Joe Madiath: Better toilets, better life

Translator: Thu Ha Tran Reviewer: Vi Phan

It is very fashionable and proper to speak about food

Thật là hợp thời và hợp lý khi nói về đồ ăn

in all its forms, all its colors, aromas and tastes.

trong mọi hình thái, mọi màu sắc, mùi vị.

But after the food goes through the digestive system,

Nhưng sau khi thức ăn đi qua hệ tiêu hóa,

when it is thrown out as crap,

khi nó được thải ra như đồ bỏ đi,

it is no longer fashionable to speak about it.

thì chẳng còn thích hợp để nói về nó nữa.

It is rather revolting.

Thực sự nó khá là kinh khủng.

I'm a guy who has graduated from bullshit to full-shit.

Tôi tốt nghiệp từ bullshit (phân bò/vớ vẩn) tới full-shit (toàn phân)

(Laughter)

(Cười)

My organization, Gram Vikas, which means "village development organization,"

Tổ chức của tôi, Gram Vikas, có nghĩa là "tổ chức phát triển làng xã",

was working in the area of renewable energy.

làm trong lĩnh vực tái tạo năng lượng.

On the most part, we were producing biogas,

Phần lớn, chúng tôi sản xuất biogas,

biogas for rural kitchens.

biogas cho những căn bếp nông thôn.

We produce biogas in India by using animal manure,

Chúng tôi sản xuất biogas ở Ấn Độ bằng cách sử dụng phân động vật,

which usually, in India, is called cow dung.

ở Ấn Độ thường là phân bò.

But as the gender-sensitive person that I am,

Nhưng vì tôi là người nhạy cảm với vấn đề giới tính,

I would like to call it bullshit.

tôi muốn gọi nó là phân bò đực.

But realizing later on

Nhưng sau đó, nhận ra

how important were sanitation and the disposal of crap in a proper way,

tầm quan trọng của vệ sinh môi trường và phân hủy chất thải đúng cách,

we went into the arena of sanitation.

chúng tôi đi sâu vào vấn đề vệ sinh môi trường.

Eighty percent of all diseases in India and most developing countries

80% bệnh tật ở Ấn Độ và hầu hết các quốc gia đang phát triển khác

are because of poor quality water.

là do nước kém chất lượng.

And when we look at the reason for poor quality water,

Và chúng tôi nghiên cứu nguyên nhân của nó,

you find that it is our abysmal attitude to the disposal of human waste.

đó chính là thái độ ngu ngốc của chúng ta đối với việc phân hủy chất thải con người.

Human waste, in its rawest form,

Chất thải của con người, ở trạng thái thô nhất,

finds its way back to drinking water, bathing water, washing water,

quay trở lại vào nguồn nước uống, nước tắm giặt,

irrigation water, whatever water you see.

thủy lợi, bất cứ nguồn nước nào bạn thấy.

And this is the cause for 80 percent of the diseases in rural areas.

Và đó là nguyên nhân gây ra 80% bệnh tật ở khu vực nông thôn.

In India, it is unfortunately only the women who carry water.

Ở Ấn Độ, không may là chỉ có phụ nữ mới xách nước.

So for all domestic needs, women have to carry water.

Phụ nữ phải xách nước cho tất cả nhu cầu trong nhà.

So that is a pitiable state of affairs.

Tình trạng này thật đáng thương.

Open defecation is rampant.

Đi tiêu ngoài trời khá phổ biến.

Seventy percent of India defecates in the open.

70% người Ấn Độ đi tiêu ngoài trời.

They sit there out in the open,

Họ ngồi ở ngoài,

with the wind on their sails,

gió lồng lộng,

hiding their faces, exposing their bases,

che mặt, để lộ phần dưới

and sitting there in pristine glory --

và ngồi đó trong vinh quang thưở hoang sơ

70 percent of India.

70% người Ấn Độ.

And if you look at the world total,

Và nếu bạn nhìn trên toàn thế giới,

60 percent of all the crap that is thrown into the open is by Indians.

60% chất thải ở ngoài trời thuộc về người Ấn Độ.

A fantastic distinction.

Một điểm khác biệt kì dị.

I don't know if we Indians can be proud of such a distinction.

Tôi không biết người Ấn Độ chúng tôi có thể tự hào về điểm này không.

(Laughter)

(Cười)

So we, together with a lot of villages,

Do đó, chúng tôi cùng rất nhiều ngôi làng,

we began to talk about how to really address this situation of sanitation.

chúng tôi bắt đầu nói về cách nêu lên tình trạng vệ sinh môi trường.

And we came together and formed a project called MANTRA.

Chúng tôi cùng nhau thành lập dự án MANTRA.

MANTRA stands for Movement and Action Network for Transformation of Rural Areas.

MANTRA nghĩa là mạng lưới hành động vì sự biến đổi khu vực nông thôn.

So we are speaking about transformation, transformation in rural areas.

Chúng ta đang nói về sự biến đổi, biến đổi khu vực nông thôn.

Villages that agree to implement this project,

Những ngôi làng đồng ý thực hiện dự án này

they organize a legal society

họ tổ chức một cộng đồng hợp pháp

where the general body consists of all members

nơi tất cả những thành viên

who elect a group of men and women who implement the project

bầu ra một nhóm đàn ông và phụ nữ thực hiện dự án.

and, later on, who look after the operation and maintenance.

Sau đó là người theo dõi thi hành và bảo dưỡng.

They decide to build a toilet and a shower room.

Họ quyết định xây một nhà vệ sinh và một phòng tắm.

And from a protected water source,

Và từ nguồn nước đảm bảo,

water will be brought to an elevated water reservoir and piped to all households

nước sẽ chảy vào bể chứa và tới tất cả các hộ gia đình

through three taps:

qua 3 vòi:

one in the toilet, one in the shower, one in the kitchen, 24 hours a day.

một trong nhà vệ sinh, một trong nhà tắm, một trong bếp, 24 giờ mỗi ngày.

The pity is that our cities, like New Delhi and Bombay,

Đáng tiếc là các thành phố như New Delhi và Bombay,

do not have a 24-hour water supply.

không có nguồn cung cấp nước 24 giờ.

But in these villages, we want to have it.

Nhưng ở những ngôi làng này, chúng tôi muốn có điều đó.

There is a distinct difference in the quality.

Có sự khác biệt lớn về chất lượng.

Well in India, we have a theory, which is very much accepted

Ở Ấn Độ, chúng ta có 1 giả thuyết, được chấp nhận bởi chính phủ

by the government bureaucracy and all those who matter,

và những người liên quan,

that poor people deserve poor solutions

rằng người nghèo xứng đáng với những giải pháp nghèo nàn

and absolutely poor people deserve pathetic solutions.

và những người rất nghèo xứng đáng với những giải pháp đáng thương.

This, combined with a Nobel Prize-worthy theory that

Điều này kết hợp với một lý thuyết đáng được giải Nobel, đó là

the cheapest is the most economic,

thứ rẻ nhất là thứ kinh tế nhất,

is the heady cocktail that the poor are forced to drink.

ly cocktail mạnh là thứ người nghèo bị ép uống.

We are fighting against this.

Chúng tôi đang đấu tranh chống lại điều này.

We feel that the poor have been humiliated for centuries.

Chúng tôi cảm thấy rằng người nghèo bị làm nhục hàng thế kỉ.

And even in sanitation,

Và kể cả trong vệ sinh môi trường,

they should not be humiliated.

họ không đáng bị làm nhục.

Sanitation is more about dignity

Vệ sinh môi trường là nhân phẩm

than about human disposal of waste.

hơn là về cách phân hủy chất thải.

And so you build these toilets and very often,

Do đó, bạn xây những nhà vệ sinh này, và thỉnh thoảng,

we have to hear that the toilets are better than their houses.

chúng tôi phải nghe rằng nhà vệ sinh còn tốt hơn nhà ở của họ.

And you can see that in front are the attached houses

Và bạn có thể thấy ở trước là những ngôi nhà liền kề

and the others are the toilets.

và những cái khác là nhà vệ sinh.

So these people, without a single exception of a family in a village,

Do đó những người này, không hề có một ngoại lệ nào trong làng,

decide to build a toilet, a bathing room.

quyết định xây 1 nhà vệ sinh, 1 phòng tắm.

And for that, they come together, collect all the local materials --

Vì thế, họ cùng nhau thu lượm vật liệu

local materials like rubble, sand, aggregates,

những vật liệu địa phương như đá, cát, hợp chất,

usually a government subsidy is available

thường là trợ cấp chính phủ sẵn có

to meet at least part of the cost of external materials

để giải quyết một phần nhỏ trong chi phí vật liệu

like cement, steel, toilet commode.

như xi măng, thép, tủ vệ sinh.

And they build a toilet and a bathing room.

Và họ xây một nhà vệ sinh, và một phòng tắm.

Also, all the unskilled laborers, that is daily wage earners, mostly landless,

Những người thợ không chuyên, là những người làm cửu vạn, phần lớn là vô gia cư,

are given an opportunity to be trained as masons and plumbers.

họ có được cơ hội học việc của thợ nề, thợ ống nước.

So while these people are being trained, others are collecting the materials.

Trong khi những người này học việc, những người khác thu gom vật liệu.

And when both are ready, they build a toilet, a shower room,

Và khi cả hai đều sẵn sàng, họ xây 1 nhà vệ sinh, 1 nhà tắm,

and of course also a water tower, an elevated water reservoir.

và tất nhiên của một tháp nước, một bể chứa nước cao.

We use a system of two leach pits to treat the waste.

Chúng tôi sử dụng một hệ thống 2 hố lọc để xử lý chất thải.

From the toilet, the muck comes into the first leach pit.

Từ nhà vệ sinh, chất bẩn tới hố lọc thứ nhất.

And when it is full, it is blocked and it can go to the next.

Và khi nó đầy, nó sẽ bị chặn lại và tới hố tiếp theo.

But we discovered that if you plant banana trees, papaya trees

Nhưng chúng tôi phát hiện ra nếu bạn trồng cây chuối, cây đu đủ

on the periphery of these leach pits,

ở xung quanh những cái hố này,

they grow very well because they suck up all the nutrients

thì chúng sẽ rất phát triển vì chúng hấp thụ tất cả chất dinh dưỡng

and you get very tasty bananas, papayas.

và bạn sẽ có những quả chuối, quả đu đủ ngon lành.

If any of you come to my place,

Nếu bạn tới chỗ tôi,

I would be happy to share these bananas and papayas with you.

tôi sẽ rất sẵn lòng mời bạn những quả chuối, quả đu đủ này.

So there you can see the completed toilets, the water towers.

Đây, bạn có thể thấy những nhà vệ sinh, tháp nước hoàn thiện.

This is in a village where most of the people are even illiterate.

Đây là ngôi làng mà hầu hết dân không biết chữ.

It is always a 24-hour water supply

Ở đó có nguồn cung cấp nước suốt 24 giờ.

because water gets polluted very often when you store it --

Vì nước dễ bị ô nhiễm khi lưu trữ,

a child dips his or her hand into it, something falls into it.

khi một đứa trẻ nhúng tay vào đó, thứ gì đó sẽ rơi vào,

So no water is stored. It's always on tap.

nên không có nước lưu trữ. Chỉ có nước ở vòi.

This is how an elevated water reservoir is constructed.

Đây là cách những bể chứa nước cao được xây dựng.

And that is the end product.

Và đây là sản phẩm cuối cùng.

Because it has to go high, and there is some space available,

Vì phải xây lên cao, và có vài không gian có thể tận dụng,

two or three rooms are made under the water tower,

nên hai hay ba phòng được xây dưới tháp nước,

which are used by the village for different committee meetings.

được sử dụng cho những buổi họp mặt của ngôi làng.

We have had clear evidence of the great impact of this program.

Chúng tôi có bằng chứng rõ ràng về tác động to lớn của chương trình này.

Before we started, there were, as usual,

Trước khi chúng tôi bắt đầu,

more than 80 percent of people suffering from waterborne diseases.

có hơn 80% người chịu ảnh hưởng của bệnh liên quan đến nước.

But after this, we have empirical evidence that 82 percent, on average,

Nhưng sau đó, chúng tôi có bằng chứng xác thực

rằng trong số 1200 ngôi làng đã hoàn thiện chương trình,

among all these villages -- 1,200 villages have completed it --

waterborne diseases have come down 82 percent.

bệnh liên quan đến nước đã giảm 82%.

(Applause)

(Vỗ tay)

Women usually used to spend, especially in the summer months,

Phụ nữ, đặc biệt trong những tháng hè, thường mất khoảng 6 tới 7 giờ một ngày

about six to seven hours a day carrying water.

để xách nước.

And when they went to carry water,

Và khi họ xách nước,

because, as I said earlier, it's only women who carry water,

vì như tôi đã nói, chỉ có phụ nữ mới xách nước,

they used to take their little children, girl children, also to carry water,

họ thường mang con gái của họ theo cùng,

or else to be back at home to look after the siblings.

hoặc về nhà trông các em.

So there were less than nine percent of girl children attending school,

Do đó, có ít hơn 9% trẻ nữ được đi học,

even if there was a school.

kể cả khi ở đó có trường học.

And boys, about 30 percent.

Và trẻ nam là khoảng 30%.

But girls, it has gone to about 90 percent and boys, almost to 100 percent.

Nhưng giờ, tỉ lệ đi học ở nữ khoảng 90%, và nam gần 100%.

(Applause)

(Vỗ tay)

The most vulnerable section in a village

Thành phần đáng lo ngại nhất trong làng

are the landless laborers who are the daily wage-earners.

và những lao động không có đất, những người kiếm ăn hàng ngày.

Because they have gone through this training

Vì họ đã được trải qua đợt huấn luyện

to be masons and plumbers and bar benders,

để làm thợ nề, thợ ống nước và thợ cơ khí,

now their ability to earn has increased 300 to 400 percent.

giờ khả năng kiếm việc của họ tăng 300 đến 400%.

So this is a democracy in action

Đây là một hành động dân chủ

because there is a general body, a governing board, the committee.

vì có ban điều hành và ủy ban.

People are questioning, people are governing themselves,

Mọi người đang đặt câu hỏi, mọi người đang quản lý chính họ,

people are learning to manage their own affairs,

mọi người đang học cách xoay xở vấn đề của chính mình,

they are taking their own futures into their hands.

họ đang nắm lấy tương lai trong tay mình.

And that is democracy at the grassroots level in action.

Và đó chính là sự dân chủ ở cấp độ cơ sở.

More than 1,200 villages have so far done this.

Hơn 1200 ngôi làng đã thực hiện điều này.

It benefits over 400,000 people and it's still going on.

Nó mang lại lợi ích cho hơn 400 000 người và còn đang tăng lên.

And I hope it continues to move ahead.

Và tôi hi vọng nó sẽ tiếp tục phát triển.

For India and such developing countries,

Ở Ấn Độ và những quốc gia đang phát triển,

armies and armaments,

quân đội và vũ trang,

software companies and spaceships

công ty phần mềm và tàu vũ trụ

may not be as important as taps and toilets.

có lẽ không quan trọng bằng vòi nước và nhà vệ sinh.

Thank you. Thank you very much.

Cảm ơn. Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)

Thank you.