The science behind the myth: Homer's "Odyssey" - Matt Kaplan

Μετάφραση: Ioannis Papacheimonas Επιμέλεια: Chryssa Takahashi

Homer's "Odyssey",

Ομήρου Οδύσσεια.

one of the oldest works of Western literature,

Ένα από τα αρχαιότερα έργα της Δυτικής λογοτεχνίας,

recounts the adventures of the Greek hero Odysseus

αφηγείται τις περιπέτειες του Έλληνα ήρωα Οδυσσέα

during his ten-year journey home from the Trojan War.

κατά τη διάρκεια του δεκαετούς ταξιδιού επιστροφής από τον Τρωικό πόλεμο.

Though some parts may be based on real events,

Αν και κάποια τμήματα ίσως βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα,

the encounters with strange monsters, terrifying giants and powerful magicians

οι συναντήσεις με παράξενα τέρατα,

τρομακτικούς γίγαντες και πανίσχυρους μάγους

are considered to be complete fiction.

θεωρούνται τελείως φανταστικά.

But might there be more to these myths than meets the eye?

Μήπως όμως υπάρχει κάτι περισσότερο σε αυτούς του μύθους;

Let's look at one famous episode from the poem.

Ας δούμε ένα γνωστό περιστατικό του έπους.

In the midst of their long voyage,

Κατά τη διάρκεια του μεγάλου ταξιδιού,

Odysseus and his crew find themselves on the mysterious island of Aeaea.

ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του βρίσκονται στο μυστηριώδες νησί Αιαία.

Starving and exhausted, some of the men stumble upon a palatial home

Πεινασμένοι και εξαντλημένοι, κάποιοι από τους άντρες βρίσκουν ένα παλάτι

where a stunning woman welcomes them inside for a sumptuous feast.

όπου μια πανέμορφη γυναίκα τους καλωσορίζει σε ένα συμπόσιο.

Of course, this all turns out to be too good to be true.

Βέβαια, είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό.

The woman, in fact, is the nefarious sorceress Circe,

Η γυναίκα, είναι η τρομερή μάγισσα Κίρκη,

and as soon as the soldiers have eaten their fill at her table,

και μόλις οι στρατιώτες τρώνε από το τραπέζι της,

she turns them all into animals with a wave of her wand.

τους μεταμορφώνει σε ζώα με μια κίνηση του ραβδιού της.

Fortunately, one of the men escapes,

Ευτυχώς, ένας από τους άντρες δραπετεύει,

finds Odysseus and tells him of the crew's plight.

βρίσκει τον Οδυσσέα και του λέει τι έγινε.

But as Odysseus rushes to save his men,

Αλλά ενώ ο Οδυσσέας τρέχει να σώσει τους άντρες του,

he meets the messenger god, Hermes,

συναντά τον αγγελιαφόρο των θεών, τον Ερμή,

who advises him to first consume a magical herb.

που τον συμβουλεύει να μασουλήσει ένα μαγικό βότανο.

Odysseus follows this advice,

Ο Οδυσσέας ακολουθεί τη συμβουλή του,

and when he finally encounters Circe, her spells have no effect on him,

και όταν συναντά τελικά την Κίρκη, τα ξόρκια της δεν τον επηρεάζουν,

allowing him to defeat her and rescue his crew.

έτσι μπορεί να τη νικήσει και να σώσει το πλήρωμά του.

Naturally, this story of witchcraft and animal transformations

Φυσικά, αυτή η ιστορία μαγείας και μεταμορφώσεων σε ζώα

was dismissed as nothing more than imagination for centuries.

θεωρούνταν φανταστική για αιώνες.

But in recent years, the many mentions of herbs and drugs throughout the passage

Αλλά τα τελευταία χρόνια, οι πολλές αναφορές βοτάνων και φαρμάκων στο χωρίο

have piqued the interest of scientists,

κίνησαν το ενδιαφέρον των επιστημόνων,

leading some to suggest

κάποιοι από τους οποίους θεωρούν

the myths might have been fictional expressions of real experiences.

ότι οι μύθοι ίσως ήταν φανταστικές εκφράσεις πραγματικών εμπειριών.

The earliest versions of Homer's text

Οι πρωιμότερες μορφές του Ομηρικού κειμένου

say that Circe mixed baneful drugs into the food

λένε πως η Κίρκη αναμείγνυε ναρκωτικά στο φαγητό

such that the crew might utterly forget their native land.

ώστε το πλήρωμα να ξέχναγε τελείως την πατρίδα του.

As it happens, one of the plants growing in the Mediterranean region

Τυχαίνει ένα από τα φυτά της περιοχής της Μεσογείου

is an innocent sounding herb known as Jimson weed,

να είναι ένα αθώο βότανο γνωστό ως Στραμώνιο,

whose effects include pronounced amnesia.

που έχει ως επίδραση να προκαλεί αμνησία.

The plant is also loaded with compounds that disrupt the vital neurotransmitter

Το φυτό περιέχει επίσης ενώσεις που διαταράσσουν τον νευρώνα

called acetylcholine.

που λέγεται ακετυλοχολίνη.

Such disruption can cause vivid hallucinations,

Μια τέτοια διαταραχή προκαλεί παραισθήσεις,

bizarre behaviors,

παράξενη συμπεριφορά,

and general difficulty distinguishing fantasy from reality,

και δυσκολία στον διαχωρισμό φανταστικού και πραγματικού,

just the sorts of things

ακριβώς αυτό

which might make people believe they've been turned into animals,

που ίσως κάνει τους ανθρώπους να πιστέψουν ότι μεταμορφώθηκαν σε ζώα,

which also suggests that Circe was no sorceress,

που δείχνει ότι η Κίρκη δεν ήταν μάγισσα,

but in fact a chemist who knew how to use local plants to great effect.

αλλά μια χημικός που ήξερε πώς να χρησιμοποιεί τα τοπικά φυτά.

But Jimson weed is only half the story.

Αλλά το Στραμώνιο είναι μόνο ένα κομμάτι της ιστορίας.

Unlike a lot of material in the Odyssey,

Αντίθετα με πολλά άλλα στην Οδύσσεια,

the text about the herb that Hermes gives to Odysseus is unusually specific.

το κείμενο για το βότανο που δίνει ο Ερμής στον Οδυσσέα είναι πολύ συγκεκριμένο.

Called moly by the gods,

Λέγεται μώλυ από τους θεούς,

it's described as being found in a forest glen,

και βρίσκεται σε μια ρεματιά ενός δάσους,

black at the root and with a flower as white as milk.

μαύρο στη ρίζα με ένα άνθος λευκό σαν γάλα.

Like the rest of the Circe episode,

Όπως και τα άλλα που έχουν να κάνουν με την Κίρκη,

moly was dismissed as fictional invention for centuries.

το μώλυ θεωρούνταν για αιώνες ότι είναι φανταστικό.

But in 1951, Russian pharmacologist Mikhail Mashkovsky

Αλλά το 1951, ο Ρώσος φαρμακολόγος Μικάιλ Μασκόβσκυ

discovered that villagers in the Ural Mountains

ανακάλυψε ότι χωρικοί από τα Ουράλια

used a plant with a milk-white flower and a black root

χρησιμοποιούσαν ένα φυτό με λευκό άνθος και μαύρη ρίζα

to stave off paralysis in children suffering from polio.

για να αποτρέψουν την παράλυση σε παιδιά που είχαν πολιομυελίτιδα.

The plant, called snowdrop,

Το φυτό, ονόματι χιονοσταγόνα,

turned out to contain a compound called galantamine

περιείχε μια ένωση που ονομάζεται γαλανταμίνη

that prevented the disruption of the neurotransmitter acetylcholine,

που αποτρέπει διαταραχές στην ακετυλοχολίνη,

making it effective in treating not only polio

που το κάνει αποτελεσματικό όχι μόνο στην πολιομυελίτιδα

but other disease, such as Alzheimer's.

αλλά και σε άλλες ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ.

At the 12th World Congress of Neurology,

Το 12ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νευρολογίας,

Doctors Andreas Plaitakis and Roger Duvoisin

οι Δρ Ανδρέας Πλαιτάκης και Ρότζερ Ντουβοιζίν

first proposed that snowdrop was, in fact, the plant Hermes gave to Odysseus.

πρότειναν ότι η χιονοσταγόνα ήταν το φυτό που ο Ερμής έδωσε στον Οδυσσέα.

Although there is not much direct evidence that people in Homer's day

Αν και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία ότι ο κόσμος του Ομήρου

would have known about its anti-hallucinatory effects,

ήξερε για τις αντι-παραισθητικές ιδιότητές του,

we do have a passage from 4th century Greek writer Theophrastus

έχουμε ένα χωρίο του 4ου αιώνα από τον Θεόφραστο

stating that moly is used as an antidote against poisons.

που λέει ότι το μώλυ χρησιμοποιείται ως αντίδοτο για δηλητήρια.

So, does this all mean

Άρα, σημαίνει αυτό

that Odysseus, Circe, and other characters in the Odyssey were real?

ότι ο Οδυσσέας, η Κίρκη και οι άλλοι χαρακτήρες της Οδύσσειας είναι αληθινοί;

Not necessarily.

Όχι απαραίτητα.

But it does suggest that ancient stories may have more elements of truth to them

Αλλά σημαίνει ότι οι αρχαίες ιστορίες ίσως έχουν περισσότερη αλήθεια

than we previously thought.

από όσο πιστεύαμε.

And as we learn more about the world around us,

Και όσο μαθαίνουμε περισσότερα για τον κόσμο γύρω μας,

we may uncover some of the same knowledge

ίσως ανακαλύψουμε κάποια από τη γνώση

hidden within the myths and legends of ages passed.

κρυμμένη στους μύθους και τους θρύλους παλιών εποχών.