How one person saved over 2,000 children from the Nazis - Iseult Gillespie

Μετάφραση: Lucas Kaimaras

In Warsaw, late October 1943,

Στη Βαρσοβία, τέλη Οκτωβρίου 1943,

Irena Sendler and Janina Grabowska were enjoying a rare moment of peace

η Ιρένα Σέντλερ και Γιανίνα Γκραμπόβσκα απολάμβαναν μια στιγμή ηρεμίας

που ήταν σπάνια για την πόλη τους που είχε πληγεί από τον πόλεμο.

in their war-torn city.

But their laughter froze when they heard the Gestapo pounding on Sendler’s door.

Όμως το γέλιο τους πάγωσε

όταν άκουσαν τη Γκεστάπο να χτυπάει την πόρτα της Σέντλερ.

Sendler rushed to the window to dispose of incriminating evidence—

Η Σέντλερ έτρεξε στο παράθυρο για να ξεφορτωθεί ενοχοποιητικά στοιχεία,

only to see more police patrolling below.

αλλά είδε κι άλλους αστυνομικούς να περιπολούν από κάτω.

Γνωρίζοντας ότι έμεναν μόνο λεπτά πριν τη σύλληψή της,

Knowing she was minutes from arrest,

she tossed Janina her most dangerous possession:

πέταξε στη Γιανίνα το πιο επικίνδυνο αντικείμενο στη κατοχή της:

a glass jar containing the names of over 2,000 Jewish children

ένα γυάλινο βάζο που περιείχε τα ονόματα περισσότερων από 2.000 εβραίων παιδιών

που είχε λαθραία φυγαδεύσει.

she’d smuggled to safety.

This arrest wasn’t the first consequence Sendler had faced

Η σύλληψη δεν θα ήταν η πρώτη συνέπεια που αντιμετώπιζε η Σέντλερ

in her lifelong crusade against anti-Semitism.

στην ισόβια εκστρατεία της κατά του αντισημιτισμού.

Born to Catholic parents in 1910, she grew up in a predominantly Jewish town

Γεννημένη το 1910 από καθολικούς γονείς, μεγάλωσε σε μία κυρίως εβραίικη πόλη

where her father treated poor Jewish patients other doctors refused to help.

όπου ο πατέρας της θεράπευε φτωχούς εβραίους ασθενείς

που άλλοι γιατροί αρνούνταν να βοηθήσουν.

Irena was furious at the constant discrimination against her Jewish friends.

Η Ιρένα ήταν έξαλλη με τις συνεχείς διακρίσεις κατά των εβραίων φίλων της.

As a graduate student in social welfare at the University of Warsaw,

Σαν πτυχιούχος Κοινωνική Λειτουργός στο πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας,

Sendler publicly denounced the segregation of classrooms

η Σέντλερ δημόσια καταδίκαζε τον διαχωρισμό στις αίθουσες διδασκαλίας

and defaced her non-Jewish identity card—

και κατάστρεψε τη κάρτα της περί μη εβραϊκής καταγωγής -

earning her a suspension and a reputation for troublemaking.

κερδίζοντας μία αποβολή και τη φήμη του ταραξία.

Buoyed by her socialist ideals and inspired by her fellow social workers,

Ωθούμενη από τα σοσιαλιστικά της ιδεώδη

και εμπνεόμενη από άλλους κοινωνικούς λειτουργούς,

Sendler assisted vulnerable Jewish families across Warsaw,

η Σέντλερ βοηθούσε ευάλωτες εβραϊκές οικογένειες σε όλη τη Βαρσοβία,

pushing back on the waves of anti-Semitism surging through Europe.

αποκρούοντας τα κύματα αντισημιτισμού που επέλαυνε στην Ευρώπη.

But in September 1939, Nazi Germany invaded Poland,

Όμως το Σεπτέμβριο 1939 η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στη Πολωνία,

bringing laws that further eroded Jewish rights.

θεσπίζοντας νόμους που μείωναν ακόμα περισσότερο τα δικαιώματα των Εβραίων.

In 1940, Hitler announced that hundreds of thousands of Jews in Warsaw

Το 1940, ο Χίτλερ ανακοίνωσε ότι εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι της Βαρσοβίας

were to be forced into just over one square mile of land.

θα περιορίζονταν σε μόλις λίγο περισσότερο από ένα τετραγωνικό μίλι γης.

Bordered by high walls and subject to constant surveillance,

Περιτριγυρισμένες από ψηλούς τοίχους και υποκείμενες σε συνεχή επιτήρηση,

families living in the Warsaw Ghetto quickly became starving and sick.

οι οικογένειες στο γκέτο της Βαρσοβίας πλέον υποσιτίζονταν και αρρώσταιναν.

Συγκλονισμένοι, η Σέντλερ και οι σύντροφοί της

Appalled, Sendler and her colleagues secured passes to the ghetto

μπόρεσαν να βγάλουν άδεια εισόδου στο γκέτο,

on the pretense of checking for typhus outbreaks.

με το πρόσχημα του ελέγχου για ξεσπάσματα τύφου.

At first, her group worked to smuggle in resources

Στην αρχή η ομάδα της εισήγαγε λαθραία τροφές και φάρμακα

with the help of sympathetic Polish officials and the medical underground.

με την βοήθεια ομοφρονούντων πολωνών αξιωματούχων και παράνομων γιατρών.

But as desperate parents began sending their children through sewers

Όμως όσο απελπισμένοι γονείς άρχισαν να φυγαδεύουν τα παιδιά τους

and over walls,

μέσω υπονόμων και πάνω από τοίχους,

it became clear that to help these people survive,

έγινε φανερό ότι για να βοηθήσει αυτούς τους ανθρώπους να επιβιώσουν,

Sendler needed to help them escape.

η Σέντλερ χρειαζόταν να τους βοηθήσει να δραπετεύσουν.

Sendler and her associates developed a coordinated campaign of rescue missions.

Η Σέντλερ και οι συνεργάτες της έκαναν οργανωμένη εκστρατεία διάσωσης.

Children were bundled into dirty laundry, packed into boxes on cargo trains,

Τα παιδιά τυλίγονταν στα βρώμικα ρούχα, κρύβονταν σε κουτιά σε φορτηγά τραίνα,

and carried beneath the Gestapo’s noses in coffins, toolboxes, and briefcases.

και μεταφέρονταν κάτω από τη μύτη της Γκεστάπο

μέσα σε φέρετρα, εργαλειοθήκες και βαλίτσες.

Bigger children escaped through the courthouse and church,

Μεγαλύτερα παιδιά διέφευγαν μέσα από το δικαστήριο και την εκκλησία,

which straddled the ghetto’s boundaries.

που εκτείνονταν πέρα από τα όρια της Γκεστάπο.

Sendler helped ferry these children to safe houses,

Η Σέντλερ βοήθησε να μεταφερθούν αυτά τα παιδιά σε κρησφύγετα,

before forging them new documents and sending them to orphanages,

πριν τους βγάλει πλαστά έγγραφα και τα στείλει σε ορφανοτροφεία,

convents, and foster families across Poland.

μοναστήρια και ανάδοχες οικογένειες σε όλη την Πολωνία.

Για να κρατήσει τις εβραϊκές τους ταυτότητες

To retain their Jewish identities and keep track of every child,

και να ξέρει πού είναι κάθε παιδί,

Sendler kept painstaking records on thin cigarette paper

η Σέντλερ κρατούσε επιμελή αρχεία πάνω σε λεπτά χαρτάκια τσιγάρων

and stored them in glass jars.

και τα φύλαγε σε γυάλινα βάζα.

This work was punishable by death.

Αυτή η εργασία τιμωρούταν με θάνατο.

But for Sendler, such consequences paled in comparison

Όμως για τη Σέντλερ, τέτοιες συνέπειες ωχριούσαν μπροστά στον πόνο

to the pain of convincing parents to part with their children—

να πείσει τους γονείς να αποχωριστούν τα παιδιά τους -

often with no promise of a reunion.

συχνά χωρίς καμία υπόσχεση επανένωσης.

In 1942, the Nazis began transporting Jews from the ghetto

Το 1942, οι Ναζί ξεκίνησαν να μεταφέρουν τους Εβραίους

into concentration camps.

από το γκέτο σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Sendler worked with new urgency,

Η Σέντλερ εργαζόταν με νέα επιμονή,

joining forces with the Nazi resistance group called Zegota.

συμμαχώντας με την Ζεγκότα, μια αντιναζιστική ομάδα αντίστασης.

Zegota helped Sendler expand her operation by stashing money for her

Η Ζεγκότα βοήθησε τη Σέντλερ να διευρύνει το εγχείρημά της

κρύβοντας χρήματα γι′ αυτήν σε γραμματοκιβώτια στη Βαρσοβία.

in post boxes across Warsaw.

But this system would also be Sendler’s downfall.

Όμως αυτό το σύστημα θα ήταν και η πτώση της Σέντλερ.

Όταν η Γκεστάπο απείλησε μια ιδιοκτήτρια πλυντηρίου

When the Gestapo threatened a laundry owner whose business

της οποίας η επιχείρηση περιείχε ένα ταχυδρομικό κουτί της Ζεγκότα,

contained a Zegota post box,

she gave them Sendler’s name.

εκείνη κατέδωσε το όνομα της Σέντλερ.

At 3am on October 20th, the Gestapo burst into Sendler’s apartment,

Στις 3 το πρωί της 20ης Οκτωβρίου, η Γκεστάπο εισέβαλε στο σπίτι της Σέντλερ,

arresting her for aiding Jews throughout the country.

συλλαμβάνοντάς την για παροχή βοήθειας σε Εβραίους σε όλη τη χώρα.

The police had captured Sendler, but her records remained safe.

Η αστυνομία είχε συλλάβει τη Σέντλερ, όμως τα αρχεία της παρέμειναν ασφαλή.

Janina protected the children’s names with her life,

Η Γιανίνα προστάτευσε τα ονόματα των παιδιών με τη ζωή της,

all without knowing whether her friend would ever return.

χωρίς να γνωρίζει αν η φίλη της θα επέστρεφε ποτέ.

Despite enduring months of physical and psychological torture,

Παρότι υπέμεινε μήνες σωματικών και ψυχολογικών βασανιστηρίων,

Sendler betrayed no information.

η Σέντλερ δεν αποκάλυψε καμία πληροφορία.

Defiant to the end, she was sentenced to execution on January 20th, 1944.

Ασυμβίβαστη μέχρι το τέλος, καταδικάστηκε σε εκτέλεση στις 20 Ιανουαρίου 1944.

But as she walked to her death, a German officer diverted her course.

Καθώς όμως όδευε προς το θάνατο,

ένας Γερμανός αξιωματικός εξέτρεψε τη πορεία της.

Zegota had paid the Gestapo the modern equivalent of over $100,000

Η Ζεγκότα είχε πληρώσει τη Γκεστάπο ποσό που αντιστοιχεί σήμερα

με πάνω από 100.000 δολάρια για την απελευθέρωση της Σέντλερ.

for Sendler’s release.

That night as she listened to bullhorns proclaiming her death,

Εκείνο το βράδυ καθώς άκουγε τις ντουντούκες να ανακοινώνουν το θάνατο της,

Sendler’s work began anew.

η δουλειά της Σέντλερ ξεκίνησε εκ νέου.

Remaining in hiding, she continued to oversee Zegota’s rescue missions

Παραμένοντας κρυμμένη,

συνέχισε να επιβλέπει τις αποστολές σωτηρίας της Ζεγκότα

until Germany’s defeat in 1945.

μέχρι τη πτώση της Γερμανίας το 1945.

After the war, Sendler reconnected with the children she’d helped escape,

Μετά τον πόλεμο,

η Σέντλερ επανασυνδέθηκε με τα παιδιά που είχε βοηθήσει να δραπετεύσουν,

remaining in contact with many for the rest of her life.

παραμένοντας σε επαφή με πολλά για την υπόλοιπη ζωή της.

And while the new Polish government sought to suppress her story,

Κι ενώ η νέα κυβέρνηση της Πολωνίας προσπάθησε να αποκρύψει την ιστορία της,

the children she rescued ensured she was recognized for her work.

τα παιδιά που έσωσε εξασφάλισαν την αναγνώριση του έργου της.

Yet despite all the lives she saved,

Όμως, παρόλο που έσωσε τόσες ζωές,

Sendler remained hesitant to accept praise for her actions, remarking,

η Σέντλερ έμεινε διστακτική να δεχτεί επαίνους για τις πράξεις της,

λέγοντας «Συνεχίζω να έχω ενοχές που έκανα τόσα λίγα».

“I continue to have qualms of conscience that I did so little.”