Sheikha Al Mayassa: Globalizing the local, localizing the global

Sheikha Al Mayassa: Toàn cầu hóa bản địa, bản địa hóa toàn cầu

Translator: Ha Thu Hai Reviewer: Viet Dung Pham

Both myself and my brother

Cả tôi và anh trai tôi

belong to the under 30 demographic,

thuộc lớp người dưới tuổi 30,

which Pat said makes 70 percent,

mà Pat cho rằng chiếm 70% dân số

but according to our statistics

nhưng theo thống kê của chúng tôi

it makes 60 percent of the region's population.

thì chỉ chiếm 60% dân số của vùng.

Qatar is no exception to the region.

Qatar không phải là ngoại lệ

It's a very young nation led by young people.

Nó là một quốc gia trẻ dẫn dắt bởi những người trẻ.

We have been reminiscing about the latest technologies

Chúng tôi hồi tưởng về những công nghệ gần đây nhất

and the iPods,

và chiếc iPods,

and for me the abaya,

và với tôi là chiếc áo Aba,

my traditional dress that I'm wearing today.

chiếc váy truyền thống mà tôi đang mặc hôm nay.

Now this is not a religious garment,

Bây giờ nó không phải là một trang phục tôn giáo,

nor is it a religious statement.

hay một tuyên bố tôn giáo.

Instead, it's a diverse cultural statement

Thay vì vậy, nó là một tuyên bố đa dạng văn hóa

that we choose to wear.

mà chúng tôi chọn để mặc.

Now I remember a few years ago,

Tôi nhớ lại một vài năm trước,

a journalist asked Dr. Sheikha, who's sitting here,

một nhà báo đã hỏi Tiến sỹ Sheikha, người đang ngồi đây,

president of Qatar University --

hiệu trưởng Đại học Qatar --

who, by the way, is a woman --

người, mà nhân tiện đây tôi nói, là một phụ nữ --

he asked her whether she thought

anh hỏi bà rằng liệu bà có nghĩ

the abaya hindered or infringed her freedom in any way.

chiếc áo Aba cản trở hoặc vi phạm sự tự do của bà trong bất cứ trường hợp nào không?

Her answer was quite the contrary.

Câu trả lời của bà khá là trái ngược.

Instead, she felt more free,

Thay vì vậy, bà lại cảm thấy thoải mái hơn,

more free because she could wear whatever she wanted

bởi vì bà có thể mặc bất cứ thứ gì bà muốn

under the abaya.

bên dưới chiếc áo Aba.

She could come to work in her pajamas and nobody would care.

Bà có thể đi làm trong bộ đồ ngủ và chẳng ai quan tâm

(Laughter)

(Cười)

Not that you do; I'm just saying.

Tôi chỉ nói vậy thôi, đừng làm thế nhé.

(Laughter)

(Cười)

My point is here, people have a choice --

Quan điểm của tôi là: mọi người có một lựa chọn --

just like the Indian lady could wear her sari

giống như phụ nữ Ấn Độ có thể mặc váy Sari

or the Japanese woman could wear her kimono.

hoặc phụ nữ Nhật Bản mặc Kimono.

We are changing our culture from within,

Chúng ta đang thay đổi nền văn hóa của mình từ bên trong,

but at the same time

nhưng cùng lúc

we are reconnecting with our traditions.

chúng ta cũng kết nối lại với truyền thống của mình.

We know that modernization is happening.

Chúng ta biết rằng hiện đại hóa đang diễn ra.

And yes, Qatar wants to be a modern nation.

Và đúng, Qatar muốn trở thành một quốc gia hiện đại.

But at the same time

Nhưng cùng lúc

we are reconnecting and reasserting our Arab heritage.

chúng ta cũng đang kết nối và khẳng định lại di sản Ả-Rập của chúng ta.

It's important for us to grow organically.

Điều này rất quan trọng cho sự phát triển tổ chức của chúng ta.

And we continuously make the conscious decision

Và chúng ta tiếp tục đưa ra những quyết định có ý thức

to reach that balance.

để chạm tới sự cân bằng.

In fact, research has shown

Sự thật là, các nghiên cứu đã cho thấy

that the more the world is flat,

nếu tôi dùng phép suy diễn của Tom Friedman,

if I use Tom Friedman's analogy,

thế giới ngày càng phẳng,

or global,

hay toàn cầu hóa

the more and more people are wanting to be different.

thì càng có nhiều người muốn được khác biệt.

And for us young people,

Và đối với những người trẻ tuổi như chúng ta,

they're looking to become individuals

họ đang quan tâm đến việc trở thành những cá thể riêng biệt.

and find their differences amongst themselves.

và tìm ra điểm khác biệt của mình giữa họ.

Which is why I prefer the Richard Wilk analogy

vì thế mà tôi thích phép suy diễn của Richard Wilk hơn

of globalizing the local

về toàn cầu hóa bản địa

and localizing the global.

và bản địa hóa toàn cầu.

We don't want to be all the same,

Chúng ta không muốn giống hệt nhau,

but we want to respect each other and understand each other.

nhưng chúng ta muốn tôn trọng và hiểu rõ nhau.

And therefore tradition becomes more important,

Và vì vậy, truyền thống trở nên ngày càng quan trọng,

not less important.

chứ không phải là kém quan trọng đi.

Life necessitates a universal world,

Cuộc sống đòi hỏi một thế giới chung,

however, we believe in the security

tuy nhiên, chúng ta tin tưởng vào sự an toàn

of having a local identity.

của việc có một bản sắc địa phương.

And this is what the leaders of this region

Và đó là điều mà những người lãnh đạo nơi đây

are trying to do.

đang cố gắng thực hiện.

We're trying to be part of this global village,

Chúng tôi đang cố gắng là một phần của ngôi làng toàn cầu này,

but at the same time we're revising ourselves

nhưng cùng lúc, chúng tôi cũng nhìn nhận lại bản thân

through our cultural institutions and cultural development.

thông qua các thể chế và sự phát triển văn hóa của mình.

I'm a representation of that phenomenon.

Tôi là một đại diện của hiện tượng này.

And I think a lot of people in this room,

Và tôi nghĩ rất nhiều người trong căn phòng này,

I can see a lot of you are in the same position as myself.

Tôi có thể thấy rất nhiều người đang cùng vị trí với tôi.

And I'm sure, although we can't see the people in Washington,

Tôi chắc rằng, mặc dù chúng ta không thể nhìn thấy những người ở Washington,

they are in the same position.

họ cũng đang cùng vị trí với chúng ta.

We're continuously trying to straddle

Chúng ta đang tiếp tục cố gắng hòa hợp

different worlds, different cultures

những thế giới, những nền văn hóa khác nhau

and trying to meet the challenges

và cố gắng đương đầu với những thử thách

of a different expectation

của một sự kỳ vọng khác

from ourselves and from others.

từ bản thân ta và từ mọi người.

So I want to ask a question:

Thế nên tôi muốn đặt một câu hỏi:

What should culture in the 21st century look like?

Nền văn hóa của thế kỷ 21 nên như thế nào?

In a time where the world is becoming personalized,

Trong thời điểm mà thế giới đang trở nên cá nhân hóa,

when the mobile phone, the burger, the telephone,

khi mà điện thoại di động, hamburger, điện thoại,

everything has its own personal identity,

mọi thứ có bản sắc riêng của nó,

how should we perceive ourselves

làm thế nào chúng ta hiểu được bản thân

and how should we perceive others?

và làm thế nào chúng ta hiểu được người khác?

How does that impact our desert culture?

Điều đó sẽ ảnh hưởng đến nền văn hóa sa mạc của chúng ta như thế nào?

I'm not sure of how many of you in Washington

Tôi không chắc có bao nhiêu trong số các bạn ở Washington

are aware of the cultural developments happening in the region

nhận ra sự phát triển văn hóa đang diễn ra trong vùng

and, the more recent, Museum of Islamic Art

và mới đây, Bảo tàng nghệ thuật Hồi giáo

opened in Qatar in 2008.

mở cửa ở Qatar năm 2008.

I myself am personalizing these cultural developments,

Tôi tự mình cá nhân hóa những phát triển văn hóa này,

but I also understand

nhưng tôi cũng hiểu

that this has to be done organically.

rằng điều này phải được thực hiện một cách có tổ chức

Yes, we do have all the resources that we need

Đúng vậy, chúng ta có tất cả những nguồn tài nguyên mà ta cần

in order to develop new cultural institutions,

để phát triển một thể chế văn hóa mới,

but what I think is more important

nhưng điều mà tôi nghĩ rằng quan trọng hơn

is that we are very fortunate

đó là chúng ta thật may mắn

to have visionary leaders

khi có những nhà lãnh đạo nhìn xa trông rộng

who understand that this can't happen from outside,

những người hiểu rằng điều này không thể xảy ra từ bên ngoài,

it has to come from within.

mà phải đến từ bên trong.

And guess what?

Và đoán được không?

You might be surprised to know that most people in the Gulf

Bạn có lẽ sẽ bị bất ngờ khi biết hầu hết mọi người ở Vịnh Gulf

who are leading these cultural initiatives

những người đang dẫn dắt những sáng kiến văn hóa này

happen to be women.

lại là những người phụ nữ.

I want to ask you, why do you think this is?

Tôi muốn hỏi rằng, bạn nghĩ tại sao lại như thế?

Is it because it's a soft option;

đó là vì đó là lựa chọn mang tính văn hóa

we have nothing else to do?

hay chúng tôi không có chuyện gì khác để làm?

No, I don't think so.

Không, tôi không nghĩ thế.

I think that women in this part of the world

Tôi nghĩ những người phụ nữ trong phần này của thế giới

realize that culture is an important component

nhận ra rằng văn hóa là một thành phần quan trọng

to connect people

để kết nối con người

both locally and regionally.

cả bản địa lẫn khu vực.

It's a natural component

Nó là một thành phần tự nhiên

for bringing people together, discussing ideas --

để mang mọi người đến với nhau, cùng thảo luận những ý tưởng --

in the same way we're doing here at TED.

theo cùng cách mà chúng ta đang làm ở đây, tại TED.

We're here, we're part of a community,

Chúng ta ở đây, là một phần của cộng đồng,

sharing out ideas and discussing them.

cùng chia sẻ những ý tưởng và thảo luận về chúng.

Art becomes a very important part

Nghệ thuật trở thành một phần rất quan trọng

of our national identity.

của bản sắc dân tộc chúng ta.

The existential and social and political impact

những tác động mang tính chính trị ,xã hội, khẳng định sự tồn tại

an artist has

mà một người nghệ sỹ có

on his nation's development of cultural identity

trên sự phát triển của bản sắc văn hóa đất nước mình

is very important.

là vô cùng quan trọng.

You know, art and culture is big business.

Bạn biết đấy, nghệ thuật và văn hóa là công việc kinh doanh lớn

Ask me.

Hãy hỏi tôi.

Ask the chairpersons and CEOs

Hỏi những Chủ tịch và Tổng giám đốc

of Sotheby's and Christie's.

của Sotheby và Christie.

Ask Charles Saatchi about great art.

Hỏi Charles Saatchi về nghệ thuật.

They make a lot of money.

Họ kiếm được bộn tiền.

So I think women in our society

Vì vậy tôi nghĩ rằng phụ nữ trong xã hội chúng ta

are becoming leaders,

đang trở thành những nhà lãnh đạo,

because they realize

bởi họ nhận ra rằng

that for their future generations,

điều này vì những thế hệ tương lai,

it's very important

nó rất quan trọng

to maintain our cultural identities.

để giữ gìn những bản sắc văn hóa của chúng ta.

Why else do Greeks demand the return

Tại sao người Hy Lạp lại yêu cầu sự trở lại

of the Elgin Marbles?

của Elgin Marbles? (Bộ sưu tập những bức tượng cẩm thạch cổ điển Hy Lạp)

And why is there an uproar

Và tại sao lại có những lời bàn tán

when a private collector tries to sell his collection

khi một nhà sưu tập cố gắng bán bộ sưu tập của mình

to a foreign museum?

cho một viện bảo tàng ngoại quốc?

Why does it take me months on end

Tại sao tôi lại phải mất mấy tháng trời để kết thúc việc

to get an export license from London or New York

lấy giấy phép xuất cảnh từ London hay New York

in order to get pieces into my country?

để có thể đưa một vài phần về tới quê hương mình?

In few hours, Shirin Neshat, my friend from Iran

Chỉ trong vài tiếng, Shirin Neshat, một người bạn Iran của tôi

who's a very important artist for us

một người nghệ sỹ rất quan trọng với chúng ta

will be talking to you.

sẽ nói chuyện với bạn.

She lives in New York City, but she doesn't try to be a Western artist.

Cô ấy sống ở New York, nhưng cô không cố gắng trở thành một nghệ sỹ Tây phương.

Instead, she tries to engage

Thay vì vậy, cô cố gắng tiến hành

in a very important dialogue

một cuộc đối thoại quan trọng

about her culture, nation and heritage.

về nền văn hóa, quốc gia và di sản của cô ấy.

She does that through important visual forms

Cô làm điều này thông qua những loại hình nghệ thuật thị giác

of photography and film.

như nhiếp ảnh và phim ảnh.

In the same way, Qatar is trying to grow its national museums

Cũng bằng cách này, Qatar đang cố gắng phát triển những bảo tàng quốc gia

through an organic process from within.

qua một quá trình từ bên trong.

Our mission is of cultural integration and independence.

Nhiệm vụ của chúng tôi thuộc về sự hội nhập văn hóa và nền độc lập.

We don't want to have what there is in the West.

Chúng tôi không muốn những thứ đã có ở phương Tây.

We don't want their collections.

Chúng tôi không muốn bộ sưu tập của họ.

We want to build our own identities, our own fabric,

Chúng tôi muốn xây dựng một bản sắc riêng, một kết cấu riêng,

create an open dialogue

sáng tạo nên một cuộc đối thoại mở

so that we share our ideas

để chia sẻ những ý tưởng của mình

and share yours with us.

và các bạn chia sẻ với chúng tôi.

In a few days,

Trong một vài ngày,

we will be opening the Arab Museum of Modern Art.

chúng tôi sẽ mở cửa Bảo tàng Nghệ thuật Ả Rập đương đại.

We have done extensive research

Chúng tôi đã hoàn thành một nghiên cứu mở rộng

to ensure that Arab and Muslim artists,

để chắc rằng những nghệ sỹ A-Rập theo đạo Hồi,

and Arabs who are not Muslims --

và những nghệ sỹ A-Rập không theo đạo --

not all Arabs are Muslims, by the way --

không phải tất cả người A-Rập đều theo đạo Hồi---

but we make sure that they are represented

nhưng chúng tôi đảm bảo rằng họ đại diện

in this new institution.

trong tổ chức mới này

This institution is government-backed

Tổ chức này được chính phủ hậu thuẫn

and it has been the case

và đã như thế

for the past three decades.

được ba thập kỉ nay

We will open the museum in a few days,

chúng tôi sắp mở một bảo tàng

and I welcome all of you to get on Qatar Airways

và tôi mời tất cả các bạn đến sân bay Qatar

and come and join us.

và cùng tham gia với chúng tôi

(Laughter)

(Tiếng cười)

Now this museum is just as important to us as the West.

bảo tàng này quan trọng với chúng tôi như với các nước phương tây vậy

Some of you might have heard

vài người trong số các bạn có lẽ đã nghe đến

of the Algerian artist Baya Mahieddine,

nghệ sĩ người Algeria ,Baya Mahieddine

but I doubt a lot of people know

nhưng tôi nghĩ rằng rất nhiều người biết rằng

that this artist worked in Picasso's studio

người nghệ sĩ này đã làm việc ở xưởng Picasso

in Paris in the 1930s.

ở Pháp trong những năm 1930

For me it was a new discovery.

với tôi đó là một phát hiện mới

And I think with time, in the years to come

và tôi nghĩ theo thời gian, những năm tới

we'll be learning a lot about our Picassos,

chúng ta sẽ biết thêm nhiều về Picassos,

our Legers and our Cezannes.

Legers và Cezannes của chúng ta

We do have artists,

chúng ta có những người nghệ sĩ

but unfortunately we have not discovered them yet.

nhưng không may là chúng ta đến giờ vẫn chưa phát hiện ra họ

Now visual expression is just one form

Cách diễn giải bằng hình ảnh chỉ là một dạng

of culture integration.

của sự hội nhập văn hóa.

We have realized that recently

chúng tôi nhận ra rằng

more and more people

ngày càng nhiều người

are using the means of YouTube and social networking

đang sử dụng những phương tiện như Youtube và mạng xã hội

to express their stories, share their photos

để thể hiện những câu chuyện, chia sẻ những bức ảnh của họ

and tell their own stories through their own voices.

và lên tiếng kể những câu chuyện của riêng mình.

In a similar way,

Tương tự như thế

we have created the Doha Film Institute.

chúng tôi thành lập Hiệp hội phim Doha

Now the Doha Film Institute is an organization

Hiệp hội phim Doha là một tổ chức

to teach people about film and filmmaking.

dạy người ta về phim và việc làm phim

Last year we didn't have one Qatari woman filmmaker.

năm ngoái chúng tôi không có một người phụ nữ làm phim người Qatari nào

Today I am proud to say

hôm nay tôi tự hào nói rằng

we have trained and educated

chúng ta đã huấn luyện và đào tạo

over 66 Qatari women filmmakers

được hơn 66 nhà nữ làm phim người Qatar

to edit, tell their own stories

biên soạn và kể những câu chuyện của họ

in their own voices.

bằng chính giọng nói của họ

(Applause)

(vỗ tay)

Now if you'll allow me, I would love to share a one-minute film

nếu các bạn cho phép,tôi rất muốn chia sẻ một thước phim một phút

that has proven to show

chứng minh

that a 60-sec film can be as powerful as a haiku

rằng một đoạn phim 60giây cũng có thể có sức mạnh như một bài thơ haiku

in telling a big picture.

khi diễn tả một vấn đề lớn

And this is one of our filmmakers' products.

đây là một trong những sản phẩm của nhà làm phim của chúng tôi

(Video) Boy: Hey listen! Did you know that the stocks are up?

(đoạn phim) cậu bé: nghe này! cậu có biết cổ phiếu tăng giá chưa?

Who are you playing?

cậu đóng vai gì thế?

Girl: Uncle Khaled. Here, put on the headscarf.

cô bé :cậu Khaled,đây hãy đeo chiếc khăn quàng cổ này

Khaled: Why would I want to put it on?

Khaled : tại sao phải đeo chứ?

Girl: Do as you're told, young girl.

Cô bé : làm như người ta bảo đi ,cô bé

Boy: No, you play mom and I play dad. (Girl: But it's my game.)

Cậu bé : không, cậu đóng vai mẹ,tớ đóng vai bố(cô bé : nhưng đây là trò chơi của tớ mà )

Play by yourself then.

thế thì cậu chơi một mình đi.

Girl: Women! One word and they get upset.

cô bé : đàn bà !một tiếng thôi mà họ đã giận

Useless.

vô dụng

Thank you. Thank you!

cảm ơn. cảm ơn

(Applause)

(vỗ tay)

SM: Going back to straddling between East and West,

SM : quay trở lại với sự dao động giữa Đông và Tây

last month we had our second Doha Tribeca Film Festival

tháng vừa rồi chúng tôi vừa tổ chức liên hoan phim Doha Tribeca

here in Doha.

ở đây tại Doha.

The Doha Tribeca Film Festival

Liên hoan phim Doha Tribeca

was held at our new cultural hub, Katara.

được tổ chức tại trung tâm văn hoá mới của chúng tôi, Katara.

It attracted 42,000 people,

Nó đã thu hút 42000 người

and we showcased 51 films.

chúng tôi đã triển lãm 51 đoạn phim

Now the Doha Tribeca Film Festival

Giờ thì Liên hoan phim Doha Tribeca

is not an imported festival,

không còn là một lễ hội nhập khẩu nữa,

but rather an important festival

nó đã trở thành một lễ hội quan trọng

between the cities of New York and Doha.

giữa thành phố New York và Doha.

It's important for two things.

Có 2 điều quan trọng.

First, it allows us to showcase

Trước hết nó cho phép chúng tôi triển lãm

our Arab filmmakers and voices

những nhà làm phim A-Rập và tiếng nói của họ

to one of the most cosmopolitan cities in the world,

tới một trong những thành phố quốc tế nổi tiếng nhất thế giới,

New York City.

New York.

At the same time, we are inviting them

Cùng lúc, chúng tôi cũng mời họ

to come and explore our part of the world.

đến và khám phá phần thế giới của chúng tôi

They're learning our culture, our language, our heritage

Họ đang học về văn hóa, ngôn ngữ, di sản của chúng ta

and realizing we're just as different

và nhận ra rằng chúng ta khác biệt

and just the same as each other.

và cũng như họ.

Now over and over again,

Và cứ nhiều lần như thế

people have said, "Let's build bridges,"

mọi người nói: "Hãy cùng xây cầu nối",

and frankly, I want to do more than that.

nói thật tôi muốn làm nhiều hơn thế

I would like break the walls of ignorance

tôi muốn phá bỏ những bức tường của sự thờ ơ

between East and West --

giữa Đông và Tây --

no, not the soft option that we have discussed before,

không không phải lựa chọn văn hoá mà chúng ta đang nói về

but rather the soft power

mà là sức mạnh văn hoá

that Joseph Nye has spoken about before.

mà Joseph Nye nói trước đây

Culture's a very important tool to bring people together.

văn hoá là một công cụ mang mọi người đến với nhau

We should not underestimate it.

chúng ta không nên đánh giá thấp nó

"Know thyself,"

"Hãy biết mình là ai"

that is the journey of self-expression and self-realization

đây là hành trình tự thể hiện và tự khám phá

that we are traveling.

mà chúng ta đang đi

Now I don't pretend to have all the answers,

Tôi không giả vờ là biết tất cả những câu trả lời

but I know that me as an individual

nhưng tôi biết rằng tôi với tư cách là một cá nhân

and we as a nation

và chúng ta với tư cách là một dân tộc

welcome this community

chào mừng tập thể này

of ideas worth spreading.

với những ý tưởng đáng được chia sẻ.

This is a very interesting journey.

đây là một hành trình rất thú vị

I welcome you on board

tôi xin mời bạn cùng tham gia

for us to engage and discuss new ideas

với chúng tôi tham gia và bàn luận những ý tưởng mới

of how to bring people together

làm thế nào để mang người ta lại với nhau

through cultural initiatives and discussions.

qua động lực và các thảo luận văn hoá

Familiarity destroys and trumps fear. Try it.

sự gần gũi phá huỷ và chiến thắng nỗi sợ hãi. Hãy thử đi.

Ladies and gentlemen, thank you very much. Shokran.

Xin cảm ơn quý vị rất nhiều. Shokran.

(Applause)

(Vỗ tay)