The rise and fall of the Kingdom of Man - Andrew McDonald

Μετάφραση: Thanasis Zantrimas Επιμέλεια: Nina Triaridou

On a small island in the middle of the Irish Sea,

Σε ένα μικρό νησί στη μέση της Ιρλανδικής θάλασσας,

fortresses preside over the rugged shores.

μεσαιωνικά οχυρά κοσμούν τις βραχώδεις ακτές του.

This unlikely location was the birthplace of a medieval empire

Σε αυτή την περίεργη τοποθεσία, δημιουργήθηκε μια μεσαιωνική αυτοκρατορία,

that lasted 200 years, ruled by a dynasty of sea kings.

που διήρκεσε πάνω από 200 χρόνια,

και την κυβέρνησε μια δυναστεία βασιλέων της θάλασσας.

The first of these kings was Godred Crovan,

Ο πρώτος από τους βασιλείς ήταν ο Γκόντρεντ Κρόβαν,

a notorious warlord descended from Irish and Viking rulers.

ένας περιβόητος πολέμαρχος που κατάγονταν από Ιρλανδούς και Βίκινγκ άρχοντες.

Starting in 1079, Godred consolidated power

Ξεκινώντας το 1079, ο Γκόντρεντ παγίωσε την εξουσία του

over the Isle of Man and the Hebrides,

στη Νήσο του Μαν και στις Εβρίδες,

a collection of islands off the west coast of Scotland.

ένα σύμπλεγμα νήσων στη δυτική ακτή της Σκωτίας.

He seized control of important sea routes between the British Isles,

Πήρε τον έλεγχο των σημαντικών θαλάσσιων οδών μεταξύ των Βρετανικών Νήσων,

Scandinavia, and the North Atlantic.

τη Σκανδιναβία και τον Βόρειο Ατλαντικό.

A turbulent period followed Godred’s death,

Μια ταραχώδης περίοδος ακολούθησε τον θάνατο του Γκόντρεντ,

characterised by invasions from Norway and Ireland,

που διέπεται από εισβολές από τη Νορβηγία και την Ιρλανδία

and intense feuding between princes.

και από την έντονη διαμάχη μεταξύ των πριγκίπων.

But his descendants held on to power,

Αλλά οι απόγονοι του διατήρησαν την εξουσία,

building coastal fortresses, roving the seaways,

χτίζοντας παράκτια οχυρά, κατακτώντας τις θαλάσσιες οδούς,

throwing themselves into epic battles,

δίνοντας επικές μάχες

and consolidating control over an impressive maritime kingdom.

και διατηρώντας τον έλεγχο του ναυτικού βασιλείου.

The inhabitants of this kingdom had both Gaelic and Norse roots,

Οι κάτοικοι του είχαν γαελικές και σκανδιναβικές ρίζες,

and many probably spoke both languages.

και πολλοί πιθανότατα μιλούσαν και τις δύο γλώσσες.

Those on the Isle of Man were known as the Manx people,

Αυτοί στη Νήσο του Μαν ήταν γνωστοί ως άνθρωποι του Μανξ,

while those in the Hebrides were known as Islanders or People of the Isles.

ενώ εκείνοι στις Εβρίδες ήταν γνωστοί ως Νησιώτες ή Κάτοικοι των Νήσων.

Though we still don’t know for sure how many there were,

Παρόλο που δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό τους,

we do know this relatively small group had an outsize impact on the region.

ξέρουμε ότι αυτή η σχετικά μικρή ομάδα είχε μια σημαντική επίδραση στην περιοχή.

Perched on cliffs with sweeping views and safe harbors,

Tοποθετημένα σε πλαγιές με σαρωτική θέα και ασφαλή λιμάνια,

seaside fortresses helped the kings control shipping, commerce, and resources.

τα παράκτια οχυρά βοήθησαν τους βασιλιάδες να ελέγχουν

τη ναυσιπλοΐα, το εμπόριο και τους πόρους.

The empire commanded vast fleets of Viking-style long ships,

Η αυτοκρατορία είχε στη διάθεσή της έναν αχανή στόλο,

which they used for trading, raiding, and plundering the seas.

που χρησιμοποιούταν για εμπόριο, εισβολές και θαλάσσιες λεηλασίες.

Observing this prowess, many neighboring rulers sought their aid.

Αυτό εντυπωσίασε πολλούς γειτονικούς κυβερνήτες

που ζητούσαν τη βοήθειά τους.

The brothers Rognvald and Olaf each solved neighbors’ maritime woes:

Οι αδερφοί Ρόγκναβαλντ και Όλαφ αντιμετώπιζαν τα δεινά των γειτόνων:

King Rognvald supplied military assistance to the Scottish king,

ο βασιλιάς Ρόγκναβαλντ παρείχε στρατιωτική βοήθεια στον Σκωτσέζο βασιλιά,

and King Olaf’s forces served as a Coast Guard

και οι δυνάμεις του βασιλιά Όλαφ υπηρετούσαν ως Ακτοφυλακή

at the English King Henry III’s request— for a hefty fee.

μετά από αίτηση του Άγγλου βασιλιά Χένρι Γ′ με μια μεγάλη αμοιβή.

The sea kings also sparred with their powerful neighbors,

Οι βασιλείς μάχονταν επίσης τους ισχυρούς τους γείτονες,

but they had a particularly bitter rivalry with another dynasty in their own isles:

αλλά είχαν μια αντιπαλότητα με μια άλλη δυναστεία στα νησιά τους:

a line of rulers in the Hebrides.

μια γενιά κυβερνητών στις Εβρίδες.

In the 1150s, a chieftain of this line, Somerled,

Τη δεκαετία του 1150 ένας φύλαρχος αυτής της γενιάς, ο Σόμερλεντ,

defeated the Manx King, his brother-in-law, in a naval battle

νίκησε τον Βασιλιά του Μανξ, τον κουνιάδο του, σε μια ναυμαχία

and formed a rival Kingdom of the Isles, fracturing the old kingdom.

και σχημάτισε το αντίπαλο Βασίλειο των Νήσων, διασπώντας έτσι το παλιό.

This began a century-long rivalry between Somerled’s line,

Αυτό δημιούργησε αντιπαλότητα ανάμεσα στους Σόμερλεντ,

who ruled the southern and central Hebrides,

που κυβερνούσαν τις νότιες και κεντρικές Εβρίδες,

and the Manx Kings, who ruled the Isle of Man and northern Hebrides,

και των βασιλέων του Μανξ που κυβερνούσαν τη Νήσο Μαν

και τις βόρειες Εβρίδες για να ελέγχουν τις θαλάσσιες οδούς.

to control the seaways.

Family feuds often blossomed into bitter civil wars.

Βασιλικές έριδες συχνά εξελίσσονταν σε εμφύλιους πολέμους.

In 1223, King Rognvald sent a letter to his son

Το 1223 ο βασιλιάς Ρόγκναβαλντ έστειλε ένα γράμμα στον γιο του

commanding him to murder his uncle Olaf.

δίνοντας του την εντολή να δολοφονήσει τον θείο του Όλαφ.

When Olaf discovered the plot, he launched a vicious attack on his nephew,

Όταν ανακάλυψε ο Όλαφ τη σκευωρία, επιτέθηκε άγρια στον ανιψιό του,

blinding and mutilating him.

τυφλώνοντας και ακρωτηριάζοντάς τον.

After Rognvald’s death several years later,

Πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του Ρόγκναβαλντ,

people realized the letter ordering the attack might have been forged.

οι άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι το γράμμα της επίθεσης μπορεί να πλαστογραφήθηκε.

The Manx kings attempted to resolve disagreements at Tynwald,

Οι βασιλιάδες του Μανξ προσπάθησαν να επιλύσουν τις διαφωνίες στο Τύνγουολντ,

an open-air parliament centered on a mound,

ένα ανοιχτό κοινοβούλιο,

where assemblies ruled on matters of justice and other issues.

όπου οι συνελεύσεις έπαιρναν αποφάσεις σε ζητήματα δικαιοσύνης κι άλλα θέματα.

Such sites were commonly used in the Viking world

Τέτοια μέρη χρησιμοποιούνταν στον κόσμο των Βίκινγκς

for resolving anything from local disputes to matters involving kings.

για να επιλύονται από τοπικές διαμάχες έως θέματα που αφορούσαν βασιλείς.

These meetings didn’t always go smoothly—

Τέτοιες συνεδριάσεις δεν κυλούσαν πάντα ομαλά.

sometimes violence erupted,

Ενίοτε ξεσπούσε βία,

and in 1237, two rival factions squabbled to the point

και το 1237 δύο αντίπαλες φατρίες συγκρούστηκαν τόσο

of breaking up the assembly at Tynwald.

ώστε διέλυσαν τη συνέλευση στο Τύνγουολντ.

The four-tiered mound at Tynwald survives to this day,

Ο τετραόροφος λόφος στο Τύνγουολντ διασώζεται έως σήμερα,

and the modern Manx parliament still holds an annual meeting there.

και το σύγχρονο κοινοβούλιο Μανξ ακόμα διεξάγει την ετήσια συνεδρίαση εκεί.

In 1248, King Harald of Man died in a shipwreck

Το 1248 ο βασιλιάς Χάραλντ του Μαν πέθανε σε ένα ναυάγιο

and was succeeded by his brother.

και τον διαδέχτηκε ο αδερφός του.

Weeks into the new king’s reign, a rebel knight assassinated him.

Λίγες εβδομάδες αργότερα,

ένας επαναστάτης τον δολοφόνησε.

His brother Magnus died in 1265 at Castle Rushen— without an heir.

Ο αδερφός του, ο Μάγκνους, πέθανε το 1265 στο κάστρο Ράσεν χωρίς κληρονόμο.

According to one scribe, his death marked the day that

Σύμφωνα με έναν γραφέα, ο θάνατός του σηματοδότησε τη μέρα την οποία

“kings ceased to reign in Man.”

«οι βασιλείς έπαυσαν να ηγεμονεύουν στο Μαν».

Scotland annexed Man and the Isles the next year, in 1266.

Η Σκωτία προσάρτησε το Μαν και τις Νήσους την επόμενη χρονιά, το 1266.

We know about the exploits of the sea kings primarily from a chronicle

Εμείς γνωρίζουμε για τους άθλους των βασιλέων κυρίως από ένα χρονικό

written by Christian scribes living on the Isle of Man,

που γράφτηκε από χριστιανούς γραφείς οι οποίοι έζησαν στη Νήσο του Μαν,

and from the praise poems composed to celebrate the kings’ victories.

κι από ύμνους που συντάχθηκαν για τον εορτασμό των νικών των βασιλέων.

Today, although the sea kings are long gone,

Σήμερα, παρότι η δυναστεία και το βασίλειο ανήκουν πλέον στο παρελθόν,

their presence remains etched onto the landscape.

η παρουσία τους παραμένει αποτυπωμένη στο τοπίο.