Joe Madiath: Better toilets, better life

Tłumaczenie: Jolanta Dohrmann Korekta: Rysia Wand

It is very fashionable and proper to speak about food

Mówienie o potrawach jest w dobrym stylu.

in all its forms, all its colors, aromas and tastes.

O kulinarnych aromatach, kolorze i smaku.

But after the food goes through the digestive system,

Jedzenie po przejściu przez system trawienny,

when it is thrown out as crap,

kiedy wychodzi jako stolec,

it is no longer fashionable to speak about it.

nie jest już modnym tematem.

It is rather revolting.

Jest raczej odrażające.

Jestem gościem, który od srania w banie

I'm a guy who has graduated from bullshit to full-shit.

przeszedł do prawdziwego srania.

(Laughter)

(Śmiech)

My organization, Gram Vikas, which means "village development organization,"

Moja organizacja, Gram Vikas, co znaczy "Wiejska organizacja rozwoju",

was working in the area of renewable energy.

zajmowała się pracą nad odnawialnymi źródłami energii.

On the most part, we were producing biogas,

Produkowaliśmy głównie biogaz.

biogas for rural kitchens.

Biogaz dla wiejskich kuchni.

We produce biogas in India by using animal manure,

Produkowaliśmy biogaz w Indiach, używając odchodów zwierzęcych.

which usually, in India, is called cow dung.

W Indiach oznacza to krowie łajno.

But as the gender-sensitive person that I am,

Ale, jako wrażliwa na płeć osoba,

I would like to call it bullshit.

wolałbym nazywać to gównem.

But realizing later on

Z czasem zdałem sobie sprawę,

how important were sanitation and the disposal of crap in a proper way,

jak ważne są odpowiednie warunki sanitarne

i właściwe usuwanie odchodów.

we went into the arena of sanitation.

Poruszamy tu problem kanalizacji.

Eighty percent of all diseases in India and most developing countries

80% wszystkich schorzeń w Indiach

i w większości krajów rozwijających się

are because of poor quality water.

spowodowana jest kiepską jakością wody.

And when we look at the reason for poor quality water,

Kiedy sprawdzamy, dlaczego tak jest,

you find that it is our abysmal attitude to the disposal of human waste.

okazuje się, że powodem jest

fatalny stosunek do kanalizacji.

Human waste, in its rawest form,

Ludzkie odchody w surowej postaci

finds its way back to drinking water, bathing water, washing water,

trafiają z powrotem do wody pitnej, wody do kąpieli, prania,

irrigation water, whatever water you see.

do nawadniania, wszędzie.

And this is the cause for 80 percent of the diseases in rural areas.

Jest to przyczyną 80% wszystkich zachorowań na wsi.

In India, it is unfortunately only the women who carry water.

W Indiach tylko kobiety noszą wodę.

So for all domestic needs, women have to carry water.

Muszą nosić wodę na wszystkie potrzeby domowe.

So that is a pitiable state of affairs.

Żałosny stan rzeczy.

Open defecation is rampant.

Publiczna defekacja jest powszechna.

Seventy percent of India defecates in the open.

70% ludzi w Indiach wypróżnia się publicznie.

They sit there out in the open,

Kucają na świeżym powietrzu,

with the wind on their sails,

z wiatrem w żaglach,

hiding their faces, exposing their bases,

chowają twarze, wystawiają podwozie.

and sitting there in pristine glory --

Siedzą w niezbrukanej chwale.

70 percent of India.

70% Indii.

And if you look at the world total,

W światowym podsumowaniu

60 percent of all the crap that is thrown into the open is by Indians.

60% wszystkich nieskanalizowanych odchodów

pochodzi z Indii.

Fantastyczne wyróżnienie.

A fantastic distinction.

I don't know if we Indians can be proud of such a distinction.

Chyba my, Hindusi, nie bardzo mamy się czym chwalić.

(Laughter)

(Śmiech)

Razem z mieszkańcami wsi

So we, together with a lot of villages,

we began to talk about how to really address this situation of sanitation.

zaczęliśmy rozważać rozwiązanie problemu kanalizacji.

And we came together and formed a project called MANTRA.

Rozpoczęliśmy projekt MANTRA.

MANTRA stands for Movement and Action Network for Transformation of Rural Areas.

MANTRA oznacza Ruch Społeczny na Rzecz Przemiany Terenów Wiejskich.

So we are speaking about transformation, transformation in rural areas.

Mówimy tu o przemianie terenów wiejskich.

Villages that agree to implement this project,

Wsie uczestniczące w projekcie

they organize a legal society

zawiązują stowarzyszenia prawne,

where the general body consists of all members

których członkami są wszyscy mieszkańcy.

who elect a group of men and women who implement the project

Wybrani przedstawiciele zajmują się realizacją projektu,

and, later on, who look after the operation and maintenance.

a później także obsługą i konserwacją.

They decide to build a toilet and a shower room.

Gdy wsie decydują się na budowę toalet i pryszniców,

And from a protected water source,

a także użycie wody z chronionych źródeł,

water will be brought to an elevated water reservoir and piped to all households

buduje się nadziemne zbiorniki wody, i prowadzi wodę rurami do domów,

through three taps:

używając trzech kranów.

one in the toilet, one in the shower, one in the kitchen, 24 hours a day.

Po jednym do toalety, prysznica i kuchni, przez okrągłą dobę.

The pity is that our cities, like New Delhi and Bombay,

Szkoda, że miasta, jak Nowe Delhi czy Bombaj,

do not have a 24-hour water supply.

nie mają bieżącej wody.

But in these villages, we want to have it.

Ale wioski w programie mają.

There is a distinct difference in the quality.

Istnieje znaczna różnica w jakości.

Well in India, we have a theory, which is very much accepted

W Indiach mamy powszechnie akceptowaną teorię,

by the government bureaucracy and all those who matter,

szczególnie przez biurokrację i decydentów,

that poor people deserve poor solutions

że ubodzy zasługują na marne rozwiązania,

and absolutely poor people deserve pathetic solutions.

a nędzarze na żałosne rozwiązania.

This, combined with a Nobel Prize-worthy theory that

W połączeniu z godną nagrody Nobla teorią,

the cheapest is the most economic,

że najtańsze jest najbardziej ekonomiczne.

is the heady cocktail that the poor are forced to drink.

dostajemy wybuchową mieszankę, którą biedni są zmuszani pić.

We are fighting against this.

Walczymy przeciwko temu.

We feel that the poor have been humiliated for centuries.

Uważamy, że biednych upokarzano przez wieki.

And even in sanitation,

Nawet jeśli chodzi o kanalizację

they should not be humiliated.

nie wolno ich upokarzać.

Sanitation is more about dignity

Kanalizacja to bardziej kwestia godności,

than about human disposal of waste.

niż sposobu wywozu odchodów.

And so you build these toilets and very often,

Przy budowie toalet często słyszymy,

we have to hear that the toilets are better than their houses.

że te toalety są lepsze niż ich domy.

And you can see that in front are the attached houses

Widać tutaj domu z przodu,

and the others are the toilets.

a toalety z tyłu.

So these people, without a single exception of a family in a village,

Wszyscy mieszkańcy wioski, bez wyjątku,

decide to build a toilet, a bathing room.

muszą zgodzić się na udział w projekcie.

And for that, they come together, collect all the local materials --

Potem razem zajmują się zbieraniem materiału w okolicy.

local materials like rubble, sand, aggregates,

Zbierają gruz, piasek, kruszywa,

usually a government subsidy is available

otrzymują też zazwyczaj subwencje rządowe

to meet at least part of the cost of external materials

w celu pokrycia części kosztów

like cement, steel, toilet commode.

za cement, stal i sedesy.

And they build a toilet and a bathing room.

Budują toalety i łazienki.

Also, all the unskilled laborers, that is daily wage earners, mostly landless,

Wszyscy ci niewykwalifikowani najemnicy, w większości bezrolni,

are given an opportunity to be trained as masons and plumbers.

mają szansę szkolenia na murarzy i hydraulików.

So while these people are being trained, others are collecting the materials.

Jedni są szkoleni, inni zbierają materiał.

And when both are ready, they build a toilet, a shower room,

Gdy są gotowi, budują toaletę i prysznic.

and of course also a water tower, an elevated water reservoir.

Budują też wieżę ciśnień i podwyższony zbiornik wody.

We use a system of two leach pits to treat the waste.

Używamy systemu z dwoma zbiornikami do oczyszczania odpadów.

From the toilet, the muck comes into the first leach pit.

Ścieki z toalety idą do pierwszego zbiornika,

And when it is full, it is blocked and it can go to the next.

a kiedy ten jest pełny, blokuje się i reszta idzie do następnego zbiornika.

But we discovered that if you plant banana trees, papaya trees

Okazało się, że bananowce albo papaja

on the periphery of these leach pits,

posadzone dookoła tych zbiorników

they grow very well because they suck up all the nutrients

rosną doskonale, bo zasysają składniki odżywcze,

and you get very tasty bananas, papayas.

i otrzymuje się smaczne owoce.

If any of you come to my place,

Jeśli kiedyś odwiedzicie mnie,

I would be happy to share these bananas and papayas with you.

poczęstuję was tymi bananami i papajami.

So there you can see the completed toilets, the water towers.

Na zdjęciu widać ukończoną toaletę

i wieże ciśnieniowe.

This is in a village where most of the people are even illiterate.

W wiosce, gdzie większość ludzi jest analfabetami.

It is always a 24-hour water supply

Zawsze mają bieżącą wodę,

because water gets polluted very often when you store it --

bo wodę magazynowaną łatwo zanieczyścić.

a child dips his or her hand into it, something falls into it.

Dziecko zabrudzi rękami, coś tam wpadnie.

So no water is stored. It's always on tap.

Dlatego nie magazynuje się wody. Bierze się z kranu.

This is how an elevated water reservoir is constructed.

Tak wygląda budowa wieży ciśnień.

And that is the end product.

A to końcowy produkt.

Because it has to go high, and there is some space available,

Ponieważ wieża musi być wysoka, poniżej zostaje miejsce

two or three rooms are made under the water tower,

na dwa albo trzy pomieszczenia,

which are used by the village for different committee meetings.

których mieszkańcy używają do zebrań.

We have had clear evidence of the great impact of this program.

Mamy jasny dowód ogromnego wpływu tego programu.

Before we started, there were, as usual,

Przed jego rozpoczęciem

more than 80 percent of people suffering from waterborne diseases.

ponad 80% ludzi cierpiało na choroby pochodzące z wody.

But after this, we have empirical evidence that 82 percent, on average,

Teraz mamy dowód, 82% spadek zachorowań

among all these villages -- 1,200 villages have completed it --

w 1200 wioskach biorących udział w programie

waterborne diseases have come down 82 percent.

na choroby przenoszone przez wodę. 82%.

(Applause)

(Oklaski)

Women usually used to spend, especially in the summer months,

Kobiety spędzały dotąd, szczególnie latem,

about six to seven hours a day carrying water.

od 6 do 7 godzin dziennie na noszenie wody.

And when they went to carry water,

A kiedy chodziły po wodę,

because, as I said earlier, it's only women who carry water,

bo jak wspomniałem, tylko kobiety noszą wodę,

they used to take their little children, girl children, also to carry water,

brały ze sobą dziewczynki do pomocy

or else to be back at home to look after the siblings.

albo zostawiały je w domu do opieki nad rodzeństwem.

So there were less than nine percent of girl children attending school,

Mniej niż 9% dziewczynek chodziło do szkoły,

even if there was a school.

nawet jeśli wioska miała szkołę,

And boys, about 30 percent.

i około 30% chłopców.

But girls, it has gone to about 90 percent and boys, almost to 100 percent.

Teraz to prawie 90% dziewczynek i prawie 100% chłopców.

(Applause)

(Oklaski)

The most vulnerable section in a village

Najbardziej bezradną grupą w wiosce

are the landless laborers who are the daily wage-earners.

są bezrolni najemnicy.

Because they have gone through this training

Po naszym szkoleniu

to be masons and plumbers and bar benders,

na murarzy, hydraulików i zbrojarzy

now their ability to earn has increased 300 to 400 percent.

ich zdolność zarobkowa wzrosła o 300 - 400%.

So this is a democracy in action

To jest demokracja w praktyce.

because there is a general body, a governing board, the committee.

Mamy obywateli, komórkę rządzącą i komitety.

People are questioning, people are governing themselves,

Ludzie zadają pytania i sami się rządzą.

people are learning to manage their own affairs,

Uczą się, jak kierować własnymi sprawami.

they are taking their own futures into their hands.

Biorą przyszłość w swoje ręce.

And that is democracy at the grassroots level in action.

Demokracja na poziomie obywatelskim.

More than 1,200 villages have so far done this.

Ponad 1200 wiosek zdecydowało się na to.

It benefits over 400,000 people and it's still going on.

Korzysta z tego ponad 400 000 osób,

a program nadal trwa.

And I hope it continues to move ahead.

Mam nadzieję, że będzie ich więcej.

For India and such developing countries,

Dla Indii i krajów rozwijających się

armies and armaments,

wojska i uzbrojenie,

software companies and spaceships

producenci oprogramowań i statki kosmiczne

may not be as important as taps and toilets.

mogą znaczyć mniej

niż bieżąca woda i toalety.

Thank you. Thank you very much.

Dziękuję. Bardzo dziękuję

(Applause)

(Oklaski)

Thank you.

Dziękuję