Abha Dawesar: Life in the "digital now"

Abha Dawesar: Cuộc sống trong "hiện tại số"

Translator: Nguyen Trang Reviewer: Nhu PHAM

I was in New York during Hurricane Sandy,

Tôi đã ở New York suốt thời gian cơn bão Sandy.

and this little white dog called Maui

và chú chó nhỏ tên Maui

was staying with me.

cùng ở đó với tôi.

Half the city was dark because of a power cut,

Gần nửa thành phố chìm trong bóng tối vì mất điện,

and I was living on the dark side.

và tôi cũng ở trong phòng tối.

Now, Maui was terrified of the dark,

Khi đó,Maui rất sợ bóng tối

so I had to carry him up the stairs,

nên tôi phải mang nó lên tầng trên,

actually down the stairs first, for his walk,

thực ra nó theo tôi xuống tầng dưới,

and then bring him back up.

rồi lại quay trở lại tầng trên.

I was also hauling gallons of bottles of water

Tôi phải xách mấy ga-lông nước

up to the seventh floor every day.

lên tầng bảy mỗi ngày.

And through all of this,

Và để làm được điều này,

I had to hold a torch between my teeth.

tôi phải dùng răng cầm ngọn đuốc.

The stores nearby were out of flashlights

Các cửa hàng gần đó hết đèn pin

and batteries and bread.

cũng như pin và bánh mì.

For a shower, I walked 40 blocks

Để tắm, tôi đi bộ qua 40 tòa nhà

to a branch of my gym.

tới phòng thể dục.

But these were not the major preoccupations of my day.

Nhưng đó không phải là nỗi lo lắng nhất của tôi.

It was just as critical for me to be the first person in

Điều cấp bách tôi muốn là người đầu tiên

at a cafe nearby with extension cords and chargers

vào quán cà phê gần nhà với dây điện và bộ sạc

to juice my multiple devices.

để sạc điện cho các thiết bị đa chức năng của mình.

I started to prospect under the benches of bakeries

Tôi bắt đầu tìm dưới hàng ghế của cửa hàng bánh ngọt

and the entrances of pastry shops for plug points.

và cửa ra vào cửa hàng kẹo các ổ cắm.

I wasn't the only one.

Tôi không phải là người duy nhất làm điều đó.

Even in the rain, people stood between Madison and 5th Avenue

Ngay trong trời mưa, người ta đứng giữa đường Madison và Đại lộ 5

under their umbrellas charging their cell phones

vừa che ô vừa sạc điện thoại

from outlets on the street.

từ các cửa hàng trên đường.

Nature had just reminded us

Thiên nhiên đã nhắc nhở chúng ta

that it was stronger than all our technology,

rằng nó mạnh hơn tất cả các công nghệ của chúng ta,

and yet here we were, obsessed about being wired.

và chúng ta ở đây, bị ám ảnh về bị ràng buộc.

I think there's nothing like a crisis

Theo tôi không có gì giống như một cơn khủng hoảng

to tell you what's really important and what's not,

để nói với bạn điều gì thực sự quan trọng và điều gì không,

and Sandy made me realize that our devices

và cơn bão Sandy đã làm tôi nhận ra các thiết bị

and their connectivity matter to us

và kết nối của chúng quan trọng với chúng ta nhường nào

right up there with food and shelter.

giống như thức ăn và chỗ ở.

The self as we once knew it no longer exists,

Bản thân chúng ta đã biết nó từng không tồn tại,

and I think that an abstract, digital universe

và theo tôi một vũ trụ số vô hình

has become a part of our identity,

đã trở thành một phần bản sắc của chúng ta,

and I want to talk to you about what I think that means.

và tôi muốn nói với các bạn về những gì theo tôi có ý nghĩa.

I'm a novelist, and I'm interested in the self

Tôi là tiểu thuyết gia, và tôi quan tâm đến bản thân mình,

because the self and fiction have a lot in common.

vì bản thân và tiểu thuyết có nhiều điểm chung.

They're both stories, interpretations.

Đều có những câu chuyện, sự diễn giải.

You and I can experience things without a story.

Bạn và tôi đều có thể trải qua điều đó mà không cần đến truyện kể mới biết.

We might run up the stairs too quickly

Chúng ta có thể đã chạy lên tầng cao quá nhanh

and we might get breathless.

rồi sau đó phải thở gấp.

But the larger sense that we have of our lives,

Nhưng ở một nghĩa rộng hơn chúng ta có cuộc sống riêng

the slightly more abstract one, is indirect.

một cách trừu tượng, là gián tiếp.

Our story of our life is based on direct experience,

Câu chuyện về cuộc sống của chúng ta dựa trên trải nghiệm trực tiếp,

but it's embellished.

nhưng đã được thêm thắt.

A novel needs scene after scene to build,

Một tiểu thuyết cấu thành từ cảnh này sang cảnh khác

and the story of our life needs an arc as well.

cũng như câu chuyện đời chúng ta cần điểm nhấn.

It needs months and years.

Nó cần trải qua nhiều tháng, nhiều năm.

Discrete moments from our lives are its chapters.

Những khoảnh khắc riêng là những chương của tác phẩm.

But the story is not about these chapters.

Nhưng câu chuyện sẽ không chỉ gồm các chương

It's the whole book.

Mà là cả cuốn sách.

It's not only about the heartbreak and the happiness,

Nó không chỉ bao gồm nỗi buồn và niềm vui,

the victories and the disappointments,

thành công và thất vọng,

but it's because how because of these,

mà còn về nguyên nhân cách thức xảy ra

and sometimes, more importantly, in spite of these,

đôi khi, quan trọng hơn, trên cả những điều ấy,

we find our place in the world

chúng ta tìm ra vị trí của mình trên thế giới này

and we change it and we change ourselves.

chúng ta thay đổi nó, và thay đổi chính mình.

Our story, therefore, needs two dimensions of time:

Câu chuyện của chúng ta, do đó, cần theo 2 chiều hướng của thời gian:

a long arc of time that is our lifespan,

một cung dài thời gian là tuổi đời chúng ta,

and the timeframe of direct experience

và đoạn thời gian của trải nghiệm trực tiếp

that is the moment.

chính là khoảnh khắc.

Now the self that experiences directly

Thời gian mỗi người trực tiếp trải qua

can only exist in the moment,

có thể chỉ tồn tại trong khoảnh khắc,

but the one that narrates needs several moments,

nhưng để kể lại người ta cần một vài khoảnh khắc,

a whole sequence of them,

cả một trình tự sau đó,

and that's why our full sense of self

và đó là lý do ý thức trọn vẹn về bản thân

needs both immersive experience

cần cả trải nghiệm thực tế

and the flow of time.

và theo thời gian.

Now, the flow of time is embedded in everything,

Hiện tại dòng chảy thời gian thể hiện rõ trên vạn vật,

in the erosion of a grain of sand,

trong sự mài mòn của một hạt cát,

in the budding of a little bud into a rose.

trong sự chớm nở từ nụ hồng trổ thành bông.

Without it, we would have no music.

Không có nó, chúng ta sẽ không có âm nhạc.

Our own emotions and state of mind

Những cảm xúc và tâm trạng của chúng ta

often encode time,

luôn được ghi trên dòng thời gian,

regret or nostalgia about the past,

niềm tiếc nuối hay nỗi nhớ về quá khứ,

hope or dread about the future.

niềm hy vọng hay nỗi sợ hãi đến tương lai.

I think that technology has altered that flow of time.

Tôi nghĩ công nghệ đã làm thay đổi dòng thời gian.

The overall time that we have for our narrative,

Thời gian chúng ta dành cho câu chuyện

our lifespan, has been increasing,

về cuộc đời mình, cứ tăng dần lên,

but the smallest measure, the moment, has shrunk.

nhưng đơn vị đo lường nhỏ nhất, khoảnh khắc lại thu ngắn lại.

It has shrunk because our instruments enable us

Nó ngắn lại bởi vì công cụ cho phép chúng ta

in part to measure smaller and smaller units of time,

phần nào đo lường đơn vị nhỏ nhất của thời gian,

and this in turn has given us a more granular understanding

và đổi lại điều này mang lại cho chúng ta sự hiểu biết cơ bản

of the material world,

về một thế giới vật chất,

and this granular understanding

và sự hiểu biết cơ bản này

has generated reams of data

sản sinh ra nhiều loại dữ liệu

that our brains can no longer comprehend

mà não bộ chúng ta không thể nào lĩnh hội được

and for which we need more and more complicated computers.

và do đó chúng ta cần càng nhiều máy móc phức tạp.

All of this to say that the gap

Tất cả những điều này nói lên rằng khoảng cách

between what we can perceive and what we can measure

giữa những gì chúng ta có thể nhận thức được và những gì chúng ta có thể đo lường

is only going to widen.

ngày càng trở nên rộng hơn.

Science can do things with and in a picosecond,

Khoa học có thể làm được nhiều điều chỉ trong 1 phần triệu triệu của một giây

but you and I are never going to have the inner experience

nhưng bạn và tôi sẽ không bao giờ có trải nghiệm

of a millionth of a millionth of a second.

trong thời gian 1 phần triệu triệu của một giây.

You and I answer only to nature's rhythm and flow,

Bạn và tôi đáp lại chỉ với nhịp điệu và dòng chảy của tự nhiên,

to the sun, the moon and the seasons,

với mặt trời, mặt trăng và các mùa,

and this is why we need that long arc of time

và đó là tại sao chúng ta cần cung thời gian dài

with the past, the present and the future

với quá khứ, hiện tại và tương lai

to see things for what they are,

để xem xét mọi thứ xem chúng là gì

to separate signal from noise

để phân biệt dấu hiệu với tiếng ồn

and the self from sensations.

cũng như bản thân với những cảm giảm xung quanh.

We need time's arrow to understand cause and effect,

Chúng ta cần mũi tên thời gian để thấm thía triết lý nhân quả

not just in the material world,

không chỉ trong thể giới vật chất,

but in our own intentions and our motivations.

nhưng trong mục tiêu và động lực của chúng ta.

What happens when that arrow goes awry?

Điều gì sẽ xảy ra khi mũi tên đó sai hướng?

What happens when time warps?

Điều gì sẽ xảy ra khi thời gian bị bẻ cong?

So many of us today have the sensation

Có nhiều người trong chúng ta hôm nay có cảm giác

that time's arrow is pointing everywhere

mũi tên thời gian chỉ theo mọi hướng

and nowhere at once.

và đồng thời nó cũng chẳng chỉ nơi nào.

This is because time doesn't flow in the digital world

Có điều này là vì thời gian không trôi đi trong thế giới số

in the same way that it does in the natural one.

theo cách mà nó qua đi trong thế giới tự nhiên.

We all know that the Internet has shrunk space

Chúng ta đều biết rằng Internet thu nhỏ không gian

as well as time.

và thời gian.

Far away over there is now here.

Vượt qua những gì ta có ở đây.

News from India is a stream on my smartphone app

Tin tức từ Ấn độ có ngay trên ứng dụng điện thoại của tôi

whether I'm in New York or New Delhi.

dù tôi có đang ở New York hay New Delhi đi chăng nữa.

And that's not all.

Và đó không phải là tất cả.

Your last job, your dinner reservations from last year,

Công việc trước kia, bữa tối đặt trước từ năm ngoái,

your former friends, lie on a flat plain with today's friends,

hay những người bạn cũ của bạn cùng nằm một mặt phẳng với bạn bè hiện tại

because the Internet also archives,

bởi vì Internet đã lưu trữ lại,

and it warps the past.

và nó bẻ cong quá khứ.

With no distinction left between the past,

Không còn khoảng cách giữa quá khứ,

the present and the future, and the here or there,

hiện tại và tương lại, ở đây hay ở đó,

we are left with this moment everywhere,

chỉ còn lại chúng ta trong giây phút này ở mọi nơi,

this moment that I'll call the digital now.

khoảnh khắc này tôi gọi là hiện tại số

Just how can we prioritize

Hãy xem làm thế nào chúng ta có thể ưu tiên

in the landscape of the digital now?

trong khuôn khổ của hiện tại số?

This digital now is not the present,

Hiện tại số không là hiện tại,

because it's always a few seconds ahead,

bởi hiện tại luôn đi trước một vài giây,

with Twitter streams that are already trending

với các nguồn Twitter đón đầu các xu hướng

and news from other time zones.

và tin tức từ các vùng khác nhau.

This isn't the now of a shooting pain in your foot

Điều không phải lúc cơn đau nhói ở chân

or the second that you bite into a pastry

hay giây phút bạn cắn miếng bánh ngọt

or the three hours that you lose yourself in a great book.

hoặc 3 giờ đồng hồ bạn lạc mình trong quyển sách hay.

This now bears very little physical

Điều này bao trùm lên từng sự việc liên quan đến thể chất

or psychological reference to our own state.

hay tâm lý của trạng thái chúng ta.

Its focus, instead, is to distract us

Trọng tâm của nó, thay vào đó, là làm sao lãng chúng ta

at every turn on the road.

trên mọi nẻo đường.

Every digital landmark is an invitation

Mỗi bước ngoặt số là một lời mời

to leave what you are doing now to go somewhere else

hãy ngưng việc đang làm để đến nơi nào đó

and do something else.

và làm việc gì đó khác.

Are you reading an interview by an author?

Bạn đang đọc bài phỏng vấn của một tác giả?

Why not buy his book? Tweet it. Share it.

Tại sao không mua sách của anh ta? Tweet đi. Share đi.

Like it. Find other books exactly like his.

Like đi. Tìm những quyển sách như thế của anh ta.

Find other people reading those books.

Tìm những người khác cũng đọc các quyển sách ấy.

Travel can be liberating,

Đi lại có thể tự do,

but when it is incessant, we become

nhưng khi nó không có điểm dừng, chúng ta trở thành

permanent exiles without repose.

những kẻ tha hương mãi không có nơi tựa đầu.

Choice is freedom, but not when it's constantly

Lựa chọn là tùy vào bạn, nhưng không phải liên tục

for its own sake.

vì lợi ích của nó.

Not just is the digital now far from the present,

Không chỉ hiện tại số vượt qua hiện tại

but it's in direct competition with it,

mà còn trong cuộc đua với chính nó,

and this is because not just am I absent from it,

và điều này là bởi vì không chỉ có tôi vắng mặt ở đó

but so are you.

mà bạn cũng vậy.

Not just are we absent from it, but so is everyone else.

Không phải chỉ mỗi chúng ta, mà tất cả mọi người đều thế.

And therein lies its greatest convenience and horror.

Và lợi ích cùng bất lợi nhất đều nằm ở đó.

I can order foreign language books in the middle of the night,

Tôi có thể đặt mua sách ngoại ngữ lúc nửa đêm,

shop for Parisian macarons,

mua macarons ở Pháp

and leave video messages that get picked up later.

và để lại tin nhắn bằng video để lấy hàng sau đó.

At all times, I can operate

Vào mọi lúc, tôi có thể thực hiện

at a different rhythm and pace from you,

ở nhịp điệu và tốc độ khác bạn,

while I sustain the illusion

trong khi tôi cứ giữ ảo tưởng

that I'm tapped into you in real time.

rằng tôi thực hiện với bạn trong thời gian thực.

Sandy was a reminder

Sandy là một lời cảnh báo

of how such an illusion can shatter.

về ảo tưởng có thể tan vỡ như thế nào.

There were those with power and water,

Có những người có điện và nước

and those without.

và có những người không có.

There are those who went back to their lives,

Có những người trở về với cuộc sống,

and those who are still displaced

và có những người vẫn bị mất tích

after so many months.

rất nhiều tháng sau đó.

For some reason, technology seems to perpetuate

Vì một số lý do, công nghệ dường như kéo dài

the illusion for those who have it that everyone does,

ảo tưởng cho những người dùng nó rằng mọi người cũng như vậy,

and then, like an ironic slap in the face,

và sau đó, như một cái tát mỉa mai vào mặt,

it makes it true.

khiến nó trở thành sự thật.

For example, it's said that there are more people

Ví dụ, mọi người nói càng ngày càng có nhiều người

in India with access to cell phones than toilets.

ở Ấn độ sử dụng điện thoại nhiều hơn nhà vệ sinh.

Now if this rift, which is already so great

Giờ đây, nếu khoảnh cách này, đã rất lớn

in many parts of the world,

tại nhiều nơi trên thế giới,

between the lack of infrastructure and the spread of technology,

giữa việc thiếu cơ sở hạ tầng và sự lan tỏa của công nghệ

isn't somehow bridged,

không được kết nối,

there will be ruptures between the digital

sẽ có sự tuyệt giao giữa thế giới số

and the real.

và hiện thực.

For us as individuals who live in the digital now

Với chúng ta, những cá thể sống trong hiện tại số

and spend most of our waking moments in it,

và dành hầu hết những lúc không ngủ vào nó,

the challenge is to live in two streams of time

thách thức đặt ra là sống trong 2 dòng thời gian

that are parallel and almost simultaneous.

vừa song song lại đồng thời xảy ra.

How does one live inside distraction?

Làm thế nào một người sống trong sự lẫn lộn đó?

We might think that those younger than us,

Chúng ta có thể nghĩ những người trẻ hơn,

those who are born into this, will adapt more naturally.

họ sinh ra trong thế giới này, sẽ thích nghi một cách tự nhiên hơn.

Possibly, but I remember my childhood.

Có thể, nhưng tôi nhớ đến thời thơ ấu của mình.

I remember my grandfather revising

Tôi nhớ lúc ông nội tôi xem lại

the capitals of the world with me.

các thủ đô trên thế giới cùng với tôi.

Buda and Pest were separated by the Danube,

Buda và Pest bị ngăn cách bởi sông Đa nuýp,

and Vienna had a Spanish riding school.

và Viên có trường học cưỡi ngựa Tây Ban Nha.

If I were a child today, I could easily learn this information

Nếu tôi là một đứa trẻ ngày nay, tôi có thể dễ dàng học được điều này

with apps and hyperlinks,

qua các ứng dụng và đường dẫn website,

but it really wouldn't be the same,

nhưng nó thực sự không giống nhau,

because much later, I went to Vienna,

bởi rất lâu sau đó, tôi đã đến Viên,

and I went to the Spanish riding school,

và trường học cưỡi ngựa Tây Ban Nha

and I could feel my grandfather right beside me.

và tôi có thể cảm nhận được ông nội đang ở ngay bên cạnh mình.

Night after night, he took me up on the terrace,

Nhiều đêm, ông dẫn tôi lên sân thượng,

on his shoulders, and pointed out Jupiter

đặt tôi lên vai, và chỉ cho tôi chòm sao Mộc

and Saturn and the Great Bear to me.

sao Thổ và chòm Gấu Lớn.

And even here, when I look at the Great Bear,

và ngay khi ở đây, khi tôi nhìn lên chòm sao Gấu Lớn,

I get back that feeling of being a child,

Tôi có cảm giác mình như một trẻ nhỏ,

hanging onto his head and trying to balance myself

ôm đầu ông và cố giữ thăng bằng

on his shoulder,

trên vai ông,

and I can get back that feeling of being a child again.

và tôi một lần nữa có được cảm giác là một trẻ thơ.

What I had with my grandfather was wrapped

Những gì tôi trải qua cùng nội được gói gọn

so often in information and knowledge and fact,

thường thấy trong thông tin, kiến thức và thực tế

but it was about so much more

nhưng nó còn hơn cả

than information or knowledge or fact.

thông tin hay kiến thức hay thực tế.

Time-warping technology challenges

Công nghệ bẻ cong thời gian thách thức

our deepest core,

sâu thẳm bên trong chúng ta

because we are able to archive the past

Bởi vì chúng ta có thể lưu lại quá khứ

and some of it becomes hard to forget,

và một vài thứ trở nên khó quên,

even as the current moment

ngay cả giây phút hiện tại

is increasingly unmemorable.

ngày càng không đáng nhớ.

We want to clutch, and we are left instead

Chúng ta muốn nắm giữ, và thay vào đó

clutching at a series of static moments.

chỉ còn nắm bắt được chuỗi khoảnh khắc tĩnh lặng.

They're like soap bubbles that disappear when we touch them.

Chúng như bong bóng xà phòng tan biến ngay khi chúng ta chạm vào.

By archiving everything, we think that we can store it,

Bằng cách lưu trữ mọi thứ, chúng ta nghĩ có thể cất nó đi,

but time is not data.

nhưng thời gian không phải là dữ liệu.

It cannot be stored.

Nó không thể bị cất giữ.

You and I know exactly what it means like

Bạn và tôi biết rõ điều đó có nghĩa là

to be truly present in a moment.

hiện tại chỉ có trong một khoảnh khắc.

It might have happened while we were

Có thể nó đến khi chúng ta

playing an instrument,

chơi nhạc cụ

or looking into the eyes of someone we've known

hay nhìn vào ánh mắt của người chúng ta quen biết

for a very long time.

từ lâu lắm rồi.

At such moments, our selves are complete.

Có khoảnh khắc như vậy, bản thân chúng ta được trọn vẹn.

The self that lives in the long narrative arc

Cái tôi sống trong cung thời gian dài

and the self that experiences the moment

và cái tôi trải nghiệm khoảnh khắc ấy

become one.

trở thành một.

The present encapsulates the past

Hiện tại gói gọn quá khứ

and a promise for the future.

và hứa hẹn cho tương lai.

The present joins a flow of time

Hiện tại theo dòng thời gian

from before and after.

từ trước và sau.

I first experienced these feelings with my grandmother.

Lần đầu tiên tôi biết đến những cảm xúc này khi ở cùng bà nội.

I wanted to learn to skip, and she found an old rope

Tôi đã muốn học nhảy dây và bà tìm một đoạn dây cũ

and she tucked up her sari

rồi gấp khăn sari lại

and she jumped over it.

và bà nhảy qua nó.

I wanted to learn to cook, and she kept me in the kitchen,

Tôi muốn học nấu ăn, bà bắt tôi vào bếp

cutting, cubing and chopping for a whole month.

cắt, thái, băm suốt một tháng.

My grandmother taught me that things happen

Bà dạy tôi rằng mọi thứ xảy ra

in the time they take, that time can't be fought,

khi đến thời điểm của nó, không thể tìm được thời gian đó

and because it will pass and it will move,

bởi nó sẽ qua đi và sẽ rời đi,

we owe the present moment our full attention.

chúng ta nợ giây phút hiện tại sự quan tâm đầy đủ của mình.

Attention is time.

Quan tâm chính là thời gian.

One of my yoga instructors once said

Một trong những giáo viên yoga của tôi từng nói

that love is attention,

tình yêu là sự quan tâm,

and definitely from my grandmother,

và bà tôi cũng nói vậy.

love and attention were one and the same thing.

Tình yêu và sự quan tâm là một và cùng là một thứ.

The digital world cannibalizes time,

Thế giới số nuốt thời gian.

and in doing so, I want to suggest

và khi làm như vậy, tôi cho rằng

that what it threatens

cái nó đe dọa

is the completeness of ourselves.

là sự hoàn thiện bản thân chúng ta.

It threatens the flow of love.

Nó đe dọa dòng suối tình yêu.

But we don't need to let it.

Nhưng chúng ta không để cho nó làm như vậy.

We can choose otherwise.

Chúng ta có thể chọn lựa ngược lại.

We've seen again and again

Chúng ta chứng kiến hàng ngày

just how creative technology can be,

Công nghệ có thể sáng tạo đến nhường nào,

and in our lives and in our actions,

trong đời sống và hành động của chúng ta,

we can choose those solutions and those innovations

chúng ta có thể chọn những giải pháp và cải tiến đó

and those moments that restore the flow of time

và những khoảng khắc được khôi phục trên dòng thời gian

instead of fragmenting it.

thay vì làm nó vỡ vụn ra.

We can slow down and we can tune in

Chúng ta có thể làm cho nó chậm lại và điều chỉnh

to the ebb and flow of time.

dòng chảy lên xuống của thời gian

We can choose to take time back.

Chúng ta có thể chọn thời gian quay trở lại.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)