Everything you need to know to read Homer's "Odyssey" - Jill Dash

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για να διαβάσετε την Οδύσσεια του Ομήρου - Τζιλ Ντας

Μετάφραση: Victor Carras Επιμέλεια: Lucas Kaimaras

A close encounter with a man-eating giant,

Μια στενή επαφή με έναν ανθρωποφάγο γίγαντα,

a sorceress who turns men into pigs,

μια μάγισσα που μεταμορφώνει ανθρώπους σε γουρούνια,

a long-lost king taking back his throne.

ένας βασιλιάς χαμένος από καιρό που διεκδικεί τον θρόνο του.

On their own, any of these make great stories,

Από μόνο του, οποιοδήποτε από αυτά θα γινόταν μια πολύ ωραία ιστορία,

but each is just one episode in the "Odyssey,"

ωστόσο καθένα τους είναι μόλις ένα επεισόδιο της Οδύσσειας,

a 12,000-line poem spanning years of Ancient Greek history, myth, and legend.

ενός επικού ποιήματος 12.000 στίχων,

που εκτυλίσσεται στα χρόνια της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, μύθου και θρύλου.

How do we make sense of such a massive text

Πώς μπορούμε να καταλάβουμε ένα τόσο ογκώδες κείμενο,

that comes from and tells of a world so far away?

που προέρχεται και μας μιλά για έναν κόσμο τόσο μακρινό;

The fact that we can read the "Odyssey" at all is pretty incredible,

Είναι καταπληκτικό και μόνο που μπορούμε και διαβάζουμε την Οδύσσεια σήμερα,

καθώς συνετέθη πριν την εμφάνιση του ελληνικού αλφαβήτου τον 8ο αιώνα π.Χ.

as it was composed before the Greek alphabet appeared in the 8th century BCE.

It was made for listeners rather than readers,

Δημιουργήθηκε για ακροατές και όχι για αναγνώστες,

and was performed by oral poets called rhapsodes.

κι απαγγελλόταν από επαγγελματίες ποιητές, τους λεγόμενους ραψωδούς.

Tradition identifies its author as a blind man named Homer.

Σύμφωνα με την παράδοση, συγγραφέας της ήταν ο τυφλός ποιητής Όμηρος.

But no one definitively knows whether he was real or legendary.

Κανείς όμως δεν ξέρει σίγουρα αν ήταν πραγματικό ή μυθικό πρόσωπο.

Οι πρώτες αναφορές σε αυτόν εμφανίζονται αιώνες μετά την εποχή του.

The earliest mentions of him occur centuries after his era.

And the poems attributed to him seem to have been changed

Όσο για τα έπη που του αποδίδονται,

φαίνεται να έχουν τροποποιηθεί πολλάκις και από πολλούς ποιητές

and rearranged many times by multiple authors

before finally being written down in their current form.

πριν τελικά φτάσουν να καταγραφούν στη σημερινή τους μορφή.

In fact, the word rhapsode means stitching together,

Σκεφτείτε ότι η ίδια η λέξη «ραψωδός» σημαίνει «αυτός που ράβει ωδές»,

as these poets combined existing stories, jokes, myths, and songs

μιας και αυτοί οι ποιητές συνδύαζαν σε μια συνεχή αφήγηση

υπάρχουσες ιστορίες, ανέκδοτα, μύθους και τραγούδια.

into a single narrative.

To recite these massive epics live,

Για να απαγγείλουν ζωντανά αυτά τα πελώρια έπη,

rhapsodes employed a steady meter,

οι ραψωδοί χρησιμοποιούσαν σταθερό μέτρο,

along with mnemonic devices,

μαζί με τεχνικές απομνημόνευσης,

like repetition of memorized passages or set pieces.

όπως επανάληψη αποστηθισμένων χωρίων ή αποσπασμάτων.

These included descriptions of scenery and lists of characters,

Αυτές περιείχαν περιγραφές του σκηνικού και λίστες χαρακτήρων,

and helped the rhapsode keep their place in the narrative,

που βοηθούσαν τους ραψωδούς να κρατήσουν τη θέση τους στη διήγηση,

just as the chorus or bridge of a song helps us to remember the next verses.

όπως μας βοηθάει το ρεφρέν σε ένα τραγούδι να θυμηθούμε τους επόμενους στίχους.

Because most of the tales were familiar to the audience,

Επειδή οι περισσότερες ιστορίες ήταν γνωστές στο κοινό,

it was common to hear the sections of the poem out of order.

ήταν σύνηθες να ακούγονται τμήματα του ποιήματος εκτός σειράς.

At some point, the order became set in stone

Σε κάποιο χρονικό σημείο, η σειρά σκαλίστηκε σε πέτρα

and the story was locked into place as the one we read today.

και το ποίημα παγιώθηκε στη σταθερή μορφή που έχει σήμερα.

But since the world has changed a bit in the last several thousand years,

Εφόσον ο κόσμος έχει αλλάξει λιγάκι τις τελευταίες χιλιετίες,

it helps to have some background before jumping in.

πριν ξεκινήσουμε το διάβασμα, βοηθάει να γνωρίζουμε το ιστορικό υπόβαθρο.

Η Οδύσσεια αυτή καθαυτή αποτελεί συνέχεια του άλλου ομηρικού έπους, της Ιλιάδας.

The "Odyssey" itself is a sequel to Homer's other famous epic, the "Iliad,"

which tells the story of the Trojan War.

που εξιστορεί τον Τρωικό Πόλεμο.

If there's one major theme uniting both poems, it's this:

Εάν υπάρχει κάποιο κοινό θέμα στα δύο αυτά έπη, είναι το εξής:

do not, under any circumstances, incur the wrath of the gods.

για κανέναν λόγο να μην προκαλέσεις την οργή των Θεών.

The Greek Pantheon is a dangerous mix of divine power and human insecurity,

Το ελληνικό Πάνθεον είναι ασταθές μείγμα θεϊκής δύναμης και ανθρώπινης ανασφάλειας,

prone to jealousy and grudges of epic proportions.

με ροπή σε αντιζηλίες και σε μνησικακίες επικών διαστάσεων.

And many of the problems faced by humans in the poems are caused by their hubris,

Και πολλά από τα προβλήματα των θνητών στα ποιήματα προκαλούνται από την ύβρη,

or excessive pride in believing themselves superior to the gods.

την υπερβολική περηφάνια τους να θεωρούν ότι είναι καλύτεροι από τους Θεούς.

The desire to please the gods was so great

Η επιθυμία να ευχαριστήσουν τους Θεούς ήταν τόσο μεγάλη

that the Ancient Greeks traditionally welcomed all strangers

που οι Αρχαίοι Έλληνες με γενναιοδωρία δέχονταν στο σπίτι τους κάθε ξένο,

into their homes with generosity

φοβούμενοι μήπως οι ξένοι ήταν Θεοί μεταμφιεσμένοι.

for fear that the strangers might be gods in disguise.

This ancient code of hospitality was called xenia.

Αυτός ο αρχαίος κώδικας φιλοξενίας ήταν γνωστός ως «ξενία».

It involved hosts providing their guests with safety, food, and comfort,

Ο οικοδεσπότης παρείχε στον φιλοξενούμενο ασφάλεια, φαγητό και ανέσεις,

and the guests returning the favor with courtesy and gifts if they had them.

και σε αντάλλαγμα δέχονταν αβρότητα και δώρα όποτε αυτά υπήρχαν.

Xenia has a significant role in the "Odyssey,"

Η ξενία παίζει σημαντικό ρόλο στην Οδύσσεια,

where Odysseus in his wanderings is the perpetual guest,

όπου ο Οδυσσέας στις περιπλανήσεις του είναι αδιάκοπα φιλοξενούμενος,

while in his absence, his clever wife Penelope plays non-stop host.

ενώ κατά την απουσία του,

η έξυπνη γυναίκα του Πηνελόπη παίζει διαρκώς το ρόλο της οικοδέσποινας.

The "Odyssey" recounts all of Odysseus's years of travel,

Η Οδύσσεια εξιστορεί όλα τα έτη των περιπλανήσεων του Οδυσσέα,

but the narrative begins in medias res in the middle of things.

μα η αφήγηση ξεκινάει in medias res, δηλαδή, στη μέση της πλοκής.

Ten years after the Trojan War, we find our hero trapped on an island,

Δέκα χρόνια μετά τον Τρωικό Πόλεμο, βρίσκουμε τον ήρωα παγιδευμένο σε ένα νησί

still far from his native Ithaca and the family he hasn't seen for 20 years.

μακριά από την Ιθάκη και μια οικογένεια που δεν έχει δει για 20 χρόνια.

Because he's angered the sea god Poseidon by blinding his son, a cyclops,

Αφού θύμωσε τον Θεό των θαλασσών Ποσειδώνα τυφλώνοντας τον γιο του, τον Κύκλωπα,

Odysseus's passage home has been fraught with mishap after mishap.

στο ταξίδι του γυρισμού του ο Οδυσσέας πέφτει από αναποδιά σε αναποδιά.

Με προβλήματα να βράζουν σπίτι του και τους Θεούς να συζητούν τη μοίρα του,

With trouble brewing at home and gods discussing his fate,

Odysseus begins the account of those missing years to his hosts.

ο Οδυσσέας αρχίζει να αφηγείται όλα τα χαμένα χρόνια στους οικοδεσπότες του.

One of the most fascinating things about the "Odyssey"

Ένα από τα πιο συναρπαστικά πράγματα στην Οδύσσεια,

είναι το κενό ανάμεσα στα πόσα λίγα ξέρουμε για εκείνη τη χρονική περίοδο

is the gap between how little we know about its time period

and the wealth of detail the text itself contains.

και τον πλούτο των λεπτομερειών που περιέχει το ίδιο το κείμενο.

Historians, linguists, and archeologists

Ιστορικοί, γλωσσολόγοι και αρχαιολόγοι

have spent centuries searching for the ruins of Troy

πέρασαν αιώνες ψάχνοντας για τα ερείπια της Τροίας

and identifying which islands Odysseus visited.

και εντοπίζοντας τα νησιά που επισκέφθηκε ο Οδυσσέας.

Just like its hero, the 24-book epic has made its own long journey

Όπως ακριβώς και ο ήρωάς του,

το έπος με τις 24 ραψωδίες έχει κάνει το δικό του μακρινό ταξίδι,

through centuries of myth and history

μέσα από αιώνες μύθου και ιστορίας,

to tell us its incredible story today.

για να μας λέει σήμερα την απίστευτη ιστορία του.