Seth Berkley: HIV and flu -- the vaccine strategy

Seth Berkley: HIV và cúm - chiến lược vắc xin

Translator: Trang Ha Reviewer: Ha Tran

Do you worry about what is going to kill you?

Bạn có lo sợ những thứ có thể giết chết mình?

Heart disease, cancer,

bệnh tim, ung thư

a car accident?

hay là tai nạn ôtô?

Most of us worry about things we can't control,

Hầu hết chúng ta lo lắng về những thứ chúng ta không thể kiểm soát được

like war, terrorism,

như chiến tranh, khủng bố

the tragic earthquake that just occurred in Haiti.

trận động đất bi thảm vừa xảy ra ở Haiti

But what really threatens humanity?

Nhưng cái gì là thực sự đe doạ loài người?

A few years ago, Professor Vaclav Smil

Một vài năm trước đây, giáo sư Vaclav Smil

tried to calculate the probability

đã cố gắng để tính toán các khả năng

of sudden disasters

về thảm hoạ bất ngờ

large enough to change history.

đủ lớn để thay đổi lịch sử

He called these,

ông ấy gọi đó là

"massively fatal discontinuities,"

"những gián đoạn chết người hàng loạt"

meaning that they could kill

nghĩa là nó có thể tiêu diệt

up to 100 million people

tới 100 triệu người

in the next 50 years.

trong 50 năm tới

He looked at the odds of another world war,

ông ấy nhìn vào những khả năng có một cuộc chiến tranh thế giới khác

of a massive volcanic eruption,

về một sự phun trào núi lửa lớn

even of an asteroid hitting the Earth.

ngay cả về việc một tiểu hành tinh đâm vào trái đất

But he placed the likelihood of one such event

nhưng ông ấy đặt một sự kiện có thể nhất

above all others

trên tất cả những cái khác

at close to 100 percent,

gần như 100%

and that is a severe flu pandemic.

và đó là một dịch cúm nghiêm trọng

Now, you might think of flu

bây giờ, bạn có thể sẽ nghĩ về cúm

as just a really bad cold,

chỉ như là một trận cảm lạnh khó chịu.

but it can be a death sentence.

nhưng nó có thể là bản án tử hình đấy.

Every year, 36,000 people in the United States

Mỗi năm, 36,000 người ở Mỹ

die of seasonal flu.

chết vì cúm mùa.

In the developing world, the data is much sketchier

ở những nước đang phát triển, số liệu thường là sơ sài,

but the death toll is almost

nhưng sự báo động chết chóc thì

certainly higher.

chắc chắn là cao hơn

You know, the problem is if

mọi người biết không, vấn đề là nếu

this virus occasionally mutates

virus đó thỉnh thoảng đột biến

so dramatically,

rất đột ngột

it essentially is a new virus

nó về cơ bản là một virus mới

and then we get a pandemic.

và sau đó, chúng ta mắc phải một đại dịch

In 1918, a new virus appeared

năm 1918, một loại virut mới xuất hiện

that killed some 50 to 100 million people.

đã làm chết 50 - 100 triệu người

It spread like wildfire

Nó lan rộng như những động vật hoang dã

and some died within hours of developing symptoms.

và một vài người đã bị chết chỉ trong vòng một vài giờ phát triển triệu chứng

Are we safer today?

ngày nay chúng ta có an toàn hơn?

Well, we seem to have dodged

Well, chúng ta dường như lẩn tránh được

the deadly pandemic this year

dịch chết chóc năm nay

that most of us feared,

cái mà chúng ta đều sợ hãi

but this threat could reappear at any time.

nhưng sự đe doạ này có thể xuất hiện lại bất cứ lúc nào

The good news is that

tin tốt là

we're at a moment in time

chúng ta đang ở trong thời đại

when science, technology, globalization is converging

khi mà khoa học, công nghệ, toàn cầu hoá đang hội tụ với nhau

to create an unprecedented possibility:

để tạo ra một khả năng chưa từng thấy,

the possibility to make history

Một khả năng làm nên sử

by preventing infectious diseases

bằng việc ngăn chặn nhưng bệnh lây nhiễm

that still account for one-fifth of all deaths

là nguyên nhân của 1/5 tỉ lệ tử vong

and countless misery on Earth.

và sự nghèo khổ không kể hết đuợc trên trái đất

We can do this.

Chúng ta có thể làm điều đó

We're already preventing millions of deaths

Chúng ta đang sẵn sàng ngăn chặn hàng triệu cái chết

with existing vaccines,

bằng những vắc xin đang có

and if we get these to more people,

Và nếu chúng ta mang nó tới cho nhiều người hơn

we can certainly save more lives.

chúng ta chắc chắn có thể cứu được nhiều mạng sống hơn nữa

But with new or better vaccines

nhưng với những vắc xin mới và tốt hơn

for malaria, TB, HIV,

đối với bệnh sốt rét, TB, HIV

pneumonia, diarrhea, flu,

viêm phổi, tiêu chảy, cúm

we could end suffering

chúng ta có thể kết thúc sự chịu đựng

that has been on the Earth since the beginning of time.

đã tồn tại trên trái đất từ sơ khai

So, I'm here to trumpet vaccines for you.

Cho nên tôi ở đây để loan báo về vắc xin cho mọi người

But first, I have to explain why they're important

nhưng đầu tiên, tôi phải giải thích tại sao chúng lại quan trọng

because vaccines, the power of them,

bởi vì vắc xin, sức mạnh của chúng

is really like a whisper.

thực sự giống như một lời thì thầm vậy

When they work, they can make history,

khi chúng hoạt động, chúng có thể làm nên lịch sử

but after a while

nhưng sau đó một thời gian

you can barely hear them.

bạn khó có khả năng nghe thấy chúng nữa

Now, some of us are old enough

bây giờ, một vài người trong chúng ta đã đủ già

to have a small, circular scar on our arms

để có một vết sẹo tròn, nhỏ trên cánh tay

from an inoculation we received as children.

từ lần tiêm chủng khi chúng ta còn là những đứa trẻ

But when was the last time you worried about smallpox,

nhưng lần cuối cùng bạn lo lắng về đậu mùa,

a disease that killed half a billion people last century

một loại bệnh đã giết hơn nửa tỷ người thế kỉ trước

and no longer is with us?

và không tồn tại với chúng ta nữa là khi nào?

Or polio? How many of you remember the iron lung?

hoặc là bại liệt- bao nhiêu người trong các bạn nhớ cỗ máy lá phổi nhân tạo?

We don't see scenes like this anymore

chúng ta không nhìn thấy những cảnh tượng như vậy nữa

because of vaccines.

là bởi vì vắc xin

Now, it's interesting

bây giờ, mọi người biết không, nó rất thú vị

because there are 30-odd diseases

bởi vì có 30 bệnh riêng lẻ

that can be treated with vaccines now,

bây giờ có thể điều trị bằng vắc xin

but we're still threatened by things like HIV and flu.

nhưng chúng ta vẫn bị đe doạ bởi những thứ như là HIV hay cúm

Why is that?

Tại sao lại thế?

Well, here's the dirty little secret.

Ồ, đây là một bí mật nhỏ bé xấu xa

Until recently, we haven't had to know

Cho tới gần đây, chúng ta vẫn chưa biết

exactly how a vaccine worked.

chính xác là vắc vin hoạt động như thế nào

We knew they worked through old-fashioned trial and error.

chúng ta biết chúng hoạt động thông qua phương pháp thử và sai cổ lỗ sĩ.

You took a pathogen, you modified it,

bạn tóm lấy một nguồn bệnh, biến đổi nó,

you injected it into a person or an animal

tiêm nó vào người hoặc động vật

and you saw what happened.

và bạn sẽ thấy cái gì xảy ra

This worked well for most pathogens,

phương thức này thích hợp với hầu hết các nguồn bệnh

somewhat well for crafty bugs like flu,

một chút gọi là hiệu quả đối với những bệnh phức tạp như cúm

but not at all for HIV,

nhưng không hiệu quả với HIV tí nào

for which humans have no natural immunity.

với cái mà con người không có sự miễn dịch tự nhiên

So let's explore how vaccines work.

Hãy khám phá vắc xin hoạt động thế nào

They basically create a cache

Chúng cơ bản là tạo ra một nơi ấn giấu

of weapons for your immune system

vũ khí cho hệ thống miễn dịch

which you can deploy when needed.

cái mà bạn có thể dàn trận khi cần thiết

Now, when you get a viral infection,

Bây giờ, khi bạn bị nhiễm độc

what normally happens is it takes days or weeks

những gì thường xảy ra là nó sẽ mất vài ngày cho đến vài tuần

for your body to fight back

cho cơ thể bạn chiến đấu lại

at full strength,

với sức mạnh tràn ngập

and that might be too late.

và điều đó có thể là quá chậm trễ

When you're pre-immunized,

khi bạn được miễn dịch trước

what happens is you have forces in your body

những gì xảy ra là bạn thúc đẩy cơ thể

pre-trained to recognize

luyện tập để nhận dạng

and defeat specific foes.

và đánh bại những kẻ thù nhất định

So that's really how vaccines work.

đó là cách vắc xin hoạt động

Now, let's take a look at a video

bây giờ, hãy xem một cuốn video

that we're debuting at TED, for the first time,

mà chúng tôi trình chiếu ở TED lần đầu tiên

on how an effective HIV vaccine might work.

về cách một vắc xin ngừa HIV hiệu quả có thể hoạt động

(Music)

(nhạc)

Narrator: A vaccine trains the body in advance

người tường thuật: một vắc xin luyện tập cơ thể trước

how to recognize and neutralize

cách nhận biết và trung hoà

a specific invader.

một kẻ xâm nhập nhất đinh

After HIV penetrates the body's mucosal barriers,

sau khi HIV xuyên thủng hàng rào dịch của cơ thể

it infects immune cells to replicate.

nó làm nhiễm độc các tế bào miễn dịch để nhân lên

The invader draws the attention

Kẻ xâm chiếm lôi kéo sự chú ý

of the immune system's front-line troops.

của những quân tiên phong trong hệ thống miễn dịch

Dendritic cells, or macrophages,

tế bào hình cây, hay là đại thực bào

capture the virus and display pieces of it.

tóm lấy virut và để lộ ra những mẩu nhỏ của nó

Memory cells generated by the HIV vaccine

Tế bào ghi nhớ sinh ra bởi vắc xin HIV

are activated when they learn

được hoạt hoá khi chúng làm quen

HIV is present from the front-line troops.

HIV là đại diện từ

These memory cells immediately deploy

Những tế bào ghi nhớ này ngay lập tức bày trận

the exact weapons needed.

vũ khí chính xác cần thiết

Memory B cells turn into plasma cells,

tế bào ghi nhớ B biến thành tế bào huyết tương

which produce wave after wave

tạo ra từng đợt sóng

of the specific antibodies

kháng thể đặc trưng

that latch onto HIV

tích hợp với HIV

to prevent it from infecting cells,

ngăn chặn nó nhiễm độc các tế bào

while squadrons of killer T cells

trong khi đội quân của những kẻ huỷ diệt, tế bào T

seek out and destroy cells

truy tìm và phá huỷ những tế bào

that are already HIV infected.

đã bị lấy nhiễm HIV

The virus is defeated.

Thì virus đã bị đánh bại

Without a vaccine,

Không có vắc xin

these responses would have taken more than a week.

những phản ứng này sẽ mất hơn một tuần

By that time, the battle against HIV

Với thời gian đó, trận chiến chống lại HIC

would already have been lost.

có thể đã hoàn toàn bị thua

Seth Berkley: Really cool video, isn't it?

Seth Berkley: Một cuốn video rất hay phải không?

The antibodies you just saw in this video,

Kháng thể mà các bạn vừa nhìn thấy trong video này

in action, are the ones that make most vaccines work.

trong khi hoạt động, là những thứ làm cho hầu hết các loại vắc vin làm việc

So the real question then is:

Có một câu hỏi thực tế là:

How do we ensure that your body makes

Làm thế nào chúng ta chắc chắn rằng cơ thể chúng ta tạo nên

the exact ones that we need to protect

cái chính xác chúng ta cần để bảo vệ

against flu and HIV?

chống lại cúm và HIV?

The principal challenge for both of these viruses

Thử thách chính cho cả 2 loại virut này

is that they're always changing.

đó là chúng luôn thay đổi

So let's take a look at the flu virus.

Hãy nhìn virút cúm

In this rendering of the flu virus,

Ở hình minh hoạ virút cúm này,

these different colored spikes are what it uses to infect you.

Những cái đầu nhọn có màu sắc khác nhau là cái được dùng để làm nhiễm độc

And also, what the antibodies use is a handle

và cũng là cái mà kháng thể bám vào

to essentially grab and neutralize the virus.

để cơ bản tóm lấy và trung hoà virút.

When these mutate, they change their shape,

Khi có những đột biến, chúng thay đổi hình dạng,

and the antibodies don't know what they're looking at anymore.

và kháng thể không biết được chúng đang đối mặt với cái gì nữa.

So that's why every year

đó là lí do tại sao, hàng năm,

you can catch a slightly different strain of flu.

bạn có thể mắc một loại cúm hơi khác thường.

It's also why in the spring,

Và cũng là tại sao, vào mùa xuân

we have to make a best guess

chúng ta phải dự đoán tốt

at which three strains are going to prevail the next year,

về 3 loại sẽ phổ biến trong năm tới,

put those into a single vaccine

đầu tư vào một loại vắc xin đơn

and rush those into production for the fall.

và dồn vào sản xuất cho mùa thu

Even worse,

lại còn tồi tệ hơn.

the most common influenza -- influenza A --

bệnh cúm thông thường nhất, cúm A,

also infects animals

cũng lây nhiễm cho những động vật

that live in close proximity to humans,

sống gần người,

and they can recombine

và chúng có thể kết hợp lại

in those particular animals.

trong những động vật đó.

In addition, wild aquatic birds

Thêm vào đó, những loài thuỷ cầm hoang dã

carry all known strains

có tất cả những loại đã biết

of influenza.

của cúm

So, you've got this situation:

cho nên sẽ có tình trạng,

In 2003,

vào năm 2003,

we had an H5N1 virus

chúng ta có viruts H5N1

that jumped from birds into humans

nhảy từ chim sang người

in a few isolated cases

trong một vài trường hợp bị cô lập

with an apparent mortality rate of 70 percent.

tỉ lệ chết là 70%.

Now luckily, that particular virus,

Thật may mắn, loại virut đặc thù đấy,

although very scary at the time,

mặc dù rất đáng sợ tại thời điểm đó,

did not transmit from person to person

đã không lây từ người sang người

very easily.

một cách rất dễ dàng.

This year's H1N1 threat

mối đe doạ H1N1 của năm nay

was actually a human, avian, swine mixture

đã thực sự là sự lẫn lộn của con người, chim, lợn

that arose in Mexico.

Điều đó đã xảy ra ở Mê hi cô

It was easily transmitted,

Nó lây truyền rất dễ dàng,

but, luckily, was pretty mild.

nhưng may mắn, khá là yếu

And so, in a sense,

Và cho nên, cảm giác rằng,

our luck is holding out,

sự may mắn của chúng ta vẫn đang duy trì,

but you know, another wild bird could fly over at anytime.

nhưng mọi người biết không, những con chim hoang dã có thể bay khắp nơi vào bất cứ lúc nào.

Now let's take a look at HIV.

Bây giờ, hãy quan sát HIV.

As variable as flu is,

cũng đa dạng như cúm vậy,

HIV makes flu

HIV gây cúm

look like the Rock of Gibraltar.

giống như mỏm đá Gibraltar.

The virus that causes AIDS

Loại virút gây bệnh AIDS

is the trickiest pathogen

là nguồn bệnh mưu mẹo nhất

scientists have ever confronted.

mà các nhà khoa học từng đối mặt

It mutates furiously,

Nó thay đổi mạnh mẽ

it has decoys to evade the immune system,

Nó có những cái bẫy để vượt qua hệ thống miễn dịch.

it attacks the very cells that are trying to fight it

nó tận công mọi tế bào ra sức cố gắng chiến đấu lại nó

and it quickly hides itself

và nhanh chóng ẩn nấp

in your genome.

trong bộ gene của bạn

Here's a slide looking at

đây là slide về

the genetic variation of flu

sự đa dạng di truyền của cúm

and comparing that to HIV,

và so với HIV,

a much wilder target.

một cái đích ngông cuồng hơn nhiều.

In the video a moment ago,

trong video trước.

you saw fleets of new viruses launching from infected cells.

mọi người đã thấy cả một hạm đội virut mới phô bày từ tế bào nhiễm độc

Now realize that in a recently infected person,

bây giờ nhận ra rằng người bị nhiễm độc gần đây,

there are millions of these ships;

có cả hàng triệu chuyến tàu như thế,

each one is just slightly different.

mỗi chuyến lại có một sự khác biệt nhỏ.

Finding a weapon that recognizes

Tìm ra một vũ khí mà có thể nhận biết

and sinks all of them

và nhấn chìm tất cả chúng

makes the job that much harder.

là một công việc khó khăn hơn nhiều

Now, in the 27 years since HIV

bây giờ đã là 27 năm kể từ khi HIV

was identified as the cause of AIDS,

được xác định là nguyên nhân của AIDS,

we've developed more drugs to treat HIV

chúng ta đã phát triển nhiều loại thuốc để điều trị HIV

than all other viruses put together.

hơn là những loại virut khác cộng lại

These drugs aren't cures,

Những loại thuốc này không phải là thuốc chữa,

but they represent a huge triumph of science

nhưng chúng thể hiện một sự hân hoan lớn của khoa học,

because they take away the automatic death sentence

bởi vì chúng đã lấy đi những bản án tử thần một cách vô thức

from a diagnosis of HIV,

từ việc nhận biết HIV,

at least for those who can access them.

ít nhất cho những người có thể tiếp cận chúng

The vaccine effort though is really quite different.

Những nỗ lực về vắc xin mặc dù vậy cũng khá là khác.

Large companies moved away from it

những công ty lớn thì tránh xa nó

because they thought the science was so difficult

bởi vì họ nghĩ khoa học rất khó

and vaccines were seen as poor business.

và vắc xin là một ngành kinh doanh nghèo nàn

Many thought that it was just impossible to make an AIDS vaccine,

rất nhiều người nghĩ không thể làm một vắc xin phòng ngừa AIDS,

but today, evidence tells us otherwise.

nhưng ngày nay, chứng cứ bảo chúng ta là ngược lại.

In September,

vào tháng 9,

we had surprising but exciting findings

chúng tôi đã có một phát minh bất ngờ nhưng thú vị

from a clinical trial that took place in Thailand.

từ một thử nghiệm lâm sàng tiến hành ở Thái Lan

For the first time, we saw an AIDS vaccine work in humans --

lần đầu tiên chúng ta thấy vắc xin AIDS hoạt động trong con người,

albeit, quite modestly --

mặc dù hơi khiêm tốn

and that particular vaccine was made

và loại vắc xin chuyên biệt đó đã được chế tạo

almost a decade ago.

gần như là một thập kỷ trước

Newer concepts and early testing now

một khái niệm mới và sự thử nghiệm gần đây

show even greater promise in the best of our animal models.

cho thấy cả một sự hứa hẹn lớn hơn trong mẫu động vật

But in the past few months, researchers have also isolated

Nhưng vài tháng trước, những nhà nghiên cứu vừa cô lập

several new broadly neutralizing antibodies

vài kháng thể trung hoà mới'

from the blood of an HIV infected individual.

từ máu của cá thể nhiễm HIV

Now, what does this mean?

Điều này có nghĩa là gì?

We saw earlier that HIV

Chúng ta đã thấy trước rằng HIV

is highly variable,

rất là đa dạng,

that a broad neutralizing antibody

rằng một kháng thể trung hoà rộng

latches on and disables

tích hợp và vô hiệu hoá

multiple variations of the virus.

đa biến thể của virút

If you take these and you put them

Nếu bạn lấy và lây chúng sang

in the best of our monkey models,

mẫu khỉ tốt nhất,

they provide full protection from infection.

chúng chuẩn bị một sự bảo vệ hoàn hảo từ việc nhiễm độc.

In addition, these researchers found

thêm vào đó, những nhà nghiên cứu đã tìm ra

a new site on HIV

một vùng mới trên HIV

where the antibodies can grab onto,

nơi mà kháng thể có thể bám vào

and what's so special about this spot

và điều đặc biệt ở điểm này là

is that it changes very little

nó thay đổi rất ít

as the virus mutates.

khi virút đột biến

It's like, as many times

nó giống như, những lần

as the virus changes its clothes,

virut thay bộ y phục của nó,

it's still wearing the same socks,

nó vẫn mặc cùng một cái tất,

and now our job is to make sure

và công việc của chúng ta bây giờ là bảo đảm

we get the body to really hate those socks.

chúng ta có những cơ thể thật sự căm ghét cái tất đó

So what we've got is a situation.

chúng ta vừa đề cập một tình huống.

The Thai results tell us

kết quả ở Thái cho thấy

we can make an AIDS vaccine,

chúng ta có thể làm vắc xin phòng AIDS

and the antibody findings

và những kháng thể tìm thấy

tell us how we might do that.

bảo chúng ta làm thế nào để làm điều đó

This strategy, working backwards

Chiến lược này, việc làm trái ngược

from an antibody to create a vaccine candidate,

từ một kháng thể để tạo ra các ứng cử vắc xin,

has never been done before in vaccine research.

chưa từng được làm trước đây trong việc nghiên cứu vắc xin

It's called retro-vaccinology,

nó được gọi là vắc-xin-học-ngược

and its implications extend

và triển khai những thứ liên quan đến nó

way beyond that of just HIV.

theo cách chỉ thực hiện với HIV

So think of it this way.

nghĩ theo hướng này

We've got these new antibodies we've identified,

chúng ta có những kháng thể mới vừa được xác định

and we know that they latch onto many, many variations of the virus.

và chúng ta biết chúng tích hợp với nhiều, nhiều những biến thể virút

We know that they have to latch onto a specific part,

chúng ta biết rằng chúng phải tích hợp vào một bộ phận nhất định

so if we can figure out the precise structure of that part,

cho nên nếu chúng ta minh hoạ được cấu trúc chính xác của bộ phận đấy

present that through a vaccine,

thể hiện nó qua vắc xin,

what we hope is we can prompt

những gì chúng ta hi vọng là chúng ta có thể thúc đẩy

your immune system to make these matching antibodies.

hệ thống miễn dịch tạo ra những kháng thể tích hợp này.

And that would create

và nó sẽ tạo ra

a universal HIV vaccine.

một vắc xin HIV toàn cầu

Now, it sounds easier than it is

bây giờ, có vẻ như dễ dàng hơn

because the structure actually looks more like

bởi vì cấu trúc thực sự nhìn giống như

this blue antibody diagram

biểu đồ kháng thể màu xanh này

attached to its yellow binding site,

gắn với vùng bám màu vàng

and as you can imagine, these three-dimensional structures

và mọi người có thể tưởng tượng, những cấu trúc 3 chiều này

are much harder to work on.

thì khó hơn nhiều để mà nghiên cứu

And if you guys have ideas to help us solve this,

và nếu mọi người có ý tưởng giúp đỡ chúng tôi giải quyết vấn đề này

we'd love to hear about it.

thì chúng tôi rất vui lòng lắng nghe.

But, you know, the research that has occurred from HIV now

nhưng, mọi người biết đấy, nghiên cứu về HIV, bây giờ,

has really helped with innovation with other diseases.

đã thực sự được sự trợ giúp của những phương pháp mới về những bệnh khác.

So for instance, a biotechnology company

Ví dụ, một công ty công nghệ sinh học

has now found broadly neutralizing

đã tìm ra

antibodies to influenza,

kháng thể trung hoà rộng đối với dịch cúm

as well as a new antibody target on the flu virus.

cũng như là một kháng thể mục tiêu mới với virút cúm

They're currently making a cocktail --

Họ thực sự đang pha chế cocktail,

an antibody cocktail -- that can be used to treat

một cocktail kháng thể, có thể được dùng để điều trị

severe, overwhelming cases of flu.

những trường hợp cúm nguy hiểm, lan tràn

In the longer term, what they can do

trong thời gian xa hơn, những gì chúng ta có thể làm

is use these tools of retro-vaccinology

là sử dụng những công cụ của vắc-xin-học-ngược

to make a preventive flu vaccine.

để tạo nên những vắc xin ngừa cúm

Now, retro-vaccinology is just one technique

vắc-xin-học-ngược chỉ là một kĩ thuật

within the ambit of so-called rational vaccine design.

bên trong phạm vi của cái gọi là thiết kế vắc xin hợp lý

Let me give you another example.

Để tôi đưa ra thêm một ví dụ

We talked about before the H and N spikes

chúng ta đã nói trước về những gai nhọn H và M

on the surface of the flu virus.

trên bề mặt của virút cúm

Notice these other, smaller protuberances.

chú ý đến những cái khác, những u lồi nhỏ hơn

These are largely hidden from the immune system.

những cái này ẩn nấp khỏi hệ thống miễn dịch

Now it turns out that these spots

hoá ra là những chấm nhỏ này

also don't change much when the virus mutates.

cũng không thay đổi nhiều khi virút đột biến.

If you can cripple these with specific antibodies,

nếu bạn có thể làm hỏng nó bằng kháng thể nhất định,

you could cripple all versions of the flu.

bạn có thể phá hỏng tất cả những phiên bản của cúm

So far, animal tests indicate

Cho đến bây giờ, thí nghiệm trên động vật cho thấy

that such a vaccine could prevent severe disease,

những loại vắc xin như thế có thể ngăn chặn những bệnh nguy hiểm,

although you might get a mild case.

mặc dù chúng ta chỉ có một vài trường hợp nhỏ nhoi

So if this works in humans, what we're talking about

nếu nó áp dụng cho con người, những gì chúng ta đang nói đến

is a universal flu vaccine,

là một loại vắc xin cúm toàn cầu,

one that doesn't need to change every year

một loại không cần thay đổi hàng năm

and would remove the threat of death.

và có thể loại bỏ mối đe doạ chết chóc.

We really could think of flu, then,

chúng ta sau đó thực sự có thể nghĩ về cúm

as just a bad cold.

chỉ như là một sự cảm lạnh tồi tệ

Of course, the best vaccine imaginable

tất nhiên, duy nhât một loại vắc xin tốt nhất

is only valuable to the extent

xứng đáng để khai thác, mở rộng

we get it to everyone who needs it.

chúng ta cung cấp nó cho tất cả những ai cần

So to do that, we have to combine

để làm như vậy, chúng ta phải kết hợp

smart vaccine design with smart production methods

sự thiết kế vắc xin thông minh với kĩ thuật sản xuất thông minh

and, of course, smart delivery methods.

và tất nhiên, phương pháp vận chuyển thông minh

So I want you to think back a few months ago.

tôi muốn mọi người nghĩ lại cách đây vài tháng

In June, the World Health Organization

vào tháng 6, tổ chức y tế thế giới

declared the first global

thông báo rằng mục tiêu đầu tiên

flu pandemic in 41 years.

trong vòng 41 năm là dịch cúm

The U.S. government promised

Chính phủ Hoa Kỳ hứa hẹn

150 million doses of vaccine

150 triệu liều vắc xin

by October 15th for the flu peak.

cho đỉnh cúm vào 15 tháng 10

Vaccines were promised to developing countries.

những nước đang phát triển được hứa hẹn vắc xin

Hundreds of millions of dollars were spent

hàng triệu đô la được tiêu tốn

and flowed to accelerating vaccine manufacturing.

và chảy vào việc thúc đẩy sản xuất vắc xin

So what happened?

nhưng cái gì xảy ra?

Well, we first figured out

chúng tôi vừa phát hiện ra là

how to make flu vaccines, how to produce them,

cách để tạo ra vắc xin cúm, để sản xuất chúng,

in the early 1940s.

vào những năm đầu 1940

It was a slow, cumbersome process

là một quá trình chậm chạp, cồng kềnh

that depended on chicken eggs,

phụ thuộc vào trứng gà

millions of living chicken eggs.

vào hàng triệu trứng gà sống

Viruses only grow in living things,

Virút chỉ phát triển ở những cơ thể sống

and so it turned out that, for flu,

cho nên hoá ra là, đối với cúm

chicken eggs worked really well.

trứng gà rất tốt

For most strains, you could get one to two doses

cho mỗi sợi biến thể virút, bạn có thể có được từ 1 đến 2 liều

of vaccine per egg.

vắc xin từ một quả trứng

Luckily for us,

may mắn cho chúng ta

we live in an era of breathtaking

chúng ta đang sống trong thời đại

biomedical advances.

tiến bộ ngoạn mục về thuốc sinh học

So today, we get our flu vaccines from ...

ngày nay, chúng ta có vắc xin cúm là từ...

chicken eggs,

trứng gà

(Laughter)

(tiếng cười)

hundreds of millions of chicken eggs.

hàng trăm triệu quả trứng gà

Almost nothing has changed.

mọi người biết đấy, hầu như không có gì thay đổi

The system is reliable

hệ thống tin cậy

but the problem is you never know how well

nhưng vấn đề là, bạn sẽ không bao giờ biết được làm thế nào

a strain is going to grow.

một sợi biến thể đang phát triển

This year's swine flu strain

biến thể cúm lợn năm nay

grew very poorly in early production:

phát triển rất nghèo nàn ở sự sản xuất trước,

basically .6 doses per egg.

6 liều trên một quả trứng

So, here's an alarming thought.

đây là một ý nghĩ cảnh tỉnh

What if that wild bird flies by again?

sẽ như thế nào nếu những con chim hoãng dã lại bay trở lại

You could see an avian strain

bạn có thể thấy biến thể chim

that would infect the poultry flocks,

có thể lây nhiễm cho hàng đàn chim chóc

and then we would have no eggs for our vaccines.

và sau đó chúng ta sẽ không có trứng để sản xuất vắc xin

So, Dan [Barber], if you want

Dan(thợ cắt tóc), nếu bạn muốn

billions of chicken pellets

hàng tỷ quả đạn trứng

for your fish farm,

cho trang trại cá của bạn

I know where to get them.

thì tôi biết lấy chúng ở đâu

So right now, the world can produce

ngay bây giờ, thế giới có thể sản xuất

about 350 million doses

khoảng 350 triệu liều

of flu vaccine for the three strains,

vắc xin cúm cho 3 biến thể

and we can up that to about 1.2 billion doses

và chúng ta có thể có tới 1.2 tỷ liều

if we want to target a single variant

nếu chúng ta muốn đặt mục tiêu cho một biến thể đơn

like swine flu.

như cúm lợn

But this assumes that our factories are humming

nhưng chỉ giả thiết rằng các nhà máy của chúng ta hoạt động mạnh

because, in 2004,

bởi vì năm 2004,

the U.S. supply was cut in half

nguồn cung của US bị cắt một nửa

by contamination at one single plant.

bởi sự nhiễm độc một loại thực vật

And the process still takes

và quá trình vẫn mất

more than half a year.

hơn một nửa năm

So are we better prepared

cho nên chúng ta chuẩn bị tốt hơn

than we were in 1918?

năm 1918?

Well, with the new technologies emerging now,

Well, với sự xuất hiện của công nghệ mới hiện nay,

I hope we can say definitively, "Yes."

tôi hi vọng chúng ta có thể nói "Có"

Imagine we could produce enough flu vaccine

tưởng tượng nếu chúng ta có thể sản xuất đủ vắc xin cúm

for everyone in the entire world

cho mọi người trên toàn thế giới

for less than half of what we're currently spending

với ít hơn một nửa những gì chúng ta đang tiêu tốn

now in the United States.

ở Mỹ bây giờ

With a range of new technologies, we could.

Với một dãy những công nghệ mới, chúng ta có thể

Here's an example:

đây là một ví dụ

A company I'm engaged with has found

một công ty tôi đã cam kết vừa tìm ra

a specific piece of the H spike of flu

một mẩu đặc trưng của gai nhọn H

that sparks the immune system.

có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch

If you lop this off and attach it

nếu bạn tỉa cái mẩu này ra và gắn nó

to the tail of a different bacterium,

vào đuôi của một vi khuẩn khác

which creates a vigorous immune response,

mà tạo ra một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ,

they've created a very powerful flu fighter.

chúng vừa tạo ra một chiến binh chống cúm hùng mạnh

This vaccine is so small

loại vắc xin này rất bé,

it can be grown in a common bacteria, E. coli.

có thể nuôi cấy trên vi khuẩn thường, như là Ecoli

Now, as you know, bacteria reproduce quickly --

như bạn đã biết, vi khuẩn sinh sản rất nhanh.

it's like making yogurt --

nó giống như là làm sữa chua

and so we could produce enough swine origin flu

và chúng ta có thể sản xuất đủ vắc xin cúm lợn nguyên gốc

for the entire world in a few factories, in a few weeks,

cho toàn bộ thế giới chỉ với một vài nhà máy, trong một vài tuần

with no eggs,

mà không có trứng

for a fraction of the cost of current methods.

cho phần nhỏ của chi phí trong phương pháp hiện tại

(Applause)

(Vỗ tay)

So here's a comparison of several of these new vaccine technologies.

Đây là sự so sánh của vài công nghệ sản xuất vắc xin mới

And, aside from the radically increased production

và, bênh cạnh sự sản xuất được thúc đẩy triệt để

and huge cost savings --

và tiết kiệm lớn chi phí

for example, the E. coli method I just talked about --

ví dụ, phương pháp dùng Ecoli mà tôi vừa nói,

look at the time saved: this would be lives saved.

nếu nhìn vào lượng thời gian được tiết kiệm - quả thật là một sự tiết kiệm mạnh mẽ

The developing world,

thế giới đang phát triển,

mostly left out of the current response,

hầu hết bị bỏ qua khỏi phản ứng tức thời

sees the potential of these alternate technologies

nhìn voà tiềm năng của những công nghệ thay thế này

and they're leapfrogging the West.

và chúng đang nhảy tới phương tây

India, Mexico and others are already

ấn độ, mê hi cô và cả những nước khác cũng đã sẵn sàng

making experimental flu vaccines,

để làm vắc xin cúm thí nghiệm

and they may be the first place

và đó có thể là nơi đầu tiên

we see these vaccines in use.

chúng ta có thẻ thấy những vắc xin này được dùng

Because these technologies are so efficient

bởi vì những công nghệ này thì rất là thuận tiện

and relatively cheap,

và tương đối rẻ

billions of people can have access to lifesaving vaccines

hàng tỷ người có thể tiếp cận tới vắc xin cứu giữ sự songs

if we can figure out how to deliver them.

nếu chúng ta tìm ra cách để vận chuyển chúng

Now think of where this leads us.

nghĩ tới nơi nó dẫn chúng ta đến

New infectious diseases

những loại bệnh lây nhiếm khác

appear or reappear

xuất hiện hoặc tái xuất hiệnh

every few years.

từng năm

Some day, perhaps soon,

một ngày nào đó, có lẽ là sớm thôi,

we'll have a virus that is going to threaten all of us.

chúng sẽ có những virút đe doạ tất cả chúng ta

Will we be quick enough to react

chúng ta sẽ đủ nhanh để đối phó lại

before millions die?

trước khi hàng triệu người chết chứ?

Luckily, this year's flu was relatively mild.

may mắn thay, cúm của năm nay tương đối nhẹ nhàng

I say, "luckily" in part

tôi nói, may mắn một phần

because virtually no one in the developing world

bởi vì thực sự, không ai trong thế giới đang phát triển

was vaccinated.

đã được phòng ngừa

So if we have the political and financial foresight

nếu chúng ta có sự tiên đoán trước về chính trị và tài chính

to sustain our investments,

để giữ vững sự đầu tư

we will master these and new tools of vaccinology,

chúng ta sẽ làm chủ nó và những công nghệ mới của vắc-xin học

and with these tools we can produce

và với những công cụ này, chúng ta có thể sản xuất

enough vaccine for everyone at low cost

đủ vắc xin cho mọi người với chi phí thấp

and ensure healthy productive lives.

và đảm bảo cuộc sống khoẻ mạnh

No longer must flu have to kill half a million people a year.

cúm sẽ không còn giết chết nửa triệu người mỗi năm

No longer does AIDS

AIDS cũng không còn

need to kill two million a year.

giết 2 triệu người mỗi năm nữa

No longer do the poor and vulnerable

Những người nghèo và khuyết tật

need to be threatened by infectious diseases,

không còn bị đe doạ bởi bệnh lây nhiễm

or indeed, anybody.

thực vậy, bất cứ người nào

Instead of having Vaclav Smil's

thay vì có lý thuyết của Vaclav Smil

"massively fatal discontinuity" of life,

"những gián đoạn béo bở ồ ạt"

we can ensure

chúng ta có thể đảm bảo

the continuity of life.

sự liên tục của sự sống

What the world needs now are these new vaccines,

những gì thế giới cần bây giờ là những vắc xin mới

and we can make it happen.

và chúng ta có thể khiến điều đó xảy ra

Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Thank you.

Chris Anderson: cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

cảm ơn

So, the science is changing.

khoa học đang thay đổi

In your mind, Seth -- I mean, you must dream about this --

trong đầu bạn, Seth- Ý tôi là, các bạn phải mơ về

what is the kind of time scale

diễn biến theo thời gian là gì

on, let's start with HIV,

bắt đầu vời HIV

for a game-changing vaccine that's actually out there and usable?

với một trò chơi thay đổi vắc xin, nó thực sự ở ngoài kia và có thể sử dụng được ư?

SB: The game change can come at any time,

SB: Trò thay đổi có thể đến bất cứ lúc nào

because the problem we have now is

bởi vì vấn đề chúng ta có bây giờ là

we've shown we can get a vaccine to work in humans;

chúng ta đã được chỉ ra chúng ta có thể có vắc xin hoạt động trên con người

we just need a better one.

chúng ta chỉ cần có thứ tốt hơn nữa mà thôi

And with these types of antibodies, we know humans can make them.

và với những loại kháng thể này, chúng ta biết loài người có thể làm ra chúng.

So, if we can figure out how to do that,

Nếu chúng ta có thể tìm ra làm thế nào để làm được điều đó

then we have the vaccine,

chúng ta sau đó sẽ có vắc xin

and what's interesting is there already is

và điều thú vị ở đó là

some evidence that we're beginning to crack that problem.

một vài bằng chứng cho thấy chúng ta đang bắt đầu bẻ gãy những vấn đề đó

So, the challenge is full speed ahead.

Thử thách đang ở phía trước

CA: In your gut, do you think it's probably going to be at least another five years?

CA: trong lòng ông có nghĩ rằng nó có thể sẽ là chu kì 5 năm?

SB: You know, everybody says it's 10 years,

SB: mọi người biết không, tất cả đều nói rằng đó là 10 năm

but it's been 10 years every 10 years.

nhưng nó đã là 10 năm, mỗi 10 năm

So I hate to put a timeline

Tôi ghét việc phải đặt cột thời gian

on scientific innovation,

trong tiến bộ khoa học,

but the investments that have occurred are now paying dividends.

nhưng sự đầu tư đang được trả bằng những đồng tiền lãi.

CA: And that's the same with universal flu vaccine, the same kind of thing?

CA: Và đó cũng giống như là vắc xin cúm toàn cầu, cùng một thứ?

SB: I think flu is different. I think what happened with flu is

SB: Tôi nghĩ cúm thì khác. Tôi nghĩ những gì xảy ra với cúm là

we've got a bunch -- I just showed some of this --

chúng ta có có một cụm - tôi đã chỉ ra một vài trong số này-

a bunch of really cool and useful technologies that are ready to go now.

một cụm công nghệ tuyệt vời và hữu dụng đã sẵn sàng

They look good. The problem has been that,

Chúng trông rất tốt. Vấn đề là,

what we did is we invested in traditional technologies

những gì chúng ta làm là chúng ta đầu tư vào công nghệ truyền thống

because that's what we were comfortable with.

bởi vì đó là những gì chúng ta đã cảm thấy thoải mái

You also can use adjuvants, which are chemicals you mix.

bạn cũng có thể dùng những thứ phụ giúp, là những chất hoá học pha trộn

That's what Europe is doing, so we could have diluted out

và đó là những gì mà châu âu đang làm, cho nên chúng ta có thể bị loãng đi

our supply of flu and made more available,

nguồn cung của cúm và sản xuất nhiều hơn

but, going back to what Michael Specter said,

but, trở lại với những gì Michael Specter đã nói,

the anti-vaccine crowd didn't really want that to happen.

đám đối đầu vắc xin thực sự không muốn điều đó xảy ra.

CA: And malaria's even further behind?

CA: và ngay cả bệnh sốt rét cũng sẽ bị bỏ xa?

SB: No, malaria, there is a candidate

SB: không, sốt rét, có một ứng cử viên

that actually showed efficacy in an earlier trial

đã thực sự cho thấy tính hiệu quả trong một lần thử nghiệm trước đây

and is currently in phase three trials now.

và hiện tại bây giờ đang ở trong pha thử nghiệm 3 lần

It probably isn't the perfect vaccine, but it's moving along.

Nó đại khái không phải là một vắc xin hoàn hảo, nhưng di chuyển rất nhanh

CA: Seth, most of us do work where every month,

CA: Seth, hầu hết chúng tôi đều làm việc hàng tháng

we produce something;

những người như chúng tôi, anh biết đấy, chúng tôi sản xuất một số thứ

we get that kind of gratification.

chúng tôi có sự hài lòng

You've been slaving away at this for more than a decade,

anh đã làm việc cật lực như nô lệ cho cái này hơn một thập kỷ

and I salute you and your colleagues for what you do.

và tôi gửi lời chào tới anh và các đồng nghiệp cho những gì mọi người đang làm

The world needs people like you. Thank you.

thế giới cần những người như anh. Cảm ơn

SB: Thank you.

SB: Cảm ơn

(Applause)

(Vỗ tay)