How one tweet can ruin your life | Jon Ronson

Translator: Nguyen Cao Reviewer: Khanh Do-Bao

In the early days of Twitter, it was like a place of radical de-shaming.

Những ngày đầu, Twitter như một nơi giải bày tâm sự thầm kín.

People would admit shameful secrets about themselves,

Người dùng thổ lộ những bí mật xấu hổ của mình,

and other people would say, "Oh my God, I'm exactly the same."

rồi những người khác sẽ thốt lên: "Trời ơi, tôi cũng y hệt thế."

Voiceless people realized that they had a voice,

Người thấp cổ bé họng nhận ra họ cũng có tiếng nói,

and it was powerful and eloquent.

tiếng nói mạnh mẽ và hùng hồn.

If a newspaper ran some racist or homophobic column,

Nếu có tờ báo nào đăng bài phân biệt chủng tộc, miệt thị đồng tính,

we realized we could do something about it.

chúng ta nhận ra mình có thể làm điều gì đó.

We could get them.

Ta có thể bắt bọn nhà báo chịu tội.

We could hit them with a weapon that we understood but they didn't --

Chúng ta có thể nện chúng bằng thứ vũ khí mà chúng không thể hiểu được--

a social media shaming.

phản kích bằng mạng xã hội.

Advertisers would withdraw their advertising.

Nhà quảng cáo sẽ thôi quảng cáo trên báo nọ.

When powerful people misused their privilege,

Khi những người có chức quyền lạm dụng quyền lực,

we were going to get them.

ta sẽ bắt chúng trả giá.

This was like the democratization of justice.

Giống như nền công lý dân chủ vậy

Hierarchies were being leveled out.

Địa vị, thứ bậc sẽ về thế cân bằng.

We were going to do things better.

Chúng ta sẽ sống theo hướng tốt đẹp hơn.

Soon after that, a disgraced pop science writer called Jonah Lehrer --

Không lâu sau đó, một nhà báo khoa học tên Jonah Lehrer...

he'd been caught plagiarizing and faking quotes,

bị bắt vì tội đạo văn và bịa đặt các lời trích dẫn,

and he was drenched in shame and regret, he told me.

anh ta nói với tôi rằng anh vô cùng xấu hổ và hối hận.

And he had the opportunity

Và anh ta có cơ hội

to publicly apologize at a foundation lunch.

xin lỗi công khai tại một bữa trưa tại tổ chức chủ quản.

This was going to be the most important speech of his life.

Đó sẽ là bài diễn văn quan trọng nhất đời anh ta.

Maybe it would win him some salvation.

Nó có thể đem đến ít nhiều sự cứu rỗi.

He knew before he arrived

Trước khi đến anh đã biết

that the foundation was going to be live-streaming his event,

rằng sự kiện này sẽ được phát sóng trực tiếp

but what he didn't know until he turned up,

nhưng mãi đến khi lên sân khấu anh mới rõ,

was that they'd erected a giant screen Twitter feed right next to his head.

họ dựng một màn hình rộng cập nhật Twitter ngay trên đầu anh.

(Laughter)

(Cười)

Another one in a monitor screen in his eye line.

Và một màn hình khác ngay trước tầm mắt anh ta.

I don't think the foundation did this because they were monstrous.

Tôi không nghĩ tổ chức nọ lại làm điều đó vì có ác ý.

I think they were clueless: I think this was a unique moment

Tôi nghĩ họ thật sự không biết. Tôi nghĩ đó là khoảnh khắc chuyển mình

when the beautiful naivety of Twitter

khi vẻ đẹp ngây thơ của Twitter

was hitting the increasingly horrific reality.

trở thành một thực tế càng lúc càng khủng khiếp hơn.

And here were some of the Tweets that were cascading into his eye line,

Và đây là một trong những Tweets chạy ra trước mắt anh ta,

as he was trying to apologize:

khi anh cố gắng để xin lỗi công chúng:

"Jonah Lehrer, boring us into forgiving him."

"Jonah Lehrer, kẻ càm ràm làm ta chán chết phải tha cho hắn."

(Laughter)

(Cười)

And, "Jonah Lehrer has not proven that he is capable of feeling shame."

Và rồi, "Jonah Lehrer, kẻ chưa có khả năng biết xấu hổ."

That one must have been written by the best psychiatrist ever,

Câu này hẳn được viết bởi một bác sĩ tâm thần bậc nhất,

to know that about such a tiny figure behind a lectern.

mới chẩn được bệnh từ hình dáng nhỏ xíu sau bục diễn thuyết thế kia.

And, "Jonah Lehrer is just a frigging sociopath."

Và, "Jonah Lehrer chỉ là thằng thần kinh."

That last word is a very human thing to do, to dehumanize the people we hurt.

Câu cuối rất là đúng bản chất con người khi hạ nhục nhân phẩm người khác.

It's because we want to destroy people but not feel bad about it.

Bởi vì chúng ta muốn tiêu diệt ai đó nhưng lại không muốn cảm thấy tội lỗi.

Imagine if this was an actual court,

Thử tưởng tượng nếu đây là một phiên tòa thật sự,

and the accused was in the dark, begging for another chance,

và bị cáo ở trong bóng tối, cầu xin thêm một cơ hội,

and the jury was yelling out,

thế mà bồi thẩm đoàn hét lên,

"Bored! Sociopath!"

"Đồ càm ràm! Đồ thần kinh!"

(Laughter)

(cười)

You know, when we watch courtroom dramas, we tend to identify

Khi chúng ta xem những bộ phim xử án, chúng ta thường đồng cảm

with the kindhearted defense attorney,

với những luật sư biện hộ có tâm,

but give us the power, and we become like hanging judges.

nhưng nếu ở vào vị trí đó, chúng ta lại trở thành những quan tòa độc địa.

Power shifts fast.

Vị thế quyền lực thay đổi rất nhanh.

We were getting Jonah because he was perceived to have misused his privilege,

Chúng ta lên án Jonah vì anh ta đã lạm dụng quyền báo chí,

but Jonah was on the floor then, and we were still kicking,

nhưng khi Jonah đã quỳ sụp nhận lỗi, chúng ta vẫn tiếp tục công kích,

and congratulating ourselves for punching up.

rồi tự hả hê vì đã ra tay đánh gục anh ta.

And it began to feel weird and empty when there wasn't a powerful person

Và điều đó bắt đầu trở nên kỳ quặc và vô nghĩa khi chuyện không dừng ở

who had misused their privilege that we could get.

việc bắt người lạm dụng chức quyền trả giá.

A day without a shaming began to feel like a day

Một ngày không có đả kích giống như một ngày

picking fingernails and treading water.

chỉ ngồi không cậy móng tay vậy.

Let me tell you a story.

Để tôi kể các bạn nghe một câu chuyện.

It's about a woman called Justine Sacco.

Về người phụ nữ tên là Justine Sacco.

She was a PR woman from New York with 170 Twitter followers,

Cô ấy là một nhân viên PR ở New York có 170 người theo dõi trên Twitter,

and she'd Tweet little acerbic jokes to them,

cô hay Tweet mấy bài bông đùa mỉa mai với họ,

like this one on a plane from New York to London:

kiểu như bài Tweet cô ấy đăng trên máy bay từ New York đến London:

[Weird German Dude: You're in first class. It's 2014. Get some deodorant."

"Cái gã người Đức kỳ cục! Ngồi khoang hạng nhất lại không xài chất khử mùi?!"

-Inner monologue as inhale BO. Thank god for pharmaceuticals.]

- Điều tôi nghĩ khi hít nước hoa. Tạ ơn Chúa vì đã sinh ra chúng.]

So Justine chuckled to herself, and pressed send, and got no replies,

Justine tự cười, nhấn nút gửi, và không hề có một reply nào,

and felt that sad feeling that we all feel

và dâng trào nỗi buồn chúng ta đều hiểu

when the Internet doesn't congratulate us for being funny.

khi Internet không tán thưởng sự hài hước của chúng ta.

(Laughter)

(Cười)

Black silence when the Internet doesn't talk back.

Một sự im lặng đáng sợ khi Internet không đáp lời.

And then she got to Heathrow, and she had a little time to spare

Và sau khi cô ấy đến Heathrow, cô ấy có một ít thời gian rảnh

before her final leg, so she thought up another funny little acerbic joke:

trước chặng bay cuối, cô ấy nghĩ ra một câu chuyện châm biếm khác:

[Going to Africa. Hope I don't get AIDS. Just kidding. I'm white!]

[Trên đường đến Africa. Hy vọng tôi sẽ không mắc AIDS. Giỡn thôi. Tôi là người da trắng mà!]

And she chuckled to herself, pressed send, got on the plane, got no replies,

Cô ấy tự cười, nhấn gửi, lên máy bay, không hề có hồi âm nào,

turned off her phone, fell asleep,

tắt điện thoại, và ngủ,

woke up 11 hours later,

11 tiếng sau, cô thức dậy,

turned on her phone while the plane was taxiing on the runway,

bật điện thoại trong khi máy bay đang chạy trên đường băng,

and straightaway there was a message from somebody

và ngay lập tức nhận được tin nhắn từ một người

that she hadn't spoken to since high school,

mà cô ấy đã không nói chuyện từ hồi cấp 3,

that said, "I am so sorry to see what's happening to you."

tin nhắn rằng: "Rất tiếc vì những gì xảy ra với bạn."

And then another message from a best friend,

Và sau đó là một tin nhắn từ một người bạn thân,

"You need to call me right now.

"Cậu phải gọi tớ ngay.

You are the worldwide number one trending topic on Twitter."

Cậu đang là chủ đề bàn tán hot nhất trên Twitter trên khắp thế giới"

(Laughter)

(Cười)

What had happened is that one of her 170 followers had sent the Tweet

Điều đã xảy ra là một trong 170 người theo dõi của cô ấy đã gửi Tweet

to a Gawker journalist, and he retweeted it to his 15,000 followers:

đến một nhà báo Gawker, và anh ta đã retweet đến 15,000 người theo dõi của anh ta:

[And now, a funny holiday joke from IAC's PR boss]

[XIn giới thiệu một câu đùa mừng lễ từ sếp PR của IAC]

And then it was like a bolt of lightning.

Từ đó, chuyện xảy ra như chớp.

A few weeks later, I talked to the Gawker journalist.

Vài tuần sau, tôi có dịp nói chuyện với nhà báo của Gawker ấy.

I emailed him and asked him how it felt, and he said, "It felt delicious."

Tôi gửi email hỏi anh ta cảm thấy sao, anh ta trả lời: "Tuyệt cú mèo!"

And then he said, "But I'm sure she's fine."

Anh ta nói tiếp, "Nhưng tôi chắc rằng cô ấy sẽ ổn thôi"

But she wasn't fine, because while she slept,

Nhưng cô ấy không ổn chút nào cả, bởi vì trong khi cô ấy ngủ,

Twitter took control of her life and dismantled it piece by piece.

Twitter đã nắm quyền điều khiển cuộc sống cô ấy và xé tan nó thành từng mảnh.

First there were the philanthropists:

Đầu tiên là những nhà nhân đạo:

[If @JustineSacco's unfortunate words ... bother you,

["Nếu những lời không hay của @JustineSacco... làm bạn phiền lòng,

join me in supporting @CARE's work in Africa.]

hãy cùng tôi hỗ trợ tổ chức @CARE tại Châu Phi.]

[In light of ... disgusting, racist tweet, I'm donating to @care today]

[Vì câu tweet phân biệt chủng tộc kinh khủng này, hôm nay tôi sẽ quyên tiền cho @care]

Then came the beyond horrified:

Sau đó, chuyện càng tồi tệ hơn:

[... no words for that horribly disgusting racist as fuck tweet from Justine Sacco.

"Á khẩu với cái tweet kinh tởm phân biệt chủng tộc của Justine Sacco.

I am beyond horrified.]

Tôi kinh tởm mụ ta."

Was anybody on Twitter that night? A few of you.

Có ai ở đây dùng Twitter đêm hôm đó ko? À, vài người.

Did Justine's joke overwhelm your Twitter feed the way it did mine?

Câu đùa của Justine có làm Twitter feed của bạn quá tải như của tôi không?

It did mine, and I thought what everybody thought that night,

Và tôi nghĩ đến điều mọi người nghĩ tối hôm đó,

which was, "Wow, somebody's screwed!

đó là: "Chà, có kẻ tiêu đời rồi!

Somebody's life is about to get terrible!"

Cuộc sống của một ai đó sắp trở nên tồi tệ!"

And I sat up in my bed,

Và tôi ngồi trên giường,

and I put the pillow behind my head,

kê gối sau đầu,

and then I thought, I'm not entirely sure that joke was intended to be racist.

rồi tôi nghĩ, tôi không chắc rằng câu nói đùa đó có ý phân biệt chủng tộc.

Maybe instead of gleefully flaunting her privilege,

Có thể thay vì tỏ ra vui mừng vì đặc quyền của mình,

she was mocking the gleeful flaunting of privilege.

cô ấy mỉa mai sự phô trương đặc quyền ấy.

There's a comedy tradition of this,

Một kiểu hài hước truyền thống,

like South Park or Colbert or Randy Newman.

như phim South Park, hài Colbert hay Randy Newman

Maybe Justine Sacco's crime was not being as good at it as Randy Newman.

Có thể tội của Justine Sacco là đã đùa giỏi như Randy Newman.

In fact, when I met Justine a couple of weeks later in a bar,

Thực ra là, khi tôi gặp Justine vài tuần sau đó lại quán bar,

she was just crushed,

cô ấy thực sự suy sụp,

and I asked her to explain the joke,

tôi nói cô ấy giải thích về câu nói đùa,

and she said, "Living in America puts us in a bit of a bubble

cô ấy nói, "Người dân Mỹ do quá sung sướng đâm ra có chút ảo tưởng

when it comes to what is going on in the Third World.

về những gì diễn ra ở Châu Phi.

I was making of fun of that bubble."

Ý tôi là mỉa mai về cái ảo tưởng đó."

You know, another woman on Twitter that night, a New Statesman writer Helen Lewis,

Một phụ nữ khác trên Twitter tối hôm đó, Helen Lewis từ báo New Statesman.

she reviewed my book on public shaming and wrote that she Tweeted that night,

Cô ấy đã duyệt cuốn sách của tôi về sự hổ thẹn công khai và viết rằng: tối hôm đó, cô ấy đã tweet:

"I'm not sure that her joke was intended to be racist,"

"Tôi không chắc câu nói đùa ấy có ý phân biệt chủng tộc,"

and she said straightaway she got a fury of Tweets saying,

và cô ấy lập tức nhận được những dòng Tweet đầy phẫn nộ,

"Well, you're just a privileged bitch, too."

"Ờ thì cô cũng chỉ là một con khốn giống thế thôi."

And so to her shame, she wrote,

Cảm thấy xấu hổ từ đó,

she shut up and watched as Justine's life got torn apart.

cô ấy không dám nói gì nữa, lặng nhìn cuộc sống của Justine bị xâu xé.

It started to get darker:

Mọi chuyện bắt đầu tồi tệ hơn:

[Everyone go report this cunt @JustineSacco]

[Mọi người hãy đi kiện ả @JustineSacco đi.]

Then came the calls for her to be fired.

Sau đó là những cuộc vận động đòi sa thải cô ấy.

[Good luck with the job hunt in the new year. #GettingFired]

[Chúc mụ năm mới tìm việc may mắn nhé. #SaThải]

Thousands of people around the world

Hàng ngàn người trên thế giới

decided it was their duty to get her fired.

cho rằng làm cho cô ấy mất việc là nghĩa vụ của họ.

[@JustineSacco last tweet of your career. #SorryNotSorry

[@JustineSacco tweet cuối cùng trong sự nghiệp của cô ta. #XinLỗiKhôngQuanTâm]

Corporations got involved, hoping to sell their products

Các công ty nhảy vào, hy vọng có thể kiếm chác

on the back of Justine's annihilation:

nhờ vào cuộc thanh toán Justine:

[Next time you plan to tweet something stupid before you take off,

[Lần tới nếu bạn định tweet điều gì ngu ngốc trước khi bay,

make sure you are getting on a @Gogo flight!]

hãy chắc rằng bạn đang trên chuyến @Gogo]

(Laughter)

(Cười)

A lot of companies were making good money that night.

Nhiều công ty kiếm được bộn tiền vào tối hôm đó.

You know, Justine's name was normally Googled 40 times a month.

Tên của Justine thông thường được tìm trên Google 40 lần một tháng.

That month, between December the 20th and the end of December,

Nhưng vào tháng đó, giữa ngày 20 đến cuối tháng 12,

her name was Googled 1,220,000 times.

tên cô ấy đã được tìm đến 1,220,000 lần.

And one Internet economist told me that that meant that Google made

Một nhà kinh tế học mạng nói với tôi điều này có nghĩa Google kiếm được

somewhere between 120,000 dollars and 468,000 dollars

khoảng 120,000 đôla đến 468,000 đôla

from Justine's annihilation, whereas those of us doing the actual shaming --

từ cuộc thanh toán Justine, trong khi những ai thực sự ra hành xử Justine...

we got nothing.

chả kiếm được đồng nào.

(Laughter)

(Cười)

We were like unpaid shaming interns for Google.

Chúng ta giống như là những thực tập viên chỉ trích không công Google

(Laughter)

(Cười)

And then came the trolls:

Sau đó là một số câu đùa ăn theo:

[I'm actually kind of hoping Justine Sacco gets aids? lol]

"Tôi đang mong Justine Sacco mắc AIDS đây? Hê hê"

Somebody else on that wrote,

Một số khác viết,

"Somebody HIV-positive should rape this bitch and then we'll find out

"Ai đó mắc AIDS nên hiếp con khốn này và sau đó ta sẽ biết ngay

if her skin color protects her from AIDS."

liệu màu da có bảo vệ nó khỏi AIDS không."

And that person got a free pass.

Kẻ này lại không bị chỉ trích tí gì.

Nobody went after that person.

Chẳng ai lên án người này cả.

We were all so excited about destroying Justine,

Chúng ta đều quá phấn khích với việc tiêu diệt Justine,

and our shaming brains are so simple-minded,

và bộ não đả kích của chúng ta ấy quá đơn giản,

that we couldn't also handle destroying somebody

đến nỗi chúng ta không thể tiêu diệt gã

who was inappropriately destroying Justine.

đang đả kích Justine một cách bất nhân như thế.

Justine was really uniting a lot of disparate groups that night,

Justine thật sự đã tụ họp được rất nhiều nhóm hỗn hợp vào tối hôm đó,

from philanthropists to "rape the bitch."

từ những người nhân đạo cho đến kẻ ''hiếp con khốn đó''.

[@JustineSacco I hope you get fired! You demented bitch...

"@JustineSacco Tao cầu cho mày bị sa thải! Mày đúng là một con mụ xấu xa.

Just let the world know you're planning to ride bare back while in Africa.]

Lo mà tính chuyện cưỡi bò thay vì máy bay về nhà đi là vừa."

Women always have it worse than men.

Phụ nữ luôn luôn bị đối xử tệ hơn đàn ông.

When a man gets shamed, it's, "I'm going to get you fired."

Khi đàn ông làm điều xấu hổ, thì, "Tôi sẽ khiến anh bị đuổi việc"

When a woman gets shamed, it's,

Khi đó là phụ nữ, thì,

"I'm going to get you fired and raped and cut out your uterus."

"Tao sẽ làm cho mày bị sa thải, bị hiếp, và bị cắt tử cung."

And then Justine's employers got involved:

Sau đó đến lượt cấp trên của Justine vào cuộc :

[IAC on @JustineSacco tweet: This is an outrageous, offensive comment.

[IAC về tweet của @JustineSacco: Đây là một bình luận có tính xúc phạm nặng.

Employee in question currently unreachable on an intl flight.]

Nhân viên này hiện đang trên chuyến bay quốc tế ngoài phạm vi liên lạc.]

And that's when the anger turned to excitement:

Đó là lúc sự giận dữ chuyển sang phấn khích:

[All I want for Christmas is to see @JustineSacco's face when her plane lands

"3Điều tôi muốn trong Giáng Sinh này là nhìn thấy mặt @JustineSacco khi máy bay đáp

and she checks her inbox/voicemail. #fired]

và kiểm tra hộp thư/thư thoại của cô ta. #bịsathải"

[Oh man, @justinesacco is going to have the most painful

"Ôi trời, @justinesacco sẽ có giây phút

phone-turning-on moment ever when her plane lands.]

bật-điện-thoại đau nhất trong đời khi máy bay đáp."

[We are about to watch this @JustineSacco bitch get fired. In REAL time.

"Chúng ta sắp sửa được xem mụ @JustineSacco bị sa thải. TRỰC TIẾP.

Before she even KNOWS she's getting fired.]

Trước cả khi mụ ta BIẾT mình bị sa thải."

What we had was a delightful narrative arc.

Cái chúng ta có là một mạch truyện thú vị.

We knew something that Justine didn't.

Chúng ta biết điều Justine không biết.

Can you think of anything less judicial than this?

Các bạn nghĩ điều gì ít công bằng hơn thế?

Justine was asleep on a plane and unable to explain herself,

Justine đang ngủ trên máy bay và không thể tự bào chữa được,

and her inability was a huge part of the hilarity.

và sự bất lực của cô ấy là một phần quan trọng của trò cười.

On Twitter that night, we were like toddlers crawling towards a gun.

Trên Twitter tối hôm đó, chúng ta như những đứa trẻ con bò về phía cây súng.

Somebody worked out exactly which plane she was on, so they linked

Một người nào đó tìm ra được chuyến bay của cô ấy, và họ kết nối

to a flight tracker website.

đến trang web theo dõi chuyến bay.

[British Airways Flight 43 On-time - arrives in 1 hour 34 minutes]

[Chuyến bay hãng British Airways 43. Đến trong vòng 1h 34 phút]

A hashtag began trending worldwide:

Một hashtag đã trở thành xu thế toàn cầu:

# hasJustineLandedYet?

#JustineĐãĐápChưa?

[It is kinda wild to see someone self-destruct

"Chứng kiến một người tự hủy hoại mình

without them even being aware of it. #hasJustineLandedYet]

mà họ thậm chí không hề hay biết #JustineĐãĐápChưa?]

[Seriously. I just want to go home to go to bed, but everyone at the bar

"Thiệt tình. Tôi chỉ muốn về nhà và đi ngủ, nhưng mọi người ở bar

is SO into #HasJustineLandedYet. Can't look away. Can't leave.]

cứ say sưa #JustineĐã ĐápChưa. Chẳng thể quay đi. Chẳng thể về."

[#HasJustineLandedYet may be the best thing to happen to my Friday night.]

"#JustineĐãĐápChưa có lẽ là thứ tuyệt nhất trong tối thứ sáu của tôi"

[Is no one in Cape Town going to the airport to tweet her arrival?

"Có ai ở Cape Town đến sân bay để tweet khi cô ta tới ko?

Come on, twitter! I'd like pictures]

Nào, các bạn hữu twitter! Tớ muốn có hình."

And guess what? Yes there was.

Bạn đoán xem? Có hình đấy.

[@JustineSacco HAS in fact landed at Cape Town international.

"@JustineSacco đã đáp xuống sân bay quốc tế Cape Town.

And if you want to know what it looks like to discover

Và nếu bạn muốn biết nó như thế nào khi phát hiện

that you've just been torn to shreds because of a misconstrued liberal joke,

cuộc sống của bạn tan nát chỉ vì một câu nói đùa bị hiểu sai,

not by trolls, but by nice people like us,

không phải bởi những kẻ xấu tính, mà bởi những người tốt như chúng ta,

this is what it looks like:

thì nó đây:

[... She's decided to wear sunnies as a disguise.]

"... Cô ta đeo kính mát ngụy trang"

So why did we do it?

Tại sao chúng ta lại làm vậy?

I think some people were genuinely upset,

Tôi nghĩ một số người thật sự buồn,

but I think for other people,

nhưng tôi nghĩ về những người khác,

it's because Twitter is basically a mutual approval machine.

đó là bởi vì Twitter cơ bản là một cỗ máy tán thành lẫn nhau.

We surround ourselves with people who feel the same way we do,

Chúng ta bị bao quanh bởi những người có cùng cảm nhận,

and we approve each other,

chúng ta ủng hộ nhau,

and that's a really good feeling.

và cảm giác đó thật tuyệt.

And if somebody gets in the way, we screen them out.

Nếu có ai đó không cùng ý kiến, chúng ta gạt bỏ họ

And do you know what that's the opposite of?

Và bạn biết điều đó đi ngược lại với điều gì ko?

It's the opposite of democracy.

Đó là điều đi ngược với dân chủ.

We wanted to show that we cared about people dying of AIDS in Africa.

Chúng ta muốn tỏ ra quan tâm đến những người chết vì AIDS ở Châu Phi

Our desire to be seen to be compassionate is what led us to commit

Lòng trắc ẩn của chúng ta lại là điều dẫn chúng ta đến

this profoundly un-compassionate act.

hành động tàn nhẫn này.

As Meghan O'Gieblyn wrote in the Boston Review,

Như Meghan O'Gieblyn đã viết trên tờ Boston Review,

"This isn't social justice. It's a cathartic alternative."

"Đây không phải là công bằng xã hội. Đây là giận cá chém thớt."

For the past three years,

Trong 3 năm qua,

I've been going around the world meeting people like Justine Sacco --

Tôi đã đi khắp thế giới gặp gỡ những người như Justine Sacco --

and believe me, there's a lot of people like Justine Sacco.

và tin tôi đi, có rất nhiều người như cô ấy.

There's more every day.

Và ngày càng nhiều.

And we want to think they're fine, but they're not fine.

Chúng ta muốn nghĩ rằng họ ổn, nhưng sự thật là họ không ổn.

The people I met were mangled.

Những người tôi gặp bị tổn thương nặng nề.

They talked to me about depression,

Họ kể tôi nghe về căn bệnh trầm cảm,

and anxiety and insomnia and suicidal thoughts.

lo lắng, mất ngủ và ý nghĩ tự vẫn.

One woman I talked to, who also told a joke that landed badly,

Một người phụ nữ tôi trò chuyện, người cũng từng nói đùa tệ như thế,

she stayed home for a year and a half.

cô ấy đã nhốt mình trong nhà suốt 1 năm rưỡi.

Before that, she worked with adults with learning difficulties,

Trước đó, cô ấy giúp cho những người trưởng thành gặp khó khăn trong việc học,

and was apparently really good at her job.

và rõ ràng là cô ấy làm việc rất tốt.

Justine was fired, of course, because social media demanded it.

Justine bị sa thải, tất nhiên, bởi mạng xã hội yêu cầu thế.

But it was worse than that.

Nhưng còn có điều tồi tệ hơn thế.

She was losing herself.

Cô ấy đánh mất chính mình.

She was waking up in the middle of the night, forgetting who she was.

Cô ấy thức dậy nửa đêm, quên mất mình là ai.

She was got because she was perceived to have misused her privilege.

Cô ấy bị tóm là vì người ta nghĩ cô ấy đã lạm dụng đặc quyền của mình

And of course, that's a much better thing to get people for than the things

Và tất nhiên, việc chỉ trích ai đó thì tốt hơn thứ

we used to get people for, like having children out of wedlock.

chúng ta dùng để chỉ trích họ, giống như việc có con hoang vậy.

But the phrase "misuse of privilege" is becoming a free pass

Thế nhưng, cụm từ "lạm dụng đặc quyền" lại đang trở thành một tấm vé miễn phí

to tear apart pretty much anybody we choose to.

để xé toạc hầu như bất kỳ ai mà chúng ta nhắm đến.

It's becoming a devalued term,

Nó đang trở thành một từ mất giá trị,

and it's making us lose our capacity for empathy

nó làm chúng ta mất khả năng đồng cảm,

and for distinguishing between serious and unserious transgressions.

cũng như mất khả năng phân biệt đâu là điều nghiêm trọng và không nghiêm trọng

Justine had 170 Twitter followers, and so to make it work,

Justine có 170 người theo dõi Twitter, và để sự việc hấp dẫn hơn,

she had to be fictionalized.

cô ấy đã được hư cấu lên.

Word got around that she was the daughter the mining billionaire Desmond Sacco.

Có người đồn cô ấy là con của nhà tỉ phú mỏ Desmond Sacco.

[Let us not be fooled by #JustineSacco her father is a SA mining billionaire.

[Đừng để @JustineSacco lừa cha cô ta là một tỉ phú mỏ Nam Châu Phi

She's not sorry. And neither is her father.]

Cô ta không xin lỗi. Và cha cô ta cũng vậy.]

I thought that was true about Justine,

Tôi cứ nghĩ đó là sự thật

until I met her at a bar, and I asked her about her billionaire father,

cho đến khi tôi gặp cô ấy tại quán bar, hỏi về người cha tỉ phú,

and she said, "My father sells carpets."

cô ấy trả lời: "Cha tôi bán thảm mà."

And I think back on the early days of Twitter,

Và tôi nhớ về thời gian đầu của Twitter,

when people would admit shameful secrets about themselves,

khi mọi người thừa nhận những bí mật xấu hổ về bản thân,

and other people would say, "Oh my God, I'm exactly the same."

những người khác sẽ bảo, "Ôi trời, y chang tôi."

These days, the hunt is on for people's shameful secrets.

Bây giờ, những bí mật xấu hổ ấy lại bị săn đuổi.

You can lead a good, ethical life,

Bạn có thể sống tốt và đạo đức,

but some bad phraseology in a Tweet can overwhelm it all,

nhưng một số Tweet diễn đạt không tốt có thể chôn vùi điều đó,

become a clue to your secret inner evil.

trở thành một đầu mối đến tội lỗi sâu kín bên trong của bạn.

Maybe there's two types of people in the world:

Có lẽ có 2 loại người trên thế giới:

those people who favor humans over ideology,

những người xem trọng con người hơn tư tưởng.

and those people who favor ideology over humans.

và những người xem trọng tư tưởng hơn con người.

I favor humans over ideology,

Tôi xem trọng con người hơn tư tưởng.

but right now, the ideologues are winning,

nhưng lúc này, các nhà tư tưởng đang thắng thế.

and they're creating a stage for constant artificial high dramas

và họ tạo ra một sân khấu liên tục diễn những vở kịch kịch tính giả tạo

where everybody's either a magnificent hero

nơi tất cả mọi người đều hoặc là anh hùng vĩ đại

or a sickening villain,

hoặc là kẻ hung ác xấu xa,

even though we know that's not true about our fellow humans.

cho dù chúng ta biết điều đó ko hề đúng về những người xung quanh ta

What's true is that we are clever and stupid;

Điều đúng ở đây là chúng ta đều thông minh và ngốc nghếch;

what's true is that we're grey areas.

Điều đúng ở đây là chúng ta đều là những vùng 'xám'.

The great thing about social media was how it gave a voice

Điều tuyệt vời của truyền thông đại chúng là mang tiếng nói

to voiceless people,

đến cho những người yếu ớt,

but we're now creating a surveillance society,

nhưng hiện nay chúng ta đang tạo ra một xã hội bị kiểm soát

where the smartest way to survive is to go back to being voiceless.

nơi mà cách thông minh nhất để tồn tại là nên quay về giữ im lặng.

Let's not do that.

Xin đừng làm thế.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Bruno Giussani: Thank you, Jon.

Bruno Giussani: Cảm ơn Jon.

Jon Ronson: Thanks, Bruno.

Jon Ronson: Cảm ơn Bruno.

BG: Don't go away.

BG: Xin đừng đi vội,

What strikes me about Justine's story

Điều khiến tôi sốc trong câu chuyện của Justine

is also the fact that if you Google her name today,

là nếu bạn gõ tên cô ấy trên Google,

this story covers the first 100 pages of Google results --

100 trang kết quả đầu tiên đều chỉ nói về chuyện này --

there is nothing else about her.

ngoài ra chẳng có gì khác về cô ấy.

In your book, you mention another story

Trong cuốn sách của anh, anh kể một câu chuyện khác

of another victim who actually got taken on by a reputation management firm,

về một nạn nhân đối đầu với một công ty quản lý danh tiếng,

and by creating blogs and posting nice, innocuous stories about her love for cats

bằng cách tạo ra các blogs, đăng các câu chuyện tốt, vô hại về tình yêu với mèo

and holidays and stuff, managed to get the story

kỳ nghỉ, và vài thứ khác, nhằm cố đẩy câu chuyện kia

off the first couple pages of Google results, but it didn't last long.

khỏi vài trang đầu tiên của Google, nhưng chẳng được bao lâu.

A couple of weeks later, they started creeping back up to the top result.

Một vài tuần sau, chúng lại mò trở lại lên hạng đầu.

Is this a totally lost battle?

Đó phải chăng là một trận chiến vô vọng?

Jon Ronson: You know, I think the very best thing we can do,

Jon Ronson: Tôi nghĩ điều tốt nhất mà chúng ta có thể làm là

if you see a kind of unfair or an ambiguous shaming,

nếu bạn cảm thấy điều gì đó ko công bằng, hay một sự xấu hổ nhập nhằng,

is to speak up, because I think the worst thing that happened to Justine

hãy lên tiếng, bởi vì tôi nghĩ điều tồi tệ nhất xảy ra với Justine

was that nobody supported her -- like, everyone was against her,

đó là không ai ủng hộ cô ấy - như thể, tất cả mọi người đều chống lại cô ấy

and that is profoundly traumatizing,

và đó là một sự tổn thương sâu sắc,

to be told by tens of thousands of people that you need to get out.

khi bị hàng ngàn người nói rằng bạn nên biến đi.

But if a shaming happens and there's a babble of voices, like in a democracy,

Nhưng nếu có một điều đáng xấu hổ nào xảy ra và những lời bàn tán, giống như một chế độ dân chủ

where people are discussing it, I think that's much less damaging.

nơi mà mọi người tranh luận, tôi nghĩ nó sẽ ít gây tổn thương hơn

So I think that's the way forward,

Tôi nghĩ đó là giải pháp,

but it's hard, because if you do stand up for somebody,

nhưng điều đó ko dễ, vì nếu bạn đứng lên vì một ai đó,

it's incredibly unpleasant.

điều đó không dễ chịu chút nào.

BG: So let's talk about your experience,

BG: Vậy nói đến kinh nghiệm của anh,

because you stood up by writing this book.

vì anh lên tiếng bằng cách viết cuốn sách này.

By the way, it's mandatory reading for everybody, okay?

Nhân tiện, mọi người đều phải đọc đấy, nhé?

You stood up because the book actually puts the spotlight on shamers.

Anh bênh vực họ bằng cách hướng sự chú ý của dư luận lên họ.

And I assume you didn't only have friendly reactions on Twitter.

Tôi cho rằng anh không dừng lại ở những phản ứng ôn hòa trên Twitter.

JR: It didn't go down that well with some people.

JR: Nó không hiệu quả lắm với một số người.

(Laughter)

(Cười)

I mean, you don't want to just concentrate --

Ý tôi là, bạn không muốn chỉ tập trung --

because lots of people understood, and were really nice about the book.

bởi vì nhiều người hiểu và ủng hộ cuốn sách này.

But yeah, for 30 years I've been writing stories about abuses of power,

Tôi đã viết những câu chuyện về sự lạm dụng quyền lực trong 30 năm,

and when I say the powerful people over there in the military,

và khi tôi nói đến những người quyền lực trong quân đội,

or in the pharmaceutical industry, everybody applauds me.

hay trong ngành công nghiệp dược, mọi người hoan hô tôi

As soon as I say, "We are the powerful people abusing our power now,"

Nhưng ngay khi tôi nói: "Chúng ta là những người đang lạm dụng quyền hiện nay,"

I get people saying, "Well you must be a racist too."

Tôi nghe họ nói, "Anh cũng là một kẻ phân biệt chủng tộc"

BG: So the other night -- yesterday -- we were at dinner,

BG: Vào một buổi tối -- hôm qua - khi chúng ta dùng bữa,

and there were two discussions going on.

có hai cuộc đối thoại diễn ra.

On one side you were talking with people around the table --

Một bên, anh nói chuyện với những người ngồi trong bàn ăn --

and that was a nice, constructive discussion.

đó là một cuộc trò chuyện vui vẻ và tích cực,

On the other, every time you turned to your phone,

Nhưng bên kia, mỗi lần anh quay sang điện thoại,

there is this deluge of insults.

là một tràng những lời xúc phạm.

JR: Yeah. This happened last night. We had like a TED dinner last night.

JR: Vâng, là tối hôm qua. Chúng ta đã có một bữa tối TED, kiểu thế.

We were chatting and it was lovely and nice, and I decided to check Twitter.

Tôi trò chuyện rất vui với mọi người, và sau đó tôi kiểm tra Twitter.

Somebody said, "You are a white supremacist."

Một ai đó nói "Mày là một tên theo chủ nghĩa da trắng ưu việt" (white supremacist)

And then I went back and had a nice conversation with somebody,

Sau đó tôi quay lại và nói chuyện vui vẻ với một ai đó,

and then I went back to Twitter,

rồi tôi lại quay lại Twitter,

somebody said my very existence made the world a worse place.

và có người nói rằng sự tồn tại của tôi làm thế giới thêm tồi tệ.

My friend Adam Curtis says

Bạn tôi, Adam Curtis nói rằng:

that maybe the Internet is like a John Carpenter movie from the 1980s,

có lẽ Internet giờ giống như một bộ phim của John Carpenter những năm 1980s,

when eventually everyone will start screaming at each other

cuối phim mọi người bắt đầu la hét cãi vã

and shooting each other, and then eventually everybody

bắn nhau, và rồi

would flee to somewhere safer,

chạy trốn vào nơi nào đó an toàn,

and I'm starting to think of that as a really nice option.

Và tôi bắt đầu nghĩ đó cũng là một ý không tồi.

BG: Jon, thank you. JR: Thank you, Bruno.

BG: Cảm ơn. JR: Cảm ơn, Bruno.

(Applause)

(Vỗ tay)