Tasso Azevedo: Hopeful lessons from the battle to save rainforests

Translator: Ho Ha Reviewer: Grace Fisher

When the Portuguese arrived in Latin America about 500 years ago,

Khi người Bồ Đào Nha đến châu Mỹ Latin 500 năm về trước,

they obviously found this amazing tropical forest.

họ đã tìm thấy một khu rừng nhiệt đới tuyệt vời

And among all this biodiversity that they had never seen before,

Và trong số các loại đa dạng sinh học mà họ chưa bao giờ thấy trước đó,

they found one species that caught their attention very quickly.

có một loại cây đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý của họ.

This species, when you cut the bark, you find a very dark red resin

Loài cây này, khi bạn cắt vỏ cây, bạn sẽ thấy một thứ nhựa màu đỏ thẫm

that was very good to paint and dye fabric to make clothes.

nó rất hợp để sơn và nhuộm vải may quần áo.

The indigenous people called this species pau brasil,

Những người bản địa gọi loài này là pau brasil,

and that's the reason why this land became "land of Brasil," and later on, Brazil.

và đó là lí do vùng đất này trở thành "vùng đất của Brasil", sau này là Brazil.

That's the only country in the world that has the name of a tree.

Đây là đất nước duy nhất trên thế giới có tên của một loài cây.

So you can imagine that it's very cool to be a forester in Brazil,

Bạn có thể tưởng tượng rằng rất tuyệt khi là một kiểm lâm ở Brazil,

among other reasons.

chưa kể đến nhiều lí do khác.

Forest products are all around us.

Lâm sản ở quanh chúng tôi.

Apart from all those products,

Ngoài những sản phẩm đó,

the forest is very important for climate regulation.

rừng rất quan trọng trong việc điều hoà khí hậu.

In Brazil, almost 70 percent of the evaporation that makes rain

Ở Brazil, hầu hết 70% quá trình bốc hơi nước tạo ra mưa

actually comes from the forest.

xuất phát từ rừng.

Just the Amazon pumps to the atmosphere 20 billion tons of water every day.

Chỉ riêng rừng Amazon bơm vào khí quyển 20 tỉ tấn nước mỗi ngày.

This is more than what the Amazon River, which is the largest river in the world,

Nhiều hơn cả lượng nước mà sông Amazon, con sông lớn nhất thế giới,

puts in the sea per day, which is 17 billion tons.

chảy ra biển một ngày, 17 tỉ tấn.

If we had to boil water to get the same effect as evapotranspiration,

Nếu chúng ta phải đun sôi nước để có được hiệu quả như việc nước bốc hơi,

we would need six months of the entire power generation capacity of the world.

chúng ta cần 6 tháng toàn bộ công suất của các trạm phát năng lượng trên thế giới

So it's a hell of a service for all of us.

Đó quả là một đống công việc cho chúng ta.

We have in the world about four billion hectares of forests.

Trên thế giới chúng ta có khoảng 4 tỉ hecta rừng.

This is more or less China, U.S., Canada and Brazil all together,

Nó tương đương tổng diện tích của Trung Quốc, Canada và Brazil hợp lại,

in terms of size, to have an idea.

trên phương diện độ lớn, để các bạn dễ hình dung

Three quarters of that is in the temperate zone,

3/4 diện tích đó là ở vùng ôn đới,

and just one quarter is in the tropics,

và chỉ 1/4 là ở vùng nhiệt đới,

but this one quarter, one billion hectares, holds most of the biodiversity,

nhưng 1/4 này, 1 tỉ hecta, lại nắm giữ hầu hết các loài đa dạng sinh học,

and very importantly, 50 percent of the living biomass, the carbon.

và quan trọng là 50% sinh khối là carbon.

Now, we used to have six billion hectares of forest --

Chúng ta đã từng có 6 tỉ hecta rừng-

50 percent more than what we have -- 2,000 years ago.

50% nhiều hơn những gì chúng ta có là -- cách đây 2000 năm.

We've actually lost two billion hectares in the last 2,000 years.

Chúng ta thực sự đã mất 2 tỉ hecta trong 2000 năm qua.

But in the last 100 years, we lost half of that.

Nhưng trong 100 năm qua, chúng ta mất một nửa diện tích đó.

That was when we shifted from deforestation of temperate forests

Đó là khi chúng ta chuyển từ phá rừng ôn đới

to deforestation of tropical forests.

sang phá rừng nhiệt đới.

So think of this: In 100 years,

Vì vậy hãy thử nghĩ: trong 100 năm,

we lost the same amount of forest in the tropics

chúng ta đã mất một diện tích rừng ở vùng nhiệt đới bằng với

that we lost in 2,000 years in temperate forests.

diện tích mà ta mất trong 2000 năm ở vùng ôn đới.

That's the speed of the destruction that we are having.

Đó là tốc độ phá rừng của chúng ta hiện nay.

Now, Brazil is an important piece of this puzzle.

Brazil là một mảnh ghép quan trọng trong vấn đề này.

We have the second largest forest in the world, just after Russia.

Chúng ta có rừng lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Nga.

It means 12 percent of all the world's forests are in Brazil,

Nghĩa là 12% diện tích rừng trên thế giới là ở Brazil,

most of that in the Amazon.

hầu hết là ở Amazon.

It's the largest piece of forest we have. It's a very big, large area.

Đó là mảnh rừng lớn nhất chúng ta có. Một vùng rất rộng lớn.

You can see that you could fit many of the European countries there.

Bạn có thể thấy rằng bạn có thể xếp vừa nhiều nước châu Âu vào đó.

We still have 80 percent of the forest cover.

Chúng ta vẫn còn 80% diện tích rừng bao phủ.

That's the good news.

Đó là điều đáng mừng.

But we lost 15 percent in just 30 years.

Nhưng chúng ta đã mất 15% chỉ trong 30 năm.

So if you go with that speed,

Vì vậy nếu vẫn giữ tốc độ đó,

very soon, we will loose this powerful pump that we have in the Amazon

rất sớm thôi, chúng ta sẽ đánh mất máy bơm công suất lớn mà chúng ta có ở rừng Amazon

that regulates our climate.

mà điều hoà khí hậu cho chúng ta.

Deforestation was growing fast and accelerating

Nạn phá rừng đang phát triển nhanh và ngày càng tăng

at the end of the '90s and the beginning of the 2000s.

vào cuối những năm 90 và đầu những năm 2000.

(Chainsaw sound)

(Tiếng cưa máy)

(Sound of falling tree)

(Tiếng cây đổ)

Twenty-seven thousand square kilometers in one year.

27 ngàn ki-lô-mét vuông trong một năm.

This is 2.7 million hectares.

Đó là 2.7 triệu héc-ta.

It's almost like half of Costa Rica every year.

Gần bằng một nửa Costa Rica mỗi năm

Vì thế vào thời điểm đó -- 2003, 2004 --

So at this moment -- this is 2003, 2004 --

I happened to be coming to work in the government.

Tôi có dịp đến làm việc trong chính phủ.

And together with other teammates in the National Forest Department,

Và cùng với những đồng sự khác trong Bộ Lâm nghiệp Quốc gia,

we were assigned a task to join a team and find out the causes of deforestation,

chúng tôi được bổ nhiệm tham gia một đội và tìm ra nguyên nhân của nạn phá rừng,

and make a plan to combat that at a national level,

rồi lập kế hoạch để ứng phó ở cấp quốc gia,

involving the local governments, the civil society,

với sự tham gia của chính quyền địa phương, tổ chức dân sự,

business, local communities,

doanh nghiệp, cộng đồng địa phương,

in an effort that could tackle those causes.

nỗ lực khắc phục những nguyên nhân đó.

So we came up with this plan with 144 actions in different areas.

Chúng tôi lên kế hoạch với 144 hành động ở nhiều khu vực khác nhau.

Now I will go through all of them one by one --

Bây giờ tôi sẽ điểm qua tất cả, từng thứ một --

no, just giving some examples of what we had done in the next few years.

Không, chỉ nêu vài ví dụ về những điều chúng tôi đã làm trong vài năm sau đó.

So the first thing, we set up a system with the national space agency

Điều đầu tiên, chúng tôi thiết lập một hệ thống với cơ quan vũ trụ quốc gia

that could actually see where deforestation is happening,

mà có thể thấy nơi nào việc phá rừng đang xảy ra

almost in real time.

gần sát với thời điểm thực.

So now in Brazil, we have this system, DETER,

Hiện tại ở Brazil, chúng tôi có hệ thống này, DETER,

where every month, or every two months,

mà mỗi tháng, hoặc mỗi hai tháng,

chúng tôi nhận thông tin nơi diễn ra nạn phá rừng

we get information on where deforestation is happening

so we can actually act when it's happening.

vì thế chúng tôi thật sự có thể hành động khi có phá rừng.

And all the information is fully transparent

Và tất cả thông tin rõ ràng hoàn toàn

so others can replicate that in independent systems.

những người khác có thể sao chép vào các hệ thống độc lập.

This allows us, among other things,

Điều này cho phép chúng tôi, thêm vào đó,

to apprehend 1.4 million cubic meters of logs that were illegally taken.

thu giữ 1.4 tỉ mét khối gỗ đã bị lấy bất hợp pháp.

Part of that we saw and sell, and all the revenue becomes a fund

Một phần gỗ được cưa và bán đi, và tiền bán được cho vào một quỹ

that now funds conservation projects of local communities as an endowment fund.

cấp tiền cho các dự án bảo tồn của địa phương như là một quỹ quyên góp.

This also allows us to make a big operation

Điều này cũng cho phép chúng tôi tiến hành một hoạt động lớn

to seize corruption and illegal activities

để chống tham nhũng và các hoạt động bất hợp pháp

that ended up having 700 people in prison, including a lot of public servants.

mà kết quả là có 700 người vào tù, bao gồm nhiều công chức nhà nước.

Then we made the connection that areas that have been doing

Rồi chúng tôi tạo mối liên kết mà các vùng phá rừng bất hợp pháp

illegal deforestation should not get any kind of credit or finance.

sẽ không nhận được bất kỳ khoản lợi hay nguồn tài chính nào.

So we cut this through the bank system and then linked this to the end users.

Chúng tôi cắt khoản này qua hệ thống ngân hàng và kết nối đến tận người dùng.

So supermarkets, the slaughterhouses, and so on

Vì vậy các siêu thị, lò mổ, và vân vân,

that buy products from illegal clear-cut areas,

mà mua các sản phẩm từ khu vực bị phá bất hợp pháp.

they also can be liable for the deforestation.

họ cũng có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý vì việc phá rừng.

So making all these connections to help to push the problem down.

Vì vậy việc tạo nên tất cả các kết nối này giúp giảm thiểu vấn nạn.

And also we work a lot on land tenure issues.

Và chúng tôi cũng làm việc nhiều về vấn đề quyền sử dụng đất.

It's very important for conflicts.

Nó rất quan trọng đối với các cuộc xung đột.

Fifty million hectares of protected areas were created,

50 triệu héc-ta khu vực được bảo vệ được thiết lập,

which is an area the size of Spain.

bằng diện tích của Tây Ban Nha.

And of those, eight million were indigenous lands.

Trong đó, 8 triệu là đất của người bản địa.

Now we start to see results.

Bây giờ chúng tôi bắt đầu thấy kết quả.

So in the last 10 years,

Trong 10 năm qua,

deforestation came down in Brazil 75 percent.

nạn phá rừng đã giảm 75% ở Brazil.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

So if we compare it with the average deforestation

Nếu so sánh với mức phá rừng trung bình

that we had in the last decade,

trong một thập niên vừa qua,

we saved 8.7 million hectares, which is the size of Austria.

chúng tôi đã cứu 8.7 triệu héc-ta, nghĩa là bằng với diện tích của Áo.

But more importantly, it avoided the emission

Nhưng quan trọng hơn, nó tránh được lượng khí thải của

of three billion tons of CO2 in the atmosphere.

3 tỉ tấn khí CO2 vào khí quyển.

This is by far the largest contribution to reduce greenhouse gas emissions,

Đây là đóng góp lớn nhất giúp giảm lượng khí thải nhà kính,

until today, as a positive action.

cho đến ngày nay, như là một hành động tích cực.

One may think that when you do these kinds of actions

Có thể nghĩ khi bạn làm các hành động này

to decrease, to push down deforestation,

để làm giảm, xóa bỏ đi nạn phá rừng,

you will have an economic impact

bạn sẽ có một ảnh hưởng kinh tế

because you will not have economic activity or something like that.

vì bạn sẽ không có hoạt động kinh tế hay đại loại như thế.

But it's interesting to know that it's quite the opposite.

Điều thú vị nên biết là thực ra nó hoàn toàn trái ngược.

In fact, in the period when we have the deepest decline of deforestation,

thực tế, trong giai đoạn nạn phá rừng giảm ở mức thấp nhất,

the economy grew, on average, double from the previous decade,

kinh tế phát triển, tính trung bình, gấp đôi so với thập niên trước đó,

when deforestation was actually going up.

khi nạn phá rừng lúc đó đang tăng.

So it's a good lesson for us.

Đó là một bài học quý giá cho chúng ta.

Maybe this is completely disconnected,

Có lẽ điều này hoàn toàn không liên quan,

as we just learned by having deforestation come down.

vì chúng ta chỉ học hỏi được nhờ bởi nạn phá rừng suy giảm

Now this is all good news, and it's quite an achievement,

Đây toàn là những tin tốt, và đó hoàn toàn là một thành tựu,

and we obviously should be very proud about that.

chúng ta hẳn nhiên hết sức tự hào về điều đó.

But it's not even close to sufficient.

Tuy nhiên, vẫn chưa đủ.

In fact, if you think about the deforestation in the Amazon in 2013,

Trên thực tế, nếu xét đến nạn phá rừng ở Amazon năm 2013,

that was over half a million hectares,

trên nửa triệu hec-ta bị mất,

which means that every minute,

nghĩa là, cứ mỗi một phút,

an area the size of two soccer fields

một diện tích bằng hai sân bóng

is being cut in the Amazon last year, just last year.

đang bị chặt phá ở Amazon năm ngoái, chỉ trong năm vừa rồi thôi.

If we sum up the deforestation we have in the other biomes in Brazil,

Nếu tổng kết nạn phá rừng trong các quần thể sinh thái khác ở Brazil,

we are talking about still the largest deforestation rate in the world.

là chúng ta đang nói về tỷ lệ phá rừng lớn nhất trên thế giới.

It's more or less like we are forest heroes,

gần giống như chúng ta vừa là các anh hùng rừng xanh,

but still deforestation champions.

vừa là các nhà vô địch phá rừng.

So we can't be satisfied, not even close to satisfied.

Chúng ta không thể thoả mãn, thậm chí chưa đến mức thoả mãn.

So the next step, I think,

Vì vậy, bước tiếp theo, tôi cho là,

is to fight to have zero loss of forest cover in Brazil

đấu tranh để không mất đi cánh rừng bao phủ ở Brazil

and to have that as a goal for 2020.

coi đó là mục tiêu tới năm 2020.

That's our next step.

Đó là bước tiếp theo.

Now I've always been interested in the relationship

Tôi luôn quan tâm tới mối quan hệ

between climate change and forests.

giữa biến đổi khí hậu và các khu rừng.

First, because 15 percent of greenhouse gas emissions come from deforestation,

Đầu tiên, vì 15 % khí thải nhà kính xuất phát từ việc phá rừng,

so it's a big part of the problem.

đó là phần chính yếu của vấn đề.

But also, forests can be a big part of the solution

Các khu rừng cũng là phần chính của giải pháp

since that's the best way we know to sink, capture and store carbon.

đó là cách tốt nhất để giảm, thu giữ và dự trữ các-bon.

Now, there is another relationship of climate and forests

Có một mối quan hệ khác giữa khí hậu và rừng

that really stuck me in 2008 and made me change my career

làm tôi trăn trở năm 2008 và khiến tôi thay đổi công việc

from forests to working with climate change.

từ rừng sang làm việc với biến đổi khí hậu.

I went to visit Canada, in British Columbia,

Tôi tới thăm Canada, ở British Columbia,

together with the chiefs of the forest services of other countries

cùng với các lãnh đạo của sở lâm nghiệp của các nước khác

that we have a kind of alliance of them, like Canada, Russia, India, China, U.S.

chúng tôi có một loại liên minh giữa họ, như Canada, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ.

And when we were there we learned about this pine beetle

Khi ở đó, chúng tôi biết về loài bọ thông cánh cứng này.

that is literally eating the forests in Canada.

chúng ăn dần các cánh rừng ở Canada.

What we see here, those brown trees, these are really dead trees.

Chúng ta thấy ở đây, các cây màu nâu, đây thực sự là các cây đã chết.

They are standing dead trees because of the larvae of the beetle.

Chúng là các cây chết khô do các ấu trùng của loại bọ này.

What happens is that this beetle

Thực tế là loại bọ này

is controlled by the cold weather in the winter.

bị khống chế bởi thời tiết lạnh trong mùa đông.

For many years now, they don't have the sufficient cold weather

Trong nhiều năm nay, thời tiết không đủ lạnh

to actually control the population of this beetle.

để kiểm soát được loại bọ này.

And it became a disease that is really killing billions of trees.

Nó trở thành một loại bệnh đang thật sự giết hàng tỷ cây xanh.

So I came back with this notion that the forest is actually

Nên tôi nhớ lại một quan điểm cho rằng rừng xanh thực sự là

one of the earliest and most affected victims of climate change.

một trong các nạn nhân sớm nhất và chịu ảnh hưởng nhiều nhất của biến đổi khí hậu.

So I was thinking,

Vì vậy tôi đã nghĩ,

if I succeed in working with all my colleagues

nếu tôi thành công trong việc cùng với các đồng nghiệp

to actually help to stop deforestation,

thực sự giúp ngăn chặn được nạn phá rừng,

maybe we will lose the battle later on for climate change

có lẽ chúng tôi sẽ thất bại cuộc chiến của biến đổi khí hậu tiếp sau này

by floods, heat, fires and so on.

do lũ lụt, nhiệt lượng, hoả hoạn, vân vân.

So I decided to leave the forest service

Vì vậy tôi quyết định rời bỏ sở lâm nghiệp

and start to work directly on climate change,

bắt đầu làm việc trực tiếp về vấn đề biến đổi khí hậu,

find a way to think and understand the challenge, and go from there.

tìm cách nghĩ và hiểu thách thức này, và bắt đầu từ đó.

Now, the challenge of climate change is pretty straightforward.

Hiện tại, thách thức của biến đổi khí hậu khá rõ ràng.

The goal is very clear.

Mục tiêu cũng rất rõ ràng.

We want to limit the increase of the average temperature

Chúng tôi muốn hạn chế sự gia tăng của nhiệt độ trung bình

of the planet to two degrees.

của hành tinh xuống 2 độ.

Có vài lý do cho điều đó.

There are several reasons for that.

I will not get into that now.

Tôi sẽ không đề cập đến nó bây giờ.

But in order to get to this limit of two degrees,

Để đạt được giới hạn 2 độ,

which is possible for us to survive,

mà chúng ta có thể sống sót được,

the IPCC, the Intergovernmental Panel on Climate Change,

IPCC, Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu xác định rằng

defines that we have a budget of emissions of 1,000 billion tons of CO2

chúng ta cần một ngân sách để giải quyết sự khuếch tán 1000 tỷ tấn CO2

from now until the end of the century.

từ bây giờ tới cuối thế kỷ này.

So if we divide this by the number of years,

Nếu chia ngân sách theo số năm,

what we have is an average budget of 11 billion tons of CO2 per year.

chúng ta có ngân sách trung bình cho 11 tỷ tấn CO2 mỗi năm.

Now what is one ton of CO2?

Thế một tấn CO2 là bao nhiêu?

It's more or less what one small car, running 20 kilometers a day,

Nó tương đương với lượng khí một chiếc ô tô nhỏ chạy 20 ki-lô-mét mỗi ngày,

will emit in one year.

thải ra trong một năm.

Or it's one flight, one way,

Hoặc một chuyến bay, một chiều,

from São Paulo to Johannesburg or to London, one way.

từ São Paulo tới Johannesburg hoặc tới London, một chiều.

Hai chiều thì hai tấn.

Two ways, two tons.

So 11 billion tons is twice that.

Vậy 11 tỷ tấn là gấp hai chỗ đó.

Now the emissions today are 50 billion tons, and it's growing.

Lượng khí thải ra ngày nay là 50 tỷ tấn, và ngày càng tăng.

It's growing and maybe it will be 61 by 2020.

Nó đang tăng lên, có lẽ sẽ là 61 tỷ tấn khoảng năm 2010.

Now we need to go down to 10 by 2050.

Chúng ta cần giảm xuống 10 tỷ tấn năm 2050.

And while this happens,

Trong khi điều này xảy ra,

the population will grow from seven to nine billion people,

dân số sẽ tăng từ 7 đến 9 tỷ người,

the economy will grow from 60 trillion dollars in 2010

kinh tế sẽ tăng trưởng từ 60 nghìn tỷ vào năm 2010

to 200 trillion dollars.

đến 200 nghìn tỷ đô-la.

And so what we need to do is to be much more efficient

Điều chúng ta cần làm là phải hiệu quả hơn nhiều

in a way that we can go from seven tons of carbon per capita

đến mức chúng ta có thể đi từ 7 tấn các-bon tính trên đầu người

per person, per year, into something like one.

trên mỗi người, trên năm xuống còn con số như thế này.

You have to choose. You take the airplane or you have a car.

Bạn phải lựa chọn. đi máy bay hoặc đi ô tô.

So the question is, can we make it?

Câu hỏi đặt ra là, liệu chúng ta có làm được không?

And that's the exactly the same question

Đó đích xác là câu hỏi tôi muốn hỏi

I got when I was developing a plan to combat deforestation.

khi tôi phát triển kế hoạch đối phó nạn phá rừng.

It's such a big problem, so complex. Can we really do it?

Đó là một vấn đề lớn, quá phức tạp. Chúng ta có thật sự làm được không?

I think so. Think of this:

Tôi nghĩ là có. Hãy nghĩ như thế này:

Deforestation means 60 percent of the greenhouse gas emissions

Chặt phá rừng tương đương với 60% khí thải nhà kính

in Brazil in the last decade.

ở Brazil trong thập niên vừa qua.

Now it's a little bit less than 30 percent.

Hiện tại, nó còn ít hơn 30% một tí.

In the world, 60 percent is energy.

Trên thế giới, 60% là năng lượng.

So if we can tackle directly the energy,

Nếu chúng ta có thể xử lý trực tiếp năng lượng này,

the same way we could tackle deforestation,

giống như cách chúng ta đối phó với nạn phá rừng,

maybe we can have a chance.

có lẽ chúng ta có cơ hội.

So there are five things that I think we should do.

Có năm điều, tôi nghĩ chúng ta nên làm.

First, we need to disconnect development from carbon emissions.

Thứ nhất, chúng ta cần ngăn cản sự phát triển của khí thải các-bon.

We don't need to clear-cut all the forests to actually get more jobs

Ta không cần chặt hạ toàn bộ rừng để kiếm thêm việc làm

and agriculture and have more economy.

và canh tác và tiết kiệm hơn.

That's what we proved when we decreased deforestation

Đó là điều chúng ta chứng minh khi giảm được nạn phá rừng

and the economy continued to grow.

và kinh tế tiếp tục tăng trưởng.

Same thing could happen in the energy sector.

Điều tương tự có thể xảy ra trong lĩnh vực năng lượng.

Second, we have to move the incentives to the right place.

Thứ hai, chúng ta phải chuyển lợi nhuận đến đúng chỗ.

Today, 500 billion dollars a year goes into subsidies for fossil fuels.

Hiện nay, 500 tỷ đô-la mỗi năm chi trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch.

Why don't we put a price on carbon and transfer this to the renewable energy?

Tại sao ta không định giá cho các-bon và chuyển nó thành năng lượng tái tạo?

Third, we need to measure and make it transparent

Thứ ba, chúng ta cần tính toán và làm rõ ràng

where, when and who is emitting greenhouse gases

ở đâu, khi nào và ai đang làm cho khí nhà kính bị thải ra

so we can have actions specifically for each one of those opportunities.

ta có thể có các hành động cụ thể đối phó với từng khả năng trên.

Fourth, we need to leapfrog the routes of development,

Thứ tư, chúng ta cần nhảy cóc lộ trình của sự phát triển,

which means, you don't need to go to the landline telephone

nghĩa là, không cần thiết lập đường dây điện thoại dưới đất

before you get to the mobile phones.

trước khi bạn có điện thoại di động.

Same way we don't need to go to fossil fuels

Tương tự, ta không cần đem nhiên liệu hóa thạch

to the one billion people who don't have access to energy

đến một tỷ người không thể tiếp cận với năng lượng

before we get to the clean energy.

trước khi chúng ta có năng lượng sạch.

And fifth and last,

Thứ năm, và là điều cuối cùng,

we need to share responsibility between governments,

chúng ta cần chia sẻ trách nhiệm giữa các chính phủ,

business and civil society.

giới kinh doanh và tổ chức dân sự.

There is work to do for everybody, and we need to have everybody on board.

Đó là việc mọi người phải làm và ta cần mọi người đồng lòng.

So to finalize,

Để kết luận,

I think the future is not like a fate

tôi nghĩ tương lai không giống số mệnh

that you have to just go as business as usual goes.

mà bạn chỉ phải theo như việc thường phải làm.

We need to have the courage to actually change the route,

Chúng ta cần có dũng khí để thực sự thay đổi lộ trình,

invest in something new,

đầu tư vào điều gì đó mới mẻ,

think that we can actually change the route.

tin rằng chúng ta có thể thay đổi được.

I think we are doing this with deforestation in Brazil,

Chúng tôi đang làm điều này đối với nạn phá rừng ở Brazil,

and I hope we can do it also with climate change in the world.

hy vọng chúng ta có thể làm được điều đó với biến đổi khí hậu trên thế giới

Thank you.

Cảm ơn

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)