Charity Tillemann-Dick: After a lung transplant, an aria

Charity Tillemann-Dick: Lại hát sau khi thay cả hai lá phổi

Translator: Lien Hoang Reviewer: Le Quyen Pham

You may not know this,

Các bạn có thể không biết điều này,

but you are celebrating an anniversary with me.

nhưng hôm nay các bạn đang chung vui trong lễ kỉ niệm của tôi.

I'm not married,

Tôi chưa lập gia đình,

but one year ago today,

mà là, vào ngày này một năm trước đây,

I woke up

tôi thức dậy

from a month-long coma,

sau một tháng hôn mê,

following a double lung transplant.

sau một cuộc phẫu thuật cấy ghép cả hai lá phổi.

Crazy, I know. Insane.

Tôi biết nó thật điên rồ. Điên rồ.

Thank you.

Cám ơn các bạn.

Six years before that,

Sáu năm trước ngày đó,

I was starting my career

khi tôi vừa bắt đầu sự nghiệp của mình

as an opera singer in Europe,

làm một nữ ca sĩ ppera ở Châu Âu,

when I was diagnosed with

là lúc tôi bị chẩn đoán

idiopathic pulmonary hypertension --

mắc bệnh tăng huyết áp mạch phổi đột phát --

also known as PH.

còn gọi là PH.

It happens when there's a thickening

Bệnh xảy ra khi thành tĩnh mạch phổi

in the pulmonary veins,

bị dày lên,

making the right side of the heart

làm cho bên phải của tim

work overtime,

phải hoạt động nhiều hơn,

and causing what I call

và gây ra cái mà người ta gọi là

the reverse-Grinch effect.

hiệu ứng đảo ngược Grinch.

My heart was three-and-a-half sizes

Tim của tôi có kích cỡ khoảng 3,5 lần so với người bình thường,

too big.

quá to.

Physical activity becomes very difficult

Các hoạt động thể chất vì thế mà rất khó khăn

for people with this condition,

cho tất cả những ai mắc bệnh này,

and usually after two to five years,

và thông thường sau từ 2-5 năm,

you die.

bạn sẽ chết.

I went to see this specialist,

Khi tôi đến gặp một chị chuyên gia này,

and she was top-of-the-field

cô ấy là chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực này

and told me I had to stop singing.

và cô ấy nói tôi phải ngừng hát.

She said, "Those high notes are going to kill you."

Cô ấy nói rằng: "Những nốt cao ấy sẽ giết chết chị."

While she didn't have any medical evidence

Nhưng cô ấy không hề đưa bất cứ một bằng chứng y khoa nào

to back up her claim

để chứng thực điều cô ấy nói

that there was a relationship

về mối quan hệ

between operatic arias

giữa những giai điệu opera

and pulmonary hypertension,

và chứng tăng áp phổi,

she was absolutely emphatic

cô ấy khẳng định như đinh đóng cột

I was singing my own obituary.

rằng tôi đang hát bài điếu văn cho chính mình.

I was very limited by my condition, physically.

Thể chất yếu ngăn không cho tôi làm nhiều thứ.

But I was not limited when I sang,

Nhưng tôi không hề thấy bị cản trở khi tôi cất tiếng hát,

and as air came up from my lungs,

và khi không khí thoát ra từ phổi tôi,

through my vocal cords

đi qua các dây thanh quản

and passed my lips as sound,

rồi qua môi tôi và trở thành một thứ âm thanh,

it was the closest thing I had ever come

nó là cảm giác gần nhất mà tôi đã trải qua

to transcendence.

với cái gọi là sự siêu thoát.

And just because of someone's hunch,

Và chỉ vì linh cảm của một ai đó,

I wasn't going to give it up.

tôi sẽ không từ bỏ việc ca hát.

Thankfully, I met Reda Girgis,

May mắn thay, tôi đã gặp Reda Girgis,

who is dry as toast,

anh chàng khô khan như bánh mỳ nướng vậy,

but he and his team at Johns Hopkins

nhưng chính anh và cả nhóm làm việc của anh ở Johns Hopkins

didn't just want me to survive,

không chỉ đơn thuần muốn tôi sống sót,

they wanted me

mà họ còn muốn tôi

to live a meaningful life.

sống một cuộc sống thật ý nghĩa.

This meant making trade-offs.

Điều này nghĩa là phải chấp nhận hi sinh vài thứ.

I come from Colorado.

Tôi đến từ Colorado.

It's a mile high,

Đó là một vùng đất cao hơn mặt nước biển một dặm,

and I grew up there with my 10 brothers and sisters

ở đó tôi lớn lên cùng với 10 anh chị em

and two adoring parents.

và bố mẹ luôn yêu chiều tôi.

Well, the altitude exacerbated my symptoms.

Độ cao so với mặt nước biển này lại càng làm trầm trọng triệu chứng bệnh của tôi.

So I moved to Baltimore to be near my doctors

Thế là tôi phải chuyển tới Baltimore, gần khu của các bác sĩ chữa cho tôi

and enrolled in a conservatory nearby.

và ở tạm trong một phòng trọ gần đó.

I couldn't walk as much as I used to,

Tôi đã không thể đi bộ nhiều như trước đây,

so I opted for five-inch heels.

nên tôi phải chọn đôi giày cao gót chỉ 5 inch.

And I gave up salt,

Tôi hoàn toàn không ăn muối mặn nữa,

I went vegan,

tôi trở thành người ăn chay trường,

and I started taking huge doses of

và tôi bắt đầu dùng những liều cực mạng

sildenafil,

thuốc sildenafil,

also known as Viagra.

còn gọi là Viagra.

(Laughter)

(Cười)

My father and my grandfather were always looking for the newest thing

Bố và ông ngoại tôi đã luôn cố gắng tìm phương án chữa trị mới nhất

in alternative or traditional therapies

kể cả những liệu pháp trị liệu thay thế hay truyền thống

for PH,

để điều trị PH,

but after six months,

nhưng sau sáu tháng,

I couldn't walk up a small hill. I couldn't climb a flight of stairs.

tôi không thể trèo nổi lên một ngọn đồi nhỏ. Thậm chí tôi không leo nổi một tầng cầu thang.

I could barely stand up

Tôi gần như không thể đứng lên

without feeling like I was going to faint.

mà không cảm thấy mình sắp ngất đến nơi.

I had a heart catheterization,

Tôi phải đặt ống thông tim,

where they measure this internal arterial pulmonary pressure,

để đo áp suất động mạch phổi trong,

which is supposed to be between 15 and 20.

ở người bình thường chỉ vào khoảng 15 - 20.

Mine was 146.

Nhưng của tôi là 146.

I like to do things big,

Tôi thích làm những thứ to,

and it meant one thing:

và điều đó có nghĩa rằng:

there is a big gun treatment

có một phương án trị liệu đao to búa lớn

for pulmonary hypertension called Flolan,

cho chứng tăng áp phổi mà người ta gọi là Flolan,

and it's not just a drug;

và đó không chỉ là một loại thuốc;

it's a way of life.

đó là một lối sống.

Doctors insert a catheter into your chest,

Các bác sĩ đặt ống thông vào trong ngực tôi,

which is attached to a pump

ống được gắn liền với một máy bơm

that weighs about four-and-a-half pounds.

nặng khoảng 4,5 pound.

Every day, 24 hours, that pump is at your side,

Hàng ngày, 24 giờ, ống bơm đó ở bên cạnh tôi,

administering medicine

để bơm thuốc

directly to your heart,

trực tiếp vào trong tim,

and it's not

và nó không phải là

a particularly preferable

một phương pháp được ưa chuộng

medicine in many senses.

về nhiều phương diện.

This is a list of the side effects:

Đây là danh sách những tác dụng phụ:

if you eat too much salt,

Nếu bạn ăn quá nhiều muối,

like a peanut butter and jelly sandwich,

kiểu như bánh mì kẹp mứt bơ lạc,

you'll probably end up in the ICU.

bạn sẽ phải tới thăm phòng hồi sức cấp cứu.

If you go through a metal detector,

Nếu bạn đi qua máy an ninh phát hiện kim loại,

you'll probably die.

bạn có lẽ sẽ chết.

If you get a bubble in your medicine --

Nếu trong thuốc có chút bong bóng nào --

because you have to mix it every morning --

vì bạn tự phải pha nó mỗi sáng --

and it stays in there,

và bong bóng vẫn còn trong thuốc,

you probably die.

bạn cũng có thể chết.

If you run out of medicine, you definitely die.

Nếu bạn hết thuốc, chắc chắn bạn sẽ chết.

No one wants to go on Flolan.

Không ai muốn theo liệu trình Flolan.

But when I needed it,

Nhưng khi tôi cần nó,

it was a godsend.

thì nó giống như món quà ông trời ban cho tôi.

Within a few days, I could walk again.

Trong vòng vài ngày, tôi lại đã có thể đi lại được,

Within a few weeks, I was performing,

Trong vài tuần, tôi lại biểu diễn được,

and in a few months,

và trong vòng vài tháng,

I debuted at the Kennedy Center.

tôi hát ra mắt ở Trung tâm Kennedy.

The pump was a little bit problematic when performing,

Cái máy bơm hơi phiền nhiễu mỗi khi tôi biểu diễn,

so I'd attach it to my inner thigh

nên tôi phải gắn nó vào phía trong của đùi

with the help of the girdle and an ACE bandage.

bằng vòng đai và băng gạc cứu thương.

Literally hundreds of elevator rides

Đúng nghĩa đen, hàng trăm chuyến tôi lên xuống thang máy

were spent with me alone

một thân một mình

stuffing the pump into my Spanx,

cố gắng nhét cái bơm vào tất chân,

hoping the doors wouldn't open unexpectedly.

hi vọng cửa thang máy không đột nhiên bật mở.

And the tubing coming out of my chest

Và cái ống dẫn từ ngực tôi rơi ra

was a nightmare for costume designers.

đúng là ác mộng cho các nhà thiết kế trang phục.

I graduated from graduate school in 2006,

Tôi tốt nghiệp cao học năm 2006,

and I got a fellowship to go back to Europe.

và tôi giành được học bổng để quay lại châu Âu.

A few days after arriving,

Vài ngày sau khi tới nơi,

I met this wonderful, old conductor

tôi gặp nhà chỉ huy dàn nhạc tuyệt vời, đã có tuổi này,

who started casting me in all of these roles.

ông bắt đầu cho tôi nhận thật nhiều vai diễn.

And before long, I was commuting

Và không lâu sau, tôi thường xuyên đi lại làm việc

between Budapest, Milan

giữa Budapest, Milan

and Florence.

và Florence.

Though I was attached

Dù tôi bị gắn chặt

to this ugly, unwanted,

với chú "thú cưng" cơ khí xấu xí, không ai mong muốn,

high-maintenance, mechanical pet,

nuôi dưỡng phiền phức này,

my life was kind of like the happy part in an opera --

cuộc sống của tôi cũng giống như phần vui vẻ của một vở opera --

very complicated,

rất phức tạp,

but in a good way.

nhưng rất tốt.

Then in February

Rồi vào tháng hai

of 2008,

năm 2008,

my grandfather passed away.

ông tôi qua đời.

He was a big figure in all of our lives,

Ông có vai trò rất lớn trong cuộc sống của tất cả chúng tôi,

and we loved him very much.

và chúng tôi yêu mến ông vô cùng.

It certainly didn't prepare me

Việc đó rõ ràng không giúp tôi chuẩn bị tinh thần

for what came next.

cho cái sắp đến.

Seven weeks later,

Bảy tuần sau đó,

I got a call from my family.

tôi nhận được điện thoại từ gia đình.

My father had been in a catastrophic car accident,

Bố tôi gặp một tai nạn giao thông thảm khốc

and he died.

và ông qua đời.

At 24, my death would have been

Năm 24 tuổi, nếu tôi có chết

entirely expected.

thì cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên.

But his --

Nhưng sự ra đi của bố tôi --

well, the only way I can articulate how it felt

tôi chỉ có thể nói về sự khủng khiếp của nó bằng một câu:

was that it precipitated

nó xúc tiến

my medical decline.

sự suy sụp sức khỏe của tôi.

Against my doctors' and family's wishes,

Bất chấp ý muốn của các bác sĩ và gia đình tôi,

I needed to go back for the funeral.

tôi phải về dự đám tang.

I had to say goodbye

Tôi phải chào vĩnh biệt bố tôi

in some way, shape or form.

bằng một cách nào đấy, dù ít dù nhiều.

But soon I was showing signs of right-heart failure,

Nhưng ngay sau đó tôi bắt đầu có biểu hiện suy tim phải,

and I had to return to sea level,

và tôi phải quay về độ cao ngang mực nước biển,

doing so knowing

tôi làm thế mà trong lòng biết

that I probably would never see my home again.

rằng có lẽ tôi sẽ không bao giờ được thấy căn nhà của tôi nữa.

I canceled most of my engagements that summer,

Tôi hủy hầu hết công việc của tôi vào mùa hè đó,

but I had one left in Tel Aviv, so I went.

nhưng vẫn còn một việc ở Tel Aviv, thế là tôi đi.

After one performance,

Sau một buổi biểu diễn,

I could barely drag myself

tôi gần như không thể lê mình

from the stage to the taxicab.

từ sân khấu ra taxi được.

I sat down and felt the blood

Tôi ngồi phịch xuống và cảm thấy máu

rush down from my face,

từ mặt tôi rút hết xuống,

and in the heat of the desert,

và trong cái nóng của sa mạc,

I was freezing cold.

tôi như run rẩy đóng băng.

My fingers started turning blue,

Ngón tay tôi chuyển màu xanh,

and I was like, "What is going on here?"

và tôi nghĩ, "Cái gì đang xảy ra thế này?"

I heard my heart's valves

Tôi nghe thấy tiếng van tim của tôi

snapping open and closed.

sập đóng và mở.

The cab stopped,

Taxi dừng lại,

and I pulled my body from it

và tôi kéo mình ra khỏi nó,

feeling each ounce of weight

cảm nhận rõ rệt từng gam trọng lượng cơ thể

as I walked to the elevator.

khi tôi đi bộ đến thang máy.

I fell through my apartment door

Tôi lảo đảo ngã qua bục cửa căn hộ của tôi

and crawled to the bathroom

và bò đến phòng tắm

where I found my problem:

ở đó tôi nhận ra vấn đề của mình:

I had forgotten to mix in

lúc trước tôi đã quên pha vào

the most important part of my medicine.

phần quan trọng nhất của thuốc.

I was dying,

Tôi đang chết,

and if I didn't mix that stuff up fast,

và nếu tôi không pha được cái thứ đó thật nhanh,

I would never leave that apartment alive.

tôi sẽ không bao giờ sống sót rời cái căn hộ ấy.

I started mixing,

Tôi bắt đầu pha,

and I felt like everything was going to fall out through one hole or another,

và tôi cảm thấy mọi thứ như sắp rơi qua cái lỗ nào đó,

but I just kept on going.

nhưng tôi cứ tiếp tục.

Finally, with the last bottle in and the last bubble out,

Cuối cùng, khi đã đổ vào chai cuối cùng và khử cái bong bóng cuối cùng,

I attached the pump to the tubing

tôi gắn máy bơm vào ống

and lay there hoping it would kick in

và nằm vật đó, hi vọng nó sẽ có tác dụng

soon enough.

đủ nhanh.

If it didn't, I'd probably see my father

Nếu nó không, có lẽ tôi sẽ gặp bố tôi

sooner than I anticipated.

nhanh hơn tôi dự tính.

Thankfully, in a few minutes,

May mắn thay, trong vòng vài phút,

I saw the signature hive-like rash

tôi thấy chỗ phát ban giống như tổ ong đặc trưng

appear on my legs,

xuất hiện trên chân tôi,

which is a side effect of the medication,

một tác dụng phụ của thuốc,

and I knew I'd be okay.

và tôi biết tôi sẽ ổn thôi.

We're not big on fear in my family,

Gia đình tôi vốn không hay sợ hãi,

but I was scared.

nhưng tôi sợ thực sự.

I went back to the States,

Tôi quay lại nước Mỹ,

anticipating I'd return to Europe,

với dự tính tôi sẽ trở lại châu Âu,

but the heart catheterization

nhưng cái ống thông tim

showed that I wasn't going anywhere

cho thấy tôi không được đi đâu

further that a flight-for-life from Johns Hopkins Hospital.

quá xa Bệnh viện Johns Hopkins, để có thể nhào về cấp cứu bất kì lúc nào.

I performed here and there,

Tôi vẫn biểu diễn nay đây mai đó,

but as my condition deteriorated,

nhưng khi bệnh tình tệ hơn,

so did my voice.

thì giọng hát của tôi cũng vậy.

My doctor wanted me to get on the list for a lung transplant.

Bác sĩ của tôi muốn tôi xếp hàng chờ ghép phổi.

I didn't.

Tôi không muốn.

I had two friends who had recently died

Tôi có hai người bạn vừa qua đời

months after having very challenging surgeries.

vài tháng sau những ca phẫu thuật rất hiểm nghèo.

I knew another young man, though, who had PH

Tôi biết một chàng trai trẻ khác nữa, cũng mắc bệnh PH

who died while waiting for one.

ra đi trong lúc chờ phổi ghép.

I wanted to live.

Tôi muốn sống.

I thought stem cells were a good option,

Tôi nghĩ tế bào gốc là một lựa chọn tốt,

but they hadn't developed to a point

nhưng kĩ thuật ấy chưa đủ phát triển

where I could take advantage of them yet.

để tôi có thể sử dụng.

I officially took a break from singing,

Tôi chính thức nghỉ hát,

and I went to the Cleveland Clinic

và tôi tới Phòng khám Cleveland,

to be reevaluated

để được kiểm tra lại,

for the third time in five years, for transplant.

lần thứ ba trong vòng năm năm, xem có được ghép phổi không.

I was sitting there kind of unenthusiastically talking

Tôi ngồi đó, nói chuyện không lấy gì làm hào hứng

with the head transplant surgeon,

với bác sĩ trưởng phẫu thuật cấy ghép,

and I asked him if I needed a transplant,

và tôi hỏi ông rằng nếu tôi cần ghép phổi,

what I could do to prepare.

tôi có thể chuẩn bị như thế nào.

He said, "Be happy.

Ông nói, "Hãy vui vẻ.

A happy patient

Một bệnh nhân vui vẻ

is a healthy patient."

là một bệnh nhân khỏe mạnh."

It was like in one verbal swoop

Cứ như là chỉ với một lời nói,

he had channeled my thoughts

ông đã chuyển hóa mọi suy nghĩ của tôi

on life and medicine

về cuộc sống và y học

and Confucius.

và Khổng tử.

I still didn't want a transplant,

Tôi vẫn chưa muốn ghép phổi,

but in a month,

nhưng trong vòng một tháng,

I was back in the hospital

tôi đã phải quay lại bệnh viện

with some severely edemic kankles --

do mắt cá sưng phồng tích dịch --

very attractive.

trông hấp dẫn cực kì.

And it was right-heart failure.

Và suy tim phải.

I finally decided

Cuối cùng tôi cũng quyết định

it was time to take my doctor's advice.

đến lúc phải nghe theo lời khuyên của bác sĩ.

It was time for me to go to Cleveland

Đến lúc tôi nên đến Cleveland

and to start the agonizing wait

và bắt đầu cuộc đợi chờ đau khổ đằng đẵng

for a match.

cho người hiến tương thích.

But the next morning,

Nhưng buổi sáng hôm sau,

while I was still in the hospital,

khi tôi vẫn còn trong bệnh viện,

I got a telephone call.

tôi nhận được điện thoại.

It was my doctor in Cleveland,

Người gọi là bác sĩ của tôi ở Cleveland,

Marie Budev.

Marie Budev.

And they had lungs.

Và họ có phổi.

It was a match.

Phổi tương thích.

They were from Texas.

Phổi ấy là từ Texas.

And everybody was really happy for me,

Và mọi người đều thật sự rất mừng cho tôi,

but me.

trừ tôi ra.

Because, despite their problems,

Bởi vì, dù phổi tôi có lắm vấn đề đi chăng nữa,

I had spent my whole life training my lungs,

tôi đã dành cả cuộc đời luyện tập chúng,

and I was not particularly enthusiastic

và tôi không đặc biệt hào hứng

about giving them up.

với việc bỏ chúng đi.

I flew to Cleveland,

Tôi bay đến Cleveland,

and my family rushed there

và cả gia đình tôi nhào đến đó

in hopes that they would meet me

với hi vọng rằng họ có thể gặp tôi

and say what we knew

và nói cái mà chúng tôi đều biết

might be our final goodbye.

có thể là lời chào vĩnh biệt.

But organs don't wait,

Nhưng các cơ quan được hiến không đợi chờ ai,

and I went into surgery

và tôi lên bàn mổ

before I could say goodbye.

trước khi có thể nói lời tạm biệt.

The last thing I remember

Điều cuối cùng tôi nhớ

was lying on a white blanket,

là tôi nằm trên tấm chăn trắng,

telling my surgeon that I needed to see my mother again,

nói với bác sĩ phẫu thuật là tôi cần gặp mẹ tôi một lần nữa,

and to please try and save my voice.

và xin ông hãy cố gắng giữ giọng hát cho tôi.

I fell into this apocalyptic dream world.

Tôi rơi vào thế giới mộng mị tận thế này.

During the thirteen-and-a-half-hour surgery,

Trong cuộc phẫu thuật kẽo dài mười ba tiếng rưỡi,

I flatlined twice,

tim tôi ngừng đập hai lần,

40 quarts of blood

40 quart máu

were infused into my body.

được truyền vào người tôi.

And in my surgeon's 20-year career,

Và trong sự nghiệp 20 năm của bác sĩ phẫu thuật cho tôi,

he said it was among the most difficult transplants

ông nói đây là mộ trong những ca ghép khó nhất

that he's ever performed.

mà ông đã thực hiện.

They left my chest open for two weeks.

Họ cứ để ngực tôi mở trong hai tuần.

You could see my over-sized heart

Bạn có thể thấy quả tim quá cỡ của tôi

beating inside of it.

đập trong đó.

I was on a dozen machines

Tôi được nối với cả tá máy móc

that were keeping me alive.

duy trì sự sống cho tôi.

An infection ravaged my skin.

Bệnh nhiễm trùng tàn phá da của tôi.

I had hoped my voice would be saved,

Tôi đã hi vọng giọng hát của tôi có thể được giữ lại,

but my doctors knew

nhưng bác sĩ của tôi biết

that the breathing tubes going down my throat

rằng các ống thở đặt sâu vào họng tôi

might have already destroyed it.

có lẽ đã phá hủy giọng hát rồi.

If they stayed in, there was no way I would ever sing again.

Nếu chúng cứ đặt ở đó, chắc chắn tôi không bao giờ hát được nữa.

So my doctor got the ENT,

Thế nên bác sĩ của tôi mời chuyên gia tai mũi họng,

the top guy at the clinic, to come down

bác sĩ giỏi nhất ở phòng khám đó, tới khám

and give me surgery

và phẫu thuật cho tôi

to move the tubes around my voice box.

để dịch chuyển các ống thông quanh thanh quản của tôi.

He said it would kill me.

Chuyên gia nói rằng phẫu thuật như thế sẽ giết tôi mất.

So my own surgeon performed the procedure

Thế là bác sĩ phẫu thuật của tôi đích thân thực hiện qui trình đó,

in a last-ditch attempt to save my voice.

một nỗ lực phút cuối để giữ giọng hát cho tôi.

Though my mom couldn't say goodbye to me

Dù mẹ tôi không thể chào tạm biệt tôi

before the surgery,

trước ca phẫu thuật,

she didn't leave my side

bà không rời giường bệnh

in the months of recovery that followed.

trong những tháng hồi sức sau đó.

And if you want an example

Và nếu các bạn cần tìm một ví dụ

of perseverance,

cho đức tính kiên trì,

grit and strength

gan góc và mạnh mẽ

in a beautiful, little package,

trong một cơ thể bé nhỏ, xinh đẹp,

it is her.

đó là mẹ tôi.

One year ago

Một năm trước

to this very day,

chính vào ngày này,

I woke up.

tôi thức dậy.

I was 95 lbs.

Tôi chỉ nặng 95 pound.

There were a dozen tubes

Có hàng tá ống

coming in and out of my body.

dẫn vào và đi ra từ người tôi.

I couldn't walk, I couldn't talk,

Tôi không đi được, tôi không trò chuyện được,

I couldn't eat, I couldn't move,

tôi không ăn được, không di chuyển được,

I certainly couldn't sing,

hiển nhiên tôi không hát được,

I couldn't even breathe,

đến thở tôi cũng không làm được,

but when I looked up

nhưng khi tôi nhìn lên

and I saw my mother,

và thấy mẹ tôi,

I couldn't help but smile.

tôi không thể không mỉm cười.

Whether by a Mack truck

Dù bị một chiếc xe tải Mack cán,

or by heart failure

hay do suy tim,

or faulty lungs,

hay do phổi trục trặc,

death happens.

cái chết luôn đến.

But life isn't really just about avoiding death, is it?

Nhưng ta không dành cả cuộc đời chỉ để tránh cái chết, phải không?

It's about living.

Ta còn dành nó để sống nữa.

Medical conditions don't negate the human condition.

Tình trạng bệnh lí không làm chết "phần người" trong bạn.

And when people are allowed

Và khi người ta được cho phép

to pursue their passions,

theo đuổi niềm đam mê của mình,

doctors will find they have better,

các bác sĩ sẽ có những bệnh nhân

happier and healthier patients.

cộng tác hơn, vui vẻ hơn và khỏe mạnh hơn.

My parents were totally stressed out

Bố mẹ tôi vô cùng căng thẳng

about me going and auditioning

khi tôi cứ đi lại, thử vai,

and traveling and performing all over the place,

và đi lại biểu diễn ở đủ mọi nơi,

but they knew that it was much better for me to do that

nhưng họ biết rằng tôi làm vậy thì tốt hơn nhiều

than be preoccupied with my own mortality all of the time.

so với việc suốt ngày bị ám ảnh vì sự sống chết của tôi.

And I'm so grateful they did.

Và tôi biết ơn bố mẹ vì đã hiểu như vậy.

This past summer, when I was running and singing

Mùa hè vừa qua, tôi chạy vòng quanh, ca hát,

and dancing and playing with my nieces and my nephews

nhảy múa và chơi với các cháu trai, cháu gái của tôi

and my brothers and my sisters and my mother and my grandmother

và anh chị em, mẹ và bà tôi

in the Colorado Rockies,

ở vùng núi đá Colorado Rockies,

I couldn't help but think of that doctor

tôi không thể không nghĩ tới người bác sĩ

who told me that I couldn't sing.

đã bảo tôi rằng tôi không thể hát.

And I wanted to tell her,

Và tôi muốn nói với chị ấy rằng,

and I want to tell you,

và tôi muốn nói với các bạn rằng,

we need to stop letting disease

chúng ta cần thôi để bệnh tật

divorce us from our dreams.

khiến ta từ bỏ ước mơ.

When we do,

Khi ta thành công,

we will find that patients

ta sẽ thấy rằng bệnh nhân

don't just survive;

không chỉ sống sót;

we thrive.

mà sống tốt và hạnh phúc.

And some of us

Và một vài bệnh nhân

might even sing.

có lẽ còn hát nữa.

(Applause)

(Vỗ tay)

[Singing: French]

[Hát: Tiếng Pháp]

Thank you.

Xin cám ơn các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Cám ơn.

And I'd like to thank my pianist, Monica Lee.

Và tôi muốn cảm ơn nghệ sĩ chơi piano cho tôi, Monica Lee.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you so much.

Cám ơn cám bạn rất nhiều.

Thank you.

Cám ơn.