλήρως και άλλες ενσυνείδητες εμπειρίες.

For instance, we could know every physical detail

Για παράδειγμα, μπορεί να γνωρίζουμε κάθε φυσική λεπτομέρεια

about the structure and function of someone else's brain,

για τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου κάποιου άλλου,

but still not understand what it feels like to be that person.

αλλά και πάλι να μην καταλαβαίνουμε πώς θα νιώθαμε αν είμασταν αυτό το άτομο.

These ineffable experiences have properties called qualia,

Αυτές οι εμπειρίες που δεν εκφράζονται έχουν ιδιότητες που ονομάζονται qualia,

subjective qualities that you can't accurately describe or measure.

υποκειμενικές ιδιότητες που δεν γίνεται να περιγράψουμε ή να μετρήσουμε επακριβώς.

Qualia are unique to the person experiencing them,

Είναι εμπειρίες μοναδικές στο κάθε άτομο που τις βιώνει,

like having an itch,

όπως το να έχεις φαγούρα,

being in love,

να είσαι ερωτευμένος,

or feeling bored.

ή να βαριέσαι.

Physical facts can't completely explain mental states like this.

Τα φυσικά γεγονότα δεν μπορούν να ορίσουν πλήρως τέτοιες πνευματικές καταστάσεις.

Philosophers interested in artificial intelligence

Οι φιλόσοφοι που εξετάζουν την τεχνητή νοημοσύνη

have used the knowledge argument

χρησιμοποιούν το επιχείρημα της γνώσης

to theorize that recreating a physical state

για να στηρίξουν τη θεωρία ότι η αναπαραγωγή μιας φυσικής κατάστασης

won't necessarily recreate a corresponding mental state.

δεν αναπαράγει απαραίτητα και την αντίστοιχη πνευματική κατάσταση.

In other words,

Με άλλα λόγια,

building a computer which mimicked the function of every single neuron

από τη δημιουργία ενός υπολογιστή που θα μιμείται

τη λειτουργία καθενός νευρώνα του ανθρώπινου εγκεφάλου,

of the human brain

won't necessarily create a conscious computerized brain.

δεν συνεπάγεται ότι θα προκύψει ένας ηλεκτρονικός ενσυνείδητος εγκέφαλος.

Not all philosophers agree that the Mary's room experiment is useful.

Δεν θεωρούν όλοι οι φιλόσοφοι χρήσιμο το πείραμα «Το Δωμάτιο της Μαίρης».

Some argue that her extensive knowledge of color vision

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η ευρεία γνώση της για την έγχρωμη όραση

would have allowed her to create the same mental state

θα της είχε επιτρέψει να δημιουργήσει την ίδια πνευματική κατάσταση

produced by actually seeing the color.

που παράγει η εμπειρία του χρώματος.

The screen malfunction wouldn't show her anything new.

Η δυσλειτουργία της οθόνης δεν θα της έδειχνε κάτι νέο.

Others say that her knowledge was never complete in the first place

Άλλοι λένε ότι η γνώση της ήταν εξαρχής ελλιπής

because it was based only on those physical facts

καθώς βασιζόταν μόνο στα φυσικά γεγονότα

that can be conveyed in words.

που μπορούν να περιγραφούν με λέξεις.

Years after he proposed it,

Χρόνια αφότου έθεσε το πρόβλημα,

ο Τζάκσον ανέστρεψε τη δική του άποψη πάνω στο πνευματικό του πείραμα.

Jackson actually reversed his own stance on his thought experiment.

He decided that even Mary's experience of seeing red

Αποφάσισε ότι ακόμη και η εμπειρία της Μαίρης καθώς έβλεπε κόκκινο

still does correspond to a measurable physical event in the brain,

αντιστοιχεί σε ένα μετρήσιμο φυσικό γεγονός στον εγκέφαλο,

not unknowable qualia beyond physical explanation.

και όχι σε άγνωστα qualia που δεν εξηγούνται επιστημονικά.

But there still isn't a definitive answer

Αλλά ακόμη δεν υπάρχει μια οριστική απάντηση στο ερώτημα

to the question of whether Mary would learn anything new

εάν η Μαίρη θα μάθαινε κάτι καινούργιο

όταν θα έβλεπε το μήλο.

when she sees the apple.

Could it be that there are fundamental limits to what we can know

Μήπως επειδή υπάρχουν βασικά όρια

about something we can't experience?

στο τι μπορούμε να γνωρίζουμε για κάτι που δεν μπορούμε να βιώσουμε;

And would this mean there are certain aspects of the universe

Και μήπως αυτό θα σήμαινε ότι υπάρχουν κάποιες πλευρές του σύμπαντος

that lie permanently beyond our comprehension?

που είναι αδύνατον να κατανοήσουμε;

Or will science and philosophy allow us to overcome our mind's limitations?

Ή μήπως η επιστήμη και η φιλοσοφία

θα μας επιτρέψουν να ξεπεράσουμε τους περιορισμούς της σκέψης μας;