My journey from Marine to actor | Adam Driver | TED

Translator: Anh Pham Reviewer: Linh Tran

Tôi là lính thủy đánh bộ của Đại đội Vũ khí 1/1

I was a Marine with 1/1 Weapons Company,

81's platoon,

thuộc trung đội 81

out in Camp Pendleton, California.

đóng ở Camp Pendleton, California.

Oorah!

Oorah!

Audience: Oorah!

Khán giả: Oorah!

(Laughter)

(Tiếng cười)

I joined a few months after September 11,

Tôi nhập ngũ một vài tháng sau vụ 11/9,

feeling like I think most people in the country did at the time,

và cảm thấy giống như tất cả mọi người vào thời điểm ấy,

filled with a sense of patriotism and retribution

tràn đầy lòng yêu nước, sự căm hờn

and the desire to do something --

và ước muốn làm một điều gì đó

that, coupled with that fact that I wasn't doing anything.

và thực tế là lúc đó tôi chẳng có việc gì để làm cả.

I was 17, just graduated from high school that past summer,

Tôi chỉ mới 17, vừa tôt nghiệp cấp 3 vào mùa hè trước đó,

living in the back room of my parents' house paying rent,

sống ở căn phòng phía sau

căn nhà của bố mẹ tôi

in the small town I was raised in in Northern Indiana,

trong một thị trấn nhỏ nơi tôi lớn lên ở phía bắc Indiana

called Mishawaka.

gọi là Mishawaka

I can spell that later for people who are interested --

Tôi có thể đánh vần từ đó cho ai có hứng thú nghe

(Tiếng cười)

(Laughter)

Mishawaka có rất nhiều điều hay ho nhưng không phải là một trung tâm văn hóa

Mishawaka is many good things but cultural hub of the world it is not,

so my only exposure to theater and film

bởi vậy tiếp xúc của tôi với phim ảnh

was limited to the plays I did in high school

giới hạn trong những vở kịch tôi đóng hồi cấp 3

and Blockbuster Video, may she rest in peace.

và các hiệu Phim Bom Tấn, mong cô ấy yên nghỉ

(Laughter)

(Tiếng cười)

I was serious enough about acting

Tôi nghiêm túc về diễn xuất tới mức

that I auditioned for Juilliard when I was a senior in high school,

tôi đã tham gia thử giọng cho Julliard hồi học lớp 12

didn't get in,

rồi bị đánh trượt,

determined college wasn't for me and applied nowhere else,

không muốn học lên tiếp, tôi không nộp đơn vào đâu cả,

which was a genius move.

đó là lựa chọn sáng suốt.

I also did that Hail Mary LA acting odyssey

Tôi cũng thất bại khi thử trải nghiệm nghề diễn ở LA

that I always heard stories about,

như tôi thường được nghe,

of actors moving to LA with, like, seven dollars

về những diễn viên tới LA, chỉ với 7 đô la

tìm kiếm công việc và sự thành công.

and finding work and successful careers.

Tôi đã đi tới tận Amarillo, Texas trước khi xe của tôi bị hỏng.

I got as far as Amarillo, Texas, before my car broke down.

I spent all my money repairing it,

Tôi dùng hết số tiền tôi có để sửa nó

finally made it to Santa Monica --

cuối cùng tới được Santa Monica

not even LA --

còn chưa tới LA

stayed for 48 hours wandering the beach, basically,

ở lại đó 48 giờ, chỉ lang thang trên bãi biển

got in my car, drove home,

quay trở lại xe, về nhà.

thus ending my acting career, so --

kết thúc sự nghiệp diễn xuất.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Seventeen, Mishawaka ...

17 tuổi, Mishawaka ...

parents' house, paying rent, selling vacuums ...

nhà của bố mẹ, trả tiền thuê nhà, bán máy hút bụi ...

telemarketing,

bán hàng qua điện thoại,

cutting grass at the local 4-H fairgrounds.

cắt cỏ quanh khu hội chợ 4-H.

This was my world going into September, 2001.

đó là thế giới của tôi cho đến tháng 9, 2001.

So after the 11th,

Sau ngày 11 đó,

and feeling an overwhelming sense of duty,

tôi cảm thấy tràn đầy ý thức về nghĩa vụ,

and just being pissed off in general -- at myself,

và cảm thấy bực bội nói chung với bản thân

my parents, the government;

với cha mẹ, chính phủ;

not having confidence, not having a respectable job,

không có sự tự tin, không công việc đáng tôn trọng

my shitty mini-fridge that I just drove to California and back --

với cái xe nhỏ xíu cà tàng mà tôi lái đến California rồi trở về

I joined the Marine Corps and loved it. I loved being a Marine.

Tôi gia nhập và thích là một lính thủy đánh bộ.

It's one of the things I'm most proud of having done in my life.

Đó là một trong những điều tự hào nhất trong cuộc đời tôi.

Sử dụng vũ khí rất hay,

Firing weapons was cool,

cảm giác lái và kích nổ những thứ đắt đỏ rất tuyệt.

driving and detonating expensive things was great.

But I found I loved the Marine Corps the most

nhưng tôi nhận ra điều làm tôi yêu thích nhất

for the thing I was looking for the least when I joined,

điều mà tôi ít trông đợi nhất khi gia nhập

which was the people:

chính là con người

these weird dudes -- a motley crew of characters

những gã cực dị - một đám đủ loại tính cách hỗn tạp

from a cross section of the United States --

từ khắp nơi trên đất Mỹ

that on the surface I had nothing in common with.

trên bề nổi thì tôi chẳng có gì chung cả.

And over time,

Và theo thời gian,

all the political and personal bravado

những sự bất cần chính trị và cá nhân

that led me to the military dissolved,

đưa tôi đến với quân đội đều tan biến,

and for me, the Marine Corps became synonymous with my friends.

và với tôi, quân đội đồng nghĩa với bạn bè

And then, a few years into my service

Và sau đó, khi phục vụ được một vài năm

and months away from deploying to Iraq,

vài tháng trước khi được điều tới Iraq,

I dislocated my sternum in a mountain-biking accident,

Tôi bị trật khớp xương ức trong một tai nạn xe đạp leo núi

and had to be medically separated.

và bị chăm sóc y tế cách ly.

Those never in the military may find this hard to understand,

Những người không ở trong quân đội sẽ cảm thấy khó hiểu,

but being told I wasn't getting deployed to Iraq or Afghanistan

nhưng không được điều động tới Iraq hoặc Afghanistan

làm cõi lòng tôi tan nát.

was very devastating for me.

I have a very clear image of leaving the base hospital on a stretcher

Tôi nhớ rất rõ ràng việc mình rời khỏi bệnh viện trên một cái cáng

and my entire platoon is waiting outside to see if I was OK.

và toàn bộ tiểu đội đợi ở bên ngoài để chắc chắn rằng tôi ổn

And then, suddenly, I was a civilian again.

Sau đó, đột nhiên tôi trở thành dân thường lần nữa.

I knew I wanted to give acting another shot,

Tôi biết tôi muốn thử diễn xuất lần nữa,

because -- again, this is me --

bởi vì - đây là ý kiến cá nhân tôi -

I thought all civilian problems are small compared to the military.

Tôi nghĩ vấn đề của dân thường thì quá nhỏ so với quân đội.

I mean, what can you really bitch about now, you know?

ý tôi là bạn có thể than phiền gì nữa chứ?

"It's hot.

"Trời nóng quá.

Someone should turn on the air conditioner."

Ai đó nên bật điều hòa lên đi chứ."

"This coffee line is too long."

"Xếp hàng mua cafe thật quá lâu."

I was a Marine,

Tôi từng là thủy quân.

I knew how to survive.

Tôi biết cách tồn tại

I'd go to New York and become an actor.

Tôi sẽ đến NY để trở thành diễn vên

Nếu không suôn sẻ,

If things didn't work out,

Tôi sẽ sống ở công viên

I'd live in Central Park and dumpster-dive behind Panera Bread.

và ăn rác qua ngày sau tiệm Panera Bread

(Laughter)

Tôi lại thử giọng cho Julliard và lần này tôi may mắn được vào

I re-auditioned for Juilliard and this time I was lucky,

I got in.

Nhưng tôi bị bất ngờ bởi sự phức tạp khi chuyển đổi

But I was surprised by how complex the transition was

từ quân đội qua đời thường

from military to civilian.

Và tôi khá là khỏe mạnh; Tôi không nghĩ mình thích ứng được với thay đổi

And I was relatively healthy; I can't imagine going through that process

on top of a mental or physical injury.

với tổn thương thể chất và tinh thần

But regardless, it was difficult.

Nhưng dù sao, điều đó vẫn rất khó.

In part, because I was in acting school --

Một phần vì tôi học trường diễn xuất --

I couldn't justify going to voice and speech class,

tôi không thể biện minh cho việc tới lớp ngữ âm và ngôn luận,

throwing imaginary balls of energy at the back of the room,

ném quả bóng năng lượng tưởng tượng

về phía cuối lớp,

doing acting exercises where I gave birth to myself --

tập diễn để tìm lại chính mình --

(Laughter)

(Tiếng cười)

while my friends were serving without me overseas.

khi bạn bè đang phục vụ quân đội ở nước ngoài không có tôi

But also, because I didn't know how to apply the things

những cũng có thể vì tôi không biết làm sao để áp dụng

I learned in the military to a civilian context.

những điều tôi học trong quân ngũ vào cuộc sống.

I mean that both practically and emotionally.

Ý tôi là về cả mặt thực tế lẫn tình cảm.

Practically, I had to get a job.

Thực tế, tôi phải có việc làm.

And I was an Infantry Marine,

Và tôi là một lính thủy đánh bộ.

where you're shooting machine guns and firing mortars.

quen với việc bắn súng tự động và súng cối

There's not a lot of places you can put those skills in the civilian world.

Không có nhiều chỗ trên thế giới để áp dụng những kĩ năng này vào.

(Laughter)

Về mặt tinh thần, tôi vật lộn tìm ý nghĩa cuộc sống.

Emotionally, I struggled to find meaning.

In the military, everything has meaning.

Trong quân đội, mọi thứ đều có ý nghĩa.

Mọi việc bạn làm hoặc ngập trong truyền thống

Everything you do is either steeped in tradition

or has a practical purpose.

hoặc có ý nghĩa thiết thực

You can't smoke in the field

Bạn không thể hút thuốc

vì bạn không muốn làm lộ vị trí của mình.

because you don't want to give away your position.

Bạn không chạm vào mặt vì bạn phải duy trì

You don't touch your face -- you have to maintain

a personal level of health and hygiene.

một mức độ sức khỏe và vệ sinh cá nhân.

Nhìn thẳng khi "Colors" vang lên,

You face this way when "Colors" plays,

thể hiện sự tôn trọng với người đi trước.

out of respect for people who went before you.

Đi thế này, nói thế này cũng vì như vậy.

Walk this way, talk this way because of this.

Your uniform is maintained to the inch.

Đồng phục của bạn được giữ đến từng cm.

How diligently you followed those rules spoke volumes

Bạn tuân thủ những quy tắc đó ra sao

thể hiện bạn là loại Lính thủy nào

about the kind of Marine you were.

Thứ hạng của bạn cho thấy thành tích

Your rank said something about your history

và sự tôn trọng bạn dành được.

and the respect you had earned.

In the civilian world there's no rank.

Đời thường thì không có thứ hạng.

Here you're just another body,

Ở đây bạn chỉ là một thân thể,

and I felt like I constantly had to prove my worth all over again.

tôi thấy phải liên tục chứng minh bản thân lần nữa.

Và sự tôn trọng người ta dành cho tôi khi còn mặc quân phục

And the respect civilians were giving me while I was in uniform

không tồn tại khi tôi không mặc nó

didn't exist when I was out of it.

There didn't seem to be a ...

Tôi không cảm nhận được ...

a sense of community,

một ý thức cộng đồng nào,

whereas in the military, I felt this sense of community.

trong khi ở quân đội, tôi cảm nhận được dạng ý thức này.

How often in the civilian world

Có bao nhiêu lần trong cuộc đời

are you put in a life-or-death situation with your closest friends

bạn rơi vào cảnh cận kề cái chết cùng với bạn mình

and they constantly demonstrate that they're not going to abandon you?

và họ liên tục chứng minh rằng họ sẽ không bỏ rơi bạn.

And meanwhile, at acting school ...

Trong khi đó, tại trường học diễn xuất...

(Laughter)

(Tiếng cười)

I was really, for the first time,

Lần đầu tiên, tôi thật sự,

discovering playwrights and characters and plays

nhận ra là các nhà viết kịch nhân vật và vở kịch

that had nothing to do with the military,

không liên quan gì tới quân đội,

but were somehow describing my military experience

nhưng lại mô tả được kinh nghiệm quân ngũ của tôi

in a way that before to me was indescribable.

bằng một cách mà trước đây tôi không thể diễn tả được.

And I felt myself becoming less aggressive

Và tôi cảm thấy bản thân trở nên bớt hung hăng

as I was able to put words to feelings for the first time

vì lần đầu tiên tôi có khả năng diễn đạt cảm xúc bằng ngôn từ

and realizing what a valuable tool that was.

và nhận ra nó giá trị như thế nào.

And when I was reflecting on my time in the military,

Và khi tôi nhớ lại thời gian mình ở quân ngũ,

tôi không nghĩ ngay về các cuộc diễn tập,

I wasn't first thinking on the stereotypical drills

and discipline and pain of it;

về sự kỉ luật hay sự đau đớn;

mà là những khoảnh khắc đầy tình người,

but rather, the small, intimate human moments,

moments of great feeling:

những xúc cảm tuyệt vời:

friends going AWOL because they missed their families,

bạn bè nghỉ không phép

vì họ nhớ gia đình,

friends getting divorced,

bạn bè ly dị,

grieving together, celebrating together,

cùng nhau buồn đau, cùng nhau chúc mừng,

all within the backdrop of the military.

tất cả đều trong bối cảnh của quân đội.

I saw my friends battling these circumstances,

Tôi thấy bạn bè vật lộn trong những hoàn cảnh đó

and I watched the anxiety it produced in them and me,

và tôi thấy những lo âu hiện lên trong họ và tôi,

not being able to express our feelings about it.

không thể diễn tả cảm giác của chúng tôi về điều đó.

The military and theater communities are actually very similar.

Quân đội và sân khấu thật ra rất giống nhau.

Bạn thấy một nhóm người cố gắng hoàn thành một nhiệm vụ

You have a group of people trying to accomplish a mission

greater than themselves; it's not about you.

lớn lao hơn bản thân họ; không phải vì bạn.

You have a role, you have to know your role within that team.

Bạn có một vai trò, bạn phải biết vai trò của mình trong đội.

Every team has a leader or director;

Mỗi đội đều có một thủ lĩnh hay đạo diễn;

sometimes they're smart, sometimes they're not.

đôi khi họ rất thông mình, đôi khi thì không.

You're forced to be intimate with complete strangers

Bạn buộc phải trở nên thân thiết với người xa lạ

in a short amount of time;

trong một thời gian ngắn;

the self-discipline, the self-maintenance.

kỉ luật cá nhân, tự chăm sóc bản thân mình

I thought, how great would it be to create a space

Tôi nghĩ, tuyệt làm sao khi tạo ra một không gian

that combined these two seemingly dissimilar communities,

kết hợp hai thế giới

tưởng chừng khác nhau này,

that brought entertainment to a group of people

mang tới sự hứng thú

cho một nhóm người

that, considering their occupation,

mà, nếu nhắc tới nghề của họ,

could handle something a bit more thought-provoking

có thể suy nghĩ nhiều hơn

về một vấn đề

than the typical mandatory-fun events

hơn là những sự kiện phải-vui

that I remember being "volun-told" to go to in the military --

mà tôi nhớ bị bắt tham dự hồi ở quân ngũ

(Laughter)

(Tiếng cười)

all well-intended but slightly offensive events,

những sự kiện đều có ý tốt

nhưng hơi phản cảm,

like "Win a Date with a San Diego Chargers Cheerleader,"

như "Một buổi hẹn hò

với hoạt náo viên San Diego Chargers

where you answer a question about pop culture,

bạn trả lời một câu hỏi về văn hóa pop,

and if you get it right you win a date,

và nếu trả lời đúng bạn có một buổi hẹn

which was a chaperoned walk around the parade deck

là một buổi đi dạo có hộ tống ở boong diễn hành

với một hoạt náo viên đã có chồng

with this already married, pregnant cheerleader --

và đang có bầu --

(Laughter)

(Tiếng cười)

Nothing against cheerleaders, I love cheerleaders.

Tôi không có ý gì cả,

tôi thích hoạt náo viên.

Vấn đề là, sẽ thật tuyệt

The point is more, how great would it be to have theater presented

nếu sân khấu được trình bày

through characters that were accessible without being condescending.

qua các nhân vật dễ liên tưởng

mà không tỏ ra coi thường.

So we started this nonprofit called Arts in the Armed Forces,

Nên chúng tôi lập nhóm phi lợi nhuận

Nghệ thuật trong Quân đội

where we tried to do that,

trong nỗ lực của chúng tôi,

tried to join these two seemingly dissimilar communities.

cố gắng kết nối hai cộng đồng

tưởng chừng khác biệt này.

We pick a play or select monologues from contemporary American plays

Chúng tôi chọn vở kịch hay đoạn thoại

từ kịch Mỹ đương đại

đa dạng trong độ tuổi và sắc tộc

that are diverse in age and race like a military audience is,

như chính khán giả trong quân ngũ,

grab a group of incredible theater-trained actors,

lấy một nhóm diễn viên kịch tài năng,

arm them with incredible material,

trang bị cho họ những lời thoại ý nghĩa

keep production value as minimal as possible --

giữ giá trị sản xuất thấp nhất có thể --

no sets, no costumes, no lights, just reading it --

không màn, không trang phục,

không ánh sáng, chỉ lời thoại --

to throw all the emphasis on the language

nhấn mạnh tất cả vào ngôn ngữ

and to show that theater can be created at any setting.

và chứng minh sân khấu

có thể được dàn dựng ở bất cứ đâu.

It's a powerful thing,

Nó thực sự có sức mạnh,

getting in a room with complete strangers

khi bước vào căn phòng toàn người lạ

and reminding ourselves of our humanity,

và tự nhắc bản thân về tình người trong ta

and that self-expression is just as valuable a tool

và khả năng thể hiện bản thân

cũng có giá trị

as a rifle on your shoulder.

như khẩu súng trên vai vậy.

Và với một tổ chức như quân đội,

And for an organization like the military,

tự hào vì có từ viết tắt cho từ viết tắt,

that prides itself on having acronyms for acronyms,

you can get lost in the sauce

bạn có thể hoàn toàn bối rối

when it comes to explaining a collective experience.

nếu phải diễn tả một trải nghiệm của mình.

And I can think of no better community

Và tôi nghĩ không tập thể nào tốt hơn

nên được trang bị khả năng diễn tả cảm xúc

to arm with a new means of self-expression

như tập thể đang bảo vệ tổ quốc này.

than those protecting our country.

We've gone all over the United States and the world,

Chúng tôi đi khắp nước Mỹ và thế giới

from Walter Reed in Bethesda, Maryland,

từ Walter Reed ở Bethesda, Maryland,

to Camp Pendleton, to Camp Arifjan in Kuwait,

tới trại Pendleton,

tới trại Arifjan ở Kuwait,

to USAG Bavaria,

tới USAG Bavaria,

on- and off-Broadway theaters in New York.

quay lại Broadway ở New York nhiều lần.

And for the performing artists we bring,

Và với những nghệ sỹ chúng tôi mang theo,

it's a window into a culture

đó là cửa sổ nhìn ra nền văn hóa

they otherwise would not have had exposure to.

mà họ không cách nào tiếp cận được.

And for the military, it's the exact same.

Và với quân đội cũng y như vậy.

And in doing this for the past six years,

Và trong sáu năm vừa qua,

I'm always reminded that acting is many things.

Tôi luôn nhớ rằng diễn xuất

là rất nhiều thứ.

It's a craft, it's a political act, it's a business, it's --

Là một nghề, là hành động chính trị

là kinh doanh, là --

whatever adjective is most applicable to you.

bất cứ tính từ nào bạn thấy thích hợp nhất

But it's also a service.

Nhưng nó cũng là một nghĩa vụ.

I didn't get to finish mine,

Tôi đã không hoàn thành được,

so whenever I get to be of service

vì thế nên mỗi khi được phục vụ

to this ultimate service industry, the military, for me, again --

ngành dịch vụ tối cao này, là quân đội,

đối với tôi, một lần nữa --

there's not many things better than that.

không có gì tuyệt hơn điều này cả.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)

We're going to be doing a piece from Marco Ramirez,

Chúng tôi sẽ diễn một cảnh

called "I am not Batman."

của Marco Ramirez,

mang tên "Ta không phải Người Dơi."

An incredible actor and good friend of mine, Jesse Perez,

Một diễn viên xuất chúng

và là bạn tốt của tôi, Jesse Perez,

is going to be reading,

sẽ đọc lời thoại,

and Matt Johnson, who I just met a couple hours ago.

và Matt Johnson,

tôi mới gặp cách đây vài giờ.

They're doing it together for the first time,

Họ sẽ diễn cùng nhau lần đầu tiên,

so we'll see how it goes.

và ta sẽ coi nó đi tới đâu

Jesse Perez and Matt Johnson.

Jesse Perez và Matt Johnson.

(Applause)

(Vỗ tay)

Jesse Perez: It's the middle of the night

JP: Giờ là giữa đêm

bầu trời đỏ rực một màu phóng xạ.

and the sky is glowing like mad, radioactive red.

And if you squint, you can maybe see the moon

Và nếu nheo mắt, bạn có thể thấy mặt trăng

qua lớp khói thuốc

through a thick layer of cigarette smoke and airplane exhaust

và khí thải máy bay

bao trùm toàn thành phố,

that covers the whole city,

như cái mùng ngăn

like a mosquito net that won't let the angels in.

lối đi của các thiên thần

(Drum beat)

(Tiếng trống)

Và nếu bạn nhìn đủ cao,

And if you look up high enough,

bạn sẽ thấy tôi đang đứng

you can see me standing on the edge of an 87-story building.

trên rìa của tòa nhà 87 tầng.

And up there, a place for gargoyles and broken clock towers

Và trên đó, nơi của các tượng đá

và những tháp đồng hồ đã hỏng

that have stayed still and dead for maybe like 100 years,

chúng nằm yên và đã chết

cả trăm năm nay rồi,

up there is me.

trên đó có tôi.

(Beat)

(Tiếng trống)

And I'm frickin' Batman.

Và tôi là Người Dơi chính hiệu.

(Beat)

(Tiếng trống)

And I gots Batmobiles and batarangs

Tôi có xe Dơi và boomerang Dơi

and frickin' bat caves, like, for real.

và hang dơi thật xịn, thật đấy.

And all it takes is a broom closet

Chỉ cần là nơi để chổi

or a back room or a fire escape,

căn phòng phía sau hay lối thoát hiểm ,

and Danny's hand-me-down jeans are gone.

và quần jeans cũ Danny cho tôi

sẽ biến mất.

And my navy blue polo shirt,

Và áo phông có cổ màu navy của tôi,

the one that looks kinda good on me but has that hole on it near the butt

cái áo tôi mặc khá đẹp

nhưng bị lủng ở gần mông

khi bị vướng vào hàng rào kẽm gai

from when it got snagged on the chain-link fence behind Arturo's

sau nhà Arturo

nhưng không vấn đề gì

vì tôi cho áo trong quần rồi

but it isn't even a big deal because I tuck that part in

và mọi thứ quá ổn thôi.

and it's, like, all good.

Cái áo xanh đó -- cũng biến mất luôn!

That blue polo shirt -- it's gone, too!

Và tôi như là, là ... biến đổi hoàn toàn.

And I get like, like ... transformational.

(Beat)

(Tiếng trống)

And nobody pulls out a belt and whips Batman for talkin' back.

Không ai rút dây lưng và quất

người Dơi vì nói hỗn cả.

(Beat)

(Tiếng trống)

Or for not talkin' back.

Hay vì không nói hỗn.

And nobody calls Batman simple

Và không ai gọi Người Dơi là đần

or stupid

hay ngu

or skinny.

hay gầy còm nhom cả.

And nobody fires Batman's brother from the Eastern Taxi Company

Và không ai đuổi việc em trai người Dơi

ở Công ty Taxi Phía Đông

'cause they was making cutbacks, neither.

khi họ cắt giảm chi phí cả.

'Cause they got nothing but respect.

Bởi họ không có gì ngoài sự tôn trọng.

And not like afraid-respect,

Và không phải tôn trọng vì sợ,

just, like, respect-respect.

mà là tôn trọng thực sự ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

'Cause nobody's afraid of you.

Bởi không ai sợ bạn cả.

'Cause Batman doesn't mean nobody no harm.

Người Dơi không làm hại ai cả.

(Beat)

(Tiếng trống)

Ever. (Double beat)

Không bao giờ.

'Cause all Batman really wants to do is save people

(Nhịp trống đôi)

Bởi người Dơi chỉ muốn

cứu giúp mọi người thôi

and maybe pay abuela's bills one day

và trả hóa đơn giúp bà ngoại

and die happy.

và ra đi trong hạnh phúc

And maybe get, like, mad-famous for real.

Và cuối cùng trở nên siêu nổi tiếng.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Oh -- and kill the Joker.

Oh-- và giết Joker nữa.

(Drum roll)

(Trống rền)

Tonight, like most nights, I'm all alone.

Đêm nay, như mọi đêm, tôi một mình.

And I'm watchin' and I'm waitin'

Và tôi trông xem rồi tôi chờ đợi

like a eagle

như một con đại bàng

or like a --

hoặc như là --

no, yeah, like a eagle.

không, như đại bàng ấy.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And my cape is flapping in the wind cause it's frickin' long

Áo choàng tôi phấp phới trong gió

vì nó dài quá dài

and my pointy ears are on,

và đôi tai nhọn vểnh lên,

and that mask that covers like half my face is on, too,

và mặt nạ che nửa mặt tôi nữa,

and I got, like, bulletproof stuff all in my chest so no one can hurt me.

và tôi có đồ chống đạn

trên ngực để không ai làm đau tôi được.

And nobody -- nobody! --

Và không ai -- không ai! --

is gonna come between Batman ...

ngăn cản người Dơi ...

and justice.

thực thi công lý cả.

(Drums) (Laughter)

(Trống) (Tiếng cười)

From where I am,

Từ chỗ tôi đứng,

I can hear everything.

tôi có thể nghe được tất cả.

(Silence)

(Im lặng)

Somewhere in the city,

Đâu đó trong thành phố,

there's a old lady picking Styrofoam leftovers up out of a trash can

một cụ già đang nhặt

những hộp xốp trong thùng rác lên

and she's putting a piece of sesame chicken someone spit out

và cho một miếng gà sốt mè ai đó nhổ ra

into her own mouth.

vào miệng của mình.

And somewhere there's a doctor with a wack haircut in a black lab coat

Và đâu có một bác sĩ có quả đầu dở tệ

mặc áo choàng màu đen

trying to find a cure for the diseases

cố tìm cách chữa một căn bệnh

that are gonna make us all extinct for real one day.

mà sẽ khiến chúng ta tuyệt chủng

vào một ngày nào đó.

And somewhere there's a man,

Và đâu đó một người đàn ông,

a man in a janitor's uniform,

chú mặc đồ lao công,

stumbling home drunk and dizzy

loạng choạng về nhà khi say xỉn

after spending half his paycheck on 40-ounce bottles of twist-off beer,

sau khi tiêu nửa tháng lương

vào một chai bia hơn một lít giá cắt cổ

and the other half on a four-hour visit to some lady's house

và nửa còn lại vào 4 tiếng ở nhà một cô nàng nào đó

on a street where the lights have all been shot out

mà đèn đường khu đó bị bắn bể hết rồi

bởi những người thích làm việc

by people who'd rather do what they do in this city in the dark.

trong bóng tối.

Cách chú lao công nửa dãy nhà,

And half a block away from janitor man,

there's a group of good-for-nothings who don't know no better,

một nhóm cô hồn không biết làm gì,

waiting for janitor man with rusted bicycle chains

ngoài đợi chú lao công

với cái xích xe đạp rỉ sét

and imitation Louisville Sluggers,

nhìn mặt giống Louisville Sluggers,

and if they don't find a cent on him,

và nếu chúng thấy chú không có xu nào

mà chắc chắn là vậy,

which they won't,

chúng sẽ tẩn chú tới khi tay chúng đau,

they'll just pound at him till the muscles in their arms start burning,

till there's no more teeth to crack out.

tới khi chú không còn răng ăn cháo nữa.

But they don't count on me.

Nhưng chúng quên mất còn tôi.

They don't count on no Dark Knight,

Chúng chẳng quan tâm Kị sỹ bóng đêm,

with a stomach full of grocery-store brand macaroni and cheese

với một bụng đầy mì ống phô mai

từ cửa hàng thực phẩm

and cut-up Vienna sausages.

và xúc xích Vienna cắt nhỏ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

'Cause they'd rather believe I don't exist.

Bởi chúng thà tin rằng tôi không tồn tại.

And from 87 stories up, I can hear one of the good-for-nothings say,

Từ tầng 87, tôi nghe một tên cô hồn nói,

"Gimme the cash!" -- real fast like that,

"Xì tiền ra đây!" -- nói nhanh vậy đó,

just, "Gimme me the fuckin' cash!"

"Đưa chỗ tiền chết tiệt đó đây!"

And I see janitor man mumble something in drunk language and turn pale,

Tôi thấy chú lao công lẩm bẩm

trong cơn say và người trắng nhợt,

và từ tầng thứ 87

and from 87 stories up,

I can hear his stomach trying to hurl its way out his Dickies.

tôi nghe tiếng dạ dày chú

như muốn trào ngược ra

So I swoop down, like, mad-fast

Tôi nhào xuống, nhanh như cắt

and I'm like darkness, I'm like, "Swoosh!"

giống như là bóng đêm, như là, "Vút!"

And I throw a batarang at the one naked lightbulb.

Và tôi ném phi tiêu Dơi

vào một bóng đèn đường.

(Cymbal)

(Tiếng chũm chọe)

And they're all like, "Whoa, muthafucker!

Và tụi nó ồ lên, "Trời, mẹ kiếp!

Who just turned out the lights?"

Đứa nào vừa tắt đèn thế?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

"What's that over there?" "What?"

"Cái gì thế kia?" "Cái gì chứ?"

"Gimme me what you got, old man!"

"Có giỏi thì ra đây lão kia!"

"Nghe thấy gì không?"

"Did anybody hear that?"

"Nghe gì? Làm gì có gì. Không có mà -- chẳng có con dơi nào đâu!"

"Hear what? There ain't nothing. No, really -- there ain't no bat!"

But then ...

Nhưng rồi ...

one out of the three good-for-nothings gets it to the head -- pow!

một thằng cô hồn ăn ngay một cú vào đầu -- bụp!

And number two swings blindly into the dark cape before him,

Thằng thứ hai đấm bừa vào cái áo choàng đen trước mặt nó,

but before his fist hits anything,

nhưng trước khi nó kịp đấm trúng,

I grab a trash can lid and --

tôi nắm lấy nắp thùng rác và --

right in the gut!

trúng giữa ngay bụng nó!

And number one comes back with the jump kick,

Thằng đầu tiên quay lại nhảy lên và đá,

but I know judo karate, too, so I'm like --

nhưng tôi cũng biết judo karate nữa, nên tôi --

(Drums)

(Tiếng trống)

Twice!

Hai lần!

(Drums)

(Tiếng trống)

(Laughter)

(Tiếng cười)

(Drums)

(Tiếng trống)

But before I can do any more damage,

Nhưng trước khi tôi kịp làm gì,

suddenly we all hear a "click-click."

tất cả đều nghe tiếng "click-click."

And suddenly everything gets quiet.

Và đột nhiên mọi thứ chìm vào yên lặng.

And the one good-for-nothing left standing

Thằng cô hồn còn lại đang đứng

trong tay nó khẩu súng đang chĩa thẳng lên,

grips a handgun and aims it straight up,

như đang nắm giữ con tin của Chúa

like he's holding Jesus hostage,

like he's threatening maybe to blow a hole in the moon.

như đang đe dọa bắn thủng mặt trăng một lỗ.

And the good-for-nothing who got it to the head,

Đứa cô hồn bị đánh vào đầu,

who tried to jump-kick me,

đứa mà cố đá tôi,

và đứa còn lại ăn một cú vào bụng đó,

and the other good-for-nothing who got it in the gut,

đều lẩn tránh dạt ra khỏi bóng người trước mặt chúng.

is both scrambling back away from the dark figure before 'em.

Và kẻ đang say, chú lao công ấy,

And the drunk man, the janitor man,

đã lủi vào một góc, và cầu khấn Thánh Anthony

is huddled in a corner, praying to Saint Anthony

'cause that's the only one he could remember.

vì chú ta chỉ nhớ có ông ấy mà thôi.

(Double beat)

(Nhịp trống đôi)

And there's me:

Và còn tôi:

eyes glowing white,

đôi mắt trắng lóe lên,

cape blowing softly in the wind.

áo choàng nhẹ bay trong gió.

(Beat)

(Nhịp điệu)

Bulletproof chest heaving,

Lồng ngực đã chống đạn thở gấp,

my heart beating right through it in a Morse code for:

tim tôi đập như đang đánh mã Morse:

"Fuck with me

"Gây sự với tao

một lần thôi

just once

mau lên nào

come on

thử đi."

just try."

And the one good-for-nothing left standing,

Và thằng cô hồn đang đứng đó,

the one with the handgun --

thằng đang cầm súng --

yeah, he laughs.

nó cười.

And he lowers his arm.

Và nó hạ thấp tay xuống.

And he points it at me

Chĩa súng vào tôi

and gives the moon a break.

và tha cho mặt trăng.

And he aims it right between my pointy ears,

Nó nhắm ngay giữa đôi tai nhọn của tôi,

like goal posts and he's special teams.

như mục tiêu và nó là lính đặc nhiệm.

And janitor man is still calling Saint Anthony,

Và chú lao công thì vẫn cầu nguyện Thánh Anthony,

but he ain't pickin' up.

nhưng không được đáp lại.

And for a second,

Và chỉ trong một giây,

it seems like ...

dường như ...

maybe I'm gonna lose.

tôi có thể thua.

Nah!

Không đời nào!

(Tiếng trống)

(Drums)

Pằng! Pằng! Ka ka!

Shoot! Shoot! Fwa-ka-ka!

"Đừng giết tôi!"

"Don't kill me, man!"

Snap! Wrist crack! Neck! Slash!

Gãy! Trật cổ tay! Cổ! Chém!

Skin meets acid: "Ahhhhhhh!"

Da gặp acid: "Ahhhhhhh!"

And he's on the floor

Tên cô hồn nằm sõng soài

and I'm standing over him

còn tôi đứng trên nó

and I got the gun in my hands now

và tay tôi giờ đang cầm súng

and I hate guns, I hate holding 'em 'cause I'm Batman.

tôi ghét súng, ghét phải cầm súng vì tôi là người Dơi.

And, asterisk:

Và, dấu hoa thị:

Batman don't like guns 'cause his parents got iced by guns a long time ago.

Người Dơi không thích súng bởi ba mẹ anh bị giết bởi súng đã lâu rồi.

But for just a second,

Nhưng chỉ trong tích tắc,

my eyes glow white,

đôi mắt tôi sáng lên,

and I hold this thing

và tôi đang cầm thứ này

for I could speak to the good-for-nothing

tôi có thể nói với thằng cô hồn

bằng một ngôn ngữ hắn hiểu.

in a language he maybe understands.

Click-click!

Click-click!

(Beat)

(Nhịp điệu)

And the good-for-nothings become good-for-disappearing

Và tên cô hồn này sẽ bốc hơi ngay

biến về nơi khỉ ho cò gáy chết tiệt nào mà từ đó chúng bò ra.

into whatever toxic waste, chemical sludge shithole they crawled out of.

And it's just me and janitor man.

Giờ chỉ còn tôi và chú lao công.

And I pick him up,

Tôi nâng chú ấy dậy,

and I wipe sweat and cheap perfume off his forehead.

lau khô mồ hôi và nước hoa rẻ tiền khỏi trán chú.

And he begs me not to hurt him

Chú ta van xin tôi đừng đánh

and I grab him tight by his janitor-man shirt collar,

và tôi nắm cổ áo chú thật chặt,

and I pull him to my face

kéo sát mặt chú ấy gần lại

and he's taller than me but the cape helps,

chú cao hơn nhưng áo choàng đã giúp tôi,

so he listens when I look him straight in the eyes.

nên chú lắng nghe khi tôi nhìn thẳng vào mắt chú.

And I say two words to him:

Và tôi nói hai từ:

"Go home."

"Về đi."

And he does,

Và chú ấy đi về,

checking behind his shoulder every 10 feet.

cứ vài ba mét lại ngoảnh lại.

And I swoosh from building to building on his way there

Tôi bay nhảy từ chỗ này qua chỗ kia trên con đường đó

'cause I know where he lives.

bởi tôi biết nơi chú sống.

And I watch his hands tremble as he pulls out his key chain

Tôi thấy chú run rẩy lấy chùm chìa khóa ra

and opens the door to his building.

và mở cửa vào tòa nhà.

And I'm back in bed

Tôi quay trở lại giường

before he even walks in through the front door.

trước khi chú kịp bước qua cửa chính.

And I hear him turn on the faucet

Tôi nghe chú vặn mở vòi nước

tự rót cho mình một ly nước ấm.

and pour himself a glass of warm tap water.

And he puts the glass back in the sink.

Để chiếc ly lại vào bồn rửa.

And I hear his footsteps.

Và tôi nghe tiếng bước chân.

And they get slower as they get to my room.

Bước chân chậm dần khi vào tới phòng của tôi

And he creaks my door open, like, mad-slow.

Và chú mở cửa phòng chậm, cực kì chậm.

And he takes a step in,

Và chú bước vào,

which he never does.

chú chưa làm vậy bao giờ.

(Beat)

(Nhịp trống)

And he's staring off into nowhere,

Rồi chú nhìn xa xăm,

his face, the color of sidewalks in summer.

da mặt chú có màu của vỉa hè trong nắng.

And I act like I'm just waking up

Và tôi làm bộ mới thức dậy

and I say, "Ah, what's up, Pop?"

và tôi nói, "Có chuyện gì vậy Bố?"

And janitor man says nothing to me.

Chú lao công không nói gì với tôi.

But I see in the dark,

Nhưng tôi thấy,

I see his arms go limp

cánh tay chú mềm đi

and his head turns back, like, towards me.

và chú quay đầu lại phía tôi.

And he lifts it for I can see his face,

Để tôi nhìn thấy khuôn mặt chú,

for I could see his eyes.

thấy đôi mắt chú.

And his cheeks is drippin', but not with sweat.

Nước chảy trên gò má chú, nhưng không phải mồ hôi.

And he just stands there breathing,

Và chú đứng đó thở đều,

like he remembers my eyes glowing white,

như nhớ lại đôi mắt lóe trắng của tôi,

like he remembers my bulletproof chest,

nhớ lại áo giáp chống đạn của tôi,

like he remembers he's my pop.

và nhớ lại chú là bố tôi.

And for a long time I don't say nothin'.

Lâu thật lâu tôi không nói gì cả.

And he turns around, hand on the doorknob.

Và chú quay đi, đặt tay lên núm cửa.

And he ain't looking my way,

Chú không nhìn về phía tôi,

but I hear him mumble two words to me:

nhưng tôi nghe chú lẩm nhẩm hai từ:

"I'm sorry."

"Xin lỗi."

And I lean over, and I open my window just a crack.

Tôi nhoài người ra, mở cửa sổ một khe nhỏ xíu.

If you look up high enough,

Nếu bạn nhìn đủ cao,

you could see me.

bạn sẽ thấy tôi.

And from where I am --

Và từ chỗ tôi đứng --

(Cymbals)

(Tiếng chũm chọe)

I could hear everything.

Tôi có thể nghe thấy mọi thứ.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)